# | deu | pol |
---|
1 | Aktivisten rücken das archäologische Erbe Perus ins Bewusstsein der Einwohner von Lima | Aktywiści przybliżają Peruwiańczykom imponujące dziedzictwo archeologiczne ich kraju |
2 | Huaca Pucllana, Lima. | Huaca Pucllana, Lima. |
3 | Bild von Robert Nunn auf flickr, Nutzung unter der Creative Commons Linzenz Attribution-NonCommercial 2.0 Generic (CC BY-NC 2.0). | Zdjęcie z witryny Flickr, użytkownik Robert Nunn. Creative Commons Attribution-NonCommercial 2.0 Generic (CC BY-NC 2.0). |
4 | Du hast Archäologie nie mit Aktivismus verbunden? | Czy kiedykolwiek powiązałeś archeologię z aktywizmem? |
5 | Vielleicht ist es an der Zeit, dies zu tun. | Cóż, może powinieneś zacząć. |
6 | In Peru, einem Land jahrtausendealter Kulturen, arbeiten unterschiedlichste Gruppen von Bürgern an verschiedenen Initiativen, damit das immense archäologische Erbe des Landes nicht verlorengeht und ein Teil des peruanischen Stolzes sein kann. | W Peru, kraju tysiącletnich kultur, kilka grup pracuje nad tym, by zapewnić, że największe dziedzictwo kraju nie jest zgubione, ale stanowi część dumy Peruwiańczyków. Ocal Las Huacas (SLH) [hisz. |
7 | Das Projekt Salvemos las Huacas (kurz SLH, übersetzt bedeutet das Rettet die Huacas) wurde im Jahr 2001 gegründet - wie auf der spanischsprachigen Webseite nachzulesen ist - als der Lehrer Koko Contreras mit den Schülern der Schule in Lima, an der er arbeitete, begann, Bürgernetzwerke zum Erhalt und Schutz des archäologischen Erbes zu knüpfen: | ], to projekt, którego początki można datować na rok 2001, kiedy to nauczyciel Koke Contreras, wspólnie ze swoimi uczniami ze szkoły w Limie, gdzie pracował chciał stworzyć [hisz. ] sieci obywatelskie dla ochrony i utrzymania archeologicznego dziedzictwa. |
8 | Das Projekt nutzt die neuen Informations- und Kommunikationstechnologien als Instrument zur Organisation und sozialen Mobilmachung zum Erhalt des kulturellen Erbes. | Projekt wykorzystuje nową technologię informacji i komunikacji (ICT), jako narzędzie dla społecznej organizacji i mobilizacji, mającej na celu zachowanie dziedzictwa kulturowego. |
9 | SLH soll ein Instrument für verschiedene lokale Gemeinschaften werden, die zivile Bewachungs- und Bürgerbeteiligungssysteme entwickeln wollen, um das archäologische Erbe zu schützen und zu erhalten. | SLH ma nadzieję stać się narzędziem dla różnych lokalnych społeczności, zainteresowanych rozwijaniem systemów nadzoru obywateli oraz lokalnym udziałem w obronie i zachowaniu archeologicznego dziedzictwa. |
10 | Aber was ist eigentlich eine Huaca? | Czym są las huacas [ang. ]? |
11 | Der Historiker Juan Luis Orrego Penagos erklärt es: | Historyk Juan Luis Orrego Penagos wyjaśnia [hisz. ]: |
12 | Per Definition ist Huaca der aus dem Quechua stammende Begriff für einen heiligen Ort oder ein heiliges Objekt. | Z definicji, huaca w języku Keczua, to termin odnoszący się do uświęconego miejsca lub obiektu. |
13 | Daher kann Huaca ein religiöses Bauwerk, ein Hügel, eine Lagune, ein Flüsschen, ein Baum, eine Höhle oder sonst ein Ort oder Objekt (ein Stein, ein Götterbild oder eine Mumie) sein, das die alten Peruaner als heilig ansahen. | Zatem, huaca może być strukturą religijną, wzgórzem, laguną, strumieniem, drzewem, jaskinią lub jakimkolwiek innym miejscem czy obiektem (skałą, idolem lub mamą), który starożytni Peruwiańczycy uważali za święty. |
14 | Mit der Zeit hat der Begriff die Bedeutung verändert, sodass wir heute alles monumentale und architektonische prekolumbische Erbe, wie Tempel, administrative Zentren, Festungen, Friedhöfe, und so weiter als Huaca bezeichnen. | Z czasem, skojarzenia z tym terminem się zmieniły i dzisiaj używamy słowa huaca dla określenia wszystkich monumentalnych elementów architektonicznego dziedzictwa, które powstały przed przybyciem Hiszpanów, tj. : świątynie, centra administracyjne, forty, cmentarze itp. |
15 | Wir heutigen Peruaner verbinden mit dem Begriff also jegliche physische Konstruktion, die unsere Vorfahren errichtet haben. | Tak naprawdę, my Peruwiańczycy utożsamiamy ten termin z jakąkolwiek wzniesioną, fizyczną konstrukcją stworzoną przez naszych przodków. |
16 | Banner der Seite “Salvemos las Huacas”. | “Salvemos las Huacas” (Ocal Huacas) plakat. |
17 | Verwendet mit Erlaubnis. | Użyto za zgodą. |
18 | Salvemos las Huacas hat zwei Ziele: Mit Hilfe seiner Internetplattform Karten von den archäologischen Resten in Lima zu zeichnen, sowie bei Bürgern Bewusstsein zu schaffen für die Bedeutung dieser Reste für die nationale und lokale Identität. | Ocal Huacas ma dwa cele: nakreślenie poprzez swoją platformę internetową map pozostałości archeologicznych w Limie oraz rozbudzenie świadomości o ważności, jaką niosą za sobą te pozostałości wobec lokalnej i narodowej tożsamości. Aby to zrobić, Ocal Huacas prowadzi różne działania, tj. |
19 | Dafür bieten sie Aktivitäten an, wie die archäologischen Wanderungen “mit dem Ziel, den Zustand unseres archäologischen Erbes zu begutachten, diesen Zustand zu registrieren und dokumentieren, um später neue Orte in die Karten auf der Plattform einzutragen”, die außerdem das Interesse von mehr Bürgern wecken. | : archeologiczne wędrówki [hisz. ], “mające na celu identyfikację w jakim stanie jest nasze archeologiczne dziedzictwo, szukanie, rejestrowanie i dokumentowanie jego obecnej kondycji, po to by następnie mapy nowych miejsc mogły zostać nakreślone na platformie”, która ma także służyć temu, by przyciągnąć i zainteresować więcej obywateli. |
20 | Einige Wanderungen werden von Archäologen begleitet, die den Teilnehmern die Geschichte der Huacas erklären und erzählen, was getan wird, um sie zu erhalten. | W niektórych wędrówkach uczestniczą archeolodzy, którzy wyjaśniają ich uczestnikom historię huaca oraz działania podejmowane, by je odnowić, co pokazują te filmy wideo. |
21 | Beispiele dafür zeigen diese Videos: In diesem Video erklärt der Guide, wie die Gegend, in der die Huaca liegt, früher aussah und wie sich diese, sowie die geführten Touren heute die Sicht auf die umliegende Gegend verändert haben: | W tym filmie wideo, przewodnik wyjaśnia, jak kiedyś wyglądała strefa, w której mieści się huaca, a także jak w dzisiejszych czasach zmieniły się huaca oraz w jaki sposób zwiedzanie z przewodnikiem zmieniło postrzeganie otaczającego obszaru: |
22 | Im zweiten Video sehen wir den Guide, wie er beschreibt, wie die Gegend in prekolumbischer Zeit aussah, wie die alten Peruaner die Anlagen genutzt haben und wie die Gegend heute erhalten wird: | W drugim wideo, widzimy przewodnika wyjaśniającego, jak wyglądał ten teren przed przybyciem Hiszpanów, jak starożytni Peruwiańczycy z niego korzystali oraz jak dba się o okolicę w dzisiejszych czasach: |
23 | In einem Eintrag auf dem spanischsprachigen Blog von Salvemos las Huacas reflektiert Koke Contreras über das, was die Teilnehmer einer Wanderung zu den Murallas de Chuquitanta (Mauern von Chuquitanta), eine archäologische Stätte in der Nähe von Lima, gesehen haben: | W poście na blogu o Ocal Huacas, Koke Contreras rozmyśla [hisz. ] nad tym, co widzieli uczestnicy na jednej z wędrówek w Murallas de Chuquitanta, miejscu prac archeologicznych w otaczającej Limę okolicy: |
24 | Foto Enrique Mori. | Zdjęcie Enrique Mori. |
25 | Verwendet mit Erlaubnis. | Użyto za zgodą. |
26 | Wir gingen weiter, um die restlichen Mauern zu finden, bis vor unseren Augen eine Einladung auftauchte, hier, in dieser ruhigen Gegend von Lima, zu leben. | Kontynuowaliśmy poszukiwania reszty murów, aż przed naszymi oczami nie ukazało się zaproszenie do życia w tej oazie spokoju. |
27 | Der Immobilienboom wurde offensichtlich, nicht zu übersehen. | W rezultacie, nastąpił wzrost popularności nieruchomości, nie można było go przegapić. |
28 | Eine vom Einsturz bedrohte Mauer aus prekolumbischem Lehm hieß uns willkommen. | Przywitała nas ściana z błota, powstała jeszcze przed przybyciem Hiszpanów na granicy zapadliska. |
29 | Ein Plakat lädt uns ein, in dieser malerischen Ecke des Tals zu leben. | Znak zaprasza nas, by żyć w tej idyllicznej części doliny. |
30 | | Skorzystaj z okazji, zapomnij o czasie, wybierz sobie miejsce, swoją skałę, płot i wyobraź sobie wymarzony dom. Czy mur obronny, który niegdyś, przed przybyciem Inków, odpierał ataki i inwazje z innych regionów, będzie w stanie oprzeć się inwazji w celach nieruchomościowych? |
31 | Nutze die Gelegenheit, suche dir dein Grundstück aus, platziere deinen Stein, deinen Zaun und stelle dir dein Traumhaus vor. | W ten sam sposób, Colectivo Colli [hisz. |
32 | Wird diese defensive Mauer, die einst, vor der Ankunft der Inkas, den Angriffen und Invasionen anderer Regionen trotzte, der Immobilieninvasion standhalten können? | ] prowadzi działania, które promują lokalną tożsamość za pomocą wiedzy i oceny historii, szczególnie w Comas [ang. |
33 | In der gleichen Art entwickelt das Colectivo Colli Aktivitäten, die - ausgehend vom Wissen über und Wertschätzung der Geschichte - die lokale Identität befördern, vor allem im Stadtteil Comas und Umgebung, im Norden von Lima. | ], dzielnicy w Limie, północnej Limie i okolicy: Colectivo Colli, to organizacja składająca się z młodych ludzi, nastolatków, młodych dorosłych i osób indywidualnych, zainteresowanych ochroną archeologicznego dziedzictwa. |
34 | Das Colectivo Colli ist eine Organisation von Jungen, Mädchen, Jugendlichen, jungen Erwachsenen und Personen, die am Schutz des archäologischen Erbes interessiert sind, deren hauptsächliches Ziel die Sensibilisierung für den Schutz und den Erhalt der verschiedenen Monumente, Bauwerke, Wege, Mauern und materiellen Ausdrucksformen der prekolumbischen Einwohner des nördlichen Lima ist. | Jej głównym celem jest podniesienie świadomości co do ochrony i konserwacji różnych pomników, budynków, dróg, murów oraz namacalnych dowodów na obecność starożytnych osadników z północnej Limy, którzy żyli przed przybyciem Hiszpanów. |
35 | Eine der Aktivitäten des Colectivos (Facebookseite des Colectivos) ist, die Huacas sauber zu halten. | Jeden z aktywistów Colectivo Colli [hisz. ] zamierza posprzatać huacas [hisz. |
36 | Dies wird mit spezialisierter Technik unterstützt und von lokalen Wissenschaftlern begleitet: | ] za pomocą specjalnego, technicznego wsparcia ze szkół znajdujących się w okolicy. |
37 | Schüler der William-Shakespeare-Schule säubern die Huaca El Retablo. | Uczniowie z Colegio William Shakespeare porządkujacy Huaca El Retablo. |
38 | | W Huaca El Retablo [Ołtarz Huaca], Colectivo Colli, przez cały tydzień współpracował z rozentuzjazmowanymi ludźmi, mieszkającymi w okolicy prac archeologicznych. |
39 | Bei der Huaca El Retablo (das Altarbild) koordinierte das Colectivo eine Woche lang die Aktion mit begeisterten Nachbarn aus der Gegend. | Mieszkańcy przychodzą i wkładają mnóstwo wysiłku w ocalenie tego porzuconego miejsca, które nocą odwiedzane jest przez podejrzanych osobników. |
40 | Diese kamen, um die Stätte aus ihrem verwahrlosten Zustand zu befreien, wo nachts zwielichtige Gestalten verkehren. | Nadzorowani przez swoich nauczycieli, pełni entuzjazmu uczniowie z Colegio William Shakespeare, przyłączyli się do porządkowania huaca i jego okolic. |
41 | Zu ihnen gesellten sich enthusiastische Schüler der William-Shakespeare-Schule, die, angeleitet von ihren Lehrern die Huaca und ihre Umgebung säuberten. | Ponadto, Protective Cycling Circle for Las Huacas (Opiekuńcze Koło Rowerzystów na rzecz Las Huacas) [ang. ] również przyczynia się [hisz. |
42 | Auch der Círculo Ciclista Protector de las Huacas [Global Voices-Beitrag auf Deutsch] trägt zur Aufwertung des materiellen und immateriellen Erbes bei und wirbt mit Radwanderungen für das Fahrrad als Transportmittel: | ] do konserwacji dziedzictwa materialnego i niematerialnego. W dodatku, promuje rower jako środek transportu poprzez wycieczki rowerowe lub archeologiczne przejazdżki [hisz. ]: |
43 | Die Aktivität beinhaltet einen geführten Besuch pro Monat zu verschiedenen Huacas von Lima, wo die Funktion erklärt wird, die diese in ihrem historischen Konext hatten und der Erhaltungszustand eingeschätzt wird. | Działalność obejmuje jedną wizytę z przewodnikiem w ciągu miesiąca, do różnych Huacas w dzielnicach Limy. Wyjaśnia to rolę, którą Huacas odegrały w kontekście historycznym i ocenia stan konserwacji. |
44 | Zum Schluss fahren die Teilnehmer im Kreis um die Stätten herum, um sich mit ihnen wiederzuvereinen und ihre schützende Energie wiederzubeleben. | Wreszcie, rowerzyści poruszają się robiąc koła wokół Huacas, co daje im możliwość ponownej styczności z Huacas oraz pobudza ich energię do ochrony. Te i inne przedsięwzięcia, tj. |
45 | Diese und andere Projekte, wie Cuida tu Huaca PLO (Pass auf deine Huaca auf, Link zur Facebookseite), das Institut für Kultur, Geschichte und Umwelt - ICHMA (Link zur Facebookseite), HistoriActual (Link zur Facebookseite), Fortaleza de Campoy (Festung von Campoy, Link zur Facebookseite) und viele mehr bilden ein Netz aus Wissenschaftlern und Studenten, Aktivisten und Menschen jeden Alters, die sich für die Wertschätzung und Bewusstseinsbildung über die Notwendigkeit, das archäologische Erbe des Landes zu erhalten, einsetzen. | : Cuida tu Huaca PLO [hisz.] (Zaopiekuj się swoim Huaca PLO), Instituto de Cultura, Historia y Medio Ambiente - ICHMA [hisz.] (Instytut Kultury i Srodowiska), HistoriActual, Fortaleza de Campoy [hisz.] (Fort Campoy) i kilka innych, tworzą sieć stypendiów, aktywistów i ludzi w różnym wieku, którzy promują ocenę oraz świadomość konieczności konserwacji narodowego dziedzictwa archeologicznego. W czasie, gdy dziedzictwo Peru jest zagrożone [ang. |
46 | In einem Umfeld, in dem das Erbe bedroht ist und wo in einem Großteil der Bevölkerung Unwissenheit herrscht, braucht es die Unterstützung der Institutionen, lokalen Regierungen und des Staates, aber auch die Beteiligung der Bürgerinnen und Bürger. | ], a dużej części obywateli brakuje świadomości, potrzeba zarówno wsparcia od instytucji, lokalnych władz [hisz. ] oraz państwa [hisz. |
47 | | ], jak i uczestnictwa wszystkich ludzi. |