# | ces | pol |
---|
1 | Odkaz Ustašovců: Připomínka dětského koncentračního tábora ve městě Sisak | Dziedzictwo ustaszów: wspominając dziecięcy obóz koncentracyjny w Sisak |
2 | Děti sedí před jednou z ubytoven v koncentračním táboře Sisak. | Dzieci siedzące przed jednym z baraków w obozie koncentracyjnym Sisak. |
3 | Volně šiřitelná fotografie. | Zdjęcie zaczerpnięte z publicznej domeny internetowej. |
4 | V roce 1941 se k moci dostalo chorvatské radikálně pravicové hnutí Ustašovců a vytvořilo Nezávislý stát Chorvatsko vedený Ante Pavelićem. | W 1941 roku chorwacki skrajnie prawicowy ruch ustaszów objął władzę w kraju i utworzył Niepodległe Państwo Chorwackie (NDH) pod dowództwem Ante Pavelicia. |
5 | Tento stát následoval fašistické režimy Evropy, zakládal koncentrační tábory a zabíjel a pronásledoval Srby, židy, Romy i chorvatské partyzány a jejich rodiny. | NDH, na wzór innych faszystowskich reżimów Europy, zakładało obozy koncentracyjne oraz mordowało i prześladowało Serbów, Żydów i Romów, nie wspominając o chorwackich partyzantach i ich rodzinach. |
6 | V srpnu 1942 postavil tento stát koncentrační tábor v chorvatském městě Sisak, ve kterém měli být zadržováni jak dospělí, tak děti. | W sierpniu 1942 roku NDH zbudowało obóz dla dorosłych i dzieci w chorwackim mieście Sisak. |
7 | Dětská sekce tábora byla pojmenována „Útulek pro děti uprchlíků“ a byla největším zařízením svého druhu v rámci Nezávislého státu Chorvatsko. | Jego przeznaczoną dla nieletnich część - największy tego typu obiekt w Niepodległym Państwie Chorwackim - nazwano „schroniskiem dla dzieci uchodźców”. |
8 | Takzvaný „útulek“ vedl Dr. Antun Najžer pod záštitou ženské části hnutí Ustašovců i režimních sledovacích služeb. | To „schronisko” pod patronatem żeńskiej sekcji ustaszów i służb łączności było prowadzone przez doktora Antuna Najžera. |
9 | Dnes máme k dispozici dokumenty dokládající, že Dr. Najžer se svým týmem prováděl na zadržovaných dětech různé testy, některé nechal vyhladovět k smrti, jiné nejrůznějšími způsoby mučil. | Dziś dzięki dokumentom, które zachowały się wiemy już, że lekarz i jego współpracownicy przeprowadzali badania na małoletnich więźniach, głodząc ich na śmierć lub torturując na inne sposoby. |
10 | Památník na hřbitově dětské části tábora udává, že je zde pohřbeno přibližně 2 000 lidí, nikdy se ale neobjevily snahy exhumovat těla - nejsou tedy k dispozici spolehlivé údaje. | Napis na cmentarnym pomniku w dziecięcej części Sisak głosi, że pochowano tam około 2000 osób, ale rzeczywiste liczby nie są znane, gdyż nigdy nie podjęto decyzji o ekshumacji ciał. |
11 | Nedávný článek na chorvatském zpravodajském portálu Novosti popisuje historii tábora s mrazivým titulkem „Sisak měl také svého Mengeleho“ (odkazuje se přitom na nechvalně známého lékaře z koncentračního tábora Auschwitz). | Historię obiektu opisuje niedawno opublikowany artykuł na chorwackiej witrynie informacyjnej Portal Novosti pod przyprawiającym o dreszcze tytułem „Sisak też miał swojego Mengele“, nawiązującym do okrytego zła sławą lekarza z obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu. W Sisak, które doświadczyło kolejnego wyniszczającego konfliktu w latach 90. |
12 | Město Sisak, které bylo vystaveno dalšímu zničujícímu konfliktu v devadesátých letech během chorvatské války za nezávislost, pořádá na hřbitově každoročně pietní akci v rámci připomenutí druhé světové války. Během této akce jsou k pomníku kladeny věnce a mluví zde lidé, kteří pobyt v táboře přežili. | XX wieku, podczas wojny o niepodległość Chorwacji, na wspomnianym cmentarzu corocznie obchodzony jest Dzień Pamięci o II Wojnie Światowej, podczas którego składa się pod pomnikiem pamiątkowe wieńce, a ocalałych z obozu zachęca do zabrania głosu. |
13 | Dobrila Kukolj je jednou z těch, kterým se jako dětem podařilo přežít hrůzy koncentračního tábora. | Jedną z nich jest Dobrila Kukolj. |
14 | Narodila se v roce 1931 ve vesnici Međeđa v Bosně a Hercegovině a během války prošla několika dětskými koncentračními tábory. | Urodzoną w 1931 roku we wsi Mededa w Bośni i Hercegowinie kobietę kilkakrotnie umieszczano w obozach koncentracyjnych dla nieletnich. |
15 | Její život se navždy změnil v roce 1941, kdy jednotky Ustašovců zaútočily na její vesnici. | Jej życie zmieniło się na zawsze w 1941 roku, po ataku ustaszów na jej rodzinną wioskę. |
16 | V článku na serveru Novosti tato žena uvádí, že si nejjasněji vzpomíná na koncentrační tábory Sisak a Jasenovac, které se oba nacházely v Chorvatsku. | W wywiadzie dla Portal Novosti Kukolj mówi, że najlepiej pamięta placówki w Sisak i Jasenovac, oraz opisuje moment dotarcia do obozu: |
17 | Takto popisuje příjezd do tábora: Vstoupit do koncentračního tábora bylo jako vstoupit do klubu smrti, kterému vládne jen bezpráví a šílenství, kde slyšíte pouze výkřiky, pláč a sténání až do nebe. | Przybycie do obozu koncentracyjnego było jak wstąpienie do rządzącego się bezprawiem i szaleństwem klubu śmierci, gdzie słychać jedynie wznoszące się ku niebu krzyki, jęki i płacz. |
18 | Jeden výjev, při kterém mi stále ještě tuhne krev v žilách, je útěk před Ustašovci, kteří chytali malé dívky a týrali je. | Krew w żyłach wciąż mrozi mi wspomnienie ucieczki przed ustaszami, którzy ścigali małe dziewczynki, by potem użyć wobec nich przemocy. |
19 | Tehdy jsem nechtěně šlápla na novorozeně, které leželo na zemi. Ten křik, který vydalo, mi stále ještě zní v uších. | Właśnie wtedy niechcący nadepnęłam na leżące na ziemi niemowlę, a jego płacz do dziś dźwięczy mi w uszach. |
20 | My, kteří jsme přežili tento tábor, jsme již na konci své cesty, ale náš odkaz by neměl být nikdy zapomenut. A to je důvod, proč žádám současné i budoucí generace, aby zajistily, že se takové zlo způsobené válkou již nikdy nevrátí - do naší země a ani do žádné jiné. | My, ocaleńcy z obozów, docieramy do kresu życiowej drogi, ale nasze dziedzictwo nie powinno zostać zapomniane, proszę więc obecne i przyszłe pokolenia, aby nie dopuściły do powrotu tak ogromnego, niesionego przez wojnę zła, w naszym ani w żadnym innym kraju. |