# | ces | nld |
---|
1 | Ve finských „otevřených věznicích“ mají chovanci vlastní klíče | Gedetineerden in Finse ‘open gevangenissen’ hebben zelf de sleutels |
2 | Jukka Tiihonen strávil několik posledních let svého trestu za vraždu v „otevřené věznici“ u pevnosti Suomenlinna. | Jukka Tiihonen zat de laatste jaren van zijn straf voor moord uit in deze gevangenis op het eiland Suomenlinna. |
3 | Autorkou fotografie je Rae Ellen Bichell, publikováno se svolením PRI. | Foto door Rae Ellen Bichell. Gepubliceerd met toestemming van PRI |
4 | Tento článek a tuto rozhlasovou zprávu připravila Rae Ellen Bichell pro program The World a původně se objevila 15. dubna 2015 na serveru PRI.org. | Dit artikel door Rae Ellen Bichell [en - alle links] voor The World verscheen, evenals een gelijknamig radioverslag, oorspronkelijk op PRI.org op 15 april 2015. |
5 | Zde ji uveřejňujeme na základě dohody o sdílení obsahu. | Het wordt hier nogmaals gepubliceerd als onderdeel van een overeenkomst tot uitwisseling van content. |
6 | Abyste se mohli setkat s chovanci vězení ve finském městě Kerava, musíte se jen vydat po cestě lemované stromy a otevřít dveře skleníku. | Om de gedetineerden in de gevangenis in Kerava, Finland te vinden, hoef je alleen maar over een lommerrijk paadje naar de oranjerie te lopen. |
7 | „Být tady je vcelku uvolňující,“ říká Hannu Kallio, odsouzený pašerák drog. | ‘Het is best rustgevend om hier te zijn', zegt Hannu Kallio, een veroordeelde drugsmokkelaar. |
8 | „Máme tu králíky. “ | ‘We hebben konijnen.' |
9 | 70 chovanců tohoto zařízení pracuje každý den ve skleníku. | De 70 gedetineerden in deze faciliteit werken iedere dag in de oranjerie. |
10 | Dnes sázejí semenáčky v rámci příprav na velký jarní prodej. | Vandaag verpotten ze zaailingen ter voorbereiding op een grote lenteverkoop. |
11 | A ano, je zde ohrádka s králíky, se kterými si člověk může hrát nebo si je hladit. | En ja, er zijn inderdaad konijnen in een hok die ze kunnen verzorgen en ook zijn er schapen. |
12 | A také jsou tu ovce. Nejsou tu ovšem žádné brány, zámky nebo uniformy - toto je otevřené vězení. | Wat je hier niet ziet zijn beveiligingspoorten, sloten of uniformen - dit is een open gevangenis. |
13 | Každý z těchto chovanců musel o své přeřazení zažádat. | Iedereen die in de open gevangenis van Kerava verblijft, heeft daar een verzoek voor ingediend. |
14 | Vydělávají si kolem 200 Kč za hodinu, mají mobilní telefony, nakupují potraviny ve městě a mají každých několik měsíců tři dny volna. | De gedetineerden verdienen ongeveer 7 euro per uur, hebben mobiele telefoons, doen boodschappen in de supermarkt in de stad en krijgen om de paar maanden drie vrije dagen. |
15 | Věznici platí nájem a pokud se místo práce rozhodnou navštěvovat univerzitu ve městě, je jim poskytnuta podpora. | Ze betalen huur aan de gevangenis en ze kunnen er ook voor kiezen om een universitaire studie te volgen in de stad in plaats van te werken. |
16 | Někdy také jedou pod dohledem tábořit nebo rybařit. | Daar krijgen ze subsidie voor. Ook gaan ze soms onder begeleiding kamperen en vissen. |
17 | Vězni vědí, že utéct by nebylo těžké. | De gevangenen weten dat ze gemakkelijk zouden kunnen ontsnappen. |
18 | „Můžete jít, kam chcete,“ říká Kallio. | ‘Je kunt gaan als je wilt', zegt Kallio. |
19 | „Ale jestli utečete, půjdete zpátky do vězení. | ‘Maar als je ontsnapt sturen ze je terug naar de reguliere gevangenis. |
20 | Tady je to lepší. “ | Je bent hier beter af.' |
21 | Každé jaro přichází stovky lidí do otevřené věznice ve městě Kerava na piknik, pohladit si zvířata a kupovat rostliny, které vězni vypěstovali. | Ieder voorjaar bezoeken honderden mensen de open gevangenis van Kerava om er te picknicken, de dieren te aaien en planten te kopen die door de gevangenen worden gekweekt. |
22 | Fotografie pochází od finské Agentury pro trestní sankce. | Foto beschikbaar gesteld door de Finse instantie voor strafsancties. |
23 | Otevřené věznice byly ve Finsku zavedeny kolem třicátých let minulého století. | Open gevangenissen bestaan in Finland al sinds de jaren dertig van de twintigste eeuw. |
24 | Tehdy vypadaly spíše jako pracovní kolonie. | In die tijd waren het meer een soort werkkolonies. |
25 | Dnes představují poslední fázi pobytu ve vězení - než se vězni vrátí zpět do běžného života. | Tegenwoordig zitten gedetineerden hier het laatste deel van hun straf uit, voordat ze terugkeren in de maatschappij. |
26 | „Neplatí tu, že bychom zavírali lidi do konce jejich životů,“ říká Tapio Lappi-Seppälä, vedoucí Institutu kriminologie na Helsinské univerzitě, „a proto je potřeba investovat a ujistit se, že existuje možnost rehabilitace. “ | Tapio Lappi-Seppälä, hoofd van het instituut voor criminaliteit aan de universiteit van Helsinki, zegt er het volgende over, ‘Wij sluiten mensen niet voor de rest van hun leven op en daarom is het echt nodig dat we investeren en ervoor zorgen dat er een mogelijkheid is tot re-integratie.' |
27 | Vždy tomu tak nebylo. | Maar dit is niet altijd het geval geweest. |
28 | Před několika desetiletími mělo Finsko jedno z nejvyšších procent vězňů v Evropě. | Tientallen jaren geleden had Finland een van de hoogste aantallen gedetineerden van Europa. |
29 | Poté v šedesátých letech začali vědci severských zemích zkoumat, zda trest odnětí svobody skutečně pomáhá snižovat zločinnost. | Vervolgens hebben Scandinavische onderzoekers in de jaren zestig onderzocht in hoeverre gevangenisstraf helpt bij het terugdringen van criminaliteit. |
30 | A došli k závěru, že nepomáhá. | Conclusie: het helpt niet. |
31 | „Toto bylo poprvé, kdy jsme měli k dispozici rozhodující výzkum, který ukázal, že věznění vlastně nefunguje,“ říká Lappi-Seppälä. | ‘Dit was de eerste keer dat een kritisch onderzoek liet zien dat gevangenisstraf niet echt werkt', zegt Lappi-Seppäla. |
32 | Během následujících třiceti let měnilo Finsko postupně svůj přístup k trestům. | In de drie decennia erna hervormde Finland zijn strafbeleid stukje bij beetje. |
33 | Na konci tohoto období „odvězňování“ má nyní Finsko jedno z nejnižších procent vězňů v Evropě. | Aan het eind van deze periode waarin steeds minder criminelen werden opgesloten had Finland een van de laagste aantallen gedetineerden van het continent. |
34 | Lappi-Seppälä podotýká, že výsledkem nebyla vyšší zločinnost. | Lappi-Seppälä zegt ook dat het niet heeft geleid tot meer criminaliteit. |
35 | „Finská lekce ukazuje, že bylo bez problémů možné snížit míru používání vězení [o dvě třetiny]”, říká, „a to beze změny vývoje míry zločinnosti. “ | ‘De les die hieruit getrokken kan worden is dat het perfect mogelijk is om het aantal gevangenisstraffen te verminderen (met twee derde), zonder dat dit de Finse criminaliteitsontwikkeling verstoort', zegt hij. |
36 | Úspěšným receptem bylo postupné navracení do běžného života, které nabízí koncept otevřené věznice. | Wat wel werkte was een geleidelijke herintroductie in het normale leven, zoals dit in de open gevangenissen wordt geboden. |
37 | Asi jedna třetina finských vězňů je umístěna v otevřených věznicích a finská Agentura pro trestní sankce udává, že u chovanců, kteří prošli otevřenými věznicemi, je menší pravděpodobnost opětovného uvěznění. | Ongeveer een derde van de Finse gedetineerden verblijft in een open gevangenis en de Finse instantie voor strafsancties zegt dat deze gedetineerden minder kans hebben om in herhaling te vallen. |
38 | Míra spáchání dalšího zločinu klesla na téměř 20 procent. | De recidivecijfers zijn met bijna 20 procent gedaald. |
39 | Otevřené věznice jsou také levnější. | Open gevangenissen brengen ook minder kosten met zich mee. |
40 | Ředitel finské Agentury pro trestní sankce Esa Vesterbacka říká, že odstraněním nutnosti používat zvláštní bezpečnostní systémy a zaměstnance - a ubytováním lidí v zařízeních připomínajících studentské koleje - se snížily náklady na jednoho vězně téměř na třetinu. | Esa Vesterbacka, hoofd van de instantie voor strafsancties, zegt dat door het wegvallen van de noodzaak van extra beveiligingssystemen en personeel - en door het huisvesten van de gevangenen in wat oorspronkelijk studentenwoningen waren - de kosten per gedetineerde met bijna een derde zijn gedaald. |
41 | To není hlavní důvod pro zavedení takového typu vězení, říká Vesterbacka, „ale pokud se vám v dnešních dnech něco podaří zlevnit, je to samozřejmě dobře“. | Vesterbacka zegt dat dit niet de voornaamste reden is voor het gebruik van dit soort gevangenissen, maar dat het verlagen van de kosten in deze tijd natuurlijk wel een fijne bijkomstigheid is. |
42 | Jedna otevřená věznice je dokonce umístěna poblíž významné turistické atrakce Helsinek, u pevnosti Suomenlinna, která se rozkládá na osmi ostrovech. | Er is zelfs een open gevangenis op de populairste trekpleister van Helsinki, het eiland Suomenlinna. |
43 | Jde o památku nacházející se na seznamu Světového dědictví UNESCO a během léta ji zaplavují velké počty turistů. | Dit eiland, dat op de werelderfgoedlijst van UNESCO staat, wordt in de zomer overspoeld met toeristen. |
44 | Ovšem jediná věc, která dělí pozemek věznice od bloku obytných domů a muzeí, je žlutý laťkový plot. | En toch worden het gevangenisterrein en het nabijgelegen appartementencomplex en de musea alleen gescheiden door een geel houten hek. |
45 | Chovanci v otevřené věznici Suomenlinna žijí v modrých domech připomínajících studentské koleje. | Gedetineerden in de open gevangenis op Suomenlinna verblijven in blauwe studentenwoningachtige huizen. |
46 | Laťkový plot odděluje pozemek věznice od zbytku ostrova, populárního turistického cíle. | Een houten hek is het enige dat het gevangenisterrein scheidt van de rest van het populaire, toeristische eiland. |
47 | Fotografie pochází od finské Agentury pro trestní sankce. | Foto beschikbaar gesteld door de Finse instantie voor strafsancties. |
48 | „Vlastně si vůbec neuvědomíte, že se pohybujete uvnitř otevřeného vězení,“ říká Lappi-Seppälä. | ‘Je bent je er eigenlijk niet van bewust dat je in een open gevangenis loopt', zegt Lappi-Seppälä. |
49 | „Nikdo na to nepomyslí. | ‘Niemand staat er bij stil. |
50 | A myslím, že to ani americkým turistům nepřijde děsivé. “ | Ik denk dat zelfs de Amerikaanse toeristen het niet eng vinden.' |
51 | Místní lidé podle všeho souhlasí. | De lokale bevolking lijkt het hiermee eens te zijn. |
52 | Když mluvím s obyvateli poblíž otevřených věznic v Keravě a u pevnosti Suomenlinna, většina z nich je rozpačitá z otázky, zda jsou znepokojeni tím, že sdílejí město s odsouzenými. | Als ik een praatje aanknoop met bewoners die bij de open gevangenissen van Kerava en Suomenlinna wonen, lijken de meesten verbijsterd als ik ze vraag of ze zich zorgen maken over het delen van hun stad met de gevangenen. |
53 | Někteří mi říkají, že tito vězni pomáhají komunitě obnovou historicky významných míst nebo čištěním veřejných prostor. | Enkele mensen vertellen me dat de gedetineerden een aanwinst zijn voor de gemeenschap, omdat ze historische gebouwen restaureren of openbare plekken schoonmaken. |
54 | Je lákavé položit si otázku, jak by tento systém mohl fungovat v jiných zemích - zvláště v USA, kde je ve vězení větší procento obyvatel než kdekoli jinde na světě. | Je begint je af te vragen of dit systeem ook in andere landen zou kunnen werken - met name in de Verenigde Staten, waar meer gevangenen opgesloten zitten dan in enig ander land ter wereld. |
55 | Podle Heather Thompson, profesorky dějin na Temple University, která studuje vězení a lidi v nich, je složité něco takového zodpovědět, protože v USA taková diskuse neexistuje. | Heather Thompson is hoogleraar geschiedenis aan de Temple University waar ze onderzoek doet naar massagevangenschap en gevangenispopulaties. Zij zegt dat het moeilijk te voorspellen is, omdat dit nog geen onderwerp van gesprek is in de Verenigde Staten. |
56 | „Nyní se dostáváme teprve do bodu, ve kterém si uvědomujeme, že jsme do vězení zavřeli příliš mnoho lidí. | ‘We komen nu net op een punt dat we gaan inzien dat we veel te veel mensen gevangenzetten. |
57 | Musíme ještě vést diskusi o skutečných podmínkách věznění, o tom, co lidé ve věznici vlastně zažívají, aby mohli být při návratu [do společnosti] právoplatnými lidskými bytostmi. “ | Er moet nog worden gesproken over de werkelijke toestand van gevangenschap. Over wat mensen werkelijk ervaren in een gevangenis, zodat we ervoor kunnen zorgen dat ze weer als volwaardige mensen terugkeren in de maatschappij.' |
58 | Hannu Kallio, se kterým jsem mluvila v otevřené věznici Kerava, se právě chystal odstěhovat a strávit poslední měsíce svého trestu doma, prací v recyklačním centru, se svou ženou, dcerami a Jack Russell teriérem. | Toen ik in de open gevangenis van Kerava met Hannu Kallio sprak, stond hij op het punt om naar huis te gaan en daar de laatste maanden van zijn straf uit te zitten. Thuis werkt hij bij een recyclingbedrijf en woont hij samen met zijn vrouw, dochters en hun jack russell. |
59 | Jeho spoluvězeň Juha, který nechce uvést své příjmení, očekává své první dítě. | Een medegevangene, Juha, die alleen zijn voornaam wilt geven, verwacht zijn eerste kind. |
60 | Odpykává si doživotí, ale většina trestů je ve Finsku snížena na 10 nebo 15 let. | Hij heeft levenslang gekregen, maar in Finland wordt dat meestal omgezet naar 10 tot 15 jaar. |
61 | „Je to vcelku velká věc,“ říká Juha, „ale nevím, kdy se dostanu ven. | ‘Het is een belangrijke gebeurtenis,' zegt Juha, ‘maar ik weet niet wanneer ik vrijkom. |
62 | V zásadě ho bude muset vychovat jeho matka. “ | Het komt erop neer dat zijn moeder hem zal opvoeden.' |
63 | Juha neví, kdy bude moci jít za svou novou rodinou, ale ví, že k tomu jednou dojde. | Juha weet dus niet wanneer hij naar huis kan gaan en bij zijn gezin zal zijn, maar hij weet wel dat het uiteindelijk gaat gebeuren. |
64 | A to vypovídá o mnohém v případě někoho, kdo začal ve věznici s maximální ostrahou a s doživotním trestem. | En dat wil wat zeggen voor iemand die begon met een levenslange straf in een zwaarbewaakte gevangenis. |