# | ell | srp |
---|
1 | Γαλλόφωνη Αφρική: Ακτιβισμός με ποίηση επί σκηνής Το άρθρο αυτό αποτελεί τμήμα του ειδικού μας αφιερώματος Γλώσσες και Διαδίκτυο. | Kritika poezijom kao vrsta aktivizma u frankofonoj Africi |
2 | Τους τελευταίους 10 μήνες, σε όλο τον κόσμο έχουν ξεπηδήσει κοινωνικά κινήματα σε εντυπωσιακό βαθμό. | U poslednjih 10 meseci društveni pokreti su se zadivljujućom brzinom razbuktali širom sveta. |
3 | Όλα ξεκίνησαν με μια πράξη απόγνωσης [en] στην πόλη Sidi Bouzid της Τυνησίας και τώρα έχουν εξαπλωθεί σε 87 χώρες και 951 πόλεις [en] σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με τους οργανωτές του Ενωμένου Κινήματος για την Παγκόσμια Αλλαγή. | Sve je počelo sa činom očaja u gradu Sidi Bouzid, Tunis, a onda se proširilo u 87 zemalja i 951 gradova u svetu, kako izveštavaju organizatori Pokreta Ujedinjeni za globalnu promenu (15. oktobar). |
4 | Η διαμαρτυρία έξω από οργανισμούς είναι ένας τρόπος έκφρασης της επιθυμίας για αλλαγή στην κοινωνία. | Jedan od načina da se izrazi želja za promenama je održavanje demonstracija ispred odredjenih institucija. |
5 | Ωστόσο, υφίστανται κι άλλες μορφές ακτιβισμού εδώ και κάποιο διάστημα και τώρα αναθερμαίνονται σε όλο τον κόσμο ως επίδειξη διαμαρτυρίας ενάντια στο παρόν στάτους κβο. | Međutim, već neko vreme postoje i drugi oblici aktivizma, koji su se proširli po svetu kao znak protesta protiv status quo-a. |
6 | Η ρυθμική ποίηση επί σκηνής (Poetry slam) [en] είναι ένα γνωστό κανάλι έκφρασης για πολλούς ακτιβιστές στη Βόρεια Αμερική, αλλά πλέον και ο υπόλοιπος κόσμος έχει αγκαλιάσει αυτό το μοναδικό μείγμα ποίησης και ρυθμικής προφορικής αφήγησης. | Kritika Poezijom je dobro poznat način izražavanja za mnoge aktiviste u Severnoj Americi, ali ostatak sveta je tek sada prihvatilo ovaj jedinstveni spoj poezije i ritmičkiog pričanja priča. |
7 | Πολλοί το βρίσκουν δύσκολο κατά καιρούς να συσχετιστούν με μια μορφή έκφρασης που συχνά συνδέεται λανθασμένα με τη νεολαία των πόλεων της Βόρειας Αμερικής. | Mnogima je bilo teško da se nadju u tom obliku izražavanja koji se često pogrešno razume kao rezervisana za omladinu iz grada Severne Amerike. |
8 | Η ρυθμική ποίηση επί σκηνής είναι τώρα βαθιά εδραιωμένη στην κουλτούρα πολλών χωρών ειδικά στην Αφρική, γιατί ενσωματώνει την αφρικανική παράδοση της προφορικής αφήγησης. | Medjutim, Poezija Kritike je sada čvrsto ukorenjena u kulturi mnogih zemalja, posebno u Africi, jer uključuje afričku tradiciju pričanja priča. |
9 | Ιδού ορισμένα παραδείγματα “poetry slam” από την αφρικανική ήπειρο και το πλαίσιο εντός του οποίου εκφράστηκαν. | Evo nekoliko primera Kritike Poezijim širom afričkog kontinenta, uz kontekst u kojem su ispričane. |
10 | Αραβική Επανάσταση | Arapska revolucija |
11 | Ο King Bobo στο UniversalSlam έγραψε ένα αφιέρωμα στην νεολαία της Τυνησίας, της Αιγύπτου, της Συρίας και της Λιβύης με τίτλο “Liberté chérie j'écris ton nom” (Αγαπημένη ελευθερία, γράφω το όνομά σου) [fr]: | Kralj Bobo je napisao na UniversalSlam pohvalu omladini Tunisa, Egipta, Sirije i Libije pod nazivom ‘Liberté chérie j'écris ton nom‘ (Voljena slobodo, pišem ime tvoje) [fr]: |
12 | Αγαπημένη Ελευθερία, το όνομά σου γράφω Ακούστε τον άνεμο αυτό ελευθερίας που πνέει σε όλες τις γλώσσες Η νεολαία της Τυνησίας γράφει πάνω στους τοίχους με συνθήματα ζωγραφιές Ελευθερία, ελευθερία, ελευθερία Η νεολαία της Αιγύπτου χαράζει στους τάφους μοντέρνα ιερογλυφικά χαραγμένα για το μέλλον Η νεολαία της Συρίας βλέπει μονάχα αδέσποτες σφαίρες που σφυρίζουν τριγύρω και αφήνουν σημάδια στους τοίχους Οι Λίβυοι ποιητές της Βεγγάζης μουρμουρίζουν σατιρικά ποιήματα καρικατούρες. | Voljena Slobodo, pišem ime tvoje Poslušajte vetar slobode koji duva na svim jezicima Mladi Tunižani pišu po zidovima Uz parole nacrtane kao slike Sloboda, sloboda, sloboda Mladi Egipćani urezuju na grobove Moderne hijeroglife upisane za budućnost Mladi Sirijci samo vide zalutale metke Koji se vraćaju i ostavljaju tragove na zidovima Libijski pesnici u šumu Benghazi Ostavljaju satiričke pesme kao karikature |
13 | Αλγερία | Alžir |
14 | Ο Fodil Belhadj, Αλγερινός συγγραφέας, ποιητής και blogger στο Regards Africains (Αφρικανικές ματιές) [fr], μιλάει για την υπόσχεση ανεξαρτησίας της Αλγερίας [fr] και τη συγκρίνει με τη δική του ιστορία και την εξορία από την πατρίδα του [fr]: | Fodil Belhadj, alžirski pisac, pesnik i bloger na Regards Africains (Afrčke oči) [fr], kritikuje obećanja za nezavisnost Alžira [fr] pravi analogiju sa svojom pričom i njegovim progonstvom iz domovine [fr] |
15 | Ο Fodil Belhadj δημοσιεύει επίσης στο blog του ανοιχτή επιστολή προς τον Αλγερινό στρατό [fr] : | Fodil Belhadj je na svom blogu postavio i otvoreno pismo Alžirskoj vojsci [fr] : |
16 | …ονομάζεται αυτοδιάθεση, αγαπητέ στρατέ της Αλγερίας. | .. .. to se zove samoodređivanje, draga moja alžirska vojsko. |
17 | Πώς μπορείς να ξεχνάς; Σωστά, ξέχασα πως οι Αλγερινοί “έκαναν λάθος” και ψήφισαν 188 βουλευτές του Ισλαμικού Μετώπου (FIS). | Kako ste mogli zaboravili? Tako je, zaboravio sam da su Alžirci “pogrešili” kada su glasli za 188 predstavnika [Članova Parlamenta] Islamskog Fronta (FIS). |
18 | Είναι αλήθεια πως δε θα ‘πρεπε να ψηφίσουν τους κακούς και μοχθηρούς Ισλαμιστές και πως εσύ είσαι τόσο πιο συμπαθητικός. | Tačno je, nisu trebali glasati za loše, ohole Islamiste i da to u Vama budi više suosećanja. |
19 | Αγαπημένε μου στρατέ της Αλγερίας. | Draga moja vojsko Alžira. |
20 | Αυτό το επιχείρημα σου έχει μείνει μόνο για να συνεχίζεις την καταστολή του λαού σου και τη διασφάλιση της “δικής σου” διεθνούς κοινότητας; Θα ‘πρεπε να γνωρίζεις, μεγάλε και σιωπηλέ [στμ: παρατσούκλι του στρατού σε πολλά γαλλόφωνα έθνη], αν και προσποιείσαι πως δεν το ξέρεις, πως δημοκρατία σημαίνει αποδοχή της ετυμηγορίας της κάλπης. | Da li je to sav argument koji još uvek imate da bi ugnjetavali svoj narod i da uveravate “Vašu” međunarodnu zajednicu .. ? Trebalo bi da znate, oh Vi veliki tihi [nadimak dat vojsci u mnogim narodima frankofonije], čak iako se pretvarate da ne želite da ga čujete, da demokratija znači prihvatiti presudu glasača |
21 | Δημοκρατία του Κονγκό | Republika Kongo |
22 | Ο Abd al Malik είναι γνωστός τραγουδιστής και ποιητής που μεγάλωσε στην Μπραζαβίλ της Δημοκρατίας του Κονγκό. | Abd al Malik je poznati pevač i pesnik koji je odrastao u Brazzaville, Republika Kongo. |
23 | Κοινωνικά και πολιτικά ενεργός, ιδιαίτερα σχετικά με την αντίληψη του Ισλάμ στη Γαλλία, δημιούργησε με άλλους καλλιτέχνες την ομάδα “Νέοι Αφρικανοί Ποιητές” (NAP) [fr]. | Socijalno i politički angažovan, naročito na percepciju islama u Francuskoj, on je s drigim umetnicima stvorio grupu pod nazivom “Novi Afrički Pesnici (NAP) [fr]. |
24 | Στο ποίημα του με τίτλο “Soldat de plomb” (Το μολυβένιο στρατιωτάκι), ο Malik περιγράφει τον αγώνα μιας θυμωμένης νεολαίας που προσπαθεί να γίνει ένα με το “κανονικό”: | U svojoj pesmi, “Soldat de plomb' (Vojnik Igračka), Malik opisuje borbu nezadovoljne omladine u pokušajima da se uklope: |
25 | Μολυβένιο στρατιωτάκι, μολυβένιο στρατιωτάκι, σίγουρα ένα χαμόγελο θα ήταν καλό, Λίγη προσοχή κι ίσως όλα θα ήτανε αλλιώς, θα μπορούσαμε να είμαστε κανονικά παιδιά αντί για παιδιά στρατιώτες | Vojnik igračka, vojnik igračka Naravno, osmeh bi bilo lep, Malo pažnje i možda bi stvari bile drugačije Mogli smo biti normalna deca, umesto što smo deca vojnici |
26 | Μαρόκο | Maroko |
27 | Στο Μαρόκο, η ανεξάρτητη ειδησεογραφική πύλη Mamfakinch περιέγραψε πως το κίνημα της 20ής Φλεβάρη έδωσε φωνή στην επιθυμία τους για αλλαγή λίγους μήνες πριν με διαφορετικό τρόπο [fr]: | U Maroku, nezavisni informativni portal Mamfakinch opisao je kako je Pokret 20. Februar izrazio želju za promenom pre nekoliko meseci ali na drugačiji način [fr]: |
28 | Είμαστε νέοι, ικανοί για καινοτομία! | Mi smo mladi i sposobni za promene! |
29 | Για να μην ευτελιστούν οι διαμαρτυρίες και μιας που έχουμε το κίνημα των πολιτών, ειδικά την νεολαία, να κουράζεται από τις επανειλημμένες καθιστικές διαμαρτυρίες, η επιτροπή συντονισμού αποφάσισε να διαφοροποιήσει τον τρόπο διαμαρτυρίας της. | Da protesti ne bi propali, a pošto smo videli građanski pokret, a posebno što je mladima dosadilo da gledaju ista lica, koordinacioni odbor je odlučio da promeni način protestovanja. |
30 | Μετά από μεγάλη συζήτηση, αποφασίσαμε να κάνουμε ένα flash-mob (“στιγμιαίος όχλος”), πιο συγκεκριμένα ένα freeze (“πάγωμα”, ακινητοποίηση στο δρόμο), μια μικρή συναυλία και λίγη ποίηση από ακτιβιστές. | Nakon duge rasprave, odlučili smo da napravimo brzo okupljanje, tačnije stanku, mali koncert, i neku poeziju aktivista. |
31 | Ιδού ένα βίντεο από μέρος της διαμαρτυρίας: | Ovde je video dela protesta: |
32 | Μαδαγασκάρη | Madagaskar |
33 | Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι οι αρχικοί σπόροι του poetry slam φύτρωσαν στη Μαδαγασκάρη. | Neki tvrde da je izvorno seme Poezije Kritike posijano na Madagaskaru. |
34 | Η μαλαγασιανή κουλτούρα πάντοτε ενσωμάτωνε Hainteny (μαλαγασιανή λέξη για τη “λεξιγνωσία”), μια παραδοσιακή μορφή μαλαγασιανής προφορικής λογοτεχνίας και ποίησης με ευρεία χρήση μεταφορών. | Malgaška kultura je uvek uključivala Hainteny madagaskarski za “znanje o rečima”), tradicionalni oblik madagaskarske usmene književnosti i poezije uz obilje metafora. |
35 | Το Kabary είναι η προφορική δημόσια έκφραση του Hainteny και η προγενέστερη μορφή του χρονολογείται από το 18ο αιώνα. | Kabary je govorni oblik javnog diskursa Hainteny-najraniji oblik Kabary datira iz 18. veka. |
36 | Kabary συχνά χρησιμοποιούνται σε κοινωνικές συγκεντρώσεις, όπως αρραβώνες ή γάμοι, όπου ο ομιλητής για κάθε οικογένεια έμπαινε σε ένα αυτοσχέδιο “αγώνα λέξεων”. | Kabary se često koristi tokom društvenih okupljanja, kao što su veridbe ili vjenčanja, gde govornik za svaku porodicu učestvuje u verbalnom nadmetanju. |
37 | Συνήθως απορριπτέες από τους άνδρες, ιδού μια σπάνια περίπτωση Μαλαγασιανών γυναικών που μιλούν Kabary [mg]: | Pošto muškarci to obično odbijaju, ovde je jedan redak primer Kabary-ja koji izgovaraju madagaskarske žene [mg]: |
38 | Μαυρίκιος | Mauricijus |
39 | Η ρυθμική ποίηση επί σκηνής έφτασε και στο νησί του Μαυρίκιου. | Poezija Kritike je takođe zauzela teren na ostrvu Mauricijus. |
40 | Ο Stefan Hart de Keating, γνωστός επίσης και ως StefH2K, είναι ένας από τους πρωτοπόρους του poetry slam στον Ινδικό Ωκεανό. | Stefan Hart de Keating takođe poznat kao StefH2K je jedan od pionira Poezije Napada u Indijskom okeanu. |
41 | Ο StefH2K εξηγεί πως η παρουσία είναι το ίδιο σημαντική με την ποιότητα του κειμένου. | StefH2K objašnjava da je prisutnost tokom Kritike jednako važna kao i kvalitet teksta. |
42 | Συζητά για την κρίση ταυτότητας που νιώθει μερικές φορές η ασιατική μειονότητα στο Μαυρίκιο [fr, kr]: Οι Σινο-Μαυρικιανοί | Fictif raspravlja krizu identiteta koju azijske manjine mogu ponekad osetiti na Mauricijusu [fr, kr]: |
43 | Θέλω να μιλήσω για αυτούς σαν και μένα που έχουν κουραστεί να εξοστρακίζονται Γιατί δεν είμαι μονάχα ένας μικρός Κινέζος Είμαι επίσης Μαυρικιανός σαν εσένα, σαν εσένα, σαν εσένα Ξέχνα για λίγο την κινέζικη προφορά μου η μητρική μου γλώσσα είναι τα κρεολικά Τι νόμισες; Πώς δεν μπορώ να μιλήσω κρεολικά; Ακόμα κι αν βλέπω Τσάκι Τσαν στην τηλεόραση ή κάνω κουνγκ-φου σε μπέρδεψα ε; Ο αγαπημένος μου χορός είναι και πάλι ο séga | Kineski Mauritanac Želim da kritikujem Za one poput mene Kojji su umorni Od isključenja Budući da ja nisam samo mali kineski dečko Ja sam također Mauritanac Kao vi, kao vi, kao vi Zaboravite moj Kineski naglasak na minut Moj maternji jezik je kreolski Šta ste mislili? Da ja ne mogu govoriti kreolski? |
44 | Υπάρχουν πολλοί λόγοι που ο κόσμος διαμαρτύρεται στους δρόμους ή μπαίνει σε πολιτικούς διαπληκτισμούς. | Čak iako gledam Jackie Chan na TV-u Ili vežbam Kung-fu Prevario sam Vas, ha? |
45 | Αυτό που υφίσταται ως αποτέλεσμα είναι πως ο τρόπος που το κάνουμε τείνει να τροφοδοτεί ο ένας τον άλλο πολύ πιο γρήγορα. | Moj omiljeni ples je još uvek séga Postoje mnogi razlozi zašto ljudi protestuju na ulicama ili sudeluju u političkim raspravama. |
46 | | Rezultat toga je da načini na koji to radimo ima tendenciju da brže utiču jedan na drugi. |
47 | Παρομοίως, η ρυθμική ποίηση επί σκηνής ξέφυγε από τα σύνορά της κι έφτασε να είναι ένα μοναδικό κανάλι αυτοέκφρασης και κοινωνικού ακτιβισμού. | Isto tako, Poezija Napada je prešla granice i postala jedinstven kanal za samoizražavanje i društveni aktivizma. |
48 | Στην πραγματικότητα, η άνοδος των μέσων κοινωνικής δικτύωσης πιθανότατα διαδραμάτισε ρόλο στο γρηγορότερο χαρακτηρισμό του poetry slam ως παγκόσμια φωνή για τους καταπιεσμένους. | Ustvari, porast društvenih medija je verovatno odigrao svoju ulogu u bržem širenju Poezije Kritike kao univerzalnog glasa za potlačene. |