# | ces | pol |
---|
1 | Brazilci podporují četbu vlastnoručně a s využitím kreativity | Kreatywność i własnoręczna praca pomagają Brazylijczykom promować czytelnictwo |
2 | „Las neverotecas“ aneb lednice-knihovny umístěné v kampusu univerzity Fundación de la Universidad Regional ve městě Blumenau a kromě toho i ve třech místních školách. | Lodówkoteki w kampusie Fundacji Uniwersytetu Regionalnego w Blumenau i w trzech miejskich szkołach w regionie. |
3 | Tuto namaloval umělec Fernando Pauler. | Powyższa została pomalowana przez artystę Fernando Paulera. |
4 | Zdroj fotografie: Terça cultural, použito se svolením. | Zdjęcie Terça cultural zamieszczone za zgodą autora. |
5 | Když se řekne knihovna, představíme si tiché místo plné knih čekajících na své čtenáře, kteří musí dodržovat přísná pravidla, aby knížky mohli číst - ve studovnách být potichu a knížky vracet v určené lhůtě. | Słowo „biblioteka” przywodzi na myśl zaciszne i wypełnione książkami pomieszczenie czekające na czytelników, którzy zobowiązani są przestrzegać wielu zasad, by móc skorzystać ze zbiorów: nie hałasować w czytelni i odkładać wypożyczone pozycje w wyznaczonym miejscu. |
6 | Někteří Brazilci ale využívají kreativitu a vlastní ruce, aby proměnili v knihovny kola, nákupní vozíky, ledničky a dalších předměty. | Tymczasem niektórzy Brazylijczycy wykazują się kreatywnością i własnoręcznie przekształcają rowery, sklepowe wózki, lodówki i tym podobne obiekty w biblioteki, by propagować czytelnictwo w miejscach, do których publiczne wypożyczalnie nie docierają. |
7 | Tímto způsobem chtějí podpořit četbu na místech, kde lidé k veřejným knihovnám nemají přístup. | Zjawisko to obrazuje mapa na portugalskojęzycznym blogu Bibliotecas de Brasil (hiszp. |
8 | Dokazuje to mapa na blogu Bibliotecas do Brasil („Brazilské knihovny“), který píší Daniele Carneiro a Juliano Rocha, oba zapálení pro knihy a přesvědčení, že iniciativ na podporu četby bylo a je hodně, jak domácích, tak ze zahraničí. | Biblioteki Brazylii) założonym przez Daniele Carneiro i Juliana Rochę-bibliofilów przekonanych o tym, że zarówno w ich kraju, jak i poza nim zwykli ludzie tworzą mnóstwo promujących czytelnictwo inicjatyw, które potrzebują jedynie nieco rozgłosu. |
9 | Organizují je samotní lidé a bylo jenom potřeba, aby na ně někdo upozornil. | |
10 | Mapa zachycuje téměř 60 čtenářských iniciativ. | Mapa przedstawia około 60 inicjatyw czytelniczych. |
11 | Pro více informací můžete každou z nich rozkliknout. | Kliknij na jedną z nich, by uzyskać więcej informacji. |
12 | Obrázek z blogu Bibliotecas de Brasil, použitý se svolením. | Zdjęcie Bibliotecas de Brasil opublikowane za zgodą autora. |
13 | Všimli jsme si, že se tyto iniciativy rozvíjejí ve velké části Brazílie. Rozhodli jsme se je graficky znázornit na společné mapě, abychom podpořili myšlenku, že Brazilce baví číst, když mají možnost, a že existují lidé, kteří věří, že knihy mohou být impulzem pro změnu v různých společenstvích. | Zauważyliśmy, że tego typu akcje prowadzone są w wielu regionach Brazylii, i postanowiliśmy zobrazować ten fakt, umieszczając wszystkie przedsięwzięcia na mapie, by szerzyć przekonanie, że nasi rodacy lubią czytać, jeśli zapewni im się ku temu sposobność, i że w wielu społecznościach są osoby wierzące w książki jako siłę napędową przemian. |
14 | S touto vizuální pomůckou bylo pro lidi stojící za projekty na podporu četby snadnější vytvořit si síť kontaktů a začít si vzájemně pomáhat a vyměňovat zkušenosti. | Ta wizualna pomoc ułatwiła twórcom siostrzanych projektów stworzyć sieć kontaktów, dzięki której mogą się wspierać i wymieniać doświadczeniami. |
15 | Nejvíce nás zajímají komunitní knihovny, knihovny zdarma, miniknihovny či aktivní veřejné knihovny, které se snaží přilákat lidi a probudit v nich zapálení pro četbu. | Najbardziej interesują nas biblioteki społecznościowe -te wolne, małe lub te publiczne, ale aktywne, zaangażowane w przyciągnięcie czytelników i obudzenie w nich miłości do czytania. |
16 | Na otázku, co jsou to knihovny zdarma neboli „volné“ knihovny, Daniele a Juliano vysvětlují, že se jedná o knihovny, ve kterých si lze vypůjčit knížku bez potřeby registrace či vrácení v určitém termínu. | Zapytani o znaczenie pojęcia „wolna biblioteka”, Daniele i Juliano tłumaczą, że jest to miejsce, gdzie można wypożyczyć książki bez ich rejestrowania lub konieczności oddania w wyznaczonym terminie. |
17 | Knihu si může vypůjčit kdokoliv, odnést si ji domů na jak dlouho chce, dokonce si ji může s sebou vzít na cesty a nechat ji v jiném městě. | Każdy może wybrać sobie książkę, trzymać ją w domu, ile tylko zechce, a nawet zabrać w podróż i zostawić w innym mieście. |
18 | Ne všechny iniciativy fungují tímto způsobem, ale mají společné jedno - přání usnadnit přístup ke knihám a změnit podobu veřejných prostranství. | Nie wszystkie uwzględnione na mapie inicjatywy działają w ten sposób, ale ich wspólną cechą jest dążenie do ułatwienia dostępu do książek i zmiany wizerunku przestrzeni publicznych. |
19 | V knihovnu se dá proměnit všechno, od nákupních vozíků až po lednice | Od sklepowych wózków po lodówki - ze wszystkiego można stworzyć bibliotekę |
20 | Nákupní vozíky se mění v malé putovní knihovny v nákupním centru v Ceilàndia. | W centrum handlowym w Ceilàndii sklepowe wózki przekształcają się w małe, wędrowne biblioteki. |
21 | Fotografie ze stránek Bibliorodas, použita se svolením. | Zdjęcie Bibliorodas zamieszczone za zgodą autora. |
22 | Od roku 2011 se Clara Etiene a Edna Freitas snaží o podporu četby v nákupním centru ve městě Ceilândia ve federálním distriktu. | Od 2011 roku w leżącej w Dystrykcie Federalnym Ceilàndii Clara Etiene i Edna Freitas propagują czytelnictwo na regionalnym targowisku. |
23 | I když se jim podařilo přilákat některé lidi, nepřitáhly samotné prodavače. Ti totiž nemohli opustit prodejny během pracovní doby. | Choć zebrały grupę zainteresowanych, nie udało im się przyciągnąć sprzedawców, którzy tłumaczyli, że nie mogą opuszczać swoich stanowisk podczas dnia pracy. |
24 | Proto se autorky rozhodly proměnit nákupní vozíky v malé putovní knihovny, které později nazvaly bibliorodas („knihovny na kolech“). | Właśnie wtedy narodził się pomysł przekształcenia sklepowych wózków w małe, mobilne biblioteki, nazwane potem „bibliotekami na kółkach“. |
25 | Pozitivní ohlasy motivovaly Claru a Ednu k tomu, aby projekt rozšířily. Knížky teď vozí trhovcům a lidem žijícím ve vnitrozemí spolkového státu Ceará. | Ciepłe przyjęcie nowego rozwiązania zachęciło Clarę i Ednę do rozszerzenia zasięgu projektu: obecnie dostarczają książki handlarzom i mieszkańcom odległych zakątków stanu Ceará. |
26 | „Nedostatek vhodných míst a iniciativ na podporu četby na periferii je alarmující. | „Brak instytucji i inicjatyw wspierających czytelnictwo na peryferiach jest alarmujący. |
27 | Pořád jsme daleko od vyřešení problému, ale věříme, že čtení má schopnost povzbuzovat a proměňovat. Je důležité, aby měl ke knihám přístup úplně každý,“ odpověděly v online rozhovoru pro Global Voices autorky projektu. | Wciąż daleko nam do przezwyciężenia tego problemu, ale wierzymy w wyzwalającą i transformującą moc czytania i uważamy za istotne, by wszyscy mieli do niej dostęp” - tłumaczą pomysłodawczynie w mailowym wywiadzie dla Global Voices. |
28 | Ve státě Santa Catarina se už některé staré lednice nevyhazují na smetiště, ale mění se v knihovny. | W Santa Catarina kilka starych lodówek, zamiast wylądować na wysypisku śmieci, zmieniło się w biblioteki. |
29 | Studenti univerzity Fundación de la Universidad Regional v Blumenau umístili do prostranství kampusu takzvané „geladeirotecas“, tedy lednice-knihovny. | Studenci z Fundacji Uniwersytetu Regionalnego w Blumenau umieścili „lodówkoteki” w kampusie, udostępniając je do użytku studentom, wykładowcom, pracownikom i innym bywalcom kampusu. |
30 | Knížky jsou k dispozici jejich kolegům, učitelům, zaměstnancům a vůbec všem, kteří kampus navštěvují. | |
31 | Projekt nazvaný „Nenechávejte kulturu v lednici“ začal v roce 2012 a získal dobrovolnou pomoc tří umělců, kteří lednice namalovali, a také univerzitního nakladatelství a učitelů, kteří darovali knihy. | Projekt pod nazwą „Nie zostawiaj kultury w lodówce” rozpoczął się w 2012 roku i zyskał wsparcie trzech artystów, którzy za darmo pomalowali lodówki, a także wydawców i wykładowców, darczyńców książek. |
32 | Jeden ze správců lednice-knihovny Alan Filigrana potvrzuje, že akademická obec byla v tomto směru iniciativní, protože věří, že četba je základem osobnostního rozvoje. | Jeden z inicjatorów akcji, Alan Filigrana, przyznaje, że środowisko akademickie zdecydowało się ją poprzeć, gdyż wierzy, że czytelnictwo jest nieodzownym warunkiem rozwoju osobistego. |
33 | Lednice-knihovny se nachází také ve třech místních školách pro děti a adolescenty. | Lodówkoteki znalazły się też w trzech miejskich szkołach w regionie. |
34 | „Vybíráme knihy, které obyčejně nejsou pro žáky dostupné a které jsou schopné podpořit kritické myšlení. | „Wybieramy książki, które zwykle pozostają poza zasięgiem uczniów, a mogłyby przyczynić się do rozwinięcia umiejętności krytycznej lektury. |
35 | Kromě toho samotní žáci knihovny malují, aby si projektu vážili a byli jeho součástí,“ vysvětluje Alan. | Dzieci malują je własnoręcznie, by doceniły projekt i poczuły się jego częścią” -wyjaśnia Alan. |
36 | Tohle jsou jenom dvě z téměř 60 iniciativ na mapě, která sleduje také jiné země. Například iniciativu třech mladých Brazilek. | To tylko dwie z ponad 60 akcji zaznaczonych na mapie, które obejmują zasięgiem również inne kraje. |
37 | Dívky rozběhly kampaň na sbírku knih a pomoc pro knihovnu základní školy ve městě Maputo, hlavním městě Mosambiku v Africe, kde studuje přibližně 1 300 žáků ve věku od 6 do 11 let. Všechny tři navštívily zemi během zahraniční výměny, kdy na místní škole učily. | Przykładem jest inicjatywa trzech brazylijskich młodzieńców mająca na celu zebranie książek i rewitalizację biblioteki w szkole podstawowej w Maputo, stolicy Mozambiku, gdzie uczy się około 1300 uczniów w wieku 6-11 lat. Mężczyźni prowadzili zajęcia w tej placówce podczas wymiany studenckiej. |
38 | „Tím, že jsme si vyzkoušely žít s dětmi, které se tolik snaží a tolik se o vše zajímají, jsme si uvědomily, že bychom jejich život mohly ovlivnit ještě více,“ řekly během prezentace kampaně, kterou nazvaly Mosambik si chce číst. | „Przebywając z dziećmi, które wkładają w naukę tyle wysiłku i wykazują tyle zainteresowania, uznaliśmy, że moglibyśmy wywrzeć jeszcze większy wpływ na ich życie” - powiedzieli, prezentując kampanię „Mozambik chce czytać“. |
39 | Vyrobte si vlastní volnou knihovnu | Wolna biblioteka - zrób to sam |
40 | Návod, který krok za krokem vysvětluje, jak založit komunitní knihovnu. | Ulotka wyjaśniająca krok po kroku, jak założyć wolną bibliotekę. |
41 | Klikněte pro více informací. | Więcej informacji można znaleźć pod tym linkiem. |
42 | Fotografie z blogu „Bibliotecas del Brasil“, použita se svolením. | Zdjęcie Bibliotecas de Brasil zamieszczone za zgodą autora. |
43 | Tvůrci mapy a blogu navíc vyzývají každého, aby se zapojil do podpory četby. Poskytují návody, jak si vytvořit vlastní knihovnu. | Twórcy mapy i bloga zachęcają również do zaangażowania się w promocję czytelnictwa i uczą, jak założyć własną bibliotekę. |
44 | Vytvořili manuály s radami, jak úspěšně rozběhnout nové projekty. Mezi jiným zmiňují nejvhodnější uskladnění knih, výběr místa, kde se knihovna bude nacházet, také informace o šíření, organizaci a udržování projektu. | W tym celu przygotowali materiały instruktażowe, w których radzą m.in. jak z powodzeniem inicjować nowe projekty, jak najlepiej przechowywać książki czy wybrać lokal na czytelnię, a także przedstawiają wskazówki związane z rozpowszechnianiem, organizacją i utrzymaniem obiektów. |
45 | Brazilců, které chtějí přilákat ke čtení, není málo. | Z pewnością nie brakuje natomiast Brazylijczyków, których można by zachęcić do lektury. |
46 | Podle výzkumu Obraz čtení v Brazílii čte průměrný Brazilec sotva pět knih ročně včetně povinné školní četby a z toho jenom dvě knihy nespadají do doporučené literatury. | Według badania „Obraz czytelnictwa w Brazylii” przeciętny mieszkaniec tego kraju czyta najwyżej pięć książek rocznie, z czego tylko dwie nie są pozycjami obowiązkowymi w szkole. |
47 | Zatím je to málo, ale podobné iniciativy tento obraz změní, a to tím, že knihy postaví lidem přímo do cesty, místo aby je nechávaly ležet v knihovnách a na poličkách doma. | To mało, ale inicjatywy podobne do opisanej powyżej pozwolą zmienić te statystyki, stawiając książki na codziennej drodze Brazylijczyków zamiast pozwalać im się kurzyć w bibliotekach i na domowych regałach. |