# | ces | nld |
---|
1 | Nesnesitelná tíže amerického studentského dluhu | Studieschuld zware last voor Amerikaanse studenten |
2 | „Jsem student s dluhem na školném vyšším než 25 tisíc dolarů (600 tisíc Kč). “ Třetí den protestů Occupy Wall Street, Zuccotti Park v Manhattanu. | De situatie van studenten in de VS, zoals een deelnemer laat zien tijdens de derde dag van het protest Occupy Wall Street in het Zuccotti Park in Manhattan. |
3 | Autorem fotografie je David Shankbone (CC BY 3.0). | Foto door David Shankbone (CC BY 3.0) |
4 | Když mi bylo 17 a hlásila jsem se na univerzitu, řekli mi rodiče, že se budeme o náklady dělit. | Toen ik 17 was en me aanmeldde bij de universiteit, zeiden mijn ouders dat we de kosten zouden delen. |
5 | Pro mě i pro ně to znamenalo vzít si americkou federální půjčku, která bude splacena během následujících deseti nebo více let. | Voor mij, en voor hen, betekende dit dat we een lening moesten afsluiten die terugbetaald moest worden na een jaar of tien. |
6 | Měla jsem poměrně štěstí. | Ik had relatief nog geluk. |
7 | Jako student s nízkým příjmem jsem měla nárok na Pellův grant a byla jsem přijata na výbornou státní univerzitu, která ve své době požadovala školné jen o něco vyšší než 10 tisíc dolarů (250 tisíc Kč) ročně. | Omdat mijn ouders een laag inkomen hadden, kwam ik in aanmerking voor een Pell Grant (een beurs van de overheid) en werd ik toegelaten tot een uitstekende staatsuniversiteit, waarvoor ik indertijd iets meer dat $10.000 per jaar aan collegegeld moest betalen. |
8 | Svůj dluh jsem snižovala prací na částečný úvazek a byla jsem vděčná za jakoukoli pomoc, kterou mi mohli nabídnout moji rodiče. | Ik hield mijn schulden laag door parttime te werken om onkosten te kunnen betalen en was blij met elke hulp die mijn ouders mij konden bieden. |
9 | Po skončení univerzity jsem se zúčastnila ročního programu národní služby, získala jsem odměnu 5 tisíc dolarů, která šla na splacení půjčky. | Nadat ik was afgestudeerd aan de univeristeit nam ik een jaar lang deel aan een ‘national service' programma waarvoor ik een beloning van $5.000 kreeg en dat ik gebruikte om een deel van mijn lening af te lossen. |
10 | Dohromady mi trvalo splatit mou studentskou půjčku jedenáct let. | Uiteindelijk duurde het elf jaar voordat ik mijn lening kon terugbetalen. |
11 | Poslední platbu jsem poslala letos 3. července. | De laatste afbetaling heb ik gedaan op 3 juli van dit jaar. |
12 | V dnešní době opouštějí američtí studenti univerzity s průměrným dluhem 29 tisíc dolarů (700 tisíc Kč). | Vandaag de dag verlaten studenten de universiteit met een gemiddelde schuld van $29.000. |
13 | Toto číslo je vyšší v případě studentů navštěvující univerzity ve velkých městech - průměrný absolvent ve Washingtonu, D.C. dluží na studentských půjčkách děsivých 41 tisíc dolarů (jeden milión korun). | Dat bedrag is nog hoger voor studenten die naar universiteiten gaan in grote steden, de gemiddelde in Washington D.C afgestudeerde heeft een schuld van maar liefst $41.000. |
14 | Tento stav vedl podle mnohých amerických odborníku a akademiků ke „krizi“, která nejhůře postihuje studenty s menšími dluhy, ale špatnými vyhlídkami na získání práce. | Deze situatie heeft geleid tot iets wat veel geleerden en wetenschappers in de VS een “crisis” noemen, waarbij de studenten met een lagere schuld maar met slechtere vooruitzichten op werk het hardst getroffen worden. |
15 | U mladých absolventů činila loňská nezaměstnanost 8,5 %. | Voor jonge afgestudeerden was het werkloosheidspercentage vorig jaar 8,5%. |
16 | Čísla mluví jasně - pokud čerství absolventi neseženou práci, nemohou splatit své půjčky. | Het rekensommetje is simpel: als afgestudeerden geen baan kunnen krijgen, kunnen ze hun lening niet afbetalen. |
17 | Krátce poté, co jsem se v roce 2014 přestěhovala do Německa, byla spolková země Dolní Sasko posledním regionem, který zrušil školné a zajistil tak univerzitní vzdělání všem zdarma, a to i občanům jiných států. | Kort nadat ik naar Duitsland verhuisde in 2014 werd Nedersaksen de laatste regio waar geen collegegeld betaald hoefde te worden, waardoor onderwijs aan de universiteit gratis was voor iedereen, inclusief mensen van buiten de regio. |
18 | Několik dalších evropských států (jako Finsko a Slovinsko) nabízí univerzitní vzdělání zdarma, stejně tak Brazílie a Argentina. | Verschillende andere Europese landen (zoals Finland en Slovenie) bieden gratis onderwijs, evenals Brazilië en Argentinië. |
19 | Taková myšlenka je z pohledu Američanů nedocenitelná. | Het is moeilijk te onderschatten wat dit betekent voor een Amerikaan. |
20 | Od doby dospívání sníme o univerzitě. Ti z nás, kteří nemají prostředky, si také dělají starosti, jak univerzitu zaplatí, někteří prostě nenajdou způsob, jak nashromáždit alespoň peníze, které je potřeba složit před obdržením půjčky. | Vanaf de leeftijd dat we oud genoeg zijn om te dromen over een universiteit, maken degenen zonder voldoende middelen zich ook zorgen over hoe ze dat moeten betalen, terwijl anderen niet eens genoeg geld bij elkaar kunnen krijgen voor de aanbetaling. |
21 | V zemi, kde je 1,2 miliónu studentů základních a středních škol bez domova, představuje univerzitní vzdělání zvláštní privilegium. | In een land waarin 1,2 miljoen leerlingen aan het basis- en voortgezet onderwijs dakloos zijn, is hoger onderwijs een bijzonder voorrecht. |
22 | Ačkoli Obamova vláda provedla významné úpravy ve způsobu, kterým studentské půjčky fungují, stále to ještě není dost. | Alhoewel de Obama regering belangrijke verbeteringen doorgevoerd heeft wat betreft studentenleningen is dit voor velen nog niet genoeg. |
23 | Čtyřleté univerzitní vzdělání v USA stojí od 40 tisíc dolarů (1 milión Kč) pro studenty navštěvující veřejné univerzity ve svých státech k více než 125 tisícům dolarů (3 milióny Kč) pro studenty soukromých univerzit - a to mluvíme pouze o školném. | Een vierjarige opleiding aan de universiteit kost tussen de $40.000 (voor een student die naar een openbare universiteit in zijn of haar staat gaat) en $125.000 of meer voor studenten die naar particuliere universiteiten gaan, en dat is alleen nog maar het collegegeld. |
24 | K tomu se přidává cena bydlení a další životní náklady, takže není divu, že spousta studentů se raději rozhodne na univerzitu nenastoupit. | Tel daar de kosten van huisvesting en andere basisbehoeften bij op en het is geen wonder dat studenten afhaken. |
25 | Něco takového je samozřejmě zcela v pořádku - pokud ovšem opravdu existuje možnost volby. | Wat geen probleem is, zo lang het daadwerkelijk een keuze is. |
26 | V dnešním ekonomickém prostředí ale taková volba prakticky neexistuje. | Maar in deze economie is het dat eigenlijk niet. |
27 | Loni poklesl počet přihlášek na vysokou školu v USA o téměř půl miliónu. | Vorig jaar daalden de aanmeldingen aan Amerikaanse universiteiten met bijna een half miljoen. |
28 | Ekonomové tvrdí, že když se ekonomice daří dobře, méně lidí studuje na univerzitách, pokud je naopak ekonomika v problémech, ze vzdělání se stává „bezpečný přístav“. | Economen zeggen dat als het goed gaat met de economie minder mensen hoger onderwijs volgen, maar als het slechter gaat, hoger onderwijs een “veilige haven” wordt. |
29 | Jinými slovy si mladí lidé vybírají pravděpodobnější cestu k soběstačnosti. | Met andere woorden, jonge mensen kiezen voor de meest gunstige weg naar onafhankelijkheid. |
30 | Ale v prostředí, kde mnoho zaměstnání vyžaduje vysokoškolské vzdělání, se může neabsolvování univerzity i přes vysokou finanční náročnost citelně odrazit v platu. | Maar toch, met zoveel banen die een vierjarige opleiding vereisen en ondanks de hoge kosten van deelname kan het niet volgen van hoger onderwijs, op de lange termijn, nog veel meer kosten in verloren salaris. |
31 | Organizace Pew Research Center odhaduje mezeru mezi výdělkem středoškoláka a vysokoškoláka na přibližně 17 500 dolarů (420 tisíc Kč) ročně. | De Pew Research Centre schat dat het verschil in salaris tussen iemand met een middelbare school diploma en iemand die vier jaar hoger onderwijs heeft gevolgd ongeveer $17.500 is. |
32 | Všichni bychom měli dostat možnost zvolit si vlastní cestu. | We zouden allemaal ons eigen pad moeten kunnen kiezen. |
33 | Univerzita není pro každého a ani by neměla být. | De universiteit is er niet voor iedereen, en zou dat ook niet moeten zijn. |
34 | Ale možnost volby, zda se na vysokou školu přihlásíme, by měla být umožněna všem, bez rizika splácení dluhů po několik desetiletí. | Maar de keus, de mogelijkheid om hoger onderwijs te volgen zou absoluut een recht voor iedereen moeten zijn, zonder de last van tientallen jaren schuld. |