Sentence alignment for gv-ell-20150903-29316.xml (html) - gv-spa-20150710-291989.xml (html)

#ellspa
1Μια απροσδόκητη επανένωση 20 χρόνια μετά τη σφαγή της Σρεμπρένιτσα στη ΒοσνίαInesperada reunión a 20 años de la masacre de Srebrenica, en Bosnia
2Μαξίμ και Σεχιντά.Maksim y Sehida.
3Φωτογραφία της συντάκτριας.Fotografiados por la autora.
48.000 άνδρες και παιδιά Μουσουλμάνοι σκοτώθηκαν από Σερβοβοσνιακά στρατεύματα στη Σρεμπρένιτσα το 1995, ίσως η χειρότερη σφαγή στην Ευρώπη μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.En la que se considera la peor masacre en Europa desde la Segunda Guerra Mundial, 8,000 hombres y niños musulmanes fueron asesinados por tropas bosnias en Srebrenica en 1995.
5Σε αυτό το κείμενο, η Nevena Medić αφηγείται μια ιστορία εξαιρετικής γενναιότητας, καθώς πλησιάζει η 20ή επέτειος της γενοκτονίας της Σρεμπρένιτσα.En este artículo, al cumplirse el vigésimo aniversario del genocidio de Srebrenica, Nevena Medić relata una historia de extraordinario valor.
6Δημοσιεύεται ξανά εδώ ως μέρος συμφωνίας ανταλλαγής περιεχομένου, αλλά αρχικά είχε δημοσιευθεί στην πλατφόρμα πολυμέσων Balkan Diskurs, η οποία ανήκει στο Post-Conflict Research Center (PCRC), επιδοτούμενο πρόγραμμα από το Rising Voices το 2014.Este artículo fue publicado originalmente en Balkan Diskurs, que es dirigido por el Centro de investigación post-conflicto (PCRC), beneficiario en 2014 de una beca de Rising Voices y es republicado en GV como parte de un acuerdo para compartir contenidos.
7Ο Μαξίμ Μαριάνοβιτς, συνταξιούχος δάσκαλος από το χωριό Σκελάνι, ρίσκαρε την ζωή του για να βοηθήσει τον συνάδελφό του, Γιακούμπ Αμπντουραχμάνοβιτς, και την οικογένειά του.Maksim Marjanović, un profesor jubilado del pueblo de Skelani, arriesgó su vida para ayudar a su colega Jakub Abdurahmanović y a su familia.
8Ο Γιακούμπ δολοφονήθηκε κατά τη διάρκεια του πολέμου στην Βοσνία και Ερζεγοβίνη και 20 χρόνια αργότερα, ο Μαξίμ και η σύζυγος του Γιακούμπ, Σεχιντά, συναντιούνται ξανά.Jakub fue asesinado durante la guerra en Bosnia y Herzegovina y, 20 años después, Maksim se ha reunido por primera vez con Šehida, la viuda de Jakub.
9Η συγκινητική τους επανένωση συνοδευόμενη από την μνήμη του Γιακούμπ, διηγείται την ιστορία του πολέμου στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη.Su conmovedor encuentro acompañado por el recuerdo de Jakub narra la historia de la guerra en Bosnia y Herzegovina.
10Ο Μαξίμ και ο Γιακούμπ γνωρίστηκαν, όταν σπούδαζαν μαζί στην Τούζλα.Maksim y Jakub se conocieron cuando eran estudiantes en Tuzla.
11Σύντομα, ξεκίνησαν να δουλεύουν μαζί ως δάσκαλοι στη Σρεμπρένιτσα.Poco tiempo después, comenzaron a trabajar juntos como profesores en Srebrenica.
12Όταν άρχισε ο πόλεμος, η Σεχιντά θυμάται πως ο Γιακούμπ δεν ήθελε να φύγει από το διαμέρισμά τους, επιμένοντας ότι ο ίδιος δεν ήταν υπεύθυνος για τα λάθη που οδήγησαν στον πόλεμο.Cuando la guerra comenzó, Šehida recuerda cómo Jakub no quería salir de su departamento, e insistía en que él no era culpable de nada.
13Θυμάται χαρακτηριστικά τα λόγια του συζύγου της: «Αν με σκοτώσουν, αυτό ήταν».Ella recuerda con claridad las palabras de su esposo:‘Si me matan, me matan'.
14Η Σεχιντά θυμάται, επίσης, πως δεν ήθελε να χωριστούν, επειδή για εκείνη η ζωή δεν θα σήμαινε τίποτα χωρίς εκείνον.Šehida recuerda cómo ella no quería separarse de él porque, en sus palabras, su vida no tendría significado sin él.
15Έτσι, έμειναν στο κτήριο, μόνοι.Así, ellos permanecieron en el edificio, solos.
16Ο Μαξίμ τους φρόντιζε πολύ εκείνο τον καιρό.Maksim les brindó especial cuidado durante ese tiempo.
17Όταν τα τηλέφωνα δούλευαν ακόμη, η Σεχιντά θυμάται τον Μαξίμ να τους τηλεφωνεί και να λέει: «Άκου, φίλε μου Γιακούμπ, τα πράγματα χειροτερεύουν εκεί έξω.Cuando los teléfonos aún funcionaban, Šehida recuerda que Maksim llamó y dijo: ‘Escúchame Jakub, las cosas afuera están empeorando.
18Πες την Σεχιντά και τα παιδιά να ετοιμαστούν.Que los niños y Šehida se preparen.
19Έρχομαι να σας πάρω. »Los voy a buscar.”
20Η Σεχιντά ανακαλεί στο μυαλό της τα έντονα και φευγαλέα σχόλια «Δεν έχει σημασία ποιος ή «τι» είσαι.Šehida recuerda aquellos días vívidamente y comenta al pasar que “no importa quién o ‘qué' seas.
21Το σημαντικό είναι να είσαι άνθρωπος. »Lo único que importa es que eres un ser humano”.
22«Ο Μαξίμ έφτασε όταν είχε πια νυχτώσει», εξηγεί η Σεχιντά.“Maksim llegó al caer la noche,” explica Šehida.
23«Στην αρχή δεν τον γνώρισα, γιατί ήταν σκοτεινά.“Al principio no lo reconocimos porque estaba oscuro.
24Μετά μας είπε να κατέβουμε κάτω.Entonces él nos dijo:‘Vayamos abajo.'
25Βάλαμε ότι χρειαζόμασταν σε σακίδια και πήγαμε στο διαμέρισμα του Μαξίμ. »Pusimos lo indispensable en mochilas y nos fuimos al departamento de Maksim.”
26«Τα παιδιά ήταν πολύ τρομαγμένα», θυμάται.“Mis hijos estaban muy asustados,” recuerda.
27«Κάθε φορά που χτυπούσε το κουδούνι, πετάγονταν και μας ρωτούσαν: “Θα μας σκοτώσουν;” Δεν θα ξεχάσω ποτέ όταν μια μέρα ήμαστε στο δωμάτιο του Μαξίμ, έβγαλε ένα όπλο και μας είπε: “Άκουσε με, γλυκιά μου Ζίαντα, μην κλαις.“Cada vez que sonaba el timbre daban un salto y preguntaban:‘¿Nos van a matar?' Nunca olvidaré cuando ya instalados en el cuarto de Maksim él sacó un arma y dijo: ‘Escucha, Zijada querida, no llores.
28Βλέπεις το όπλο του θείου Μαξίμ; Όποιος και αν μπει, δεν θα μπορέσει να μας κάνει κακό.¿Ves el arma del tío Maksim? No importa quién llegue hasta nuestra puerta, ellos no pueden hacernos daño.
29Είναι σαν τις ταινίες με τους καουμπόηδες”».Es como en una película de vaqueros, Zijada'”.
30«Έπειτα αγκάλιαζε τον Μαξίμ, νιώθοντας προστατευμένη», μας αφηγείται η Σεχιντά.“Luego ella abrazó a Maksim, sintiéndose protegida,” nos cuenta Šehida.
31Η Σεχιντά διηγείται την ιστορία της.Šehida relatando su historia.
32Φωτογραφία της συντάκτριας.Fotografiada por la autora.
33Η αποφασιστικότητα του ΓιακούμπLa decisión de Jakub
34Σύμφωνα με την Σεχιντά, ο Μαξίμ πήγε στο κέντρο της πόλης για να ελέγξει την κατάσταση.Según cuenta Šehida, Maksim fue al centro del pueblo para verificar la situación.
35Όταν επέστρεψε, ήταν φανερά ταραγμένος.Cuando volvió, estaba visiblemente conmovido.
36Καθώς διέσχιζε την πόλη με το αυτοκίνητο του, βίωσε παντού τριγύρω του πυροβολισμούς.Durante su recorrido en automóvil por el pueblo había sido testigo de varios tiroteos a su alrededor.
37«Η σκέψη ότι κάποιος θα ερχόταν στο διαμέρισμα και δημιουργούσε προβλήματα στον Μαξίμ, οδήγησε τον Γιακούμπ στην απόφαση να γυρίσουμε στο σπίτι μας.“La idea de que alguien podía venir al departamento y causarle problemas a Maksim, llevó a que Jakub decidiera que debíamos volver a nuestra casa.
38Τίποτα δεν μπορούσε να του αλλάξει γνώμη», θυμάται η Σεχιντά.Nada podía hacerlo cambiar de idea” recuerda Šehida.
39«Ήταν σύνηθες για τον Γιακούμπ μου να παίρνει αποφάσεις χωρίς να δίνει εξηγήσεις. »“Mi Jakub era famoso por decidir algo sin dar demasiadas explicaciones”.
40Ο Μαξίμ με μεγάλη διστακτικότητα συμφώνησε να συνοδεύσει την οικογένεια στο διαμέρισμά τους.Maksim de mala gana accedió a acompañar a la familia de vuelta a su departamento.
41«Οι μέρες πέρασαν μέσα στον φόβο και την αγωνία,» διηγείται η Σεχιντά.“Los días pasaban en un clima de temor y ansiedad”, relata Šehida.
42«Τα μαγαζιά ήταν λεηλατημένα.“Las tiendas eran saqueadas.
43Δεν ήμασταν ποτέ σίγουροι για το τι κακό μπορούσε να μας περιμένει στην γωνία.No sabíamos qué clase de maldad nos esperaba afuera.
44Με αυτή την κατάσταση, δεν σκεφτόμασταν καν το ενδεχόμενο να φύγουμε. »En ese punto, una posible partida estaba fuera de discusión”.
45Ένα πρωί ο Μαξίμ τηλεφώνησε και είπε στην Σεχιντά να ετοιμάσει καφέ.Una mañana, Maksim llamó y le dijo a Šehida que preparara café.
46«Όταν έφτασε, άρχισε να κλαίει», θυμάται η Σεχιντά.“En cuanto llegó, comenzó a llorar,” recuerda Šehida.
47Μίλησε με τον σύζυγό της και του είπε: «Ξέρεις κάτι, Γιακούμπ; Είμαι αξιοπρεπής άνθρωπος.Él habló con mi esposo y le dijo, ‘¿Sabes qué, Jakub? Soy un hombre decente.
48Δίδαξα στα παιδιά μου διαφορετικές αξίες.Le enseñé a mis hijos valores diferentes.
49Ντρέπομαι να βλέπω τον εαυτό μου σ'αυτή την στολή.Me avergüenza que me vean en este uniforme.
50Η στολή αυτή θα ήταν έντιμη αν ήμουν τουλάχιστον ικανός να προστατέψω εσένα και τους ανθρώπους με τους οποίους έζησα μαζί.Este solo sería un uniforme honorable si al menos pudiera protegerte a ti y a las personas de mi vida.
51Αποφάσισα να γυρίσω πίσω στο χωριό μου, το Μπρέζανι.He decidido que debo regresar a mi pueblo, Brežani.
52Αν χρειαστεί, θα πεθάνω εκεί. »Si tengo que hacerlo, voy a morir allá'.
53Ο Μαξίμ έδωσε στην Σεχιντά το κλειδί του διαμερίσματος του και της είπε: « Αν νιώθετε πιο ασφαλείς εκεί, πηγαίνετε, αλλά εγώ πρέπει να φύγω. »Maksim le ofreció a Šehida la llave de su departamento. Él le dijo: ‘Si te sientes más protegida allá, entonces vete, pero yo me tengo que ir.'
54Αγκάλιασε τα παιδιά της Σεχιντά και έκλαψε.Él abrazó a los hijos de Šehida mientras lloraba.
55«Μάλλον διαισθάνθηκε το κακό που επρόκειτο να έρθει», προσθέτει η Σεχιντά, όταν ανακαλεί την στιγμή.“Probablemente él percibió el mal que se aproximaba,” agrega Šehida al recordar aquel momento.
56Θυμάται τον Μαξίμ να λέει στον σύζυγό της: «Αν είμαστε ζωντανοί και βρεθούμε ξανά, θα ξέρουμε ποιος πραγματικά ευθύνεται για όλα αυτά.Ella recuerda a Maksim diciéndole a Jakub: ‘Si permanecemos con vida y nos encontramos de nuevo, sabremos quién es verdaderamente responsable de todo esto.
57Πρέπει να φύγω τώρα. »Realmente me tengo que ir.”
58Και μετά έφυγε και η Σεχιντά, που τον ακολούθησε μέχρι την αυλή, θυμάται ακριβώς πώς έβαλε το χέρι στο πρόσωπό του και έκλαψε.Él se fue y Šehida, que lo siguió hasta que cruzó el patio, recuerda cómo él se cubrió la cara con las manos para llorar.
59Μερικές μέρες μετά τον αποχωρισμό, η Σεχιντά θυμάται πως η παραστρατιωτική μονάδα Τίγρεις του Αρκάν μπήκε στο διαμέρισμά τους και άρχισε να ψάχνει.Unos pocos días después de que se separaron, Šehida recuerda cómo los “Tigres” de Arkan irrumpieron en su departamento para hacer una requisa.
60Άνοιξαν τα πάντα, όμως δεν βρήκαν τίποτα.“Ellos abrieron todo en el departamento, pero no encontraron nada.
61Ένας απ'αυτούς φώναξε: «Σηκωθείτε όλοι!»Uno de ellos gritaba: ‘¡Todos arriba!'
62Ο γιος μου, Ζίγιο, που τότε ήταν στην δεύτερη τάξη του γυμνασίου, δεν μπόρεσε να κρύψει τα δάκρυά του.Mi hijo Zijo, que en aquella época estaba en segundo año del secundario, emitió un grito distinto.
63Έπειτα, πήραν τον Γιακούμπ μου.Luego, ellos se llevaron a mi Jakub.
64Ένας απ'την μονάδα μου είπε, σε μια σέρβικη διάλεκτο, να μείνω με τα παιδιά και έτσι, μείναμε στο διαμέρισμα”.En un dialecto serbio, uno de los tigres dijo: ‘¡Tú! ¡Siéntate con los niños!'
65Σύντομα, μετά το περιστατικό, η Σεχιντά έμαθε ότι είχαν σκοτώσει τον Γιακούμπ.Entonces, nos dejaron el departamento.” Poco tiempo después, Šehida recibió la noticia de que Jakub había sido asesinado.
66«Δεν είχα κάνει μπάνιο για 10 μέρες.“Pasé 10 días sin bañarme.
67Όταν έβγαλα τα ρούχα μου για να πλυθώ, είδα πως οι μηροί μου ήταν γεμάτοι μελανιές.Cuando me saqué la ropa para tomar un baño,” explica, “vi que mis muslos estaban cubiertos de moretones.
68Συνειδητοποίησα ότι η κόρη μου, Ζιάντα, είχε γραπωθεί πολύ δυνατά στα πόδια μου απ' τον φόβο της και δεν το είχα καταλάβει.Me di cuenta de que mi hija Zijada me había pellizcado las piernas a causa del miedo y yo ni siquiera lo había notado.
69Τότε συνειδητοποίησα το τραύμα που της είχε μείνει».Fue entonces cuando entendí el trauma que ella estaba atravesando”.
70Η Σεχιντά είχε να δει τον Μαξίμ από το 1992, αλλά μας εξηγεί πως ήξεραν ακόμη τα πάντα ο ένας για τον άλλο.Šehida no había visto a Maksim desde 1992 pero explica que ambos todavía saben todo acerca del otro.
71«Μπορεί να ψάρευε στον Δρίνο», μας λέει ρεμβάζοντας.“Tal vez está pescando en el Drina”, musitó.
72Όταν η Σεχιντά μας διηγήθηκε την τραγική της ιστορία, αποφασίσαμε να βρούμε τον Μαξίμ και να επικοινωνήσουμε μαζί του.Cuando Šehida nos contó su trágica historia, decidimos localizar a Maksim y contactarlo.
73Όταν τον βρήκαμε, ήταν πολύ χαρούμενος που μίλησε μαζί μας.Cuando lo encontramos, se puso feliz de oír de nosotros.
74Μας ζήτησε να του πάμε την Σεχιντά, επειδή εκείνος δεν ήθελε να γυρίσει στην Σρεμπρένιτσα.Nos pidió que le lleváramos a Šehida porque él no quería volver a Srebrenica.
75Πίστευε πως οι άνθρωποι με τους οποίους πέρασε τα καλύτερα του χρόνια δεν έμεναν πλέον εκεί.Pensaba que las personas con las que compartió las partes buenas de su vida ya no vivían allí.
76Ποτέ δεν το θελήσαμε αυτόNunca quisimos esto
77Καθώς πλησιάζουμε στο σπίτι του Μαξίμ, ακούω την Σεχιντά να αναπνέει βαριά.A medida que nos acercamos a la casa de Maksim, oigo a Šehida respirar con dificultad.
78Ο Μαξίμ μας περιμένει έξω.Maksim está afuera esperándonos.
79«Κοιτάξτε την Σεχιντά μου, είναι ίδια!Él dice: “Miren a mi Šehida, es la misma.
80Είσαι ακριβώς όπως σε άφησα, δεν έχεις αλλάξει καθόλου!»Estás igual que cuando te dejé, no has cambiado nada”.
81Σεχιντά και Μαξίμ.Sehida y Maksim.
82Φωτογραφία της συντάκτριας.Fotografía por el autor.
83Καθώς ο Μαξίμ και η Σεχιντά πίνουν τον πρώτο τους καφέ μετά από τόσα χρόνια, αρχίζουν να ανακαλούν ιστορίες από παιδικά παιχνίδια, πρώτους έρωτες και καβγάδες.Mientras comparten su primer café después de tantos años, Maksim y Šehida comienzan a intercambiar historias de los juegos, primeros amores, y peleas de los niños.
84Περισσότερο συζητάνε για τους γιους τους, τον Ζόραν και τον Ζιγιάντ.Hablan principalmente sobre sus hijos Zoran y Zijad.
85«Αυτά τα παιδιά ήταν αχώριστα», λένε.“Esos chicos eran inseparables”, cuentan.
86Η Σεχιντά θυμάται ακόμη τα γράμματα που ο Ζόραν έστελνε στον Ζιγιάντ.Šehida también recuerda las cartas que Zoran le envió a Zijad.
87Επισημαίνει ότι αυτά τα γράμματα μπορούν να αποτελέσουν μάθημα για τις νεότερες γενιές.Ella comenta que esas cartas pueden ser una lección para las generaciones más jóvenes.
88«Κάποτε λάβαμε ένα γράμμα απ'τον Ζόραν μέσω του Ερυθρού Σταυρού.“En una oportunidad recibimos una carta de Zoran a través de la Cruz Roja,” nos cuenta.
89Με είχε εκπλήξει το γεγονός ότι κάποια μηνύματα δεν ήταν σβησμένα.“Me sorprendió que algunos mensajes no eran censurados.
90Συνήθισαν να διαγράφουν με μαύρο μελάνι ό,τι δεν ενέκριναν.Ellos solían tachar lo que no aprobaban con tinta negra.
91Ο Ζόραν είπε στον μικρό μου Ζίγιο: «Σου στέλνω αυτό το γράμμα, αλλά δεν ξέρω αν θα το διαβάσεις.Zoran le dijo a mi Zijo: ‘Te envío esta carta, pero no sé si la leerás.
92Αν δεν φτάσει στα χέρια σου, να ξέρεις ότι είμαι ο παλιός Ζόραν.Si logras recibirla, quiero que sepas que soy el viejo Zoran.
93Δεν έχω αλλάξει.No he cambiado.
94Ξέρω πως εγώ κι εσύ δεν το θέλαμε ποτέ αυτό. »Sé que ni tú ni yo quisimos que esto pasara'”.
95Οι δυο τους κάθονται ακίνητοι. Τα μάτια τους γεμίζουν δάκρυα.Ambos permanecen sentados, inmóviles, con los ojos llenos de lágrimas.
96Για πρώτη φορά, ο Μαξίμ ακούει για το πώς πέθανε ο φίλος του.Por primera vez, Maksim escucha la historia de cómo murió su amigo.
97Η Σεχιντά περιγράφει το βράδυ που δολοφονήθηκε ο Γιακούμπ.Šehida describe la noche en la que Jakub fue asesinado.
98Εκείνη και τα παιδιά πέρασαν ολόκληρη τη νύχτα στην οροφή ενός σχολείου στην Σρεμπρένιτσα.Ella y los niños pasaron toda la noche en el techo de una escuela en Srebrenica.
99Δεν κοιμήθηκαν όλη τη νύχτα.No durmieron en toda la noche.
100Νωρίς το πρωί, πήγαν στους λόφους πέρα από την Σρεμπρένιτσα.Al amanecer fueron a las colinas que rodean Srebrenica.
101Βρήκαν κατάλυμα στο πρώτο χωρίο όπου έφτασαν.Se alojaron en el primer pueblo al que llegaron.
102Σύμφωνα με την Σεχιντά, ήταν εύκολη υπόθεση επειδή όλοι γνώριζαν τον Γιακούμπ.Fue fácil encontrar un lugar para quedarse porque, según Šehida, todos conocían a Jakub.
103«Κάτι δεν με άφηνε να ηρεμήσω.“Algo me mantenía intranquila.
104Έπρεπε να πάω.Tenía que volver.
105Έπρεπε να τον βρω και να προσπαθήσω να τον θάψω.Debía encontrarlo y tratar de sepultarlo.
106Δεν μπορούσα να σταματήσω να σκέφτομαι ότι τα σκυλιά θα τον ξέσκιζαν,» μας εξομολογείται.No podía dejar de pensar que los perros lo destrozarían”, relata.
107Η Σεχιντά θυμάται πως όταν επέστρεψε στην Σρεμπρένιτσα ήταν «εγκαταλελειμμένη, δίχως πουλιά, δίχως κόσμο».Šehida recuerda que cuando volvió a Srebrenica era una ciudad “abandonada, sin pájaros, y sin gente”.
108Μας λέει ότι δεν ένιωσε ούτε τρόμο ούτε θλίψη, όταν έθαψε στον σύζυγό της, επειδή ήταν σε κατάσταση σοκ.Dice que no sintió miedo ni pena cuando sepultó a su marido porque se encontraba en estado de shock.
109«Προχωρούσα στον δρόμο και δεν υπήρχαν πουλιά ή φυτά.“En mi recorrido calle abajo no había pájaros ni plantas.
110Τίποτα δεν υπήρχε.No quedaba nada.
111Τα αυτοκίνητα ήταν παρκαρισμένα στον δρόμο με τις πόρτες ορθάνοιχτες.Los autos estaban estacionados en la calle con todas las puertas abiertas.
112Όλοι οι Σέρβοι το έβαλαν στα πόδια, όταν ο Γκόραν Ζέκιτς δολοφονήθηκε.Todos los serbios habían huido luego del asesinato de Goran Zekić [Miembro de la República serbio bosnia y de la Comisión de personal del partido socialdemócrata].
113Σκέφτηκα ότι ο Γιακούμπ μου σκοτώθηκε μπροστά σε ένα πολυκατάστημα στην Σρεμπρένιτσα, αλλά ο κόσμος μου είπε ότι δολοφονήθηκε σε ένα υπόγειο. »Pensaba que mi Jakub había sido asesinado frente al centro comercial de Srebrenica, pero me contaron que fue asesinado en un sótano”.
114«Πήγαμε στο αστυνομικό τμήμα.“Fuimos a la estación de policía.
115Η Μουνίμπα μου είπε να κατέβω τις σκάλες και ένιωσα ότι δεν μπορούσα να αναπνεύσω.Muniba me dijo que bajara las escaleras y sentí que no podía respirar.
116Έφτασα, αλλά δεν μπορούσα να ανοίξω την πόρτα.Llegué a la puerta pero no la pude abrir.
117Ήταν κλειδωμένη.Estaba cerrada.
118Γύρισα και είπα στον άνδρα που μας βοηθούσε, τον Μουχάμεντ, ότι δεν μπορούσα να ανοίξω την πόρτα, αλλά ότι έβλεπα τα παπούτσια του Γιακούμπ.Me di vuelta y le avisé a Muhamed, el hombre que nos había estado ayudando, “No puedo abrir la puerta, pero puedo ver los zapatos de Jakub.”
119Εκείνος άνοιξε την πόρτα.Él abrió la puerta.
120Στην αρχή δεν μπορούσα να κοιτάξω.Al principio yo no podía mirar.
121Όμως σε μια στιγμή γύρισα απότομα.Luego giré rápidamente.
122Ανακουφίστηκα. Δεν τον είχαν μακελέψει», μας λέει η Σεχιντά.Lo que vi fue un alivio - no lo habían masacrado”, dice Šehida.
123Εξηγεί στον Μαξίμ πως από την στιγμή που τον έθαψε της ήταν πολύ πιο εύκολο, στη συνέχεια.Le explica a Maksim que después de sepultarlo, fue más fácil para ella.
124Παρολ' αυτά, όταν αυτές οι αναμνήσεις της έρχονται στο μυαλό, είναι στιγμές που δεν μπορεί να μιλήσει και νιώθει να πνίγεται.Sin embargo, mientras evocaba esos recuerdos, hubo un momento en el que no pudo seguir hablando y le costaba respirar.
125Η Σεχιντά πιστεύει πως αν δεν είχε τα παιδιά, δεν θα γύριζε ποτέ στο χωριό.Šehida cree que, si no hubiera sido por sus hijos, ella nunca habría regresado al pueblo.
126Μάλιστα, λέει στον Μαξίμ πως πιθανότατα θα είχε χάσει τα λογικά της.Ella le dice a Maksim que probablemente se habría arrojado al vacío desde algún lugar.
127Όμως ο Μαξίμ και η Σεχιντά δεν θυμούνται μόνο τις άσχημες εποχές.Maksim y Šehida, no obstante, no recuerdan solo los malos tiempos.
128Αναπολούν τις όμορφες στιγμές.Comienzan a recordar también los buenos tiempos.
129Μας μιλούν για τις σχολικές μέρες και για ήρεμες βολτίτσες.Hablan de los días en la escuela y de las salidas juntos.
130Όσον αφορά το σχολείο, ο Μαξίμ επιμένει ότι οι δάσκαλοι δεν πρέπει ποτέ να είναι εθνικιστές ή σοβινιστές.Hablando sobre la escuela, Maksim comenta que los profesores nunca deben ser nacionalistas o chauvinistas.
131«Εκείνες τις μέρες, δεν έκανα ποτέ διακρίσεις ανάμεσα στα παιδιά», μας λέει.“En aquel entonces, nunca se me ocurrió hacer distinciones entre los chicos”, dice.
132Ο Μαξίμ, στη συνέχεια, μας εξηγεί την εσωτερική ανάγκη που ένιωσε να βοηθήσει την οικογένεια της Σεχιντά.Maksim sigue explicando el impulso interno que lo llevó a ayudar a la familia de Šehida.
133«Πίστευα πως η βοήθεια στον συνάνθρωπο είναι ό,τι πιο ανθρώπινο μπορεί να πράξει κανείς.“Pensé que ayudar a los demás era mi deber como ser humano.
134Κάποτε, όταν είδα τον Γιακούμπ στο αστυνομικό τμήμα, του είπα ότι θα τον προστάτευα.Una vez, cuando vi a Jakub en la estación de policía, le dije que lo protegería.
135Είπα σε κάποιους αστυνομικούς να μου τηλεφωνήσουν σε περίπτωση που εκείνοι οι μπάσταρδοι ξανάρχονταν.Le dije a algunos policías vecinos que me llamaran si esos bastardos aparecían.
136Σαν τώρα θυμάμαι τα γάντια τους με τα δάχτυλα έξω.Incluso hoy, recuerdo sus guantes sin dedos.
137Αργότερα συνειδητοποίησα πως ήταν κανονικοί, καθημερινοί εγκληματίες,» θυμάται ο Μαξίμ.Más tarde me di cuenta que eran delincuentes comunes”, recuerda Maksim.
138Καθώς ο Μαξίμ περιγράφει τον πόλεμο στην Βοσνία και Ερζεγοβίνη, μας παραθέτει τα εξής: «Ο πόλεμος είναι σαν την πλημμύρα.Mientras Maksim describe la guerra en Bosnia y Herzegovina, señala: “La guerra es como una inundación.
139Όταν ξεκινάει, όλα τα σκουπίδια ανεβαίνουν στην επιφάνεια.Cuando ocurre, hace salir toda la basura a la superficie.
140Όλοι οι αξιοπρεπείς άνθρωποι υποχωρούν.Toda la gente decente retrocede.
141Τα σκουπίδια μένουν να επιπλέουν και όσο μας περιβάλλουν, δεν μπορούμε να πλύνουμε τα χέρια μας απ' τις βρωμιές τους».La basura permanece flotando y mientras nos rodea, no podemos lavarnos las manos de la situación”.
142Σύμφωνα με τον Μαξίμ, ο καθένας θα έπρεπε να περιμένει ότι κάποια στιγμή θα ερχόταν ο πόλεμος.Según Maksim, todos pudieron anticipar que habría una guerra.
143Ακόμη και οι μαθητές του, οι οποίοι συχνά κάνουν ανόητες ερωτήσεις, θα μπορούσαν να αισθανθούν ότι κάτι θα ερχόταν.Incluso sus estudiantes, que a menudo hacían preguntas tontas, podían sentir que algo iba a suceder.
144«Τα παιδιά καταλαβαίνουν τα πάντα», είπε ο Μαξίμ.“Los niños perciben todo”, dice Maksim.
145«Η μαθήτρια μου, η Σαμπίντα, με ρώτησε αν θα γίνει πόλεμος.“Mi alumna Sabina me preguntó: ‘Profesor, ¿Habrá una guerra?'
146Αν και ήξερα την απάντηση, της είπα: «Όχι, παιδιά μου, δεν θα γίνει πόλεμος.Aunque conocía la respuesta, le contesté: ‘No mis niños, no habrá ninguna guerra.
147Αν, Θεός φυλάξοι, γίνει πόλεμος, θα σας ζητήσω μόνο ένα πράγμα, να προσέχετε και να στηρίζετε ο ένας τον άλλον.Si, Dios no lo permita, hubiera una guerra, lo único que les pido-cuídense y apóyense unos a otros.
148Μην επιτρέψετε στα εθνικά ζητήματα να σας χωρίσουν.No permitan que los intereses nacionales generen brechas entre ustedes.
149Πρέπει να βοηθάτε ο ένας τον άλλον.Ayúdense unos a otros.
150Αυτό είναι που μετράει.Esto es lo más importante.
151Μόνο έτσι θα καταφέρετε να σώσετε και τον εαυτό σας και τους γύρω σας. »Solo de este modo podrán salvarse y salvar a los demás'.
152Για την ιστορία αυτή έγινε πρόσφατα τιμητική αναφορά στο διαγωνισμό νέων «The Srđan Aleksić» του PCRC, ο οποίος δίνει εναύσματα σε νέους να ανακαλύψουν, να συλλέξουν και να μοιραστούν ιστορίες επικράτησης ειρήνης, ηθικού σθένους και διαπολιτισμικής συνεργασίας μέσα από τις κοινότητες τους.Este artículo ha sido recientemente galardonado con una mención de honor en el Concurso juvenil Srđan Aleksić organizado por PCRC, que alienta a los jóvenes a descubrir, recopilar, y compartir historias sobre consolidación de la paz, actos de coraje y cooperación interétnica en sus propias comunidades.