# | ell | fra |
---|
1 | Η μετάβαση σε μία μετα-σοβιετική πόλη: Κοινωνική στέγαση και αστικός σχεδιασμός στο Ερεβάν | Devenir une ville post-soviétique : les logements sociaux et l'aménagement urbain à Erevan |
2 | Κοιτάζοντας στο Νότο του σύγχρονου Ερεβάν που αποτελείται από ένα μείγμα νέων κατασκευών και συγκροτήματα κατοικιών σοβιετικού τύπου. | Vue sur le sud d'Erevan, où règne un mélange de nouveaux chantiers de construction et de logements sociaux soviétiques. Crédit photo : Hachikyan Alina. |
3 | Η φωτογραφία ανήκει στην: Hachikyan Alina. | [Tous les liens sont en anglais] |
4 | Αυτή είναι η αναδημοσίευση μίας μελέτης που αρχικά παρουσιάστηκε στο διαδικτυακό τόπο Ajam Media Collective. | Cet article, paru le 5 octobre sur Global Voices en anglais, a été publié à l'origine sur le site du Média Collectif Ajam. |
5 | Η συγγραφέας, Σίνα Ζεκάβατ, είναι φοιτήτρια αστικού σχεδιασμού που έχει ζήσει στην Τεχεράνη, στο Λονδίνο, και στη Νέα Υόρκη. | L'auteur, Sina Zekavat, est un étudiant en aménagement des espaces urbains qui vit entre Téhéran, Londres et New York. |
6 | Η Ajam Media Collective τεκμηριώνει και αναλύει πολιτιστικές, κοινωνικές και πολιτικές τάσεις σε διαφορετικές κοινότητες του Ιράν, της Κεντρικής Ασίας και της Διασποράς τους. | Le Média Collectif Ajam documente et analyse les tendances culturelles, sociales et politiques parmi les diverses communautés iraniennes et d'Asie Centrale. |
7 | Δεν υπάρχει περίπτωση να περπατήσει κανείς στους δρόμους του Ερεβάν σήμερα και να μην προσέξει τη μελαγχολική παρουσία ενός τύπου κτίσματος που διαπερνά αυτό το ταχέως εξελισσόμενο αστικό τοπίο: το σοβιετικού τύπου συγκρότημα εργατικών κατοικιών. | De nos jours, il est impossible de marcher dans Erevan sans remarquer la présence mélancolique d'une typologie de bâtiments à travers ce paysage urbain en mutation constante : l'immeuble de logements sociaux soviétiques. |
8 | Πολύ μακριά από την έννοια της ρήξης με το παρελθόν, η Σοβιετική “κληρονομιά” στέγασης διατηρεί ισχυρή την παρουσία της και την επιρροή της στην καθημερινή ζωή του Ερεβάν. | Loin d'être une rupture radicale avec le passé, l'héritage soviétique demeure encore très présent et influent dans l'expérience quotidienne d'Erevan. |
9 | Αυτά τα γκρίζα και συχνά ετοιμόρροπα κτίρια κατέχουν το μεγαλύτερο ποσοστό των οικιστικών κτισμάτων στην Αρμενία. | Ces bâtiments gris, et le plus souvent délabrés, constituent la plus grande part de l'habitat en Arménie. |
10 | Σε αντίθεση με ορισμένες χώρες με πιο μακρόχρονη καπιταλιστική ιστορία, όπου οι εργατικές κατοικίες έχουν περιθωριοποιηθεί ως ένα μέρος όπου μένουν φτωχοί άνθρωποι, στο Ερεβάν και σε πολλές άλλες μετα-σοσιαλιστικές πόλεις, όπως στο Μπακού, στην Τιφλίδα και στην Τασκένδη, αυτά τα μπλοκ κατοικιών συνεχίζουν να παρέχουν τις πιο συνηθισμένες και προσβάσιμες συνθήκες ζωής στο μέσο πολίτη. | A l'inverse de quelques pays au long héritage capitaliste, où les logements sociaux deviennent marginalisés car synonyme de lieu de résidence des pauvres, de nombreuses villes eurasiennes, comme Bakou, Tbilissi et Tashkent, proposent encore des immeubles, qui demeurent l'alternative la plus commune et accessible pour la plupart des citoyens. |
11 | Μέσα από την προσεκτική παρατήρηση της σοβιετικής οικιστικής κληρονομιάς του Ερεβάν καθώς επίσης και της σύγχρονής εξέλιξής του, αυτό το άρθρο επιχειρεί να εξερευνήσει τη σταδιακή παρακμή του σοσιαλισμού ως μία πολύπλοκη και πολυεπίπεδη διαδικασία που συμβολίζει όχι απλώς το θάνατο μίας συγκεκριμένης ουτοπίας ή ιδεολογίας αλλά επίσης την ανάδυση νέων, και συχνά αντικρουόμενων, εννοιών του ”ανήκειν” και του έθνους. | Grâce à une observation attentive de l'héritage immobilier soviétique d'Erevan ainsi que de ses transformations actuelles, cet article cherche à examiner le lent déclin du socialisme comme un processus complexe et composé de plusieurs strates, qui ne symbolise pas seulement la mort d'une utopie ou d'une idéologie particulière, mais également l'émergence de nouvelles notions, souvent conflictuelles, d'appartenance et de sentiment national. |
12 | Το Ερεβάν είναι η πρωτεύουσα και η μεγαλύτερη πόλη της Αρμενίας. | Erevan est la capitale et la plus grande ville d'Arménie. |
13 | Με πληθυσμό 1.117.000 κατοίκους, φιλοξενεί περίπου το 34% του συνολικού πληθυσμού και το 54% του πληθυσμού που ζει στις πόλεις της χώρας. | Avec une population d'1,117 million d'habitants, elle concentre environ 34 % de la population arménienne et 54 % de la population urbaine. |
14 | Η ίδρυση της πόλης χρονολογείται πίσω στον 8ο αιώνα π. Χ., όταν άρχισαν να αναπτύσσονται οικισμοί κατά μήκος των ακτών του ποταμού Χράζνταν στα βορειοανατολικά της πεδιάδας του Αραράτ. | Les origines de la ville remontent au VIIIème siècle avant Jésus-Christ, lorsque des colonies ont émergé le long des rives de la rivière Hrazdan, au nord-est du mont Ararat. |
15 | Μία μακρά περίοδος πολιτικών μετασχηματισμών, κυριαρχίας, εισβολών και πολέμου από Άραβες, Πέρσες, Οθωμανούς και Ρώσους κατακτητές έχει αφήσει πλέον ελάχιστα φυσικά απομεινάρια που να μαρτυρούν την προϊστορία αυτής της πόλης. | Des années de transformations politiques, de dominations, d'invasions et de guerres entre les chefs d'Etat arabes, perses, ottomans et russes ont laissé une trace physique dans l'histoire de la ville. |
16 | Κάθε αυτοκρατορία διαμόρφωσε το Ερεβάν με τέτοιο τρόπο, ώστε να αντανακλά τη δική της ιδεολογική ταυτότητα. | Chaque empire a modelé Erevan dans le but de satisfaire son identité idéologique. |
17 | Ωστόσο, το έτος 1920 σηματοδότησε ένα σημαντικό κεφάλαιο στην τρέχουσα αστική ιστορία του Ερεβάν - όταν η πόλη έγινε η πρωτεύουσα της Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Αρμενίας, μίας από τις δεκαπέντε δημοκρατίες της Σοβιετικής Ένωσης. | L'année 1920 a néanmoins marqué un tournant dans l'histoire urbaine d'Erevan - lorsque la ville est devenue la capitale de la République soviétique socialiste d'Arménie, l'une des quinze républiques de l'Union Soviétique. |
18 | Χάρτης 1: Ο πρώτος επίσημος χάρτης του Ερεβάν που δημοσιεύθηκε το 1920 πριν από την εφαρμογή του ακτινωτού σχεδίου πόλης από τον αρχιτέκτονα Ταμάνιαν. | Carte 1: Première carte officielle d'Erevan, publiée en 1920, avant la mise en place du plan radial de Tamanian. |
19 | Σοβιετική αστικοποίηση | L'urbanisation soviétique |
20 | Χάρτης 2: Το γενικό σχέδιο του Ταμάνιαν για το Ερεβάν. | Carte 2: Le plan général d'Erevan, par Tamanian. |
21 | Προσέξτε την αλλαγή στην κατεύθυνση του χάρτη από τα Δυτικά προς Ανατολικά σε Βορρά προς Νότο. | Notez le changement dans l'orientation de la carte, d'Est-Ouest à Nord-Sud. |
22 | Πιθανόν αυτό το σχέδιο έθεσε τις βάσεις του προσανατολισμού πάνω στον άξονα Βορρά - Νότου για το αστικό Ερεβάν. | Peut-être ce plan a-t-il jeté les fondations dans l'orientation axiale Nord-Sud pour l'Erevan urbain. |
23 | Αριθμοί: 1- Άγαλμα του Στάλιν 2- Το κτίριο της Όπερας 3- Βόρεια Λεωφόρος 4- Πλατεία Λένιν. | Numéros: 1- Statue de Staline 2- Opéra 3- Avenue du Nord 4- Place Lénine. |
24 | Η φωτογραφία έχει ληφθεί από το ιστολόγιο: hovikcharkhchyan. | Crédit image : hovikcharkhchyan's blog. |
25 | Το πρώτο γενικό σχέδιο πόλης του Ερεβάν υπό σοβιετική κυριαρχία εγκρίθηκε το 1924 και αναπτύχθηκε από το γεννημένο στη Ρωσία Αρμένη αρχιτέκτονα Αλεξάντερ Ταμάνιαν. | Le premier plan général d'Erevan lors de l'époque soviétique a été approuvé en 1924, et fut développé par l'architecte arménien d'origine russe Alexander Tamanian. |
26 | Εμπνευσμένο από τις Κηπουπόλεις που κυριαρχούσαν ως τάση την εποχή εκείνη, το ακτινωτό σχέδιο πόλης σχεδιάστηκε για να στεγάσει ένα πληθυσμό 150.000 κατοίκων και εφαρμόστηκε πάνω στην υπάρχουσα δομή της πόλης. | Inspiré par la cité-jardin, tendance en vogue à l'époque, le plan radial été conçu pour accueillir les 150 000 habitants et a été superposé sur la structure déjà existante. |
27 | Τα περισσότερα μέρη του υπάρχοντος αστικού ιστού ενσωματώθηκαν στο νέο σχέδιο. | De nombreuses zones du tissu urbain existant ont été incorporées dans le nouveau plan. |
28 | Αλλά όχι όλα. | Mais pas toutes. |
29 | Εξαιτίας της Σοβιετικής πρώιμης διεθνιστικής ιδεολογικής προσέγγισης στη θρησκεία και την ιστορία, πολλά κτίρια δεν επιβίωσαν από αυτή την πολύ σημαντική μεταμόρφωση και επομένως εκατοντάδες σπίτια και ιστορικά κτίρια όπως εκκλησίες, τεμένη, λουτρά, παζάρια, χάνια όπως επίσης και το παλιό οχυρό του Ερεβάν, καταστράφηκαν. | En raison de l'approche idéologique internationaliste des Soviétiques envers la religion et l'histoire, de nombreux bâtiments n'ont pas survécu à cette transformation majeure. Ainsi, des centaines de maisons, de bâtisses historiques comme des églises, des mosquées, des bains, des souks, des caravansérails et l'ancienne forteresse d'Erevan ont été détruits. |
30 | Όπως και σε άλλες σοσιαλιστικές πόλεις, ένας ιδανικός συνδυασμός οικονομικής και παραγωγικής επάρκειας, κοινωνική δικαιοσύνη όσον αφορά στην πρόσβαση σε αστικά αγαθά και υπηρεσίες, και μία υψηλή ποιότητα αλληλέγγυας συμβίωσης για τους κατοίκους των πόλεων ήταν τυπικές όψεις του αστικού Ερεβάν. | A l'instar des autres villes socialistes, une combinaison idéale d'efficacité économique et de travail, une justice sociale en termes d'accès aux biens urbains et aux services, et une grande qualité de vie communautaire pour les populations urbaines constituaient les visions typiques de l'Erevan urbain. |
31 | Η γρήγορη εκβιομηχάνιση στάθηκε καταλυτική για τη μαζική μετανάστευση των ανθρώπων από τις αγροτικές περιοχές στο Ερεβάν. | L'industrialisation rapide a catalysé la migration massive de gens venus des campagnes pour s'installer à Erevan. |
32 | Η ιδιωτική κατοικία αναπτύχθηκε με γρήγορους ρυθμούς και η αστικοποίηση αποτέλεσε ένα σημαντικό εργαλείο στα χέρια της σοσιαλιστικής κυβέρνησης προκειμένου να σχεδιάσει και να οργανώσει το μετακινούμενο πληθυσμό σε μία ενοποιημένη εργατική δύναμη. | Les logements d'Etat ont vite émergé, et l'urbanisation est devenue un outil important pour le gouvernement socialiste pour transformer les populations arrivantes en une force de travail unifiée. |
33 | Μετά το θάνατο του Ιωσήφ Στάλιν το 1953 - και από τις αρχές της δεκαετίας του '60 μέχρι την κατάρρευση του σοβιετικού κράτους το 1991 - η αστικοποίηση συνεχίστηκε με γρηγορότερο ρυθμό και βασίστηκε σε τροποποιημένες ιδεολογίες. | Après la mort de Staline en 1953 - et du début des années 1960 jusqu'à l'effondrement de l'Etat soviétique en 1991 - l'urbanisation se poursuivit à un rythme effréné, basée sur des idéologies nouvelles. |
34 | Ο σχεδιασμός κτιρίων με βάση τον ορθολογισμό και τη λειτουργικότητά τους και η μαζική παραγωγή αντικατέστησαν τα “πολυέξοδα” στολίδια και τη μνημειώδη αισθητική της σταλινικής εποχής. | Rationalisme, fonctionnalisme et production de masse ont remplacé les ornements « dépensiers » et les planifications monumentales de l'ère stalinienne. |
35 | Από τους αρχιτέκτονες ζητήθηκε να επικεντρωθούν στον απλό και εύκολο στην αναπαραγωγή σχεδιασμό, στο χαμηλό κόστος και στην αυξημένη ταχύτητα κατασκευής. | Les architectes ont ainsi reçu l'ordre de se concentrer sur des plans simples, reproductibles et à bas coût, et d'augmenter la vitesse de construction. |
36 | Προκατασκευές από μπετόν και αρθρωτές κατασκευές αποτελούν αξιοσημείωτα αποτελέσματα τέτοιων αλλαγών. | La préfabrication en béton et les systèmes modulaires de construction sont les aboutissements notables de ces changements. |
37 | Η σχετική χαλάρωση του Χρουστσόφ στους κοινωνικούς και πολιτιστικούς περιορισμούς επέτρεψε σε κάποιο βαθμό την είσοδο νέων ιδεών για την αναπτέρωση του αρμένικου πατριωτισμού και τη στρατηγική επανατοποθέτηση της διασποράς ως αναπόσπαστου στοιχείου της αρμένικης εθνικής ταυτότητας. | L'assouplissement relatif de Khrouchtchev quant aux limitations sociales et culturelles ont permis de faire renaître un certain nationalisme arménien et la recomposition stratégique de la diaspora comme une partie intégrante de l'identité nationale arménienne. |
38 | Ο επαναπατρισμός των Αρμενίων τη δεκαετία του 1960 όπως επίσης και οι αυξανόμενες μετακινήσεις από την περιφέρεια στην πόλη οδήγησαν στην όλο και μεγαλύτερη έλλειψη κατοικιών στην Αρμενία και κυρίως στο Ερεβάν. | Le rapatriement d'Arméniens en 1960 ainsi que l'augmentation des migrations rurales-urbaines ont abouti à une pénurie de logements dans tout le pays, et plus particulièrement à Erevan. |
39 | Παρά την καμπάνια του Χρουστσόφ για τη μαζική στέγαση, η έλλειψη κατοικιών συνεχίστηκε μέχρι τη δεκαετία του 1980 και έφτασε στο πιο υψηλό της σημείο το 1988 μετά τις μαζικές μετακινήσεις που προκλήθηκαν από την εθνική σύρραξη με το Αζερμπαϊτζάν για την κυριαρχία της διοικητικής περιφέρειας Ναγκόρνο-Καραμπάχ, την οποία ακολούθησε ο καταστροφικός σεισμός κατά το ίδιο έτος. | Malgré la campagne de logements de Khrouchtchev, cette pénurie a perduré jusque dans les années 1980, atteignant un pic en 1988, après les déplacements massifs causés par le conflit ethnique du Haut-Karabagh avec l'Azerbaïdjan, suivis du séisme dévastateur la même année. |
40 | Προκατακευσμένο κτίριο μετά το σεισμό του 1988. | Un immeuble préfabriqué après le séisme de 1988. |
41 | Creative Commons. | Creative Commons. |
42 | Πρότυπα συστήματα στέγασης σοβιετικού τύπου. | Des systèmes prototypes de logements soviétiques. |
43 | Τα πνευματικά δικαιώματα της εικόνας ανήκουν στον: Πέδρο Αλόνσο. | Crédit image : Pedro Alonso. |
44 | Σοβιετικές κατοικίες κατά μήκος του ποταμού Χράζνταν. | Des logements soviétiques le long de la rivière Hrazdan. |
45 | Φωτογραφία από τη Σίνα Ζεκάβατ. | Photo Sina Zekavat. |
46 | Δημιουργία αστικών περιοχών μέσα από την εκμετάλλευση ελεύθερων χώρων | Une création de lieux à travers l'appropriation spatiale |
47 | Μία σημαντική αλλά παραγνωρισμένη πλευρά της αρμένικης αστικής ιστορίας είναι η μετατροπή των χώρων που ανήκαν στο κράτος σε ιδιωτικές ιδιοκτησίες, κάτι το οποίο προέκυψε από άμεσες δράσεις δημιουργίας περιοχών και την εκμετάλλευση φυσικού χώρου. | Un aspect important et pourtant oublié de l'histoire urbaine arménienne est la domestication des espaces appartenant à l'Etat, fruit d'actes de création de lieux et d'appropriation de l'espace physique. |
48 | Κατά τη διάρκεια δεκαετιών πρόσθεσης, επέκτασης και εξειδικευμένου εσωτερικού ανασχεδιασμού, πολλοί Αρμένιοι μετέτρεψαν τα δικά τους προκατασκευασμένα σπίτια που ανήκαν στο κράτος σε ξεχωριστούς οικιακούς χώρους. | Tout au long de ces décennies d'ajout, d'expansion et de réagencement intérieur ad hoc, de nombreux Arméniens ont transformé leurs maisons préfabriquées d'Etat en espaces domestiques distincts. |
49 | Αυτή ήταν μία αυθόρμητη απάντηση στην ανεπάρκεια τέτοιων χώρων να στεγάσουν τον αγροτικό και πατριαρχικό τρόπο ζωής. | Une réponse spontanée aux lacunes spatiales de ces espaces pour abriter les styles de vie ruraux et patrilocaux. |
50 | Η επίμονη προώθηση και ενίσχυση από το σοβιετικό κράτος της πυρηνικής οικογένειας ως ιδανικής μορφής κοινωνικής οργάνωσης ήταν μία από τις κύριες οδηγίες για τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό. | La promotion cohérente de l'Etat soviétique et l'application de la famille nucléaire comme une forme idéale d'organisation sociale constituait l'une des directives principales du design architectural. |
51 | Για την ακρίβεια, μέσα από τον προσεκτικό αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, το Σοβιετικό κράτος επιχειρούσε να ”ξηλώσει” τους διαγενεακούς και πατριαρχικούς δεσμούς που οι αρμένικες οικογένειες είχαν σε μεγάλο βαθμό δημιουργήσει και βασιστεί πριν από τη μετακίνηση τους από τις αγροτικές περιοχές στην πόλη. | Mais en réalité, à travers cette architecture précautionneusement conçue, l'Etat soviétique prévoyait de démanteler les liens multigénérationnels et patrilocaux développés par les familles arméniennes avant leur migration des campagnes. |
52 | Αυτό σημαίνει ότι για τους υπεύθυνους του αστικού σχεδιασμού και τους αρχιτέκτονες στη Μόσχα, ο σπονδυλωτός σχεδιασμός δεν ήταν απλά ένα μέσο για γρηγορότερη κατασκευή αλλά επίσης ένα εργαλείο για τη δημιουργία μίας ομογενοποιημένης αστικής κοινωνίας που θα αποτελούνταν από μικρότερες οικογενειακές μονάδες. | Ce qui signifiait pour les urbanistes et les architectes que le design modulaire n'était pas uniquement un moyen de construire plus vite, mais également un outil pour créer une société urbaine homogène de petites familles. |
53 | Ηλικιωμένο ζευγάρι περνά το απόγευμά του στην κοινόχρηστη αυλή ενός συγκροτήματος κατοικιών σοβιετικού τύπου. | Un couple âgé passant leur après-midi dans la cour communale d'un immeuble soviétique. |
54 | Φωτογραφία από τη Σίνα Ζεκάβατ. | Photo Sina Zekavat. |
55 | Πολλοί οικογενειακοί δεσμοί έσπασαν, αλλά δεν έπαιξαν όλες οι αρμένικες οικογένειες τον προδιαγεγραμμένο για αυτές ρόλο των παθητικών κατοίκων αυτών των χώρων. | De nombreux liens familiaux ont été brisés mais toutes les familles arméniennes n'ont pas joué leurs rôles prescrits d'habitants passifs de ces espaces. |
56 | Εσωκλείοντας τα εξωτερικά μπαλκόνια και αφαιρώντας διαχωριστικούς τοίχους, οι οικογένειες πρόσθεταν επιπλέον χώρο στα σπίτια τους και δημιουργούσαν μία εναλλακτική διαρρύθμιση στο χώρο τους. | En enfermant les balcons extérieurs et en retirant les murs intérieurs, les familles souhaitaient agrandir la surface du plancher de leurs maisons, créant ainsi des aménagements spatiaux alternatifs. |
57 | Τα εσώκλειστα μπαλκόνια γίνονταν συνήθως υπνοδωμάτια για παιδιά ή για νιόπαντρα ζευγάρια. | Les balcons enclavés devenaient généralement des chambres pour enfants ou pour jeunes mariés. |
58 | Υπάρχουν αναφορές ότι οι εσωτερικοί χώροι άλλαζαν σχεδόν με κάθε γέννηση, θάνατο και γάμο έτσι ώστε να προσαρμόζονται στην εκάστοτε αλλαγή στη δομή της οικογένειας. | Ces espaces intérieurs changeaient presque à chaque naissance, décès ou mariage afin de s'ajuster aux structures familiales en changement constant. |
59 | Τα περισσότερα υπνοδωμάτια δεν είχαν μόνιμη λειτουργία ή διάταξη καθώς μετατρέπονταν σε κοινόχρηστους χώρους την ημέρα. | La plupart des lieux destinés au sommeil n'avaient pas de fonction permanente ou d'agencement particulier depuis leur transformation en espaces partagés. |
60 | Καθώς πολλές δυτικές και σοβιετικές πηγές έχουν υποστηρίξει ότι οι εκτεταμένες οικογενειακές δομές είχαν μειωθεί κάτω από τις σοβιετικές πολιτικές, η συνέχιση τέτοιων χωρικών μεταμορφώσεων δείχνει ότι οι ιδεολογίες της παραδοσιακής συγγένειας έχουν παίξει ενεργό και κεντρικό ρόλο στην εξέλιξη του Ερεβάν μέχρι σήμερα. | Alors que de nombreuses sources occidentales et soviétiques attestaient de la diminution des traditions de familles élargies durant l'ère soviétique, la poursuite de ces transformations spatiales montre que les idéologies des réseaux familiaux traditionnels ont joué un rôle actif et central dans les mutations d'Erevan jusqu'à nos jours. |
61 | Για την ακρίβεια, μοντέλα ισχυρής αλληλεξάρτησης μεταξύ συγγενών και γειτόνων οδήγησαν σε λιγότερο διακριτά όρια μεταξύ γειτονίας και δεσμών που αναπτύχθηκαν ανάμεσα στα μέλη. | En réalité, les modèles d'interdépendance intensive entre les proches et les voisins résultaient de limites moins définissables entre la parenté et le voisinage. |
62 | (Αριστερά) Η πρόσοψη του οικιακού συγκροτήματος σοβιετικού τύπου. | (A gauche) La façade d'un immeuble soviétique. |
63 | (Δεξιά) Ανοιχτά από την αριστερή μεριά ή εσώκλειστα, τα μπαλκόνια αποτελούν ακόμη μία σημαντική πλευρά της ζωής στα συγκροτήματα κατοικιών σοβιετικού τύπου. | (A droite)Ouverts ou fermés, les balcons constituent toujours un aspect important de la vie dans les appartements sociaux soviétiques. |
64 | Φωτογραφία από τη Σίνα Ζεκάβατ. | Photo Sina Zekavat. |
65 | Η μετάβαση σε μία παγκόσμια πόλη: Εφευρίσκοντας την ιεραρχία | Devenir une ville globale : inventer la hiérarchie |
66 | Με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, το Ερεβάν έγινε η πρωτεύουσα της ανεξάρτητης Δημοκρατίας της Αρμενίας το 1991. | Avec l'effondrement de l'Union Soviétique, Erevan est devenue la capitale de la République indépendante d'Arménie, en 1991. |
67 | Από τότε που κατέκτησε την ανεξαρτησία της, η πρωτεύουσα έχει υποβληθεί σε μία περίπλοκη διαδικασία χτισίματος μίας εικόνας μετα-αποικιακού έθνους, ενώ συγχρόνως έχει υιοθετήσει παγκοσμιοποιημένες τάσεις αστικοποίησης. | Depuis lors, la ville est sujette à un processus complexe de construction nationale postcoloniale, tandis qu'elle adopte dans le même temps les tendances d'urbanisation mondiales. |
68 | Η εφαρμογή κοινωνικών, οικονομικών και χωρικών ιεραρχιών έχει γίνει το απαραίτητο πρώτο βήμα για την παρουσίαση της πόλης στις διεθνείς αγορές. | La mise en œuvre de hiérarchies sociale, économique et spatiale est devenue la première étape nécessaire pour introduire la ville aux marchés mondiaux. |
69 | Η νέα ταυτότητα του Αρμένιου πολίτη διαμορφώνεται μέσα από τον υπάρχοντα σοσιαλιστικό αστικό ιστό. | Les espaces de ces nouveaux Arméniens ont été bâtis sur le modèle urbain socialiste existant. |
70 | Όπως συμβαίνει και σε πολλές άλλες αναπτυσσόμενες πόλεις, η κατεδάφιση και η αντικατάσταση αποτελούν όλο και περισσότερο κοινή πρακτική. | A l'instar de plusieurs autres villes qui s'embourgeoisent, la démolition ou le déplacement deviennent une pratique banalisée. |
71 | Νέα πολυεθνικά κατασκευαστικά σχέδια παρουσιάζονται και δικαιολογούνται ως δράσεις χτισίματος μίας εικόνας έθνους, καθώς την ίδια στιγμή η αναδυόμενη ελίτ περιμένει από τη μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών με χαμηλό εισόδημα να κάνει θυσίες για το καλό όλου του έθνους. | De nouveaux projets multinationaux de construction sont présentés et se justifient comme étant des actes de construction nationale, tandis que l'élite émergente attend du reste de la population, majoritairement modeste, qu'elle consente à des sacrifices, pour le bien de la nation. |
72 | Η κατασκευή της Βόρειας Λεωφόρου είναι ένα από τα πρόσφατα παραδείγματα αυτής της αντιφατικής διαδικασίας. | La construction de l'Avenue du Nord représente l'un des exemples les plus récents de ce processus conflictuel. |
73 | Το σχέδιο οραματίστηκε ο αρχιτέκτονας πόλεων Ταμάνιαν στα μέσα της δεκαετίας του 1900 ως έναν άξονα που θα συνέδεε το άγαλμα της Μητέρας Αρμενίας (πρώην άγαλμα Στάλιν), το κτίριο της Όπερας και την πλατεία Δημοκρατίας (πρώην πλατεία Λένιν) (Βλέπε Χάρτη 2). | Le projet, imaginé par l'architecte urbaniste Tamanian au milieu des années 1900, se devait d'être un axe reliant la statue de Mère Arménie (anciennement la statue de Staline), l'opéra et la Place de la République (auparavant Place Lénine) (voir la carte 2). |
74 | Αλλά το σχέδιο εφαρμόστηκε μόλις στις αρχές του 2000 όταν οι αξιωματούχοι της πόλης είδαν τη δυναμική μεταμόρφωσης του σχεδίου. | Mais le plan a été seulement exécuté au début des années 2000, quand les responsables municipaux ont compris le potentiel transformatif du projet. |
75 | Εκατοντάδες σπίτια χαμηλοεισοδηματιών αγοράστηκαν και κατεδαφίστηκαν, καθώς θεωρήθηκαν εμπόδιο στο παραπάνω σχέδιο. | Dès lors, des centaines de logements sociaux ont été achetés puis détruits. |
76 | Κομμάτια γης συγχωνεύθηκαν σε μεγαλύτερα οικόπεδα και τελικά δημοπρατήθηκαν σε ιδιώτες Ρωσο-Αρμένιους κτηματομεσίτες με σκοπό να δημιουργηθεί μία νέα πολυτελής μικτή οικιστική - εμπορική χρήση γης. | Les parcelles de terrain ont été regroupées en parcelles plus grandes pour être vendues aux enchères à des promoteurs russes et arméniens, afin de faire place à un nouveau terrain de luxe polyvalent, mélangeant résidence et commerces. |
77 | Αριστερή εικόνα: Άποψη των σπιτιών ανθρώπων χαμηλού εισοδήματος πριν από την κατεδάφισή τους. | Image de gauche: Vue sur les logements pour les personnes à faible revenu, avant leur démolition. |
78 | Το κτίριο της Όπερας του Ταμάνιαν και το άγαλμα της Μητέρας Αρμενίας φαίνονται στο μπροστινό μέρος. | L'Opéra de Tamanian et la statue de la Mère Arménie sont visibles au premier plan. |
79 | Πνευματικά δικαιώματα φωτογραφίας: HovoYerevan Δεξιά εικόνα: Η ίδια άποψη το 2013 μετά τον εγκαινιασμό της Βόρειας Λεωφόρου. | Crédit photo : HovoYerevan Image de droite: Même vue en 2013 après l'ouverture de l'Avenue du Nord. |
80 | Πνευματικά δικαιώματα φωτογραφίας: Hayk Bianjyan. | Crédit photo : Hayk Bianjyan. |
81 | Ενώ οι επίσημοι αξιωματούχοι παρουσιάζουν το σχέδιο ως τη “νέα εικόνα” της πόλης προσφέροντας εκατοντάδες σπίτια και εμπορικούς χώρους, οι εκτοπισμένοι κάτοικοι συνεχίζουν να διαμαρτύρονται στα κυβερνητικά γραφεία υποστηρίζοντας ότι όσα χρήματα τους έδωσε η κυβέρνηση ως αποζημίωση δεν τους αρκούν για να αγοράσουν ένα νέο σπίτι με τις ίδιες ανέσεις σε οποιοδήποτε σημείο της πόλης. | Mais alors que les officiels présentent le projet comme l'occasion d'offrir une “nouvelle image”, grâce à ses centaines de logements et d'espaces commerciaux, les résidents déplacés continuent de s'en prendre à l'administration, arguant que celle-ci ne les a pas payés suffisamment pour l'acquisition de leur logement, à l'inverse des autres quartiers de la ville. |
82 | Κατά τη διάρκεια αυτών των διαδικασιών παγκοσμιοποίησης οι παλιές δομές που περιελάμβαναν το κέντρο και την περιφέρεια αντικαθίστανται από πιο σύνθετες μορφές κοινωνικο-χωρικής ιεραρχίας. | C'est à l'occasion de ces processus de globalisation que les anciens ordres centro-périphériques ont été remplacés par des formes plus complexes de hiérarchies socio-spatiales. |
83 | Με άλλα λόγια, το παλιό, φθαρμένο, αναχρονιστικό κέντρο αναμορφώνεται στην “βασισμένη στην εθνική παράδοση” αλλά πλέον παγκόσμια και κοσμοπολίτικη καρδιά της πόλης, ενώ τα Σοβιετικά συγκροτήματα κατοικιών, που ήταν κάποτε οι προάγγελοι του νεωτερισμού, υποβαθμίζονται τώρα στην περιφέρεια, όχι μόνο γεωγραφικά αλλά και μεταφορικά. | En d'autres termes, le centre vieux, décrépit et démodé a été repensé comme le cœur « basé sur la tradition nationale » mais pourtant global et cosmopolite de la ville. Les immeubles d'appartements soviétiques, autrefois précurseurs de modernité, sont dorénavant relégués à la périphérie géographique et mentale. |
84 | Στα μάτια των εκτοπισμένων κατοίκων, των πλανόδιων πωλητών και των ιδιοκτητών μικρών μαγαζιών, η περιφέρεια είναι τώρα μία νέα καθημερινή κοινωνικο-χωρική πραγματικότητα που εύλογα αποτελούσε σενάριο επιστημονικής φαντασίας στις Σοβιετική εποχή. | Pour les résidents déplacés, les vendeurs ambulants et les propriétaires de petites boutiques, la périphérie constitue aujourd'hui la réalité socio-spatiale quotidienne auparavant inimaginable durant l'ère soviétique. |
85 | Έχει σημασία να αναφέρουμε ότι τα οράματα της διασποράς για το Ερεβάν ως μία πόλη - πατρίδα παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο στην ανάδειξη τέτοιων κατασκευαστικών σχεδίων. | Il est important de mentionner que les visions diasporiques idéales d'Erevan comme ville natale ont également joué un rôle critique dans l'émergence de tels projets de développement. |
86 | Για παράδειγμα, κάθε χρόνο ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός Ταμείο Για Όλους τους Αρμένιους Χαγιάσταν, με έδρα το Λος Άντζελες, συγκεντρώνει εκατομμύρια δολλάρια από δωρεές Αρμενίων της διασποράς που δίνονται για την ανάπτυξη της Αρμενίας. | Ainsi, chaque année, le Hayastan All Armenian Fund, une organisation à but non lucratif basée à Los Angeles, sollicite des millions de dollars de donation de la diaspora arménienne pour les projets immobiliers en Arménie. |
87 | Σε ένα βίντεο από τον τηλεμαραθώνιο που οργανώθηκε το 2013 από αυτό το Ταμείο, τα κτίρια της Βόρειας Λεωφόρου συμβολίζουν τη νέα Αρμενία, ενώ ομάδες νέων Αρμενίων ξεχύνονται χαρούμενοι ανάμεσα σε αυτά τα κτίρια εκφράζοντας την ελπίδα και την αισιοδοξία τους. | Dans une vidéo du téléthon de l'organisation, en 2013, les immeubles de l'Avenue du Nord symbolisent une nouvelle Arménie tandis que des groupes de jeunes arméniens courent entre ces mêmes immeubles, exprimant avec joie leur espoir et leur optimisme. |
88 | Διάλογος με το παρελθόν; | Un dialogue avec le passé ? |
89 | Κατά τη διάρκεια των είκοσι τελευταίων χρόνων, η απουσία κρατικής διοίκησης έχει αφήσει σε πολλές περιπτώσεις κοινόχρηστους χώρους στη μοίρα τους. | Au cours des vingt dernières années, l'absence d'aménagement public a le plus souvent abandonné les espaces communaux à leur sort. |
90 | Σε κάποιες περιοχές μεμονωμένα άτομα ή ομάδες κατοίκων έχουν αναλάβει την ευθύνη να βελτιώσουν τις συνθήκες ζωής τους. | Dans quelques lieux, des individus ou des groupes de résidents ont décidé d'améliorer leurs conditions. |
91 | Σε αυτή την περίπτωση ένας νέος παιδότοπος έχει προστεθεί στην κοινόχρηστη αυλή. | Ici, une nouvelle aire de jeux a été ajoutée à la cour communale. |
92 | Φωτογραφία από τη Sina Zekavat. | Photo de Sina Zekavat. |
93 | Οι κατασκευές μαζικής παραγωγής της Σοβιετικής εποχής δε συνιστούν μόνο ένα μοναδικό κεφάλαιο της αστικής ιστορίας της Αρμενίας αλλά επίσης τη συλλογική μνήμη και την αισθητική του πρόσφατου παρελθόντος που αγωνίζονται να αναγνωριστούν και να ενσωματωθούν στη συνολική μεταμόρφωση της χώρας. | Les logements soviétiques, produits en masse, ne ressemblent pas seulement à un unique chapitre de l'histoire urbaine de l'Arménie, mais aussi aux souvenirs collectifs et aux esthétiques culturelles d'un passé récent qui luttent pour être reconnus et être intégrés à la transformation du pays. |
94 | Ο Χαρτς Μπαγιάντιαν, Αρμένης κριτικός τέχνης και καθηγητής στο τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων στο Κρατικό Πανεπιστήμιο του Ερεβάν, έχει γράψει εκτενώς σχετικά την πολυπλοκότητα της μετααποικιακής και εθνικής μετάβασης στο πλαίσιο της Αρμενικής αισθητικής και της συλλογικής ταυτότητας. | Harch Bayadyan, un critique culturel et professeur arménien spécialiste des Médias et des Etudes Culturelles à l'Université d'Etat d'Erevan, a considérablement écrit sur les complexités de la transition postcoloniale et nationale dans le contexte des esthétiques arméniennes et de l'identité collective. |
95 | Δηλώνοντας την “ανάγκη για διάλογο με το Σοβιετικό παρελθόν” ο Μπαγιάντιαν έχει κάνει κριτική στα νέα κοινωνικά και οικονομικά σχέδια της κυβέρνησης από την εκπαίδευση ως την αστικοποίηση ισχυριζόμενος πως δεν έχουν καμία ομοιότητα και σύνδεση με την ιστορική εμπειρία της Αρμενίας. | Requérant « le besoin de dialoguer avec le passé soviétique », Bayadyan se montre critique envers les plans sociaux et économiques du nouveau gouvernement, de l'éducation à l'urbanisation, qui n'ont aucune ressemblance ni lien avec les expériences historiques de l'Arménie. |
96 | Από τα Σοβιετικά οικιστικά συγκροτήματα στις αριστοκρατικές κατασκευές μικτής χρήσης της νέας Αρμενικής κυβέρνησης, το σχηματισμένα από το κράτος αφηγήματα του μοντερνισμού, της παγκοσμιοποίησης, των εννοιών του πολίτη και του έθνους συνεχίζουν να βρίσκουν νέες μορφές στο δομημένο περιβάλλον του Ερεβάν. | Des logements soviétiques aux projets d'aménagement à usage mixte haut de gamme du nouveau gouvernement arménien, les déclarations formulées par l'Etat sur la modernité, la mondialisation, la citoyenneté et l'identité nationale trouvent forme dans l'environnement urbain en mutation d'Erevan. |
97 | Με τον αυξανόμενο φετιχισμό της νοοτροπίας “η ανάπτυξη κτιρίων συνιστά πρόοδο”, αυτό που σήμερα συμβαίνει είναι η προσγείωση των πολιτιστικών φαντασιώσεων όπως επίσης και των πιθανών προοπτικών του Ερεβάν ως μία έντονα ποικιλόμορφη και πολύπλοκη μητρόπολη πολλαπλών ιστοριών που θα μπορούσε να φιλοξενήσει όλους τους Αρμένιους ανεξάρτητα από την κοινωνική και οικονομική τους θέση. | Avec l'essor d'une mentalité portée par l'idée que « le développement implique le progrès » est survenu un aplatissement des imaginations culturelles ainsi que des possibles futurs d'Erevan comme une métropole richement diverse et complexe de multiples histoires. Une ville qui pourrait abriter tous les Arméniens, en dépit de leur statut social et économique. |
98 | Αεροφωτογραφία του σύγχρονου Ερεβάν (Πνευματικά δικαιώματα: Bing Maps). | Une vue aérienne de l'Erevan contemporain. (Crédit image : Bing Maps). |