# | deu | pol |
---|
1 | NGOs in Ruanda streben nach Gerechtigkeit: Gegen Täter des Völkermords | Rwanda: Organizacje NGO domagają się wymierzenia sprawiedliwości na sprawcach ludobójstwa |
2 | Ruanda erinnerte wie jedes Jahr seit 1994 am 7. April zum Gedenken an den Beginn des Genozids [en]. | Rwanda pamięta, jak co roku od 1994, o ludobójstwie z 7 kwietnia. |
3 | In vielen Ländern werden Gedenkfeiern abgehalten, oft über einen längeren Zeitraum. | Obchody dla uczczenia tamtych wydarzeń są organizowane w wielu krajach, nierzadko przez długi okres czasu. |
4 | Auch nach 19 Jahren, die der Völkermord nun zurückliegt, ist die Jagd auf die Täter von Verbrechen gegen die Menschlichkeit noch nicht beendet. | Przez te 19 lat polowanie na sprawców tamtego przestępstwa przeciw ludzkości nigdy nie ustało. |
5 | Diese Suche findet nicht nur in Ruanda selbst statt, sondern wird weltweit vorangetrieben durch Verbindungen von Überlebenden, ihren Familien, ihren Freunden und all jener, die dafür kämpfen, dass die Täter dieser Katastrophe nicht ungestraft davon kommen. | Poszukiwania sprawców trwają nie tylko w Rwandzie, ale również na świecie przez stowarzyszenia ocalałych, ich rodzin, przyjaciół i wszystkich tych, którzy walczą o kary dla przestępców tamtych zdarzeń. |
6 | Die französische Organisation Collective of Civil Plaintiffs for Rwanda (CPCR) [fr] ist eine der Organisationen, die gegen Straffreiheit kämpft. | Stowarzyszenie Powodów Rwandy (CPCR) jest jedną z organizacji, które walczą przeciw bezkarności ludobójców. |
7 | Ihr Vorsitzender Alain Gauthier war bereit, einige Fragen zu beantworten. | Przewodniczący tej grupy, Alain Gauthier, zgodził się udzielić odpowiedzi na kilka naszych pytań. |
8 | Global Voices (GV): Was sind die Gründe für Franzosen wie Sie, eine Organsisation wie Collective of Civil Plaintiffs for Rwanda (CPCR) zu gründen und wer sind ihre Mitglieder? | Global Voices (GV): Jakie są powody dla których Francuzi, tacy jak Pan, powołali „Stowarzyszenie Powodów Rwanda” i kim są członkowie tej grupy? |
9 | Alain Gauthier (A.G.): Die Idee, CPCR zu gründen, kam meiner Frau und mir im Jahr 2001, gegen Ende des ersten Gerichtsverfahrens, das in Belgien stattfand. | Alain Gauthier (A.G.): Razem z żoną wpadliśmy na pomysł stworzenia CPCR w 2001 roku pod koniec pierwszej rozprawy, która odbyła się w Belgii. |
10 | Wir nahmen an großen Teilen des Verfahrens teil, da es dort unter anderem auch um Genozid in der Region von Butare, Ruanda ging, in der meine Frau geboren wurde. | Uczestniczyliśmy w dużej części procesu, ponieważ dotyczył on ludobójstwa w rejonie Butare w Rwandzie, skąd pochodzi moja żona. |
11 | Eines der Opfer war ein Freund. | Jedna z ofiar była przyjacielem. |
12 | Einige andere Opfer waren Familienmitglieder. | Niektóre ofiary były członkami rodziny. |
13 | Darüber hinaus war mein Schwager Teil der kleinen Gruppe “das Kollektiv von Zivilklägern”, die sicherstellte, dass der Prozess in Brüssel stattfinden würde. | Ponadto, mój szwagier był członkiem „Stowarzyszenia Powodów”, które zapewniło rozprawę w Belgii. |
14 | Meine Frau Dafroza verlor einen großen Teil ihrer Familie in Ruanda im Jahr 1994. | Moja żona, Dafroza, straciła wielu członków swojej rodziny w 1994 roku. |
15 | Da gibt es so viele Gründe. | Jest mnóstwo powodów. |
16 | Im Frühjahr 2001 entschieden wir dann, nach Frankreich zurückzukehren und mit einigen Freunden die CPCR - das Kollektiv von Zivilklägern für Ruanda - zu gründen. | Wiosną 2001 roku zdecydowaliśmy się na powrót do Francji, aby stworzyć CPCR z kilkoma przyjaciółmi. |
17 | Die ursprünglichen Gründungsmitglieder waren hauptsächlich in Frankreich lebende Ruander. | Założycielami organizacji byli głównie Rwandyjczycy mieszkający we Francji. |
18 | Diese erste Gruppe wurde nach und nach aufgelöst, aber Freunde und andere an Ruanda interessierte Franzosen, die durch die Anwesenheit von Personen, die Verbrechen des Völkermordes verdächtig waren, in Frankreich stark beunruhigt waren, traten uns bei. | Pierwsza grupa rozpadła się, ale z kolei Francuzi, zainteresowani Rwandą oraz zaniepokojeni możliwą obecnością podejrzanych o ludobójstwo we Francji, przyłączyli się do naszej organizacji. |
19 | Heute haben wir etwa 150 bis 200 Mitglieder. | Organizacja stowarzysza od 150 do 200 członków. |
20 | Denkmal: Ewige Ruhe den Opfern menschlichen Wahnsinns. | Pomnik: Wieczne odpoczywanie ofiarom ludzkiego szaleństwa. |
21 | Foto von abkodo2. | Photo: abkodo2 |
22 | GV: Pflegen sie Beziehungen mit ähnlichen Organisationen in Ruanda oder anderswo? | GV: Czy utrzymują Państwo relacje z podobnymi organizacji w Rwandzie i w innych miejscach? |
23 | A.G.: Wir haben Bande mit unseren Freunden in Belgien geknüpft, wobei “das Kollektiv von Zivilklägern”, das uns anfangs in Brüssel inspirierte, in der Form nicht mehr wirklich aktiv ist. | A.G.: Utrzymujemy kontakt z naszymi kolegami w Belgii, choć „Stowarzyszenie Powodów” w Brukseli już nie działa. |
24 | In Frankreich haben wir mit Gruppen kollaboriert, die Klagen eingereicht haben, bevor es das CPCR gab, allerdings Klagen, die ich als “still” bezeichnen würde. Das heißt so viel wie, dass die Richter auf die Anträge hin nicht besonders aktiv wurden oder es den Klagen an Beweisen oder Zeugen fehlte. | We Francji współpracowaliśmy ze stowarzyszeniami, które złożyły skargi zanim CPCR istniało, ale są to dokumenty w stanie „uśpienia”, tzn. sędziowie mający akta sprawy nie byli dość aktywni lub brakowało dowodów lub świadków w skargach. |
25 | Die Vereinigungen sind Survie [en], die Internationale Liga für Menschenrechte [en] und die ruandische Gemeinschaft in Frankreich. | Stowarzyszenia, z którym utrzymujemy kontakt to: Survie, Międzynarodowa Federacja Praw Człowieka oraz Rwandańska społeczność we Francji. |
26 | Die Internationale Liga gegen Rassimus und Antisemitismus [fr] arbeitete in vielen Fällen ebenfalls mit uns als einer zivilen Partei zusammen. | Międzynarodowa Liga przeciw Rasizmowi i Anty-Semityzmowi (LICRA) również z nami współpracowała w wielu rozprawach jako oskarżyciel społeczny. |
27 | In Ruanda haben wir Kontakte mit der Nationalen Kommissionen für den Kampf gegen Genozid (CNLG) [en], aber grundsätzlich arbeiten wir mehr mit Individuen, als mit Vereinen. | W Ruandzie mamy powiązania z Narodową Komisją na rzecz walki z ludobójstwem (CNLG), ale współpracujemy głównie z pojedynczymi osobami niż ze stowarzyszeniami. |
28 | Tasächlich gibt es meines Wissens nur sehr wenige Organisationen weltweit, die unserer ähnlich sind. | Właściwie, wydaje mi się, że jest niewiele organizacji podobnych do naszej. |
29 | GV: Was waren eure bisherigen Aktionen? | GV: Jakie przedsięwzięcia zrealizowaliście do tej pory? |
30 | Denkmal für Opfer des Völkermords. | Pomnik ofiar ludobójstwa. |
31 | Foto: abkodo2 | Photo: abkodo2 |
32 | A.G.: Als wir mit unserer ersten Arbeit begannen - die bereits existenten sechs Klagen zu “füttern”- wurden wir ziemlich schnell auf einige des Völkermords Verdächtige in Frankreich aufmerksam und unsere Arbeit fokussierte sich auf die Suche nach Zeugen in Ruanda. | A.G.: Nawet jeśli nasza praca na początku polegała jedynie na „podtrzymaniu” istniejących sześciu skarg, szybko nas poinformowano o obecności wielu osób podejrzanych o ludobójstwo we Francji, a nasza praca skupiła się na poszukiwaniu świadków w Rwandzie. |
33 | Wir reisen so oft wir können nach Ruanda, um Aussagen von sowohl Opfern als auch Tätern zu sammeln und machen Tonaufnahmen, die wir übersetzen und an unsere Anwälte übergeben, die dafür verantwortlich sind, Entwürfe der Klagen anzufertigen, bevor sie dann eingereicht werden. | Latamy do Rwandy, kiedy tylko możemy, żeby zbierać zeznania od świadków i morderców oraz przygotowujemy protokoły, które tłumaczymy i dajemy naszym adwokatom odpowiedzialnym za sporządzenie skarg przed ich złożeniem. |
34 | In 12 Jahren konnten wir 19 neue Klagen einreichen, die alle derzeit in den Händen der ermittelnden Richter des neuen “Pool für Verbrechen gegen die Menschlichkeit” liegen, der kürzlich vom Pariser Gericht erster Instanz eingerichet wurde. | W 12 lat złożyliśmy 19 skarg, które obecnie wszystkie są w rękach sędziów prowadzących rozprawę nowego „bieguna zbrodni przeciw ludzkości”, ostatnio założony przez paryski sąd pierwszej instancji. |
35 | Diese Sammlung von Aussagen ist ganz essentiell für unsere Arbeit. | Zbieranie zeznań jest podstawą naszej pracy. |
36 | GV: Auf dem CPCR-Blog heißt es von dem Kollektiv, es wurden bereits in einer Reihe französischer Städte Zivilklagen (von ihm allein, oder mit anderen Nichtregierungsorganisationen) eingereicht. | GV: Na blogu CPCR, stowarzyszenie napisało, że rozpoczęto postępowania cywilne (indywidualne lub we współpracy z innymi organizacjami NGO) w kilku francuskich miastach. |
37 | Könnten Sie die Anzahl und Ergebnisse spezifizieren? | Czy mógłby Pan określić dokładnie, ile takich rozpraw się rozpoczęło i jakie są rezultaty? |
38 | A.G.: Momentan befinden sich 25 Klagen in den Händen französischer Richter, von denen die letzten 19 vom CPCR initiiert wurden. | A.G.: Obecnie 25 skarg jest w rękach francuskich sędziów, z czego 19 zainicjowano z ramienia CPCR. |
39 | Bislang fand noch kein Verfahren statt, aber kürzlich entschieden die Richter, den ersten ruandischen, des Völkermords Angeklagten vor Gericht zu bringen. | Jeszcze nie rozpoczęto rozpraw, ale ostatnio sędziowe zdecydowali się sprowadzić przed sąd karny pierwszego Rwandyjczyka oskarżonego o ludobójstwo. |
40 | Der Angeklagte Pascal Simbikangwa ist ein ehemaliger Kapitän der ruandischen Armee und derzeit im Gefängnis von Fresnes inhaftiert. | Oskarżony, Pascal Simbikangwa, jest byłym kapitanem Rwandyjskiej armii i obecnie przebywa we więzieniu we Fresnes. |
41 | Er wurde vor drei oder vier Jahren in Mayotte festgenommen und nach Paris überführt. | Został aresztowany w Mayotte trzy lub cztery lata temu, a następnie przeniesiono go do Paryża. |
42 | Dies soll das erste, in Frankreich stattfindende Verfahren sein. | To powinna być pierwsza taka rozprawa we Francji. |
43 | Es wird ein ein historischer Prozess werden. | Będzie historyczna. Poszukiwani za ludobójstwo. |
44 | Zwei weitere des Völkermords Verdächtige befinden sich ebenfalls in Haft und könnten gut die nächsten sein, die sich vor Gericht verantworten müssen. | Źródło: commons wikimedia.org Dwaj inni podejrzani również przebywają w więzieniu i prawdopodobnie będą następnymi oskarżonymi. |
45 | Es handelt sich dabei um Octavien Ngenzi, der ebenfalls in Mayotte aufgegriffen und verhaftet wurde und Tito Barahira, kürzlich in Toulouse verhaftet, wo auch er aus seinem Versteck gezwungen wurde. | Są to: Octavien Ngenzi, którego również aresztowano po znalezieniu go w Mayotte, oraz Tito Barahira, którego ostatnio aresztowano w Tuluzie, gdzie został zmuszony do wyjścia ze swojej kryjówki. |
46 | GV: Fanden in anderen Ländern bereits Prozesse gegen angeklagte Teilhabende des Genozids statt? | GV: Czy odbyły się rozprawy przeciw oskarżonym o ludobójstwo w innych krajach? |
47 | A.G.: Andere Länder wie etwa Belgien, die Schweiz, Kanada, Deutschland und die skandinavischen Länder haben bereits Prozesse organisiert. | A.G.: Rozprawy odbyły się w takich krajach, jak Belgia, Szwajcaria, Kanada, Niemcy oraz kraje skandynawskie. |
48 | In Frankreich gab es lange Zeit politische Barrieren. | Przez długi czas polityczne bariery nie dawały takiej możliwości we Francji. |
49 | Der Genozid wurde während der Zeit der Koalition verübt und weder die Linken, noch die Rechten wollten Verfahren organisieren. | Ludobójstwo popełniono w czasie koalicji i zarówno lewicowcy, jak i prawicowcy nie chcieli, aby rozprawy się rozpoczęły. |
50 | Die Rolle Frankreichs während des Völkermords ist noch immer nicht ganz geklärt. | Pod tym względem stanowisko Francji wciąż nie jest jasne. |
51 | GV: Können Sie das ausführen? | GV: Czy mógłby Pan rozwinąć tę myśl? |
52 | A.G.: Präsident François Mitterrand und die französische Regierung von 1994 untertützten den ruandischen Präsidenten Juvénal Habyarimana im Vorfeld des Genozids. | A.G.: Prezydent Francois Mitterand i francuski rząd w roku 1994 popierali Rwandyjskiego prezydenta, Juvénala Habyarimana, przed ludobójstwem, nawet go uratowali w 1990 roku. |
53 | Sie kamen ihm 1990 zur Hilfe, sie unterstützten dann die amtierende Regierung während des Genozids nach dem Tode von Präsident Habyarimana und sie gewährten Tätern des Genozids Aufenthalt in Zaire während der französischen Operation Türkis am Ende des Genozids. | Później popierali tamtejszą władzę w czasie ludobójstwa po śmierci prezydenta Habyarimana. Pozwolili również sprawcom tych zbrodni na azyl w Zairze podczas francuskiej Operacji: Turkus pod koniec fali ludobójstwa. |
54 | Es gab also viele Gründe dafür, warum niemand in Frankreich ein solches Verfahren eröffnen wollte - mit dem Risiko, Pandoras Box zu öffnen. | Istnieje więc wiele powodów dla których nikt we Francji nie chciał prowadzić procesu pod groźbą otwarcia puszki Pandory. |
55 | Ein Prozess würde nicht versäumen, die Rolle Frankreichs zu beleuchten. | Podczas rozprawy poruszono by rolę Francji w tej kwestii. |
56 | Hinzu kam, dass das französische Justizsystem es nicht ermöglichte, des Völkermords verdächtigten Personen den Prozess zu machen. | Pondato, francuski wymiar sprawiedliwości nie umożliwił wszczęcia postępowania przeciw oskarżonym o ludobójstwo. |
57 | Dies war nicht möglich, bis zur Gründung des Büros für Verbrechen gegen die Menschlichkeit am Pariser Zivilgerichtshof, das die französische Justiz im Eiltempo errichtete. | Tak było dopóki nie stworzono urzędu „Zbrodni przeciw Ludzkości”, który jest częścią Tribunal de Grande Instance de Paris (paryski sąd regionalny). Od tamtej pory francuski wymiar sprawiedliwości funkcjonuje lepiej. |
58 | Die drei ernannten Vollzeitrichter und die ermittelnden Polizeibeamten wandten sich in Rechtshilfeersuchen häufig an Ruanda. | Trzech mianowanych sędziów i policja często zabierali głos w sprawie Rwandy w rekwizycji sądowej. |
59 | Das wurde auch Zeit… Ich muss sagen, dass der Völkermord an den Tutsis und die Strafverfolgung der Täter dieses Völkermords keine Themen sind, die unsere Bevölkerung ernsthaft interessieren. GV: Wie werden die mutmaßlichen Täter indentifiziert? | To była najwyższa pora na takie rzeczy… Muszę powiedzieć, że ludobójstwo w Tutsis i oskarżenie sprawców nie są tematami, które interesują naszych obywateli. |
60 | Denkmal: Ewige Ruhe den Opfern menschlichen Wahnsinns. Fotovon abkodo2. | GV: Jak identyfikujecie rzekomych sprawców tej zbrodni? |
61 | A.G.: Wir sind praktisch die einzigen, die die Täter auf französischem Staatsgebiet verfolgen. | A.G.: Praktycznie tylko my tropimy podejrzanych we Francji. |
62 | Hätten das CPCR oder andere Vereine nicht Klagen eingereicht, wäre keine einzige des Völkermords verdächtige Person bislang strafrechtlich verfolgt worden. | Jeśli CPCR lub inne organizacje nie złożyłyby skarg, żaden ze sprawców nie zostałby oskarżony. |
63 | Die Staatsanwaltschaft entschied sich nie dazu, des Völkermords Verdächtige zu verfolgen. | Oskarżyciel publiczny nigdy nie podjął się szukania ludobójców. |
64 | Wie ein Diplomat mir kürzlich sagte, “Die Richter ziehen es vor, Straftäter zu verfolgen, die für Probleme in ihrer Nachbarschaft verantwortlich sind, statt Täter des Volkermords, die irgendwo in Frieden leben, ohne jemanden zu behelligen”. | Jak ostatnio powiedział mi jeden dyplomata: „Sędziowie wolą oskarżać sprawców wykroczeń na osiedlach niż zbrodniarzy podejrzanych o ludobójstwo, którzy żyją spokojnie i nikomu nie przeszkadzają.” |
65 | Solche Kommentare sind schockierend, aber wahr. | Te stwierdzenia szokują, ale są też prawdziwe. |
66 | Des Völkermords Verdächtige haben in Frankreich von vorne begonnen: Sie halfen in gemeinnützigen Organisationen aus, sind gute Nachbarn, gute Familienväter, gute Ehemänner, gute Ärzte… Es ist schwierig, ihre Komplizenschaft zu beurteilen und besonders schwer, irgendetwas zu beweisen. | Podejrzani o ludobójstwo wrócili do punktu wyjścia we Francji: pomagają organizacjom charytatywnym, są dobrymi sąsiadami, ludźmi rodzinnymi, dobrymi mężami, lekarzami… Trudno ocenić ich współudział w tej zbrodni, nie mówiąc już o udowodnieniu im czegokolwiek powiązanego z ludobójstwem. |
67 | Einige werden überraschenderweise von der französischen Kirche geschützt. | Zaskakujące jest jednak to, że niektórzy z nich są chronieni przez francuski Kościół. |
68 | Einige der Verbrechen des Völkermords Verdächtige sind ehemalige ruandische Soldaten. | Niektórzy podejrzani są byłymi rwandyjskimi żołnierzami. |
69 | Wie sind sie nach Frankreich gekommen? | Jak dostali się do Francji? |
70 | Wer hat ihnen geholfen? | Kto im pomógł? |
71 | Vielleicht werden zukünftige Verfahren uns helfen, ein wenig mehr Klarheit zu schaffen. | Być może przyszłe rozprawy rzucą na te kwestie więcej światła. |
72 | GV: Zum Thema Aussöhnung, was wurde - abgesehen von Gacaca-Gerichten [en] - unternommen und was sind die Hindernisse? | GV: Jeśli chodzi o pojednanie, nie wliczając sądów Gacaca, jakie poczyniono postępy i jakie są przeszkody w nawiązaniu pojednania? |
73 | A.G.: Aussöhnung ist ein schwieriges Thema. | A.G.: Pojednanie to trudny temat. |
74 | Die Gacaca-Gerichte können möglicherweise ans Tageslicht bringen, was wirklich in den Bergen oder den Städten passierte. | Sądom Gacaca prawdopodobnie wolno wiedzieć, co działo się na wzgórzach lub w miastach. |
75 | Sie gaben die Möglichkeit, um Verzeihung zu bitten. | Mieli okazję ubiegać się o łaskę. |
76 | Für mich allerdings ist Vergebung eine persönliche Angelegenheit. | Moim zdaniem przebaczenie to sprawa osobista. |
77 | Würde mich ein Mörder um Vergebung bitten, kann ich ihm verzeihen. Ich kann es aber ebenso verweigern. | Jeśli morderca poprosi mnie o wybaczenie, to mogę to uczynić, ale również mogę odmówić. |
78 | In wessen Namen oder für was gewähre ich Vergebung? | W czyim imieniu albo po co wybaczam? |
79 | Das Opfer ist nicht länger hier. | Ofiary już tu nie ma. |
80 | Kann ich in seinem Namen vergeben? | Czy mogę wybaczyć w jej imieniu? |
81 | Aussöhnung sollte eine nationale Angelegenheit sein. | Pojednanie powinno być kwestią narodową. |
82 | Ruander sind dazu verurteilt, zusammen zu leben, besonders in den Bergen. | Rwandyjczycy są skazani na mieszkanie razem, szczególnie na wzgórzach. |
83 | Jede Person muss für sich sehen, was sie für einander tun und was nicht tun können. | Każda osoba musi zdać sobie sprawę, co może, a czego nie może uczynić innym. |
84 | Wenn die Bitte um Verzeihung eine Taktik ist, um zu verhindern, am Rande der Gesellschaft zu leben, wenn Reue nicht aufrichtig ist (und wie können wir das wissen?), wird Aussöhnung nicht stattfinden. | Jeżeli prośba o litość jest strategią uniknięcia życia na marginesie społecznym, jeżeli skrucha nie jest szczera (skąd możemy to wiedzieć?), nie ma możliwości na pojednanie. |
85 | Um aber einen Wiederaufbau zu schaffen, ein Leben in Frieden (und das nicht nur oberflächlich), ist wahre Aussöhnung essentiell. | Aby wszystko odbudować i żyć w pokoju (nie tylko płytkim), potrzebne jest prawdziwe pojednanie. |
86 | Es wird allerdings noch mehrere Generationen brauchen, um dahin zu gelangen. | Jednak może to potrwać nawet kilka pokoleń. |
87 | Das Trauma lebt tief in den Opfern weiter. | Urazy żyją głęboko w świadomości ofiar. |
88 | Aber es sitzt auch tief in den Tätern. | To samo tyczy się morderców. |
89 | Wie ist es möglich weiterzuleben, wenn wir doch solche Verbrechen begangen haben? | Jak można żyć po popełnieniu takich przestępstw? |
90 | Und wie können wir weiterleben, wenn wir Opfer solcher Verbrechen sind (Massaker, Vergewaltigung, Demütigung…)? | I jak możemy żyć, wiedząc, że to my jesteśmy ofiarami tych zbrodni (masakry, gwałty, upokorzenia…)? |