Sentence alignment for gv-cat-20140116-7734.xml (html) - gv-epo-20140226-1229.xml (html)

#catepo
1Salvar les llengües d'Angola a través de plataformes en líniaAngolo: retaj platformoj por konservi lingvojn de la angolanoj
2Aquest article forma part de l'acord de col·laboració entre Global Voices i VilaWeb.[Ĉiuj ligiloj kondukas al portugallingvaj paĝoj, krom kiam alie notite.]
3“De mitjana, cada dues setmanes desapareix una llengua i l'Àfrica és el continent més amenaçat”, escrivia l'autor José Eduardo Agualusa en un article del 2011 sobre l'evolució lingüística a Angola.“Meznombre, lingvo malaperas po unu en ĉiu dua semajno, kaj Afriko estas la plej minacata kontinento”, skribis la verkisto José Eduardo Agualusa [angle] en 2011 artikolon pri la evoluado de lingvoj en Angolo.
4Amb tot, l'any passat es van crear tot un seguit de plataformes en línia, amb l'objectiu de promoure les llengües nacionals del país.Tamen , dum la pasinta jaro nombro de interretaj platformoj estis kreitaj kun la celo protekti la naciajn lingvojn de Angolo.
5Angola és un país plurilingüe [en], amb sis llengües africanes reconegudes com a idiomes nacionals al costat del portuguès, que n'és la llengua oficial.Angolo estas plurlingva lando [angle] kun ses afrikaj lingvoj agnoskitaj kiel naciaj lingvoj krom la portugala kiel la oficiala lingvo.
6A banda, es calcula que hi ha trenta-set llengües i cinquanta dialectes més en ús al país.Krom tio, oni kalkulas 37 lingvojn kaj 50 dialektojn uzatajn en la lando.
7Al final de l'octubre del 2013, el blog Círculo Angolano Intelectual va destacar [pt] que el 30% de la població angolesa (quasi 8,5 milions) “només parlava llengües nacionals que no apareixen en cap programa educatiu o social”. I afegia:Je la fino de oktobro 2013, la blogo de Círculo Angolano Intelectual (Angola Intelektula Rondo) raportis, ke 30 procentoj de la angola loĝantaro (preskaŭ 8,5 milionoj da angolanoj) “nur parolas naciajn lingvojn, kiuj rolas en neniu eduka aŭ socia programo”, aldonante, ke:
8És un altre dels factors que causen exclusió social.Ĉi tiu estas alia faktoro, kiu estigas socian ekskluzivadon.
9En un article [pdf] d'Agualusa [pt], publicat per Casa das Áfricas [pt], un institut cultural en favor de l'ensenyament i l'estudi de les societats africanes de São Paulo (Brasil), el guardonat autor considerava una “proposta de pau” per a la coexistència de les llengües nacionals amb el portuguès (“llengua materna versus llengua madrastra”) i plantejava la qüestió següent:En artikolo [PDF] de Agualusa, eldonita de Casa das Áfricas, Kultura Instituto por Trejnado kaj Studo pri Afrikaj Socioj en San-Paŭlo, la premiita verkisto konsideras “proponon por paco” por la kunekzistado de la naciaj lingvoj kun la portugala lingvo (“gepatra lingvo kontraŭ duonpatrina lingvo”) kaj starigas la demandon:
10Per què a Angola, un país amb tantes llengües, els escriptors tan sols fan servir el portuguès?Kial en Angolo, lando de multaj lingvoj, verkistoj uzas nur la portugalan?
11En un intent de capgirar aquest fenomen, durant el 2013 s'han creat unes quantes iniciatives digitals, fruit de gent jove que veu les noves tecnologies com una eina per a promoure i protegir les llengües nacionals.En provo por kontraŭagi la fenomenon, diversaj enretaj iniciatoj estis kreitaj dum 2013 fare de junuloj, kiuj rigardas la novajn teknologiojn kiel ilon por la antaŭenigo kaj protektado de naciaj lingvoj.
12Cinc maneres de plantejar preguntes en kimbundo, via la pàgina de Facebook d'Evalina.Kvin vortoj por demandi en la kimbunda lingvo, kompleze de la fejsbuka paĝo de Evalina.
13Un dels projectes, encara en fase inicial, que pretén promoure l'ensenyament de les llengües nacionals d'una manera innovadora, gratuïtament i accessible a tothom qui tingui connexió a internet, es diu Evalina [pt].Unu projekto, ankoraŭ en sia komenca fazo, kiu celas antaŭenigi lernadon de la angolaj naciaj lingvoj en tute nova maniero, senpaga kaj alirebla de ĉiuj kun aliro al Interreto, estas Evalina.
14Creat el maig del 2013 per Joel Epalanga [pt], un gestor de projectes de tecnologies de la informació en el sector de les telecomunicacions, el principal motiu per a crear la platforma va ser l'observació que hi ha una escletxa entre molts joves i les llengües nacionals.Ĝi estis kreita en majo 2013 fare de Joel Epalanga, direktisto de IT-projekto en la telekomunika sektoro. La ĉefa motivo por la kreo de la platformo estis la observo, ke multaj junuloj alfrontas breĉon rilate al la naciaj lingvoj.
15La proposta s'explicava en una entrevista [pt] a la revista “Jovens da Banda”:La propono estis klarigita en intervjuo en la gazeto Jovens da Banda:
16[perquè] els joves, que actualment dediquen una bona part del seu temps lliure a internet, puguessin dedicar algunes hores per a aprendre una mica la (seva) llengua nacional de preferència.[por ke] junuloj, kiuj hodiaŭ pasigas grandan parton de sia libertempo en la interreto, povas dediĉi kelkajn horojn al lernado de (sia) preferata nacia lingvo.
17Evalina consisteix en una pàgina de Facebook [pt] en què s'apleguen continguts, estímuls d'aprenentatge i lliçons sobre les llengües nacionals.Evalina konsistas el fejsbuka paĝo, kie enhavo kiel instigoj por lerni kaj lecionoj en naciaj lingvoj estas kunhavigita.
18Quan es va publicar l'article, la pàgina proposava lliçons sobre l'umbundu [en], la segona llengua més parlada després del portuguès, i sobre el kimbundo [en].En la tago de publikigado de ĉi tiu artikolo [27 dec. 2013], la paĝo aperigis lecionojn pri la umbunda lingvo [esperante] , la dua plejparolata lingvo post la portugala, kaj pri la kimbunda lingvo [esperante].
19El febrer del 2013, una plataforma per a l'argot angolès, Kallun [pt], ja va merèixer una nota a Global Voices.En februaro 2013, platformo por angola ĵargono, Kallun, jam estis raportita [angle] en Global Voices.
20El projecte es proposa de “crear un espai en què l'argot angolès i el llenguatge col·loquial s'expliqui perquè cadascú pugui entendre'ls”, i fa servir les xarxes socials [pt] per a promoure l'ensenyament de manera informal.La projekto celas “krei spacon kie [angola] ĵargono kaj familiara lingvaĵo estas klarigitaj por ke ĉiuj povas kompreni ĝin”, kaj uzas sociajn retojn por disvastigi kunhavadon kaj lernadon en neformala maniero.
21Un altre projecte és el Diccionari Ngola Yetu [pt], un diccionari i traductor digital per a les llengües nacionals d'Angola “desenvolupat amb l'objectiu de reforçar la cultura angolesa i augmentar-ne l'ús entre el jovent”.Alia projekto, kiu elstaras, estas la Vortaro Ngola Yetu, vortaro kaj reta tradukilo por angolaj naciaj lingvoj “evoluigita kun la celo plifortigi angolan kulturon kaj kreskigi ilian uzon inter junuloj”.
22Amb un disseny simple i intuïtiu a l'estil de Google, funciona com un cercador entre les llengües kilongo, kimbundo, umbundo i portuguesa.Kun simpla kaj intuicia fasono ne malkiel Google, ĝi funkcias kiel serĉilo inter la konga, kimbunda, umbunda kaj portugala lingvoj.
23El projecte ha fet servir Facebook i Twitter [pt] per a interactuar amb els usuaris.La projekto uzas Fejsbukon kaj Tviteron por interkomuniki kun retuzantoj.
24Per a preservar les llengües maternesPor la konservo de gepatraj lingvoj
25La importància d'incloure les llengües nacionals en l'aprenentatge és reconeguda per institucions i acadèmics.La graveco de la inkluzivado de naciaj lingvoj en instruado estas agnoskita de institucioj kaj akademianoj egale.
26A mitjan juny del 2013, el portal Mwelo Weto [pt] va publicar una entrevista [pt] amb Daniel Peres Sasuku, un lingüista angolès i professor a la Facultat d'Arts de la Universitat Agostinho Neto, que advoca per prioritzar l'ensenyament de les llengües nacionals:Meze de junio 2013, la angola portalo Mwelo Weto publikigis intervjuon kun Daniel Peres Sasuku, angola lingvisto kaj lekciisto en la Fakultato de Artoj de la Universitato Agostinho Neto, kiu pledas por la unuarangigo de naciaj lingvoj en instruado:
27Pensem, igualment, que la implementació d'aquestes llengües a l'ensenyament és una manera més concreta de rescatar-les i preservar-les com a patrimoni cultural dels angolesos.Ni opinias, egale, ke la inkluzivado de tiuj lingvoj en instruado estas pli konkreta rimedo por savi kaj konservi ilin kiel parton de la kultura heredaĵo de la angola popolo.
28El Regional Forum for University Development (FORDU) també secunda [pt] la idea que aquestes llengües haurien d'ésser obligatòries a l'escola.La Regiona Forumo por Universitata Disvolviĝo (FORDU) ankaŭ apogas la ideon, ke naciaj lingvoj devas esti devigaj lernobjektoj en lernejoj.
29Entre les recomanacions fetes durant el debat organitzat pel FORDU l'abril passat, amb el tema “les llengües nacionals com a veritable herència identitària del poble angolès”, es deia:El la rekomendoj, kiuj estis faritaj post debato organizita de FORDU en la lasta aprilo, 2013, sub la temo “la naciaj lingvoj kiel vera identeca heredaĵo de la angola popolo”, elstaras jeno:
30Angola continua essent una societat plural des del punt de vista de les llengües, tradicions, cultura (diversitat cultural).Angolo daŭre estas plurelementa socio el la vidpunkto de siaj lingvoj, tradicioj kaj kulturo (kultura diverseco).
31Aquesta situació converteix Angola en un país ric en cultura, però necessita una política seriosa de promoció de totes les llengües i donar més grandesa a les llengües nacionals, principalment les més parlades com l'umbundo.Tiu situacio faras Angolon lando riĉa en kulturo, sed seriozaj politikoj estas necesaj por rangaltigi ĉiujn lingvojn kaj doni pli grandan gravecon al la naciaj lingvoj, interalie al la plej vaste parolata kiel la umbunda.
32Entre el 2004 i el 2010 es va dur a terme una experiència per a introduir set llengües nacionals en unes quantes escoles del país.Inter 2004 kaj 2010, oni faris provon por enkonduki sep naciajn lingvojn en serio da lernejoj en la lando.
33El Ministeri d'Educació va declarar [pt] al setembre del 2013 que es plantejava d'ensenyar-les a les escoles de primària.La Ministerio pri Edukado deklaris en septembro 2013, ke ĝi planas pligrandigi la instruadon de naciaj lingvoj en ĉiujn elementajn lernejojn.
34En fase de conclusió hi ha un projecte de llei sobre l'Estatut de les Llengües Nacionals a Angola [pt], “per a promoure la inclusió social i enfortir la unitat en la diversitat etnolingüística”.Leĝprojekto pri la Statuto de Naciaj Lingvoj en Angolo “por antaŭenigi socian inkluzivadon kaj fortigi la unuecon en etnolingva diverseco” estas en sia konkluda fazo.
35A la frase final es demana de “promoure la inclusió social i l'enfortiment de la unitat a través de la diversitat etnolingüística”.Dume, artistoj - en ĉi tiu okazo kantistoj - ankaŭ rekomendis la uzon de naciaj lingvoj en siaj kantoj.
36Paral·lelament, uns quants cantants han recomanat [pt] l'ús de les llengües nacionals a les seves cançons.Ĉu vi scias pri aliaj interretaj iniciatoj por la konservo aŭ instruado de la diversaj lingvoj en Angolo? Lasu al ni komenton!