Sentence alignment for gv-cat-20151125-11079.xml (html) - gv-nld-20150513-19395.xml (html)

#catnld
1Dóna les gràcies a l'Imperi otomà per aquest taco que mengesBedank het Ottomaanse Rijk voor de taco die je eet
2Tacos al pastor del Restaurant mexicà Carmela's, a Beaumont, Texas.Tacos al pastor van Carmela's Mexicaanse Restaurant in Beaumont, Texas.
3Crèdit: Randy Edwards/CC BY-NC-ND 2.0Credit: Randy Edwards/CC BY-NC-ND 2.0
4Aquest article i informe radiofònic de Deena Prichep i Daniel Estrin per The World va aparèixer originalment a PRI.org el 7 de maig del 2015, i es publica aquí com a part de l'acord d'intercanvi de continguts.[Alle links in dit artikel verwijzen naar Engelstalige pagina's] Dit artikel en radioverslag werd gemaakt door Deena Prichep en Daniel Estrin voor The World en verscheen oorspronkelijk op PRI.org op 7 mei 2015, en wordt hier opnieuw gepubliceerd als onderdeel van een overeenkomst om de inhoud van het artikel te delen.
5Tots els enllaços porten a pàgines en anglès. Al Supermercat Mèxic de Portland, a Oregon, pots trobar-hi un ast giratori amb carn de porc rostida amb picant i ceba, impregnat de grassa i de sabor.In de Mexicaanse supermarkt in Portland, Oregon, vind je een draaiend spit met varkensvlees bedruipt met chili en ui, waar het vet van afdruppelt en waarvan het aroma zich verspreidt.
6Si en talles unes tires i les poses dins d'una tortilla obtindràs un taco al pastor, el menjar de carrer clàssic a Mèxic.Snijd er wat af in een tortilla en je hebt een taco al pastor, het klassieke Mexicaanse voedsel om op straat te eten.
7Listen to this story on PRI.org »Halfweg rond de wereld vind je hetzelfde tafereel in Jeruzalem.
8Hi ha una escena similar a l'altra banda del món, a Jerusalem. Al restaurant Al Waary hi ha un rostidor, un ast vertical amb carn condimentada amb vinagre picant fent voltes prop d'unes flames.Bij het restaurant Al Waary, dat enkel een gat in de muur is, staat er een verticaal draaiende grill met rundvlees naast het vuur, op smaak gebracht met pittige azijn.
9Si se'n tallen unes tires i es posen dins d'una pita, obtindrem un xauarma: el menjar de carrer per excel·lència de l'Orient Mitjà.Snijd wat van het vlees in een pita en je hebt shawarma - het ultieme vlees om op straat te eten in het Midden-Oosten.
10Si creus que aquests apreciats plats podrien estar relacionats, tens tota la raó.Indien je denkt dat er tussen deze gerechten een verband bestaat dan heb je gelijk.
11Anem seguint el rastre d'aquests menjars de carrer per treure'n l'entrellat; comencem per Jerusalem.Dus volgen we het spoor van het straatvoedsel om daar achter te komen en starten in Jeruzalem.
12«El xauarma és molt, molt interessant», diu Ali Qleibo, un antropòleg palestí, assegut davant del local de shawarma Al Waary.“Shawarma is heel, heel interessant,” zegt Ali Qleibo, een Palestijnse antropoloog, terwijl hij bij het shawarmarestaurant Al Waary zit.
13L'origen de la paraula «xauarma» prové de la paraula turca çevirme, que significa «girar».De oorsprong van het woord shawarma komt van het Turkse woord çevirme, wat “draaien” betekent.
14Ali Qleibo, un antropòleg palestí, davant la parada de xauarma Al Waary, a Jerusalem.Ali Qleibo, a Palestijnse antropoloog, voor het shawarmastalletje Al Waary in Jeruzalem.
15Crèdit: Daniel Estrin. Publicat amb l'autorització de PRI.Credit: Daniel Estrin. met toestemming van PRI gepubliceerd
16Podem trobar versions del xauarma a qualsevol lloc de l'Orient Mitjà, on l'Imperi otomà un dia hi va regnar.Overal in het Midden-Oosten, waar het Ottomaanse Rijk ooit regeerde, vind je wel één of andere versie van shawarma.
17«Els turcs l'anomenen “döner kebab”; els grecs en diuen “gyro”; els iraquians “kas”», diu Qleibo.“Turken noemen het döner kebab; Grieken noemen het gyros; Irakezen noemen het kas,” zegt Qleibo.
18«Això demostra la influència omnipresent de l'Imperi otomà; tots els territoris que van ser sotmesos pels otomans mengen xauarma tot i que l'anomenin d'altres maneres».“Dit toont de wijdverspreide invloed van het Ottomaanse Rijk, aangezien alle onderdanen van het Ottomaanse Rijk shawarma eten, zelfs al noemen ze het anders.
19Per descomptat que no tota la gent que formava part de l'Imperi otomà va quedar-se en aquells territoris.De mensen van het Ottomaanse Rijk bleven natuurlijk niet allemaal daar.
20Prop de 36.000 persones sota el domini otomà van marxar a Mèxic, la majoria de finals del segle XIX fins a principis del segle XX.Ongeveer 36.000 mensen onder Ottomaanse overheersing gingen naar Mexico tussen de late 19de eeuw en de vroege 20ste eeuw.
21«La gent va venir des de molt lluny, com per exemple des d'Egipte.“De mensen kwamen zelfs van Egypte.
22Fins i tot hi ha gent que va venir de l'Iraq», diu Theresa Alfaro-Velcamp, professora d'història a la Universitat Estatal de Sonoma, que ha seguit el rastre de la migració dels habitants de l'Orient Mitjà cap a Mèxic.Ik vond ook enkele mensen die van Irak kwamen,” zegt Theresa Afaro-Velcamp, een professor geschiedenis aan de staatsuniversiteit van Sonoma, die de migratie van de mensen uit het Midden-Oosten naar Mexico getraceerd heeft.
23«La majoria va venir des de Llevant, tal com s'anomenava en aquella època el que avui en dia seria el Líban i Síria».“De meerderheid kwam van de Levant, zoals het toen genoemd werd en dat nu het huidige Libanon en Syrië is.”
24Els que emigraven van marxar pels motius habituals: oportunitats econòmiques, eludir el servei militar obligatori i escapar de la violència sectària.De migranten verlieten het land om de gebruikelijke redenen: op zoek naar economische kansen, vermijden van militaire dienstplicht en sektarisch geweld ontvluchten.
25Quan van arribar, també van portar la seva manera de cuinar.Toen ze aankwamen, brachten ze ook hun voedsel met zich mee.
26«Cap el 1930 ja hi havia restaurants que servien xauarma», diu Jeffrey Pilcher, historiador i autor del llibre Planet Taco.“Tegen de jaren '30 waren er restaurants die shawarma serveerden,” zegt Jeffrey Pilcher, een historicus en auteur van het boek “Planet Taco.”
27Un sandvitx de xauarma a Jerusalem.Een shawarmabroodje in Jeruzalem.
28Intercanviem corder per porc, i pa de pita per una tortilla, i obtindrem el clàssic mexicà taco al pastor.Verwissel lamsvlees met varkensvlees, een pita met een tortilla en je hebt de Mexicaanse klassieker, Taco al Pastor.
29Crèdit: Daniel Estrin.Credit: Daniel Estrin.
30Publicat amb l'autorització de PRI.Met toestemming van PRI gepubliceerd.
31La cuina va anar evolucionant: «Durant els anys seixanta, els fills dels immigrants libanesos nascuts a Mèxic… van començar a obrir els seus propis restaurants i això ha creat un tipus de cuina híbrida», diu Pilcher.Vervolgens transformeerde de keuken: “Gedurende de jaren '60 startten de in Mexico geboren kinderen van deze Libanese migranten hun eigen restaurants en ze begonnen een soort hybride keuken te creëren,” zegt Pilcher.
32«Utilitzen la tecnologia amb la que es van criar als restaurants libanesos, l'ast vertical, però en comptes d'utilitzar corder utilitzen porc», segons Pilcher.“Ze gebruiken de technologie waarmee ze opgroeiden in de Libanese restaurants, de verticale grill, maar in plaats van lamsvlees gebruiken ze varkensvlees,” zegt Pilcher.
33«Ho deixen marinar en una salsa picant, que és el que li dóna aquell color distintiu, ho cuinen, ho serveixen i ho anomenen tacos al pastor».“Ze marineren het in een rode chilisaus, die het die kenmerkende kleur geeft, maken het klaar, serveren het en noemen het tacos al pastor.”
34El nom del plat «al pastor», és en si mateix una referència a la versió original del plat de corder de l'Orient Mitjà. El nom significa «a l'estil del pastor».Zelfs de term “al pastor”, dat “op herderswijze” betekent, is een verwijzing naar de oorspronkelijke versie van het gerecht met lam uit het Midden-Oosten.
35Després de la Segona Guerra Mundial, quan l'economia de Mèxic va créixer, els tacos al pastor es van traslladar dels poblets a les grans ciutats, i amb el temps també als Estats Units.Toen de economie van Mexico na WO II enorm bloeide, verhuisden de tacos al pastor van kleine steden naar grotere en uiteindelijk naar de Verenigde Staten.
36«Que aquest plat clàssic sigui una importació de l'Orient Mitjà relativament recent, no el fa un plat menys mexicà», afegeix Pilcher, l'historiador del taco.Het feit dat dit klassiek gerecht relatief recent geïmporteerd werd uit het Midden-Oosten maakt het daarom nog niet minder Mexicaans, voegt de tacohistoricus Pilcher toe.
37«L'autenticitat no està encasellada a tot allò que prové dels antics asteques i maies», diu.“Authenticiteit gaat niet altijd terug tot de oude Azteken en Maya's,” zegt hij.
38«Aquest significat de Mèxic es recrea contínuament en cada generació».“Die betekenis van Mexico wordt in elke generatie voortdurend opnieuw gecreëerd.
39Tan si és corder com si és porc, tortilla o pita, Jerusalem o Portland, hi ha coses que no canvien: greix i foc, una bona dosi d'espècies, menjar ràpid, i saber apreciar la tradició.Maar of het nu lams- of varkensvlees is, tortilla of pita, Jeruzalem of Portland, de essentie blijft hetzelfde: vet en vuur, een handvol kruiden, een vlugge maaltijd en de smaak van traditie.