# | cat | ell |
---|
1 | Potser no ho saps, però si parles castellà, també parles un poc d'àrab | Εν αγνοία σας, όταν μιλάτε ισπανικά, μιλάτε και λίγα αραβικά |
2 | La fortalesa de l'Alhambra de Granada la van construir els moros, que parlaven l'àrab, al segle XIII, quan governaven algunes parts de la península Ibèrica. | Το φρούριο Αλάμπρα στη Γρανάδα της Ισπανίας χτίστηκε από τους αραβόφωνους Μαυριτανούς το 13ο αιώνα, όταν κατείχαν τμήματα της Ιβηρικής Χερσονήσου. |
3 | Foto de Jeanne Menj. | Φωτογραφία: Jeanne Menj. |
4 | CC BY-ND 2.0 | CC BY-ND 2.0 |
5 | Aquest article i reportatge de ràdio de Joy Diaz per a The World va aparèixer per primera vegada a PRI.org el 15 d'octubre del 2015, i es publica aquí com a part d'un acord d'intercanvi de continguts. | Αυτό το άρθρο και ραδιοφωνική εκπομπή από την Joy Diaz για το The World που εμφανίστηκε αρχικά στο PRI.org στις 15 Οκτωβρίου 2015 αναδημοσιεύεται εδώ βάσει συμφωνίας ανταλλαγής περιεχομένου. |
6 | Rihab Massif, originari del Líban, era el mestre de preescolar de la meva filla en Austin, Texas. | H Rihab Massif, με καταγωγή από τον Λίβανο, ήταν η δασκάλα της κόρης μου στο νηπιαγωγείο στο Όστιν. |
7 | De xicoteta, la meva filla Camila parlava la majoria del temps en castellà. | Όταν ήταν μικρή, η κόρη μου, Camila, μιλούσε κυρίως ισπανικά. |
8 | I Massif recorda un dia en què Camila se sentia frustrada perquè no era capaç de recordar una paraula en anglès. | Και η Massif θυμάται μια μέρα που η Camila ήταν εκνευρισμένη, επειδή δεν μπορούσε να θυμηθεί ούτε μια λέξη στα αγγλικά. |
9 | Listen to this story on PRI.org » | Listen to this story on PRI.org » |
10 | «Em parlava de la seva camis», relata Massif. | “Μου έλεγε για το camis της”, λέει η Massif. |
11 | Massif va comprendre perfectament que es referia a la paraula ‘camisa', perquè camis vol dir la mateixa cosa en àrab. | Camisa είναι στα ισπανικά το πουκάμισο και η Massif το κατάλαβε απόλυτα, καθώς camis σημαίνει ακριβώς το ίδιο στα αραβικά. |
12 | «I jo em vaig quedar com… “Ah! Hi ha paraules en castellà relacionades amb l'àrab”», conta Diaz. | “Κι εγώ αναφώνησα ‘Α! Υπάρχουν λέξεις με αραβική ρίζα”, είπε. |
13 | Per comprovar quantes n'hi havia, Massif i jo vam fer un exercici. | Για να δούμε πόσες, κάναμε μια άσκηση με την Massif. |
14 | Jo havia de dir una paraula en castellà, i ell havia de dir-la en àrab. | Έλεγα μια λέξη στα ισπανικά κι εκείνη την έλεγε στα αραβικά. |
15 | «Aceite?» | “Aceite?” |
16 | «Es diu ceit», va respondre Massif. | “To λάδι το λέμε ceit”, είπε η Massif. |
17 | «Guitarra?» | “Guitarra?” |
18 | «Es diu guitar. » | “Εμείς τη λέμε guitar.” |
19 | Ara que ho sé, em sembla escoltar paraules àrabs per tot arreu. | Τώρα που το ξέρω, μου φαίνεται ότι ακούω αραβικές λέξεις παντού. |
20 | Per posar un exemple, en una de les meves cançons preferides, del guanyador del Grammy llatí Juan Luis Guerra. | Πάρε για παράδειγμα ένα από τα αγαπημένα μου τραγούδια από τον βραβευμένο με Latin Grammy Juan Luis Guerra. |
21 | Ojalá que llueva café està plena de paraules com café i ojalá, ambdues d'origen àrab. | Το “Ojalá Que Llueva Café” έχει πασπαλιστεί με λέξεις όπως café (καφές) and ojalá (Θεού θέλοντος, καλώς εχόντων των πραγμάτων) - και οι δυο προέρχονται από τα αραβικά. |
22 | O, agafem la famosa frase de la cantant de salsa Celia Cruz: ¡Azúcar!, que també prové de l'àrab. | Ή δες τη φράση σήμα-κατατεθέν της τραγουδίστρια της σάλσα Celia Cruz: ¡Azucar!, που σημαίνει ζάχαρη και βασίζεται πάλι σε μια αραβική λέξη. |
23 | El lingüista Víctor Solis Parejo, de la Universitat de Barcelona, explica que part del lèxic que els espanyols empren prové d'una herència de la influència morisca. | Ο γλωσσολόγος Victor Solis Parejo από το Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης στην Ισπανία αναφέρει ότι κομμάτι της γλώσσας που χρησιμοποιούν οι ισπανόφωνοι προέρχεται από την κληρονομιά που άφησε η επιρροή των Μαυριτανών. |
24 | «Moros» és el nom que s'emprava per a referir-se al grup de parla àrab del nord d'Àfrica que va envair tot allò que més tard, al segle XVIII, es convertiria en Espanya. | Ο όρος αυτός αναφέρεται σε ομάδες αραβόφωνων από τη Βόρειο Αφρική, που εισέβαλαν τον 8ο αιώνα στην περιοχή που αργότερα θα γινόταν γνωστή ως Ισπανία. |
25 | La seva influència va romandre uns 700 anys i encara és visible avui en dia. | Η επιρροή τους κράτησε περίπου 700 χρόνια και είναι ορατή ακόμα και σήμερα. |
26 | «Sobretot si es viatja [al] sud d'Espanya. | “Ειδικά αν ταξιδεύετε στο νότιο κομμάτι της Ισπανίας. |
27 | Per exemple, a Mèrida, la ciutat on vaig nàixer, tenim l'Alcassaba Àrab, una fortificació àrab», conta Parejo. | Για παράδειγμα, στη Μέριδα, στη γενέτειρά μου, έχουμε το Alcazaba Arabe, ένα αραβικό φρούριο”, λέει ο Parejo. |
28 | «Per tant, aquesta presència islàmica i àrab és visible, no sols a les ciutats d'avui en dia, sinó també en la llengua». | “Συνεπώς, βλέπεις τις πόλεις του σήμερα, αλλά μπορείς να δεις και την ισλαμική αυτή παρουσία, την αραβική αυτή παρουσία και στη γλώσσα”. |
29 | I, per descomptat, aquesta influència va viatjar a Amèrica junt amb els espanyols. | Και φυσικά, η παρουσία αυτή ταξίδεψε και στη Λατινική και Νότια Αμερική παρέα με τους Ισπανούς. |
30 | Es creu que al voltant de 4.000 paraules en castellà provenen directament de l'àrab. | Περίπου 4.000 ισπανικές λέξεις πιστεύεται ότι προέρχονται απευθείας από την αραβική γλώσσα. |
31 | Per això María Gutiérrez, cooperant mexicana d'una organització no lucrativa de Jordània, diu que sempre duu amb ella una llibreta allà on va. | Γι' αυτό η Maria Gutierrez, μια Μεξικανή εθελόντρια σε μια μη κερδοσκοπική οργάνωση στην Ιορδανία, λέει πως κουβαλά μαζί της ένα μικρό σημειωματάριο, όπου πηγαίνει. |
32 | «Sí! | “Ναι! |
33 | Tracte de seguir la pista de totes aquestes paraules. | Προσπαθώ να εντοπίσω όλες αυτές τις λέξεις. |
34 | És com: “una més”. | Σαν να με ακούω: “Άλλη μία!”. |
35 | Almenys una vegada al dia descobreixo una paraula, i penso: “oh, és exactament com en castellà!”, o: “se sembla molt al castellà”», relata. | Καθημερινά θα βρω τουλάχιστον μια λέξη: “Α, είναι ακριβώς η ίδια στα ισπανικά! ή “Μοιάζει πολύ με τα ισπανικά”, αναφέρει η ίδια. |
36 | Com més aviat domini Gutiérrez el llenguatge, més aviat podrà posar-ho en pràctica en el seu treball humanitari, i, ara mateix, parlar castellà n'és un avantatge. | Το συντομότερο που θα τελειοποιήσει τη γλώσσα η Gutierrez, τόσο το καλύτερο για το εθελοντικό της έργο. Κι αυτή τη στιγμή, το ότι μιλάει ισπανικά της δίνει μια παράκαμψη για τον τελικό στόχο. |
37 | Però, per què hauria d'importar-los aquesta fusió del castellà i l'àrab als nord-americans? Doncs, perquè les dues llengües més parlades als Estats Units són l'anglès i el castellà. | Γιατί όμως η μείξη αυτή των ισπανικών και των αραβικών να ενδιαφέρει τους Αμερικανούς; Ε, λοιπόν, οι δυο περισσότερο ομιλούμενες γλώσσες στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι τα αγγλικά και τα ισπανικά. |
38 | Així que algunes persones, com Parejo, es pregunten què passarà amb aquestes llengües amb el pas del temps. | Οπότε, απορείς τι θα μπορούσε να γίνει με τις γλώσσες αυτές στο πέρασμα του χρόνου. |
39 | «Les llengües estan ben vives», afirma. | “Οι γλώσσες είναι ζωντανές”, αναφέρει ο Parejo. |
40 | Les llengües adapten i agafen paraules d'altres llengües, sobretot de les que estan més a prop. | Οι γλώσσες προσαρμόζονται και αλληλοδανείζονται λέξεις, ειδικά όσες βρίσκονται σε εγγύτητα. |
41 | «Encara recordo quan vaig venir per primera vegada a Texas», diu Parejo. | “Ακόμα θυμάμαι όταν πρωτοήρθα στο Τέξας”, λέει ο Parejo. |
42 | «Vaig vindre a aquest restaurant amb la meva dona i el cambrer ens va preguntar: “Do you want to have dinner inside or do you want to go to the patio?'” | “Πήγα σε ένα εστιατόριο με τη σύζυγό μου και ο σερβιτόρος μας ρώτησε ‘Θέλετε να δειπνήσετε εντός ή έξω στο patio; Δεν είχα ξανακούσει τη λέξη αυτή στα αγγλικά”. |
43 | (“Volen sopar a l'interior o al patio?”). | Patio είναι ισπανική λέξη. |
44 | I mai havia sentit emprar aquesta paraula en anglès». Si aquesta influència és visible fins al punt de sovint fer broma sobre l'existència de l'Spanglish, imaginem com parlaran els nord-americans en, per exemple, 100 o 200 anys, quan desenes de milions de castellanoparlants consideren els EUA com sa casa. | Αν η επιρροή υφίσταται σε σημείο που να αστειευόμαστε για τα “Ισπαγγλικά”, φανταστείτε τι γλώσσα θα μιλάνε οι κάτοικοι της Αμερικής σε 100 ή 200 χρόνια, ας πούμε, όταν δεκάδες εκατομμύρια ισπανόφωνοι θα αποκαλούν πατρίδα τις Ηνωμένες Πολιτείες. |