# | ell | rus |
---|
1 | Βαλκάνια: Μνήμες του πολέμου της Βοσνίας, μετά 20 έτη | Балканы: двадцатилетняя годовщина Боснийской войны |
2 | Μία κόκκινη πλαστική καρέκλα για κάθε άνθρωπο που σκοτώθηκε στο Sarajevo, στον πόλεμο που ξεκίνησε πριν 20 χρόνια. | Пластмассовый стул красного цвета в память о каждом жителе Сараево, погибшем во время войны, которая началась 20 лет назад. |
3 | Ένας ολόκληρος δρόμος γεμάτος κόκκινες καρέκλες, όλες άδειες εκτός από κάποια λουλούδια που είχαν αποτεθεί πάνω τους. | Красными стульями заставлена целая улица, и все они пусты, только на некоторых лежат цветы. |
4 | Εκείνοι που θα μπορούσαν να καθίσουν σ' αυτές τις καρέκλες - 11.541 άνθρωποι - έχουν χαθεί προ πολλού. | Те, кто мог бы здесь сидеть, - а это 11 541 человек - уже давно не с нами. |
5 | Στις 6 Απριλίου 2012, χιλιάδες κόσμου έκαναν προσκύνημα σ' αυτό το συγκλονιστικό αυτοσχέδιο μνημείο που απλώνονταν κατά μήκος του κεντρικού δρόμου του Sarajevo, προκειμένου να τιμήσουν τη μνήμη των θυμάτων της Πολιορκίας του Sarajevo, που διήρκεσε από τις 5 Απριλίου 1992 μέχρι τις 29 Φεβρουαρίου 1996 (δείτε κάποιες φωτογραφίες από τις εκδηλώσεις μνήμης εδώ, εδώ, κι εδώ). | 6 апреля 2012 года тысячи людей пришли к импровизированному мемориалу на главной улице боснийской столицы, чтобы почтить память жертв осады Сараево, длившейся с 5 апреля 1992 года по 29 февраля 1996 года (фотографии мемориала доступны по ссылкам ниже: 1, 2, 3 [анг]). Красные стулья на главной улице Сараево в память о Боснийской войне, начавшейся 20 лет назад. |
6 | Κόκκινες καρέκλες αναπτυγμένες κατά μήκος της κεντρικής οδού του Sarajevo, καθώς η πόλη σημειώνει την 20η επέτειο της έναρξης του Πολέμου της Βοσνίας. | Всего 11 541 стул - по одному на каждого жителя города, погибшего во время осады 1992 - 1995 гг. |
7 | Ο αριθμός 11.541 αντιπροσωπεύει τα θύματα της πολιορκίας του 1992-1995. | Фото Сулеймана Омербасича (SULEJMAN OMERBASIC), авторское право принадлежит Demotix (06/04/12). |
8 | Φωτογραφία του SULEJMAN OMERBASIC, copyright © Demotix (04/06/12) | Скорбную для страны дату почтили также в многочисленных онлайн-публикациях. |
9 | Στο διαδίκτυο, πολυάριθμα κείμενα έκαναν την εμφάνισή τους κατά την θλιβερή επέτειο: πλήθος οι μνήμες, φωτογραφίες και σκέψεις για το νόημα των όσων συνέβησαν στη Βοσνία κατά την διάρκεια της δεκαετίας του '90 (π. χ, εδώ, εδώ, εδώ, εδώ, κι εδώ). | В основном это воспоминания, фотография и мысли о том, что же происходило в Боснии в 90-х годах (материалы доступны по ссылкам ниже: 1, 2, 3, 4, 5 [анг]). |
10 | Στις 5 Απριλίου, ο Βόσνιος φωτορεπόρτερ κι επιζών της πολιορκίας Damir Šagolj, που δημοσίευσε, τον Οκτώβρη του 2011, ένα συγκλονιστικό φωτορεπορτάζ της επίσκεψής του στην μονάδα εγκλεισμού των εγκληματιών πολέμου στη Χάγη, γνωστής και ως “το Χίλτον της Χάγης”, έγραψε αυτό το κείμενο σχετικά με τις αναμνήσεις του από τον πόλεμο και την δουλειά του: | 5 апреля впечатлениями о военном времени и своей работе поделился боснийский фотожурналист Дамир Шаголь (Damir Šagolj), автор яркого фоторепортажа [анг] о гаагской тюрьме для военных преступников, которую окрестили «Гаагским Хилтоном». Шаголь пережил осаду Сараево, и вот что он рассказывает [анг] об этом времени: |
11 | […] Δεν έχω πλέον καμία από τις φωτογραφίες μου από το 92-95. | […] У меня не осталось фотографий 1992 - 1995 годов. |
12 | Είχα βγάλει πολλές, κυρίως απεικονίζοντας νεκρούς, καταστροφές. | Я много снимал - в основном трупы и развалины домов. |
13 | Πολύ λίγες είχαν ζωή μέσα τους. | Жизнь была всего на нескольких снимках. |
14 | Τότε, μόλις σταμάτησαν οι σκοτωμοί, κι ένας άλλος πόλεμος συνεχίστηκε το Νοέμβρη του 1995, εγκατέλειψα τις φωτογραφίες μου. | Потом, когда нас перестали убивать, и в ноябре 1995 года началась другая война, я переехал и не взял с собой ни одной фотографии. |
15 | Δεν ήθελα να τις έχω άλλο. | Не хотел их смотреть. |
16 | Δεν ήταν έξυπνη κίνηση, αλλά αυτό ήθελα εκείνη τη στιγμή, να ξεχάσω, να τ' αφήσω πίσω μου. | Конечно, я поступил глупо, но тогда мне хотелось одного - забыть, пройти этот этап, двигаться вперед. |
17 | Να προχωρήσω. Μόνο οι σχισμές στη μνήμη μου απέμειναν πλέον, μέσα από τις οποίες ξεκλέβω ματιές και φαντάζομαι ζωές όπως ήταν πριν γίνουμε απλοί αριθμοί. | Теперь всё, что у меня есть, - проблески воспоминаний, которые помогают мне представить себе нашу жизнь до того, как мы стали сухими цифрами. |
18 | Μόνο αγριόχορτα μεγαλώνουν γύρω απ' τα ερείπια, όπως τα νύχια και τα μαλλιά στα νεκρά σώματα, ως υπενθύμιση. | На развалинах растет лишь бурьян, и от мертвых остались только волосы да ногти. Это предостережение нам. |
19 | Είχα μαζεμένες όλες μου τις φωτογραφίες σε ένα δωμάτιο, στον παλιό μου στρατώνα στην οδό Vrazova. | Я хранил все фотографии в одной комнате, в своей бывшей казарме на улице Вразова. |
20 | Προσπερνούσα το κτίριο κάθε μέρα, και το μόνο που είχα να κάνω ήταν να χρησιμοποιήσω το κλειδί που διατηρούσα για χρόνια και να μαζέψω τα φιλμ μου. | Я проходил мимо этого здания каждый день, и всё, что нужно было сделать, - воспользоваться ключом, который я хранил много лет, и забрать пленки. |
21 | Δεν το έκανα. | Я этого не сделал. |
22 | Μετά, ένας πλούσιος αγόρασε το κτίριο, και το αρχείο μου κατέληξε εκεί που το ήθελα να καταλήξει -στα σκουπίδια. | Потом здание выкупил какой-то богач, и с моим архивом произошло то, чего я ему и желал: он отправился на свалку. |
23 | Όσο κι αν προσπαθώ να εξηγήσω τι έκανα, δεν βγαίνει νόημα. | Как я ни пытался объяснить себе свой поступок, у меня ничего не вышло. |
24 | Κι αμέσως μετά, μου φαίνεται πάλι απόλυτα κατανοητό. | Но если не вдумываться, всё предельно ясно. |
25 | Λίγο αργότερα, όλα έγιναν πολύ αφηρημένα -τα πρόσωπα ξεθώριασαν σε σχήματα, τα ονόματα σε νούμερα, οι ζωές σε οστά… Δεν εμπιστεύομαι πλέον τη μνήμη μου, είναι επιλεκτική και συγκεχυμένη. | Вскоре мои воспоминания превратились в абстракцию. Лица стали силуэтами, имена - числами, жизни - останками… Я больше не доверяю своей памяти, она хранит лишь обрывки прошлого и смутные воспоминания. |
26 | Γι' αυτό ήταν σημαντικό να υπάρχουν άνθρωποι από εκτός στο Sarajevo, που ήταν δυνατότεροι και πιό νηφάλιοι. | Именно поэтому особенно важным было присутствие в Сараево иностранных журналистов, ведь они были сильнее нас и могли оценить ситуацию более трезво. |
27 | Αυτές τις μέρες συναντιούνται στο Sarajevo για τη μεγάλη επετειακή επανένωση [στμ: η συγκέντρωση των τότε διεθνών ανταποκριτών]. | В ближайшие дни они вновь увидятся в Сараево на встрече в память о Боснийской войне. |
28 | Μάλλον μόνο πολύ λίγοι από αυτούς αντιλαμβάνονται πραγματικά πόσο σημαντικό ήταν αυτό που έκαναν το 92-95. | Лишь немногие до конца осознают, насколько важную работу они вели в 1992 - 1995 гг. |
29 | Χωρίς αυτούς, η ιστορία θα είχε γραφτεί από τους ίδιους που σκότωσαν τον άνθρωπο. | Если бы не они, историю писали бы те, кто безжалостно убивал на войне. |
30 | Σας ευχαριστώ. | Спасибо вам. |
31 | Μία σελίδα στο Facebook, Sarajevo 2012: Συνάντηση πολεμικών ανταποκριτών και φίλων του Sarajevo, που δημιουργήθηκε για την επανένωση των δημοσιογράφων, περιλάμβανε το πρόγραμμα εκδηλώσεων, φωτογραφίες και μηνύματα όσων δεν μπόρεσαν να παραστούν. | Встрече посвящена группа «Сараево-2012: встреча военных корреспондентов и друзей Сараево» [анг], созданная в социальной сети Фейсбук. Здесь можно ознакомиться с расписанием мероприятий, посмотреть фотографии, а также прочитать отзывы гостей. |
32 | Ο δημοσιογράφος, φωτογράφος και διευθυντής του Centropa.org, Edward Serotta, έγραψε: | Впечатлениями [анг] в числе других поделился журналист, фотограф и руководитель проекта Centropa.org Эдвард Серотта (Edward Serotta): |
33 | […] Το περασμένο σαββατοκύριακο ήταν γεμάτο συναισθηματική φόρτιση, λες και κρατούσα ηλεκτρικό φορτίο, που μόλις εκτόνωσα, αισθάνθηκα πλήρως αποφορτισμένος. | […] Последние несколько дней были просто наэлектризованы эмоциями. Ощущение, будто в руках был оголенный провод, а когда я отпустил его, впечатления словно поблекли. |
34 | Η συνάντηση με τόσους πολλούς ανθρώπους που σέβομαι, και που δόθηκαν ψυχή τε και σώματι στην μετάδοση αυτής της ιστορίας στον κόσμο πριν είκοσι χρόνια ήταν, για μένα τουλάχιστον, μία εμπειρία εξευγενισμού. […] | Встреча со столькими людьми, которых я уважаю, не жалевших сил на то, чтобы рассказать эту историю всему миру двадцать лет назад, произвела на меня возвышающее впечатление […] |
35 | Μοιραζόμασταν όλοι τότε τον ίδιο σκοπό (όσοι ήρθαμε στο Sarajevo για την επανένωση, κι όσοι δεν ήρθαν): να γίνουμε μάρτυρες -να φωτογραφίσουμε, να καταγράψουμε, να τεκμηριώσουμε τα γεγονότα που αποδείκνυαν ότι ο λεγόμενος πολιτισμένος κόσμος έτρωγε τον εαυτό του ζωντανό. | У всех нас (тех, кто был в Сараево на нашей встрече, и тех, кто не смог приехать) было одно общее дело - свидетельствовать. Фотографировать, записывать, протоколировать события и доказательства того, что так называемый цивилизованный мир уничтожает сам себя. |
36 | Ρισκάραμε τη ζωή και την ακεραιότητά μας γι' αυτό, και ζούσαμε πραγματικά στην κόψη του ξυραφιού, πολύ έντονα. […] | Мы шли на огромный риск, подвергали свою жизнь опасности, жили «на грани», но очень интенсивно. […] |
37 | Όλη αυτή η ένταση που διοχετεύαμε στη δουλειά μας, κι η δέσμευση για να καταγράψουμε τις φρίκες και την γενναιότητα, τις μεγάλες ιστορίες και τις μικρές έχουν μείνει πλέον στο μακρινό παρελθόν. | Та энергия, которую мы вкладывали в работу, и та самоотдача, с которой мы протоколировали ужасы и подвиги, большие и маленькие истории, уже давно в прошлом. |
38 | […] Αλλά για ένα θορυβώδες σαββατοκύριακο του Απρίλη του 2012, κάποιοι από μας συγκεντρωθήκαμε και θυμηθήκαμε τι μοιραστήκαμε, τι καλύψαμε, πως ζήσαμε και πως προσπαθήσαμε να βοηθήσουμε, ο καθένας με τους περιορισμένους τρόπους που μπορούσε. | […] Но в 2012 году, одним ненастным апрельским днем, некоторые из нас собрались на встрече, и мы вспоминали наше общее прошлое, наши репортажи, нашу жизнь и наши попытки помочь - тем малым, что было в силах каждого из нас. |
39 | Ο φωτορεπόρτερ Gary Knight δημοσίευσε αυτό το σημείωμα: | Фотожурналист Гэри Найт (Gary Knight) [анг] рассказывает: |
40 | Καθισμένος στο ατελιέ μου στη Βοστώνη, αναλογίζομαι τις τελευταίες 4 μέρες στο Sarajevo, μία από τις πιό συναισθηματικές εμπειρίες που νομίζω πως είχα ποτέ μου. | В своей бостонской студии я вспоминаю последние четыре дня в Сараево - одно из самых эмоциональных событий в моей жизни. |
41 | Μία γλυκόπικρη αγκαλιά με μιά πόλη και τιμημένους φίλους, με τους οποίους μοιράστηκα τόσες καθοριστικές εμπειρίες μέσα στην πλήρη απελπισία της πολιορκίας. | Радостное и одновременно грустное возвращение в город, встреча с дорогими друзьями, свидетелями стольких важных для меня минут во время месяцев осады, наполненных безысходным отчаянием. |
42 | Όσο κι αν ήταν υπέροχο που σας ξαναείδα όλους, έφυγα απορώντας πως μπόρεσε η ειρήνη να πάει τόσο στράφι. | Мне было радостно вновь увидеть вас, но я уезжал из Боснии с чувством недоумения, почему мирное время оказалось столь тяжелым для страны. |
43 | Η Βοσνία άξιζε καλύτερη ειρήνη από αυτή που της έδωσε η συμφωνία του Dayton. | Босния заслуживает лучшего мира, чем тот, который принесло ей Дейтонское соглашение. |
44 | Ταξίδεψα στα μήκη και τα πλάτη της γης μετά την λήξη του πολέμου της Βοσνίας, αλλά σπανίως σε μέρη τόσο απόλυτα καταθλιπτικά. | После Боснийской войны я много путешествовал, но столь удручающую обстановку я видел едва ли не впервые. |
45 | Μπορούμε ακόμα να κάνουμε πολλά εδώ……….. | Там всё еще много работы для нас… |
46 | Η Zdenka Pregelj (@CountessBezuhov), αυτόχθων του Sarajevo που φωτογραφίζει την πόλη από το 2005, δημοσίευσε το ρεπορτάζ του Nic Robertson για το CNN από την επανένωση των δημοσιογράφων, σχολιάζοντας: | Жительница Сараево Зденка Прегель (Zdenka Pregelj; @CountessBezuhov [анг]), фотографирующая город с 2005 года, разместила в своем аккаунте Google+ репортаж Ника Робертсона (Nic Robertson) [анг] о встрече журналистов для информационного агентства CNN. |
47 | Είναι πολύ συγκινητική στιγμή για μένα. | Претель также поделилась своими впечатлениями: |
48 | Εκείνη την εποχή, εργαζόμουν στην τηλεόραση του Sarajevo και συναντούσα τον Nic και τον Chris καθημερινά. | Это была очень эмоциональная встреча. Во время войны я работала на телевидении Сараево и каждый день видела Ника и Криса. |
49 | Σ' ευχαριστώ, Nic, που επέστρεψες μετά από 20 χρόνια. | Спасибо тебе, Ник, что ты вернулся к нам 20 лет спустя. |
50 | Η Βόσνια Berina Hodzic αποθέτει ένα λουλούδι σε μία απ' τις κόκκινες καρέκλες που είχαν τοποθετηθεί στον κεντρικό δρόμο του Sarajevo για τις εκδηλώσεις μνήμης των 20 χρόνων από τον πόλεμο της Βοσνίας. | Жительница Боснии Берина Ходзик (Berina Hodzic) возлагает розу на один из стульев, установленных на главной улице Сараево в память о двадцатилетней годовщине Боснийской войны. |
51 | Φωτογραφία του SULEJMAN OMERBASIC, copyright © Demotix (04/06/12). | Фото Сулеймана Омербасича (SULEJMAN OMERBASIC), авторское право принадлежит Demotix (06/04/12). |
52 | Τις προηγούμενες εβδομάδες, τα YakimaGulagLiteraryGazett και Sarajevo Seyahatname δημοσίευαν συνδέσμους σε πολυμέσα και σε άρθρα από blogs που συνεισέφεραν στην κάλυψη της 20ης επετείου του πολέμου της Βοσνίας. | Последние несколько недель блогеры YakimaGulagLiteraryGazett [анг] и Sarajevo Seyahatname [анг] публиковали ссылки на статьи о двадцатилетней годовщине Боснийской войны в СМИ и блогах. |
53 | Το δεύτερο δημοσίευσε ένα σύνδεσμο προς αυτό το σύντομο άρθρο στο Pictures of War, ένα blog στο Tumblr, σχετικά με “κάποιους αφανείς ήρωες της πολιορκίας του Sarajevo”. | Так, в блоге [анг] Sarajevo Seyahatname можно увидеть одну из фотографий [анг] проекта «Образы войны», посвященного «неизвестным героям осады Сараево». |
54 | Μία φωτογραφία του James Mason από το 1992, που δείχνει συλλέκτες σκουπιδιών, συνοδεύεται από αυτό το σημείωμα: | Это фото городских мусорщиков, сделанное Джеймсом Мейсоном (James Mason) [анг] в 1992 году. |
55 | Το να είσαι σκουπιδιάρης στο Sarajevo ήταν μάλλον εξίσου επικίνδυνο με το να είσαι στρατιώτης στην πρώτη γραμμή. | Автор снабдил фотографию следующим комментарием: Быть мусорщиком в Сараево было так же опасно, как и солдатом на передовой. |
56 | Πολλοί απ' αυτούς πέθαναν εν ώρα υπηρεσίας, από πυρά είτε ελεύθερων σκοπευτών είτε πυροβολικού. | Многие из них погибли - либо от пули снайпера, либо в результате артобстрела. |
57 | Χωρίς αποκομιδή σκουπιδιών, η πόλη θα είχε καταντήσει μεσαιωνικός βούρκος ακαθαρσιών και ασθενειών. | Но, если бы не труд мусорщиков, город превратился бы в зловонное болото, кишащее болезнями, совсем как в Средние века. |
58 | Άλλη μία φωτογραφία του James Mason χρησιμοποιήθηκε για να εικονογραφήσει ένα άρθρο για την επέτειο [sr] που εμφανίστηκε στην σερβική διαδικτυακή εφημερίδα e-novine.com. | Еще одна фотография Джеймса Мейсона была использована сербским онлайн-изданием e-novine.com в статье о годовщине Боснийской войны [серб]. |
59 | Οι σύνδεσμοι σ' αυτό και μερικά άλλα σχετικά άρθρα (συμπεριλαμβανομένου και εκείνου [sr] για την επιμνημόσυνη πορεία που οργανώθηκε από τις Žene u crnom (“Μαυροντυμένες γυναίκες”) στο Βελιγράδι) διατέθηκαν από τον βασισμένο στο Βελιγράδι Pedja Popovic, ο οποίος σχολίασε σε άρθρο του BalkanInsight που ανέφερε ότι “κανείς από την σερβική κυβέρνηση δεν θα παραστεί στις τελετές μνήμης της 6ης Απριλίου για την αρχή της σερβοβοσνιακής πολιορκίας [του Sarajevo]. | Ссылки на эту и другие публикации (в том числе о шествии [серб] в Белграде, организованном сообществом Žene u crnom («Женщины в черном») [анг]) предоставлены белградским автором Педьей Поповичем (Pedja Popovic). В комментарии к отчету [анг] интернет-издания BalkanInsight Попович отметил, что «ни один из членов сербского правительства не будет присутствовать на мероприятиях, которые пройдут 6 апреля в память о двадцатилетней годовщине осады Сараево сербами». |
60 | Ο Popovic έγραψε: | Однако, по словам Поповича [анг], |
61 | Δεν αγνόησαν την θλιβερή επέτειο όλα τα σερβικά ΜΜΕ. […] | не все сербские СМИ оставили эту скорбную дату без внимания. […] |
62 | Η φωτογραφία του James Mason, που τραβήχτηκε το χειμώνα του 1993, δείχνει ένα κορίτσι να κρατάει μερικές φρατζόλες ψωμί, με μία σειρά για ψωμί στο υπόβαθρο, κι η περιγραφή του φωτογράφου λέει: | На фотографии Джеймса Мейсона, сделанной зимой 1993 года, - девочка с буханками хлеба в руках, на заднем плане виднеется очередь за хлебом. Вот как ситуацию описал [анг] сам фотограф: |
63 | Διανομή ψωμιού Sarajevo | Раздача хлеба Сараево |
64 | Αυτό το κορίτσι μόλις είχε παραλάβει το μερίδιο που αναλογούσε στην οικογένειά της. | Эта девочка только что получила хлеб для своей семьи. |
65 | Είχα κάνει φιλίες με ένα παιδί γύρω στα 11, που μου έκανε περιήγηση στην πόλη, δείχνοντάς μου που ήταν ασφαλές να περπατάς. | В тот день я познакомился с мальчиком лет одиннадцати, он водил меня по городу и показывал места, по которым было безопасно ходить. |
66 | Το κορίτσι ήταν φίλη του από το σχολείο και χάρηκε που τον είδε. | Девочка - его школьная подруга, она была рада его видеть. |
67 | Είναι εκπληκτικό το πόσο γρήγορα τα παιδιά του Sarajevo προσαρμόστηκαν στον πόλεμο. | Удивительно, насколько быстро дети в Сараево привыкли к войне. |
68 | Ο αναγνώστης lalos ανάρτησε σχόλιο [sr] σχετικά με την φωτογραφία στην περιοχή σχολίων του e-novine.com: | Пользователь lalos поделился своими впечатлениями [серб] о фотографии: |
69 | Η φωτογραφία του κοριτσιού που είναι ευτυχισμένο επειδή κρατάει μερικές φρατζόλες ψωμί στα χέρια της μ' έκανε να κλάψω. | Фотография девочки, радостной лишь оттого, что ей удалось заполучить несколько буханок хлеба, растрогала меня до слез. |
70 | Καταραμένοι οι πόλεμοι κι εκείνοι που βομβάρδισαν το Sarajevo. | Будь прокляты войны и те, кто бомбил Сараево. |