# | cat | ell |
---|
1 | Lenin al Tadjikistan: un ‘poc millor Hitler’ o un ‘autèntic heroi'? | Ο Λένιν στο Τατζικιστάν: “Καλύτερος Χίτλερ” ή “Πραγματικός Ήρωας”; |
2 | El 21 de setembre de 1991, menys de dues setmanes després que el Tadjikistan proclamara la seua independència de la Unió Soviètica, una multitud emprenyada enderrocava el monument a Vladimir Lenin situat al centre de Dushanbe. | Στις 21 Σεπτεμβρίου του 1991, λιγότερο από δυο εβδομάδες μετά την διακήρυξη της ανεξαρτησίας του Τατζικιστάν από την Σοβιετική Ένωση, το οργισμένο πλήθος κατέστρεψε ένα μνημείο του Βλαντιμίρ Λένιν που βρισκόταν στο κέντρο της πρωτεύουσας, Ντουσάνμπε. |
3 | L'eliminació d'aquest monument simbolitzava la pruïja de la intel·lectualitat nacionalista i d'alguns polítics per desfer-se'n de tot allò que poguera recordar-los el seu passat comunista. | Η απομάκρυνση του μνημείου συμβόλιζε την απελπισμένη θέληση της εθνικιστικής διανόησης και κάποιων πολιτικών να ξεφορτωθούν βιαστικά όλα τα ενθύμια του κομμουνιστικού τους παρελθόντος. |
4 | La guerra civil que va esclatar al poc va retardar la demolició de molts altres monuments dedicats al líder de la revolució bolxevic en la república centreasiàtica. | Ο εμφύλιος πόλεμος, που ξέσπασε σύντομα μετά από αυτό, καθυστέρησε την καταστροφή πολλών άλλων μνημείων προς τιμή του ηγέτη της Επανάστασης των Μπολσεβίκων στην χώρα της Κεντρικής Ασίας. |
5 | No fou fins la dècada del 2000, quan les autoritats del Tadjikistan es van embarcar en un nou projecte de construcció nacional, que els monuments de Lenin van començar a caure arreu del país. | Μόνο στις αρχές της δεκαετίας του 2000, όταν η ηγεσία του Τατζικιστάν ξεκίνησε ένα νέο πόνημα οικοδόμησης εθνικής συνείδησης, άρχισαν και πάλι να πέφτουν τα μνημεία του Λένιν σε όλη τη χώρα. |
6 | ‘L'avi Lenin' va desaparèixer de les places cèntriques a les principals ciutats del Tadjikistan. | Ο “παππούς Λένιν” εξαφανίστηκε από τις κεντρικές πλατείες των μεγάλων πόλεων του Τατζικιστάν. |
7 | Els seus monuments van ser remplaçats per les estàtues de nova factura d'Ismaïl ibn Àhmad, un emir a qui s'atribueix la creació d'un imperi tadjik al segle desè. | Τα μνημεία αντικαταστάθηκαν από ολοκαίνουργια αγάλματα του Ismoili Somoni, ενός ηγέτη ο οποίος πιστεύεται πως είχε ιδρύσει μια Τατζικική Αυτοκρατορία τον 10ο αιώνα. |
8 | En la major part de ciutats i pobles del Tadjikistan, els monuments soviètics a Lenin foren remplaçats per estàtues d'Ismaïl Ibn Àhmad. | Στις περισσότερες πόλεις του Τατζικιστάν, τα σοβιετικά μνημεία προς χάριν του Λένιν αντικαταστάθηκαν από αγάλματα του Ismoili Somoni. |
9 | Aquest monument a Ibn Àhmad s'alça a la plaça major de Dushanbe, al punt on es trobava la de Lenin, enderrocada el 1991. | Αυτό το μνημείο προς τιμήν του Somoni βρίσκεται στην κεντρική πλατεία της Ντουσάνμπε, ακριβώς εκεί όπου καταστράφηκε το άγαλμα του Λένιν το 1991. |
10 | Foto d'Alexander Sodiqov (2010). | Φωτογραφία του Alexander Sodiqov (2010). |
11 | Un ‘poc millor Hitler' | Ένας καλύτερος Χίτλερ |
12 | La pressa del govern per retirar les escultures de Lenin ha provocat debats encesos entre els blocaires del país. | Η βιασύνη της κυβέρνησης να καταστρέψει τα αγάλματα του Λένιν προκάλεσε έντονες αντιπαραθέσεις ανάμεσα στους bloggers της χώρας. |
13 | Alguns argumenten que els monuments del període soviètic haurien de ser destruïts i oblidats per tot el dolor i el sofriment que la conquesta bolxevic va infligir a la regió. | Κάποιοι υποστήριξαν ότι τα μνημεία της σοβιετικής περιόδου θα πρέπει να καταστραφούν και να ξεχαστούν λόγω του πόνου και της οδύνης που υπέστη η περιοχή εξαιτίας της κατοχής από τους μπολσεβίκους. |
14 | El desembre de 2011, el periodista Salim Aioubzod va explicar [tg] al seu bloc el perquè no hi ha lloc per a les estàtues de Lenin al nou Tadjikistan: | Τον Δεκέμβριο του 2011, ο δημοσιογράφος Salim Aioubzod εξήγησε [tj] στο blog του γιατί δεν υπάρχει θέση για τα αγάλματα του Λένιν στο νέο Τατζικιστάν: |
15 | El novembre de 1919, Lenin va designar Mikhail Frunze comandant del Front del Turquestan i el va enviar a Àsia Central. | Τον Νοέμβριο του 1919, ο Λένιν διόρισε τον Mikhail Frunze αρχηγό του Μετώπου του Τουρκεστάν και τον έστειλε στην Κεντρική Ασία. |
16 | La raó [de l'expedició de Frunze] “no era conquerir el territori, sinó eliminar tots els enemics”. | Ο [λόγος για την αποστολή του Frunze] “δεν ήταν η κατάκτηση της περιοχής, αλλά να εξαλείψει όλους τους εχθρούς”. |
17 | Crec que açò és motiu més que suficient per cremar tot allò relacionat amb Lenin i la seua banda. | Πιστεύω πως αυτό παρέχει επαρκή αιτιολόγηση για να καεί οτιδήποτε σχετικό με τον Λένιν και την συμμορία του. |
18 | Les seues escultures haurien de ser recollides i destruïdes. | Τα γλυπτά του θα πρέπει να συλλεχθούν και να καταστραφούν. |
19 | Les estàtues no són història; història és el dolor que ha turmentat tanta gent des de llavors i que sempre ho farà. | Αυτά [ τα γλυπτά] δεν είναι ιστορία, ιστορία είναι ο πόνος που βασάνισε τόσους ανθρώπους από τότε και θα συνεχίσει να τους βασανίζει. |
20 | 21 anys després de la independència del Tadjikistan, encara resten algunes estàtues i bustos de Lenin al país. | 21 χρόνια μετά την ανεξαρτησία του Τατζικιστάν, υπάρχουν κάποια αγάλματα και προτομές του Λένιν ακόμα στη χώρα. |
21 | Aquesta foto mostra una gran escultura de Lenin a Istaravshan, al nord del Tadjikistan. | Σε αυτή τη φωτογραφία φαίνεται ένα μεγάλο γλυπτό που απεικονίζει τον Λένιν στο Ισταραβσάν, βόρειο Τατζικιστάν. |
22 | Imatge per cortesia de Sergey Abashin (2012). | Εικόνα του Sergey Abashin (2012), χρησιμοποιείται με άδεια. |
23 | El blocaire també comparava [tg] Lenin amb Adolf Hitler, líder de l'Alemanya nazi: | Ο blogger συνέκρινε [tj] επίσης τον Λένιν με τον Αδόλφο Χίτλερ, τον ηγέτη της φασιστικής Γερμανίας: |
24 | Si les escultures són importants [per raons històriques], llavors per què Alemanya va retirar totes les estàtues d'Adolf Hitler? En efecte, Lenin era una mica millor que Hitler, tot i que no hi ha gaire diferència en el nombre de persones que van matar durant les guerres i el terror que ambdós encapçalaren. | Αν τα γλυπτά είναι [σημαντικά για ιστορικούς λόγους], τότε γιατί η Γερμανία απομάκρυνε όλα τα αγάλματα του Αδόλφου Χίτλερ; Ναι, ο Λένιν ήταν ένας ελαφρώς καλύτερος Χίτλερ, αν και πιθανόν να μην υπάρχει μεγάλη διαφορά στον αριθμό των ανθρώπων που σκοτώθηκαν στους πολέμους για τους οποίους ευθύνονται αυτοί οι δυο άνθρωποι. |
25 | Milions de persones foren les seues víctimes. | Εκατομμύρια ανθρώπων [ ήταν τα θύματά τους]. |
26 | Més recentment, l'1 de novembre, Tojikzamin continuava la discussió. | Πιο πρόσφατα, στις 1 Νοεμβρίου, ο Tojikzamin συνέχισε την συζήτηση. |
27 | Perplex per l'observació que encara poden trobar-se algunes estàtues de Lenin a escoles del país, el blocaire assegurava [tg]: | Προβληματισμένος από μια παρατήρηση ότι αγάλματα του Λένιν υφίστανται ακόμη σε σχολεία σε όλο το Τατζικιστάν, ο blogger υποστήριξε [tj]: |
28 | No hauríem d'oblidar que les estàtues no són objectes innocus. | Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι τα αγάλματα δεν είναι ακίνδυνα αντικείμενα. |
29 | Els nens que veuen Lenin cada dia durant els 11 anys d'escola mai s'estimaran la seua terra natal o la seua nació. | Παιδιά που βλέπουν τον Λένιν κάθε μέρα κατά την διάρκεια των 11 χρόνων του σχολείου δεν θα αγαπήσουν ποτέ την πατρίδα και το έθνος. |
30 | Sempre creuran que encara viuen a un estat soviètic, un estat governat per la ‘mare Rússia'. | Πάντα θα νομίζουν ότι ζούμε ακόμη σε ένα σοβιετικό κράτος, ένα κράτος που κυβερνάται από την “μητέρα Ρωσία”. |
31 | Aquests nens sempre pensaran que ‘l'avi Lenin' fou l'heroi més gran del poble tadjik i no coneixeran els herois reals de la nostra nació. | Αυτά τα παιδιά θα πιστεύουν πάντα ότι ο “παππούς Λένιν” ήταν ο μεγαλύτερος ήρωας του λαού του Τατζικιστάν και δεν θα γνωρίζουν τους πραγματικούς ήρωες του έθνους μας. |
32 | El manteniment de desenes de monuments a Lenin en la nostra república independent deshonra tots els tadjiks del món. | Η συνεχιζόμενη παρουσία δεκάδων μνημείων του Λένιν στην ανεξάρτητη δημοκρατία μας ντροπιάζει τους Τατζίκους όλου του κόσμου. |
33 | Aquesta estàtua de Lenin va romandre molt de temps a la plaça major de Khorog, a l'est del Tadjikistan, abans de ser remplaçada el 2010 per un monument a Ibn Àhmad. | Αυτό το άγαλμα του Λένιν για πολύ καιρό βρισκόταν στην κεντρική πλατεία της Κορόγκ στο ανατολικό Τατζικιστάν, μέχρι που αντικαταστάθηκε το 2010 από ένα μνημείο για τον Somoni. |
34 | Foto d'Alexander Sodiqov (2009). | Φωτογραφία του Alexander Sodiqov (2009) |
35 | Un ‘autèntic heroi' | Ένας “πραγματικός ήρωας” |
36 | Però alguns ciberciutadans opinen de manera diferent. | Αλλά κάποιοι netizens σκέφτονται διαφορετικά. |
37 | En referència a la retirada d'un monument de Lenin a Khujand, ciutat del nord del país anomenada ‘Leninobod' (la ‘Ciutat de Lenin') entre 1939 i 1992, Alexey Somin escrivia [ru] al seu bloc: Molesta algú aquest monument? | Σχολιάζοντας την απομάκρυνση του μνημείου του Λένιν στην Κουντζάντ, την πόλη του βόρειου Τατζικιστάν που αποκαλούσαν και “Leninobod” (Η “πόλη του Λένιν”) μεταξύ 1939-1992, ο Alexey Somin έγραψε [ru] στο blog του: |
38 | Ens impedeix construir un nou estat, basat en nous principis i valors? Per què no podem simplement deixar el monument on estava i que servisca com a monument històric? | Ενόχλησε κάποιον το μνημείο; Μας απέτρεψε από το να δημιουργήσουμε ένα νέο κράτος, βασισμένο σε νέες αρχές και αξίες; Γιατί δεν μπορούσαμε να αφήσουμε το μνημείο στην θέση του ώστε να αποτελεί ένα ιστορικό μνημείο; |
39 | El més ofensiu és que els monuments i bustos de Lenin de tot el país s'estan substituint per estàtues d'Ibn Àhmad. Per què? | Το πιο προσβλητικό είναι πως τα μνημεία του Λένιν και οι προτομές του σε όλη τη χώρα αντικαθίστανται από μνημεία για τον Somoni. |
40 | Què ha fet ell per a merèixer remplaçar Lenin? Sí, fa molt de temps va fundar un imperi on el tadjik era la llengua de l'estat. | Γιατί; Τι έκανε ο Somoni ώστε να αξίζει να αντικαταστήσει τον Λένιν; Ναι, όντως ίδρυσε μια αυτοκρατορία, πολλά χρόνια πριν, όπου η Τατζικική ήταν η κύρια γλώσσα. |
41 | Però el seu imperi mai es va dir ‘Tadjikistan' i es va desplomar en només 100 anys. | Αλλά η αυτοκρατορία του δεν αποκαλούνταν ποτέ “Τατζικιστάν” και κατέρρευσε μόλις 100 χρόνια μετά. |
42 | Després d'això, els tadjiks no van tenir un estat propi, van viure sota el jou dels pobles turquesos. | Μετά από αυτό οι Τατζίκοι δεν είχαν δικό τους κράτος, ζούσαν υπό τον τούρκικο ζυγό. |
43 | Mentre que en l'època de Lenin [els tadjiks] van aconseguir el seu propi estat. | Και στην περίοδο του Λένιν, [οι Τατζίκοι] απέκτησαν δικό τους κράτος. |
44 | Així que qui va fer més pels tadjiks i el Tadjikistan? | Επομένως ποιος έκανε περισσότερα για τους Τατζίκους και το Τατζικιστάν; |
45 | Una estàtua enorme de Lenin va dominar durant anys el paisatge de Khujand (abans ‘Leninobod'), al nord del Tadjikistan. | Ένα τεράστιο άγαλμα του Λένιν κυριαρχούσε για πολύ καιρό το τοπίο στην Κουτζάντ (προηγούμενα “Leninobod”), στο βόρειο Τατζικιστάν. |
46 | Foto d'Alexander Sodiqov (2003). | Φωτογραφία του Alexander Sodiqov (2003). |
47 | Comentant aquest post, Dalnoboyshchik va escriure: | Σχολιάζοντας κάτω από αυτή τη δημοσίευση ο Dalnoboyshchik έγραψε [ru]: |
48 | Estic completament d'acord! | Συμφωνώ απολύτως! |
49 | Les estàtues de Lenin haurien de deixar-se on estan! | Τα αγάλματα του Λένιν θα πρέπει να παραμείνουν εκεί που είναι! |
50 | Aquesta és la nostra història, hauria de respectar-se. | Αυτή είναι η ιστορία μας, θα πρέπει να γίνεται σεβαστή. |
51 | Que erigisquen nous monuments a qui vulguen, però no haurien de tocar Lenin. | Ας φτιάξουν νέα μνημεία προς τιμήν οποιουδήποτε θέλουν, αλλά δεν πρέπει να αγγίζουν τον Λένιν. |
52 | La història mostrarà qui va ser un autèntic heroi i que va fer més pel nostre país. | Η ιστορία θα αποδείξει ποιος ήταν πραγματικός ήρωας και ποιος έκανε περισσότερα για την χώρα μας. |
53 | Els darrers dies de l'estàtua de Lenin a Khujand. | Οι τελευταίες μέρες του αγάλματος του Λένιν στην Κουτζάντ. |
54 | Imatge per cortesia d'Asia-PLUS. | Φωτογραφία από Asia-PLUS, χρησιμοποιείται κατόπιν άδειας. |
55 | Què fer? | Τι πρέπει να γίνει; |
56 | Aquests debats en curs sobre els monuments són una petita part de les grans batalles que es lliuren al si de la societat tadjik al voltant dels valors i les interpretacions històriques. | Αυτές οι συνεχιζόμενες διαφωνίες για μνημεία είναι αντιπροσωπευτικές των μεγαλύτερων διαφωνιών για τις αρχές και την ερμηνεία της ιστορίας στην κοινωνία του Τατζικιστάν. |
57 | Mentrestant, alguns ciberciutadans tadjiks discuteixen també sobre què fer amb les escultures soviètiques retirades per les autoritats. | Εν των μεταξύ, κάποιοι netizens του Τατζικιστάν συζητούν ακόμη και την αξιοποίηση των σοβιετικών μνημείων που έχουν απομακρυνθεί από τις αρχές: |
58 | Dessota el post de Somin, Beparvo proposava [ru]: | Κάτω από το blog του Somin, o Beparvo πρότεινε [ru]: |
59 | Estic d'acord que l'estàtua de Lenin és un monument històric. | Συμφωνώ πως το άγαλμα του Λένιν είναι ένα ιστορικό μνημείο. |
60 | Però en aquest cas, no hauria de romandre en el centre de cada ciutat i cada poble del Tadjikistan. | Αλλά σε αυτή την περίπτωση, αυτό το μνημείο δεν θα έπρεπε να παραμείνει στο κέντρο κάθε πόλης ή χωριού στο Τατζικιστάν. |
61 | Hauria d'estar en un museu. | Θα έπρεπε να είναι στο μουσείο. |
62 | No haurien de desfer-se'n o destruir aquests monuments. | Αυτά τα μνημεία δεν θα έπρεπε να πεταχτούν ή να καταστραφούν. |
63 | Són història. | Είναι ιστορία. |
64 | Haurien de ser traslladats sense fer soroll i amb cura al museu. | Θα έπρεπε να μεταφερθούν ήσυχα και προσεκτικά στο μουσείο. |
65 | Temur Mengliev sosté una opinió diferent: | Ο Temur Mengliev έχει διαφορετική άποψη [tj]: |
66 | Hauríem de ser més intel·ligents. | Θα πρέπει να είμαστε πιο έξυπνοι. |
67 | Les estàtues de Lenin més importants - des d'un punt de vista històric i estètic - haurien de traslladar-se al museu. | Τα πιο σημαντικά από τα αγάλματα του Λένιν - από ιστορικής και αισθητικής απόψεως- θα πρέπει να μεταφερθούν σε μουσείο. |
68 | I la resta d'estàtues - de les quals en resten centenars al Tadjikistan - haurien de subhastar-se. | Και τα υπόλοιπα αγάλματα - και υπάρχουν χιλιάδες τέτοια σε όλο το Τατζικιστάν- θα έπρεπε να δημοπρατηθούν. |
69 | Hi ha ciutadans per als qui Lenin significa molt. | Υπάρχουν πολίτες για τους οποίους ο Λένιν σημαίνει πολλά. |
70 | Deixem-los comprar aquests monuments i col·locar-los als seus patis o datxes. | Ας τους αφήσουμε να αγοράσουν αυτά τα μνημεία και να τα βάλουν στις αυλές τους ή σε εξοχικά. |
71 | Després de 21 anys d'independència, alguns tadjiks encara reverencien Lenin. | 21 χρόνια μετά την ανεξαρτησία, κάποιοι Τατζίκοι ακόμα θαυμάζουν τον Λένιν. |
72 | A Varzob, a uns 40 quilòmetres al nord de Dushanbe, un baix relleu en granit de Lenin decora una mansió de recent factura. | Στην Βαρζόμπ, περίπου 40 χιλιόμετρα από την Ντουσάνμπε, ένα ανάγλυφο του Λένιν από γρανίτη κοσμεί μια νεόκτιστη έπαυλη. |
73 | Foto per cortesia de Christian Mark Bleuer (2012). | Φωτογραφία του Christian Mark Bleuer (2012), χρήση κατόπιν άδειας. |