# | ces | pol |
---|
1 | Makedonie: Rozsáhlé ilegální odposlouchávání se údajně zaměřovalo na novináře a diplomaty | Nielegalne masowe podsłuchy w Macedonii rzekomo monitorujące dziennikarzy i dyplomatów |
2 | Tento telefon je napíchnutý. | Ten telefon jest pod podsłuchem. |
3 | Autor fotografie Cory Doctorow, CC-BY-SA 2.0. | Zdjęcie: Cory Doctorow, CC-BY-SA 2.0 |
4 | Uniklé nahrávky v rukou makedonské opozice naznačují, že místní tajné služby během čtyř let ilegálně odposlouchávaly více než 20 000 občanů na příkaz konzervativního premiéra Nikoly Gruevskiho a členů jeho rodiny. | Nagrania, ujawnione przez macedońską opozycję sugerują, iż krajowe służby wywiadowcze podsłuchiwały ponad 20 000 obywateli z rozkazu konserwatywnego Premiera Nikolaja Gruevskiego i członków jego rodziny. |
5 | Vůdci opozice prohlašují, že mezi odposlouchávanými figurovali zaměstnanci vlády, členové opozice, novináři, redaktoři a zahraniční diplomatičtí představitelé. | Lider opozycji twierdzi, iż w ciągu czterech lat pośród osób podsłuchiwanych byli pracownicy rządu, członkowie opozycji, dziennikarze, redaktorzy i przedstawicielstwo dyplomatyczne w kraju. |
6 | Zoran Zajev, předseda Sociálně demokratické unie Makedonie, upozornil veřejnost na tyto nahrávky na začátku února 2015. Zajev, který byl údajně jednou z osob odposlouchávaných kontrarozvědkou, uvedl, že jeho strana podala žalobu proti několika zaměstnancům tajné služby včetně vysokého úředníka ministerstva vnitra Sašo Mijalkova. | Zoran Zaev, lider Partii Socjaldemokratów zwrócił uwagę opinii publicznej na taśmy na początku stycznia 2015 r. Zaev, który podobno sam miał być jednym z celów podsłuchu Służb Kontrwywiadu, powiedział, że jego partia wytoczyła sprawę w sądzie przeciwko kilku funkcjonariuszom wywiadu, w tym dyrektorowi kontrwywiadu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, Sasho Mijalkov. |
7 | Sociálně demokratická unie tvrdí, že desítky tisíc makedonských občanů byly současnou vládou neoficiálně označeny za „zrádce“ a po několik let sledovány - mezi nimi byli členové opozice, novináři, pracovníci nevládních organizací a nezávislí političtí aktivisté stejně jako pracovníci samotné vlády a současný ministr vnitra. | |
8 | Jen jeden týden před uveřejněním nahrávek premiér Gruevski obvinil Zajeva a další osoby ze spiknutí se zahraniční tajnou službou za účelem svrhnutí vlády. Zajevovi byl od té doby úřady zabaven pas a nemůže opustit zemi. | Partia Socjaldemokratyczna twierdzi, że dziesiątki tysięcy obywateli Macedonii zostało nieoficjalnie nazwanymi przez obecny rząd „zdrajcami” - w tym członkowie opozycji, dziennikarze, pracownicy organizacji pozarządowych i niestowarzyszeni aktywiści polityczni, oraz ich właśni pracownicy i obecny Minister Spraw Wewnętrznych - będący pod podsłuchem przez kilka lat. |
9 | Mijalkov, který je obviněn z vedení ilegálních odposlechů, je kontroverzní postavou makedonské politiky již po několik let. | Zaledwie tydzień przed ujawnieniem nagrań Premier Gruevski oskarżył Zaeva i innych o konspirowanie z obcym kontrwywiadem w celu obalenia rządów. |
10 | Pomáhal vyvíjet finanční nátlak na makedonský týdeník kritický k vládě během žaloby pro pomluvu v roce 2014. | Od tamtego czasu paszport Zaeva został skonfiskowany przez rząd i nie wolno mu opuszczać kraj. |
11 | Tento časopis byl nakonec zrušen a jeho šéfredaktorovi i novinářům byly vyměřeny vysoké pokuty. Později toho samého roku uveřejnil Projekt zpravodajství o organizovaném zločinu a korupci (OCCRP) společně s makedonskou Nova TV a Českým centrem pro investigativní žurnalistiku investigativní reportáž o Mijalkově nahromaděném jmění. | Człowiek oskarżony o prowadzenie nielegalnych operacji wywiadowczych, Mijalkov, jest kontrowersyjną postacią na scenie politycznej w Macedonii od kilku lat. To on przyczynił się do nałożenia presji finansowej na krytyczny tygodnik macedoński w pozwie o zniesławienie z 2014 r., który ostatecznie doprowadził do zamknięcia pisma i ogromnych kar dla jego edytorów i dziennikarzy. |
12 | Mijalkov je bratrancem premiéra. | W tym samym roku Projekt Dochodzeniowy ds. |
13 | Zajev, předseda největší makedonské opoziční strany, tvrdí, že má důkazy o tisícovkách případů ilegálního odposlouchávání, které údajně trvalo alespoň čtyři z osmi let, po které je Gruevski u moci. | Przestępczości Zorganizowanej i Korupcji (Organized Crime and Corruption Reporting Project, OCCRP), wraz z macedońską telewizją Nova TV i czeskim centrum dziennikarstwa śledczego opublikował dokument śledczy o ogromnym bogactwie Mijalkova, który jest kuzynem premiera. |
14 | Členové opozice prohlašují, že jim byly poskytnuty důkazy od „vlastenců pracujících pro makedonskou tajnou službu“, kteří nyní údajně chtějí získat beztrestnost v rámci zákona o ochraně whistleblowerů. | Zaev, lider największej partii opozycyjnej w Macedonii, twierdzi mieć dowody tysięcy przypadków nielegalnych podsłuchów, które prawdopodobnie miały miejsce w ciągu co najmniej czterech z ośmiu lat trwania władzy Gruevskiego. |
15 | Zajevova strana SDSM bojkotuje jakékoli aktivity parlamentu od voleb v roce 2014 na protest proti jejich údajnému zmanipulování. | Członkowie opozycji oświadczyli, że otrzymali dowody od „patriotów pracujących dla macedońskich służb wywiadowczych”, którzy obecnie podobno chcą być objęci amnestią zgodnie z aktem ochrony osób sygnalizujących nieprawidłowości. |
16 | Politická dynastie rodin Mijalkova a Gruevskiho je u moci během velké části období přeměny Makedonie v demokracii. | Partia Zaeva, SDSM, od czasu wyborów w kwietniu 2014 r., bojkotuje jakikolwiek udział w Parlamencie, na znak protestu, twierdząc, że wybory były ustawione. |
17 | Jordan Mijalkov byl prvním ministrem vnitra poté, co země získala nezávislost, v úřadě zůstal do své smrti během autonehody. | Dynastia polityczna Mijalkov-Gruevski utrzymała się przy władzy podczas większości okresu przejścia na demokrację. Jordan Mijalkov był pierwszym ministrem po uzyskaniu przez kraj niepodległości, aż do swojej śmierci w wypadku samochodowym. |
18 | Jeho synovec Nikola Gruevski byl ministrem financí v letech 1999 až 2002 a od roku 2006 působí jako premiér. | Jego siostrzeniec Nikola Gruevski był ministrem finansów w latach 1999 i 2002 oraz premierem od 2006 r. do teraz. |
19 | Syn zesnulého ministra vnitra Jordana Mijalkova, Sašo Mijalkov, který je považován za šedou eminenci za rodinným „trůnem“, sloužil v čestné stráži jugoslávského vůdce Josipa Broze Tita společně se svým bratrem jako vojenský policista a od roku 1998 zastává vysoké pozice na makedonských ministerstvech obrany a vnitra. | Syn ostatniego ministra spraw wewnętrznych Jordana Mijalkov, Sasho Mijalkov, postrzegany jako szara eminencja na tle rodzinnego „tronu”, służył wraz z bratem jako żandarm w Gwardii Honorowej Josipa Broza Tito oraz zajmował wysokie stanowisko w ministerstwie obrony narodowej oraz spraw wewnętrznych Macedonii od 1998 r. Ten nowy skandal spowodował nasiloną kontrolę rządową. |
20 | Tento nový skandál přinutil makedonskou vládu plně se věnovat krizovému managementu a pokusit se omezit možné škody. | Kilka tygodni przed zapowiedzią konferencji prasowej przez Zaeva, rząd dokonał kilku aresztowań osób podejrzanych o bycie informatorami oraz publicznie nazwał kilku członków opozycji „zagranicznymi szpiegami”. |
21 | Již několik týdnů před ohlášenou Zajevovou tiskovou konferencí zatkla vláda několik lidí podezřelých z působení v roli whistleblowerů a veřejně označila některé členy opozice za „zahraniční špióny“. | |
22 | Aby omezily jakékoli stížnosti na tyto aktivity ze strany veřejnosti, uchýlily se úřady k medializaci záležitostí, které by mohly působit naléhavěji, například revizím nebo drobným změnám v zákonech o vzdělávání a daních zaměstnanců na částečný úvazek - to vyvolalo v Makedonii za poslední rok několik protestů. | W celu złagodzenia jakichkolwiek skarg na owe działania, rząd zwrócił uwagę na sprawy, które można by określić jako bardziej naglące, takie jak ogłoszenie zmian lub pomniejszych modyfikacji nowej ustawy o edukacji i o podatkach dla pracowników półetatowych, których sytuacja stała się powodem kilku protestów w Macedonii w ciągu ostatniego roku. |
23 | Oficiální agenda parlamentu pro 11. února náhle zahrnovala alespoň pět „nouzových“ novelizací zákonů. | Oficjalny program dzienny parlamentu na sesję na dzień 11 lutego nagle obejmował co najmniej pięć „wyjątkowych” poprawek ustaw. |
24 | Krátce po odhalení údajného odposlouchávání oznámili také vládní úředníci, že bude ve veřejné správě zaměstnáno dalších 3 000 lidí. | Zaraz po ujawnieniu informacji o rzekomych podsłuchach urzędnik państwowy podał komunikat, że 3 000 nowych pracowników zostanie zatrudnionych w administracji publicznej. |
25 | Makedonie má v současnosti nezaměstnanost na úrovni téměř 30 % a vláda již několik let slibuje vytváření nových pracovních míst. V mnoha zemích jihovýchodní Evropy je příslib práce ve státní správě používán ke kupování si loajality stoupenců ze zdrojů daňových poplatníků. | Na tę chwilę poziom bezrobocia w Macedonii sięga 30%, a rząd obiecywał stworzenie nowych miejsc pracy od kilku lat. W wielu południowo-wschodnich krajach europejskich obietnica większej ilości zatrudnień w instytucjach rządowych jest często używana przez polityków jako narzędzie do kupowania lojalności swoich zwolenników za pieniądze podatników, zwykle przed wyborami albo w czasach kryzysu. |
26 | Tato strategie se využívá hlavně před volbami nebo v období krize. | |
27 | Po oznámení vládních kroků začali makedonští studenti na konci roku 2014 organizovat okupační protesty a zabírat univerzity, zaměstnanci na částečný úvazek uspořádali 13. února již třetí velký protest. | Jako skutek powyższych doniesień pod koniec 2014 r. macedońscy studenci zaczęli organizować protesty okupacyjne zajmując uniwersytety, natomiast 13 lutego pracownicy zatrudnieni w niepełnym wymiarze godzin zorganizowali trzeci do tej pory wielki protest. |
28 | Velkou část občanů nechaly nové sliby premiéra chladnými a jsou vnímány jen jako další pokus k odvedení pozornosti od skutečných problémů země. | Wielu pozostaje niewzruszonych nowymi obietnicami premiera i postrzega je jako kolejną próbę odciągnięcia uwagi od istotnych spraw mających miejsce w kraju. |
29 | Velkého množství protestů zorganizovaných během posledního roku - ať již proti novým daňovým zákonům, novým zákonům o vzdělání nebo podmínkám života na studentských ubytovnách - se společně účastnily nejrůznější sociální i etnické skupiny obyvatelstva, navzdory dlouhodobě komplikované etnické situaci. | Wiele protestów zorganizowanych w kraju w przeciągu ostatniego roku, począwszy od tych przeciwko nowym ustawom podatkowym aż po nowe ustawy edukacyjne i warunki życia studentów w akademikach, było momentem łączenia się wielu grup społecznych i etnicznych, często znosząc długotrwałe zróżnicowania etniczne. |
30 | Lidé na sociálních sítích a občanští novináři kritizují makedonská média za nedostatek pozornosti věnované těmto protestům. | Ludzie w sieciach społecznościowych oraz w mediach obywatelskich krytykują macedońskie media za brak relacji z protestów. |
31 | Bloger Jane Gjorgjioski na tento problém poukázal ve svém příspěvku z 13. února: | Bloger Jane Gjorgjioski podkreślił w swoim poście z dnia 13 lutego, że: |
32 | Této „okupaci“ zahrnující tisícovky studentů se ze strany médií - televizních stanic s celonárodním pokrytím a zvláště veřejnoprávní makedonské televize (MTV) - dostalo prakticky nulové nebo, mírně řečeno, žalostně malé pozornosti. | Relacje z „okupacji”, w które było zaangażowanych tysiące studentów, dla mediów - stacji telewizyjnych mających krajowy zasięg i zwłaszcza dla Macedońskiej Telewizji Publicznej (Public Service Macedonian Television, MTV)- nie istniały lub, delikatnie mówiąc, były godne pożałowania. |
33 | Zde je způsob, jakým provládní televizní stanice, které ovládají většinu trhu, informovaly o prvním dnu okupace: | Oto w jaki sposób prorządowa stacja telewizyjna, która zajmuje większość rynku, poinformowała o pierwszym dniu okupacji: |
34 | Na tiskové konferenci z 27. února - po další analýze nahrávek odposlechů, které má opozice podle svých slov k dispozici - prohlásil Zajev, že mezi ilegálně odposlouchávanými bylo mnoho místních novinářů a redaktorů a stejně tak „šest nejvlivnějších ambasád“ v zemi. | Na konferencji prasowej 27 lutego, po kolejnych badaniach nagrań z podsłuchów, w których posiadaniu miała być opozycja, Zaev oświadczył, iż wielu dziennikarzy i redaktorów w kraju znalazło się pośród tych, którzy byli monitorowani w trakcie akcji podsłuchowej, wraz z, jak to Zaev określił, „sześcioma najbardziej wpływowymi ambasadami” w kraju. |
35 | Několik mezinárodních organizací a médií vyjádřilo znepokojení nad tím, jak je již nyní křehká makedonská demokracie během eskalace skandálu s odposlechy dále oslabována. | Kilka międzynarodowych organizacji oraz mediów wyraziły swoją obawę o stan już osłabionej macedońskiej demokracji, mogący się pogorszyć przez nasilający się skandal podsłuchowy. |