Sentence alignment for gv-ces-20150425-4177.xml (html) - gv-pol-20150604-27589.xml (html)

#cespol
1Ve finských „otevřených věznicích“ mají chovanci vlastní klíčeOsadzeni w otwartych fińskich więzieniach noszą ze sobą klucze
2Jukka Tiihonen strávil několik posledních let svého trestu za vraždu v „otevřené věznici“ u pevnosti Suomenlinna.Jukka Tiihonen odsiedział ostatnie lata wyroku za morderstwo w otwartym więzieniu na wyspie Suomenlinna.
3Autorkou fotografie je Rae Ellen Bichell, publikováno se svolením PRI.Zdjęcie od Rae Ellen Bichell. Opublikowano za zgodą PRI
4Tento článek a tuto rozhlasovou zprávu připravila Rae Ellen Bichell pro program The World a původně se objevila 15. dubna 2015 na serveru PRI.org. Zde ji uveřejňujeme na základě dohody o sdílení obsahu.Niniejszy artykuł oraz audycję radiową, przygotowane przez Rae Ellen Bichell dla The World, opublikowano na portalu PRI.org 15 kwietnia 2015 r., a reedycja poniżej jest wynikiem umowy o wymianie informacji.
5Abyste se mohli setkat s chovanci vězení ve finském městě Kerava, musíte se jen vydat po cestě lemované stromy a otevřít dveře skleníku.Aby znaleźć osadzonych w więzieniu w fińskiej Keravie wystarczy przespacerować się wzdłuż obsadzonej drzewami ścieżki i otworzyć drzwi do szklarni.
6„Být tady je vcelku uvolňující,“ říká Hannu Kallio, odsouzený pašerák drog.„Panuje tu dosyć luźna atmosfera,” - mówi Hannu Kallio, skazany za przemyt narkotyków.
7„Máme tu králíky. “- „Mamy tu króliki.”
870 chovanců tohoto zařízení pracuje každý den ve skleníku.70 osadzonych chodzi codziennie do pracy w szklarni.
9Dnes sázejí semenáčky v rámci příprav na velký jarní prodej.Dzisiaj, przygotowując się na wielką wiosenną wyprzedaż, wkładają sadzonki do doniczek.
10A ano, je zde ohrádka s králíky, se kterými si člověk může hrát nebo si je hladit.I faktycznie, jest też zagroda z królikami, które zapewniają nam towarzystwo.
11A také jsou tu ovce.Są też owce.
12Nejsou tu ovšem žádné brány, zámky nebo uniformy - toto je otevřené vězení.Nie ma tu jednak żadnych bram, zamków czy specjalnej odzieży dla więźniów - znajdujemy się w otwartym więzieniu.
13Každý z těchto chovanců musel o své přeřazení zažádat.Wszyscy osadzeni w więzieniu Kerava musieli składać wnioski, aby właśnie tam odbywać karę.
14Vydělávají si kolem 200 Kč za hodinu, mají mobilní telefony, nakupují potraviny ve městě a mají každých několik měsíců tři dny volna.Zarabiają 8 dolarów na godzinę, posiadają telefony komórkowe, robią zakupy w mieście i mają trzy dni urlopu co dwa miesiące.
15Věznici platí nájem a pokud se místo práce rozhodnou navštěvovat univerzitu ve městě, je jim poskytnuta podpora. Někdy také jedou pod dohledem tábořit nebo rybařit.Muszą płacić czynsz za pobyt, a jeżeli zamiast pracy wolą studiować na uniwersytecie w mieście, to otrzymują dofinansowanie, a czasami wyjeżdżają pod nadzorem na biwaki czy na ryby.
16Vězni vědí, že utéct by nebylo těžké.Więźniowie zdają sobie sprawę z tego, że ucieczka stąd nie stanowi problemu.
17„Můžete jít, kam chcete,“ říká Kallio.-Jeżeli chcesz, to możesz stąd wyjść - mówi Kallio.
18„Ale jestli utečete, půjdete zpátky do vězení.- Ale jeżeli uciekniesz, to wrócisz z powrotem do więzienia.
19Tady je to lepší. “Lepiej tu zostać.
20Každé jaro přichází stovky lidí do otevřené věznice ve městě Kerava na piknik, pohladit si zvířata a kupovat rostliny, které vězni vypěstovali.Na wiosnę setki ludzi przyjeżdżają do otwartego więzienia Kerava na pikniki, zabawy ze zwierzętami i zakup roślin uprawianych przez więźniów.
21Fotografie pochází od finské Agentury pro trestní sankce.Zdjęcie udostępnione przez Agencję Sankcji Karnych w Finlandii
22Otevřené věznice byly ve Finsku zavedeny kolem třicátých let minulého století.Otwarte więzienia istnieją w Finlandii od lat 30. XX wieku.
23Tehdy vypadaly spíše jako pracovní kolonie.Początkowo przypominały bardziej obozy pracy.
24Dnes představují poslední fázi pobytu ve vězení - než se vězni vrátí zpět do běžného života.Obecnie stanowią ostatni etap kary więzienia, tuż przed powrotem na wolność.
25„Neplatí tu, že bychom zavírali lidi do konce jejich životů,“ říká Tapio Lappi-Seppälä, vedoucí Institutu kriminologie na Helsinské univerzitě, „a proto je potřeba investovat a ujistit se, že existuje možnost rehabilitace. “Zamykanie ludzi w więzieniu na całe życie nie jest naszym celem - mówi Tapio Lappi-Seppälä, szef Instytutu Kryminologii Uniwersytetu Helsińskiego, - ponieważ gdyby tak było, to należałoby ponieść nakłady i zapewnić osadzonym możliwość resocjalizacji.”
26Vždy tomu tak nebylo.Nie zawsze tak to wyglądało.
27Před několika desetiletími mělo Finsko jedno z nejvyšších procent vězňů v Evropě.Kilkadziesiąt lat temu Finlandia miała jeden z najwyższych współczynników osób osadzonych w więzieniach w Europie.
28Poté v šedesátých letech začali vědci severských zemích zkoumat, zda trest odnětí svobody skutečně pomáhá snižovat zločinnost.Później, w latach 60. XX wieku, naukowcy z kilku krajów skandynawskich zaczęli badać wpływ wymierzanych kar na faktyczny spadek przestępczości.
29A došli k závěru, že nepomáhá.Okazało się, że nie zanotowano poprawy.
30„Toto bylo poprvé, kdy jsme měli k dispozici rozhodující výzkum, který ukázal, že věznění vlastně nefunguje,“ říká Lappi-Seppälä.Po raz pierwszy przeprowadzono badania, w wyniku których udowodniono, że kara więzienia nie przynosi zamierzonego efektu - mówi Lappi-Seppälä.
31Během následujících třiceti let měnilo Finsko postupně svůj přístup k trestům.Przez następne trzy dekady Finlandia stopniowo zmieniała swoją politykę karną.
32Na konci tohoto období „odvězňování“ má nyní Finsko jedno z nejnižších procent vězňů v Evropě.Pod koniec tego okresu „dekarceracji”, liczba osób pozbawionych wolności w Finlandii należała do najniższych w Europie.
33Lappi-Seppälä podotýká, že výsledkem nebyla vyšší zločinnost.Lappi-Seppälä uważa, że w wyniku tych zmian nie zanotowano wzrostu przestępczości.
34„Finská lekce ukazuje, že bylo bez problémů možné snížit míru používání vězení [o dvě třetiny]”, říká, „a to beze změny vývoje míry zločinnosti. “„Fińskie doświadczenia pokazują, że ograniczenie (o dwie trzecie) kar więzienia jest jak najbardziej możliwe, oraz że nie miało ono wpływu na zmianę liczby przestępstw dokonywanych w Finlandii.”
35Úspěšným receptem bylo postupné navracení do běžného života, které nabízí koncept otevřené věznice.Zauważono jednak pozytywne efekty stopniowego wprowadzania więźniów z powrotem do normalnego życia, czegoś, co umożliwiają otwarte więzienia.
36Asi jedna třetina finských vězňů je umístěna v otevřených věznicích a finská Agentura pro trestní sankce udává, že u chovanců, kteří prošli otevřenými věznicemi, je menší pravděpodobnost opětovného uvěznění.Około jedna trzecia wszystkich więźniów w Finlandii odsiaduje swoje kary w placówkach otwartych, a krajowa Agencja Sankcji Karnych uważa, że osadzeni tam są mniej zagrożeni ponownym aresztowaniem.
37Míra spáchání dalšího zločinu klesla na téměř 20 procent.Prawdopodobieństwo recydywy spada o prawie 20 procent.
38Otevřené věznice jsou také levnější.Otwarte więzienia są również mniej kosztowne.
39Ředitel finské Agentury pro trestní sankce Esa Vesterbacka říká, že odstraněním nutnosti používat zvláštní bezpečnostní systémy a zaměstnance - a ubytováním lidí v zařízeních připomínajících studentské koleje - se snížily náklady na jednoho vězně téměř na třetinu.Esa Vesterbacka, szef krajowej Agencji Sankcji Karnych, uważa, że wyeliminowanie potrzeby zakładania dodatkowych systemów bezpieczeństwa oraz personelu, w powiązaniu z zakwaterowaniem ludzi w budynkach przypominających internaty, ogranicza o jedną trzecią koszt utrzymania więźnia.
40To není hlavní důvod pro zavedení takového typu vězení, říká Vesterbacka, „ale pokud se vám v dnešních dnech něco podaří zlevnit, je to samozřejmě dobře“.Nie jest to główny powód powstawania tego rodzaju więzień, „ale, niewątpliwie, ograniczenie kosztów jest w dzisiejszych czasach zjawiskiem pozytywnym” - mówi Vesterbacka.
41Jedna otevřená věznice je dokonce umístěna poblíž významné turistické atrakce Helsinek, u pevnosti Suomenlinna, která se rozkládá na osmi ostrovech.Otwarte więzienie znajduje się nawet na największej atrakcji turystycznej Helsinek - wyspie Suomenlinna.
42Jde o památku nacházející se na seznamu Světového dědictví UNESCO a během léta ji zaplavují velké počty turistů.Wyspa została wpisana na listę Miejsc Światowego Dziedzictwa UNESCO, a w lecie wypełniają ją tłumy turystów.
43Ovšem jediná věc, která dělí pozemek věznice od bloku obytných domů a muzeí, je žlutý laťkový plot.Jedynym odgrodzeniem terenu więzienia od innych budynków mieszkalnych i muzeów jest żółty drewniany płotek.
44Chovanci v otevřené věznici Suomenlinna žijí v modrých domech připomínajících studentské koleje.Osadzeni w otwartym więzieniu Suomenlinna mieszkają w budynkach przypominających internaty.
45Laťkový plot odděluje pozemek věznice od zbytku ostrova, populárního turistického cíle.Teren więzienia od reszty wyspy, która jest atrakcją turystyczną, odgradza mały płotek.
46Fotografie pochází od finské Agentury pro trestní sankce.Zdjęcie uzyskane od Agencji Sankcji Karnych w Finlandii
47„Vlastně si vůbec neuvědomíte, že se pohybujete uvnitř otevřeného vězení,“ říká Lappi-Seppälä.Człowiek nie ma pojęcia, że znajduje się na terenie otwartego więzienia - mówi Lappi-Seppälä.
48„Nikdo na to nepomyslí.Nikt o tym nie myśli.
49A myslím, že to ani americkým turistům nepřijde děsivé. “Ale nie wydaje mi się, żeby ktokolwiek się bał, nawet amerykańscy turyści.
50Místní lidé podle všeho souhlasí.Miejscowi mają podobne zdanie.
51Když mluvím s obyvateli poblíž otevřených věznic v Keravě a u pevnosti Suomenlinna, většina z nich je rozpačitá z otázky, zda jsou znepokojeni tím, že sdílejí město s odsouzenými.W czasie dyskusji z mieszkańcami terenów przylegających do otwartych więzień Kerava i Suomenlinna, większość rozmówców, pytanych o obawy związane z przebywaniem w pobliżu przestępców, odpowiada zakłopotaniem.
52Někteří mi říkají, že tito vězni pomáhají komunitě obnovou historicky významných míst nebo čištěním veřejných prostor.Niektórzy odpowiadają, że więźniowie mają pozytywny wpływ na lokalną społeczność, ponieważ pomagają odrestaurować zabytkowe budynki czy utrzymywać czystość w miejscach użytku publicznego.
53Je lákavé položit si otázku, jak by tento systém mohl fungovat v jiných zemích - zvláště v USA, kde je ve vězení větší procento obyvatel než kdekoli jinde na světě.Ciekawe jak taki system zadziałałby w innych krajach, zwłaszcza w USA, gdzie karę pozbawienia wolności odsiaduje najwięcej osób na całym świecie.
54Podle Heather Thompson, profesorky dějin na Temple University, která studuje vězení a lidi v nich, je složité něco takového zodpovědět, protože v USA taková diskuse neexistuje.Heather Thompson, profesor historii na Uniwersytecie Temple, zajmująca się populacjami osób osadzonych w więzieniach, uważa, że trudno to ocenić, ponieważ w USA nie rozmawia się na ten temat.
55„Nyní se dostáváme teprve do bodu, ve kterém si uvědomujeme, že jsme do vězení zavřeli příliš mnoho lidí.- Na razie dochodzimy do wniosku, że zamykamy zbyt wiele osób w więzieniach.
56Musíme ještě vést diskusi o skutečných podmínkách věznění, o tom, co lidé ve věznici vlastně zažívají, aby mohli být při návratu [do společnosti] právoplatnými lidskými bytostmi. “Wciąż czekamy na dyskusję na temat faktycznych warunków przebywania w zamknięciu, doświadczeń osób osadzonych i tego, w jaki sposób przygotować ich w pełni do powrotu na wolność.
57Hannu Kallio, se kterým jsem mluvila v otevřené věznici Kerava, se právě chystal odstěhovat a strávit poslední měsíce svého trestu doma, prací v recyklačním centru, se svou ženou, dcerami a Jack Russell teriérem.Kiedy rozmawiałem z Hannu Kallio w otwartym więzieniu Kerava, on właśnie miał je opuścić, a ostatnie miesiące wyroku spędzić w domu, pracując w zakładzie przeróbki odpadów i mieszkając razem ze swoją żoną, córkami i psem rasy Jack Russell terrier.
58Jeho spoluvězeň Juha, který nechce uvést své příjmení, očekává své první dítě.Inny osadzony, Juha, który nie chce podać swojego nazwiska, czeka na narodziny swojego pierwszego dziecka.
59Odpykává si doživotí, ale většina trestů je ve Finsku snížena na 10 nebo 15 let. „Je to vcelku velká věc,“ říká Juha, „ale nevím, kdy se dostanu ven.Odsiaduje wyrok dożywocia, ale większość podobnych wyroków w Finlandii ogranicza się do 10 lub 15 lat. To duża sprawa - mówi Juha - ale nawet nie wiem kiedy wyjdę na wolność.
60V zásadě ho bude muset vychovat jeho matka. “Krótko mówiąc, dziecko będzie wychowywała matka.”
61Juha neví, kdy bude moci jít za svou novou rodinou, ale ví, že k tomu jednou dojde.Juha nie wie kiedy wyjdzie na wolność do swojej nowej rodziny, ale zdaje sobie sprawę z tego, że, prędzej czy później, do tego dojdzie.
62A to vypovídá o mnohém v případě někoho, kdo začal ve věznici s maximální ostrahou a s doživotním trestem.A dla kogoś, kto zaczynał od odsiadki wyroku dożywocia w najlepiej strzeżonym więzieniu, to naprawdę robi dużą różnicę.