# | ell | fra |
---|
1 | Ο αποβιώσας Τσινούα Ατσέμπε, σύμβολο της Νιγηρίας, μνημονεύεται ως πρωτοπόρος της αφρικανικής λογοτεχνίας | Le Nigéria honore Chinua Achebe comme un pionnier de la littérature africaine |
2 | Ο Νιγηριανός συγγραφέας Albert Chínụ̀álụmọ̀gụ̀ Àchèbé, πιο γνωστός ως Τσινούα Ατσέμπε [en], του οποίου το διεθνώς εξηρμένο συγγραφικό έργο, προσέφερε στους Αφρικανούς φωνή, καταστρέφοντας το κατεστημένο της αποικιοκρατίας, απεβίωσε στις 22 Μαρτίου 2013 [en]. | L'écrivain nigérian Albert Chínụ̀álụmọ̀gụ̀ Àchèbé, mieux connu sous le nom de Chinua Achebe et dont l'œuvre célébrée internationalement a donné une voix aux Africains en détruisant le carcan du colonialisme, est décédé le 22 mars 2013. |
3 | Ήταν 82 ετών. | Il était âgé de 82 ans. |
4 | Το σημαίνον μυθιστόρημα του Ατσέμπε “Things Fall Apart” ήταν ένα από τα πρώτα μυθιστορήματα που γράφτηκε στα αγγλικά και σημείωσε παγκόσμια επιτυχία. | Le roman phare d'Achebe, Le Monde s'effondre (Things Fall Apart), fut l'un des premiers romans africains écrits en anglais à avoir remporté un succès mondial. |
5 | Το μυθιστόρημα, το οποίο δημοσιεύτηκε το 1958, έχει μεταφραστεί σε πάνω από 50 γλώσσες. | Ce roman, qui a été publié en 1958, a été traduit en plus de 50 langues. |
6 | Ως μια διαθήκη που αντικατοπτρίζει την επιρροή του έργου του, το πένθος του θανάτου του τιμήθηκε [en] σε όλο τον κόσμο. | Preuve de l'impact profond de son œuvre, la mort d'Achebe est pleurée [en anglais, comme les liens suivants] dans le monde entier. |
7 | Τσινούα Ατσέμπε (1930-2013). Εικόνα υπό την άδεια Creative Commons (CC BY-SA 3.0) από τον Stuart C. | Deux écrivains contemporains d'Achebe, Wole Soyinka et J.P. Clark, déplorent la perte de leur « frère » sur le site africain de divertissement Bella Naija : |
8 | Shapiro | Chinua Achebe (1930-2013). |
9 | Δυο σύγχρονοί του Ατσέμπε συγγραφείς - οι Wole Soyinka και J. | Image publiée via Creative Commons (CC BY-SA 3.0) par Stuart C. |
10 | P. | Shapiro |
11 | Clarck - πενθούν για την απώλεια του “αδελφού” τους [en] στην ψυχαγωγική ιστοσελίδα Bella Naija: | Pour nous, la perte de Chinua Achebe est avant tout intensément personnelle. |
12 | Για μας, η απώλεια του Τσινούα Ατσέμπε είναι πάνω απ' όλα έντονο προσωπικό βίωμα. | Nous avons perdu un frère, un collègue, un précurseur et un vaillant combattant. |
13 | Έχουμε χάσει ένα αδελφό, ένα συνάδελφο, ένα πρωτοπόρο και γενναίο μαχητή. Από το “κουαρτέτο των πρωτοπόρων” της σύγχρονης νιγηριανής λογοτεχνίας, δυο φωνές έχουν σιγήσει - η μία του ποιητή Κρίστοφερ Οκίγκμπο, και τώρα, ο συγγραφέας Τσινούα Ατσέμπε. | Parmi le « quatuor des pionniers » de la littérature nigériane contemporaine, deux voix se sont éteintes : la première, celle du poète Christopher Okigbo, et maintenant, celle du romancier Chinua Achebe. |
14 | Είναι ίσως δύσκολο για κάποιον εξωτερικό παρατηρητή αυτού του στενού κύκλου να εκτιμήσει αυτή την αίσθηση της απώλειας, αλλά παίρνουμε παρηγοριά από τη νέα γενιά συγγραφέων, στους οποίους έχει περάσει πλέον η σκυτάλη, ιδιαίτερα αυτούς που έχουν εξασφαλίσει με δημιουργικό τρόπο πως δεν υπάρχει διάσπαση στη συνέχεια του συγγραφικού έργου. | Il est parfois difficile pour qui n'appartient pas à ce cercle intime de comprendre cette sensation de vide, mais nous trouvons réconfort grâce à la jeune génération d'écrivains qui ont pris le relais, ceux qui nous ont déjà assuré avec créativité qu'il n'y aura pas de rupture dans la transmission de la vocation littéraire. |
15 | Έχουμε την ανάγκη να δώσουμε έμφαση σε αυτό σε μια σημαντική στιγμή της νιγηριανής ιστορίας, όπου οι δυνάμεις του σκότους δείχνουν να επικαλύπτουν το διαφωτισμό της ύπαρξης που αντιπροσωπεύει η λογοτεχνία. | Il nous faut insister sur ce point alors que nous traversons une période critique de l'histoire nigériane, où les forces obscures semblent jeter une ombre sur cette mise en lumière de l'existence qu'est la littérature. |
16 | Για τον βιβλιοκριτικό των New York Times, Dwight Garner, ο Ατσέμπε αξίζει να αποκαλείται ο πατέρας της σύγχρονης αφρικανικής λογοτεχνίας [en]: | Pour le critique littéraire du New York Times Dwight Garner, Achebe mérite le qualificatif de père de la littérature africaine moderne. M. |
17 | Ο Ατσέμπε ήταν ένας δάσκαλος και ένα πρότυπο σε μια γενιά Αφρικανών συγγραφέων - συχνά αναφέρεται ως ο πατέρας της σύγχρονης αφρικανικής λογοτεχνίας. | Achebe a été un mentor et un modèle pour une génération d'écrivains africains. Il est d'ailleurs souvent décrit comme le père de la littérature africaine moderne. |
18 | Αλλά όπως και πολλοί άλλοι συγγραφείς που αποκτούν φήμη με ένα από τα πρώτα τους βιβλία, έτσι και ο Ατσέμπε προσδιορίζεται από το “Things Fall Apart”. | Mais à l'instar de nombreux romanciers qui connaissent le succès grâce à l'un de leurs premiers livres, M. Achebe a bien souvent été uniquement défini par son roman Le Monde s'effondre. |
19 | Έχουν περάσει περισσότερα από 50 χρόνια από την κυκλοφορία του πρωτοποριακού έργου του, το οποίο δεν δείχνει αντοχή στο δυτικό κοινό ως σύνολο αφρικανικής λογοτεχνίας. | Cela fait plus de 50 ans que le roman pionnier et fondateur de M. Achebe a été publié ; il ne semble plus incarner, du moins pour un lectorat occidental, l'ensemble de la littérature africaine. |
20 | Το ταλέντο και η επιτυχία έχουν βοηθήσει στην διάδοση μιας σειράς μεταποικιακών έργων σε όλη την ήπειρο. | Son talent et son succès ont donné naissance sur tout le continent à une pléiade d'œuvres postcoloniales. |
21 | Ανάμεσα στους νεαρούς Νιγηριανούς συγγραφείς οι οποίοι επηρεάστηκαν από τον Ατσέμπε μπορεί κανείς να βρει τις Chimamanda Ngozi Adicie, Adaobi Tricia Nwaubani και Lola Shoneyin. | Parmi les jeunes écrivains nigérians talentueux qui déclarent avoir été influencés par Achebe figurent Chimamanda Ngozi Adichie, Adaobi Tricia Nwaubani et Lola Shoneyin. |
22 | Η συγγραφέας Chimamanda Ngozi Adichie έγραψε μια συγκινητική ελεγεία για τον Ατσέμπε στην γλώσσα Igbo στο blog Farafina Books: | L'auteure Chimamanda Ngozi Adichie [fr] a écrit un émouvant éloge funèbre en langue Igbo [fr] sur le blog Farafina Books : |
23 | Ένα δέντρο έπεσε. | Un arbre est tombé. |
24 | Ένα γερό δέντρο έπεσε! | Un arbre majestueux est tombé ! |
25 | Ο Τσινούα Ατσέμπε έφυγε. | Chinua Achebe a disparu. |
26 | Ο αμίμητος λεξιπλάστης, ο σοφός, ο ευγενικός άνθρωπος. | L'inimitable façonneur de mots, l'homme sage, l'homme bon. |
27 | Τώρα ποιος υπάρχει για να καυχηθούμε; Ποιος θα γίνει ο προμαχώνας μας; Πώς έπεσαν οι σπουδαίοι! | Désormais de qui allons-nous nous vanter ? Qui sera notre rempart ? |
28 | Τα μάτια μου πλημμύρισαν με δάκρυα. | Tant de Grands sont tombés ! Mes yeux sont inondés de larmes. |
29 | Τσινούα Ατσέμπε, είθε η ψυχή σου να αναπαυθεί. | Chinua Achebe que ton âme repose en paix. |
30 | Όλα πήγαν καλά για σένα. | Tout ira bien pour toi. |
31 | Αναπαύου εν ειρήνη. | Repose en paix. |
32 | “Οι Νιγηριανοί συγγραφείς έχασαν ένα φίλο και ένα δάσκαλο”, ανέφερε ο Remi Raji, πρόεδρος της Ένωσης Νιγηριανών Συγγραφέων στην ιστοσελίδα του οργανισμού [en]: | Ainsi que le déplore Remi Raji, président de l'Association des Ecrivains Nigérians sur le site web de l'organisation, les écrivains nigérians ont perdu un frère et un guide. |
33 | Ο αετός στο Iroko, ο αρχιμάστορας, ο συναρπαστικός λογοτέχνης της αγγλικής άφησε τον κόσμο της σάρκας και έφυγε στη μέση της συζήτησης για τη μοίρα του νιγηριανού έθνους. | L'aigle de l'Iroko, le maître-artiste, l'admirable virtuose de la langue anglaise a quitté le monde charnel. Il est parti alors que renaît un discours sur le destin de notre nation nigériane. |
34 | Ήταν μια συμβολική ημέρα. | Et ce jour-là fut symbolique. |
35 | Την εορταστική Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης της UNESCO, κατέπεσε το στερέωμα της νιγηριανής και αφρικανικής λογοτεχνίας. | En commémoration de la Journée mondiale de la poésie de l'UNESCO, les cieux de la littérature nigériane et africaine se sont effondrés. |
36 | Μια ζοφερή ημέρα, η καταστροφική πραγματικότητα, το τέλος ενός μεγάλου κεφαλαίου στην ιστορία της αφρικανικής λογοτεχνίας. | Un jour sombre en effet, une réalité dévastatrice, la fin d'un immense chapitre de l'histoire de la littérature africaine. |
37 | Αντίο Τσινούα Ατσέμπε, αντίο αναντικατάστατε υιέ της Αφρικής. | Adieu Chinua Achebe, adieu irremplaçable fils de l'Afrique. |
38 | Ο ποιητής και δοκιμιογράφος Niyi Osundare επαίνεσε αυτόν τον άξιο υιό της Αφρικής στο ειδησεογραφικό ιστότοπο Citizens Platform [en]: | Le poète et essayiste Niyi Osundare a célébré ce digne fils de l'Afrique sur le site d'information Citizens Platform : |
39 | Αλλά εάν η απόλυτη δύναμη και το εύρος της φαντασίας του Ατσέμπε έδωσε στην Αφρική μια φωνή, η ατρόμητη αλήθεια των καίριων παρεμβάσεών του αποτέλεσε πρόκληση σε πολλούς μύθους και σκόπιμα ψεύδη σχετικά με την πιο κακοπαρουσιασμένη και απερίσκεπτα κακοποιηθείσα ήπειρο στον κόσμο. | Mais si la simple force et portée des récits d'Achebe ont donné une voix à l'Afrique, la courageuse vérité de ses interventions critiques a remis en cause tant de mythes et de mensonges délibérés à propos du continent le plus mal représenté et le plus impunément exploité au monde. |
40 | Ο Ατσέμπε γνώριζε και προσπάθησε να μας πει πως οι Αφρικανοί θα παραμείνουν απλά αντικείμενα των ιστοριών που διηγούνται άλλοι, μέχρι αυτοί, οι ίδιοι οι Αφρικανοί να αρχίσουν να διηγούνται την ιστορία τους με το δικό τους τρόπο - χωρίς να αποκλείουν βέβαια από αυτό τον υπόλοιπο κόσμο. | Achebe savait, et il voulait que l'on sache, que les Africains resteraient de simples personnages d'histoires racontées par d'autres, jusqu'à ce qu'ils commencent à raconter leur propre histoire à leur façon, sans se fermer au reste du monde. |
41 | Ο Ατσέμπε αντιμετώπισε την φιλοσοφία της μυθοπλασίας του 20ού αιώνα ως ένα όμορφο object d' art [αντικείμενο τέχνης], παρουσιάζοντας έργα, τα οποία αναδείκνυαν την ανθρώπινη υπόσταση και έλεγαν στον αναρωτούμενο κόσμο ότι ο βασιλιάς δίχως ρούχα ήταν όντως γυμνός! | Achebe a remis en question la philosophie de la fiction en la qualifiant d'aimable objet d'art, et en proposant des œuvres qui mettaient la condition humaine au premier plan et qui expliquaient au monde dubitatif que l'Empereur déshabillé était, en effet, nu ! |
42 | Εισήγαγε μια έκκληση για την επείγουσα αναγκαιότητα της οντότητας που καλείται “εφαρμοσμένη τέχνη” και μας ενεθάρρυνε να κοιτάξουμε τον θριαμβεύοντα φορμαλισμό κατάματα και να απαιτήσουμε να δούμε το διαβατήριό του. | Il a plaidé en faveur de la nécessité urgente d'un « art appliqué » et nous a donné le courage de regarder en face le Formalisme et de demander à voir son passeport. |
43 | Ναι, ο Ατσέμπε είπε σε ένα κόσμο ξεπουλημένο στη μαγεία της τέχνης-για-την-τέχνη ότι είναι όντως δυνατόν να επιτευχθεί το να είναι κάποιος ολοκληρωμένος συγγραφέας κάποιος που είναι παράλληλα και δάσκαλος. | Oui, Achebe a déclaré à un monde au service de la théorie de l'art pour l'art qu'il est en effet possible d'être à la fois un romancier talentueux et un maître. |
44 | Ο Richard Dowen έγγραψε στην ιστοσελίδα African Arguments ότι ο Ατσέμπε είχε πολλές ομοιότητες με τον Νέλσον Μαντέλα [en]: | Richard Dowen a écrit sur le site web African Arguments qu'Achebe a de nombreux points communs avec Nelson Mandela : |
45 | Η συζήτηση με τον Τσινούα Ατσέμπε είχε βάθος, ήταν αργή και ήταν πάντα ευχάριστο γεγονός. | Une conversation avec Chinua Achebe était un échange profond, lent et courtois. |
46 | Ήταν πολύ ευγενικός και πάντα άκουγε και αφουγκραζόταν πριν να απαντήσει. | Il était extrêmement poli, et écoutait et réfléchissait toujours avant de répondre. |
47 | Τα τελευταία χρόνια μιλούσε ακόμα πιο αργά και πιο απαλά, απολαμβάνοντας τα παράδοξα της ζωής και της ιστορίας. | Pendant les dernières années de sa vie, il parlait même plus lentement et plus doucement, savourant les paradoxes de la vie et de l'histoire. |
48 | Μιλούσε με μακρές, καθαρές και απλές προτάσεις οι οποίες συχνά κατέληγαν σε ένα βαθυστόχαστο και πικρό παράδοξο. | Il s'exprimait avec des phrases longues, claires et simples, qui se terminaient souvent sur un paradoxe triste et profond. |
49 | Όταν αυτά τα υπέροχα μάτια βλεφάριζαν, το συνήθως πολύ σοβαρό ύφος έσπαγε σε ένα τεράστιο χαμόγελο και ένα συγκρατημένο γέλιο. | Puis ces yeux extraordinaires pétillaient, son visage habituellement très solennel s'illuminait d'un large sourire et il se mettait à rire doucement. |
50 | Είχε ένα βλέμμα παρόμοιο με του Νέλσον Μαντέλα. | Il avait cet air de Nelson Mandela. |
51 | Αμφότεροι είχαν την ικανότητα να δείχνουν πολύ αυστηροί και σοβαροί και έπειτα να πετούν ένα τεράστιο χαμόγελο. | Tous deux pouvaient dégager une grande impression de sérieux et de solennité, pour ensuite afficher un large sourire. |
52 | Συνέβη να συναντηθούν στην Νότιο Αφρική, μου είπε η κόρη του, η Nwando. | Cela s'est produit quand ils se sont rencontrés en Afrique du Sud, d'après ce que m'a dit sa fille Nwando. |
53 | Αρχικά οι δυο άνδρες κοίταξαν ο ένας τον άλλο και μετά ξέσπασαν στα γέλια, αναγνωρίζοντας πως είναι αδέλφια. | Tout d'abord les deux hommes se sont simplement regardés, et puis ont éclaté de rire comme s'ils reconnaissaient une fraternité partagée. |
54 | Ρομαντικοί και οι δυο σχετικά με τις παραδόσεις της Αφρικής, μιλούσαν με τις ώρες. | Comme ils avaient tous les deux un penchant pour les traditions africaines, ils ont longuement conversé. |
55 | Ο Μαντέλα είχε διαβάσει το Things Fall Apart όταν ήταν στη φυλακή της Νήσου Ρόμπεν και είπε για τον Ατσέμπε: “Ο συγγραφέας, παρέα του οποίου οι τοίχοι της φυλακής καταρρέουν”. | Mandela avait lu Le Monde s'effondre quand il était en prison sur Robben Island et a déclaré au sujet d'Achebe : « C'est un écrivain dont la compagnie fait tomber les murs de la prison ». |
56 | Το Πανεπιστήμιο της Νιγηρίας ανακήρυξε μια περίοδο πένθους για τον Ατσέμπε, ο οποίος δούλεψε ως καθηγητής εκεί. | L'Université du Nigéria, où Achebe a travaillé en tant que professeur, a décrété une période de deuil. |
57 | Ο Ατσέμπε, σύμφωνα με τον αντιπρύτανη [en] του πανεπιστημίου, έδωσε μια φωνή όχι μόνο στην Αφρική, αλλά και σε όλο τον ανθρώπινο πολιτισμό: | Selon le vice-chancelier de l'université, Achebe a non seulement donné une voix à l'Afrique mais également à la civilisation humaine : |
58 | Ο Καθ. Ατσέμπε ήταν ένας από τους ακαδημαϊκούς τιτάνες, των οποίων η παρουσία στο δυναμικό αποτέλεσε την λάμψη του φωτός που είχε στον κόσμο το Πανεπιστήμιο της Νιγηρίας. | Le Professeur Achebe était l'un des géants du monde universitaire, et sa présence à la faculté était semblable à un rayon de lumière qui attirait le monde vers l'Université du Nigéria. |
59 | Δίδαξε στο Τμήμα Αγγλικής Φιλολογίας, ενώ πραγματοποίησε επίσης έρευνα στο Ινστιτούτο Αφρικανικών Σπουδών. | Il a enseigné dans le Département d'anglais et a également mené des recherches à l'Institut des études africaines. |
60 | Έπειτα από το Things Fall Apart που άφησε εποχή και έδωσε μια φωνή στην αφρικανική λογοτεχνία και τους ανθρώπους της, ο Ατσέμπε συνέχισε τις πρωτοποριακές του προσπάθειες με την ίδρυση της Okike, της κύριας εφημερίδας της αφρικανικής λογοτεχνίας, η οποία έχτισε τις σταδιοδρομίες πολλών επιφανών συγγραφέων. | Après que le roman marquant « Le Monde s'effondre » a donné une voix à la littérature africaine et à son peuple, Achebe a continué son travail de pionnier avec la fondation d'Okike, une revue de littérature africaine de premier plan qui a lancé la carrière de nombreux écrivains brillants. |
61 | Η εργασία του στην έρευνα για τους πολιτισμούς των Ίγκμπο και διάφορες άλλες ομάδες στο Ινστιτούτο Αφρικανικών Σπουδών ενίσχυσαν περαιτέρω την φήμη του Πανεπιστημίου της Νιγηρίας ως κέντρο φιλελεύθερης γνώσης στις καλύτερες παραδόσεις. | Son travail de recherche sur les cultures des Igbos et de nombreux autres groupes à l'Institut des études africaines a contribué à consolider davantage la réputation de l'Université du Nigéria en tant que centre d'apprentissage libéral dans le respect de la tradition. |
62 | Ο Ατσέμπε στην δουλειά του έδωσε στη γλώσσα, τον πολιτισμό και την γη της φυλής Ίγκμπο, μια παγκοσμιότητα η οποία τους τοποθέτησε ως μια από τις κύριες εθνικές ομάδες του ανθρώπινου πολιτισμού. | À travers son travail, Achebe a donné à la langue, à la culture et au peuple du territoire Igbo une universalité qui en a fait un des principaux groupes ethniques de la civilisation humaine. |
63 | Η οικογένεια Ατσέμπε δεν εξέδωσε κάποιο σχέδιο για την ταφή του. | La famille d'Achebe n'a pas fait part des décisions prises quant à ses obsèques. |
64 | Ο φόρος τιμής στον Ατσέμπε συνεχίζει να είναι παγκόσμια τάση στο Twitter. | Des hommages à Achebe provenant du monde entier ne cessent d'être publiés sur Twitter. |
65 | Επίσης από το Global Voices τραγουδούμε μια ωδή σε ένα από τα λαμπρότερα λογοτεχνικά αστέρια της Αφρικής [γραμμένο από τον αρχικό συγγραφέα αυτού του άρθρου]: | Ici à Global Voices, nous adressons une ode à l'une des plus grandes étoiles de la littérature Africaine [écrite par l'auteur de ce billet] |
66 | Ije oma, Albert Chínụ̀álụmọ̀gụ̀ Àchèbé | Ije oma, Albert Chínụ̀álụmọ̀gụ̀ Àchèbé |
67 | Bulu anya anyi n'ala mmuo | Bulu anya anyi n'ala mmuo |
68 | Ka anyi bulu anya gi n'ala ndi di ndu | Ka anyi bulu anya gi n'ala ndi di ndu |
69 | Okeosisi ada | Okeosisi ada |
70 | Umu nnunu eju ofia | Umu nnunu eju ofia |
71 | Kachifo Ogbuefi Achebe | Kachifo Ogbuefi Achebe |
72 | Ασφαλές ταξίδι, Albert Chinualumogu Achebe | Bon voyage, Albert Chinualumogu Achebe |
73 | Γίνε τα μάτια μας στη χώρα των τεθνεώτων | Soyez nos yeux dans le monde des morts |
74 | Ενώ εμείς θα είμαστε τα μάτια σου στη χώρα των ζώντων | Nous serons vos yeux dans le monde des vivants |
75 | Ένα μεγάλο Iroko έπεσε | Un grand Iroko est tombé |
76 | Τα πουλιά διασκορπίστηκαν στο δάσος | Les oiseaux se sont dispersés dans la forêt |
77 | Καλή νύχτα, Ogbuefi Achebe | Bonne nuit, Ogbuefi Achebe |