Sentence alignment for gv-epo-20140729-1600.xml (html) - gv-fra-20140626-171085.xml (html)

#epofra
1Kirgizio: 9 kviete profundaj fotoj antaŭsignas akvomilitojn en Centra AzioNeuf photos du Kirghizistan qui présagent des prochaines guerres de l'eau en Asie Centrale
2[Ĉiuj ligiloj kondukas al anglalingvaj paĝoj, krom kiam alie notite.] Trovi sendanĝeran trinkakvon estas malfacile en la regiono Batken de Kirgizio.Trouver une eau saine et potable est une tâche ardue dans la région de Batken au Kirghizistan.
3Pro la multaj akvobaraĵoj proksime konstruitaj, riveroj elsekiĝis, kaj homoj trovas sin devigitaj batali por ĉiu guto da akvo.La proximité de nombreux barrages a tari les rivières, et les gens se sentent alors obligés de se battre pour quelques gouttes d'eau.
4Foto farita de Fyodor Savintsev / Salt Images, 2012.Photo de Fyodor Savintsev / Salt Images, 2012.
5Kopirajto: Creative Time Reports, uzata kun permeso.Copyright: Creative Time Reports, avec leur autorisation.
6La originala versio de ĉi tiu peco estis unue publikigita sur Creative Time Reports.La version originale de cet article a d'abord été publiée sur Creative Time Reports.
7Fotoj faritaj de Fyodor Savintsev, teksto farita de Katya Kazbek kaj la redaktoro de Tutmondaj Voĉoj por Centra Azio, Chris Rickleton.Photos par Fyodor Savintsev, texte de Katya Kazbek et l'Editeur de Global Voices en Asie Centrale Chris Rickleton.
8Hodiaŭ 780 milionoj da homoj malhavas aliron al trinkakvo.En ce moment, 780 millions de personnes ne peuvent pas boire une eau saine et potable.
9La manko de ĉi tiu kara riĉfonto en Centra Azio ne nur enkaptas homojn en la situacion de urĝa bezono kaj higiena danĝero; ĝi ankaŭ antaŭsignas la komenciĝon de “akvomilitoj” - translandlimaj bataletoj pri aliro al akvo, kiuj pligrandigas naturmediajn konfliktojn kaj donas al la regiono akrajn politikajn implikojn.L'indisponibilité de cette précieuse ressource en Asie Centrale confine les habitants dans une situation de grande urgence et de risque sanitaire ; mais aussi constitue la source de “conflits d'eau” transfrontaliers potentiels et d'accrochages pour l'accès à l'eau, ce qui aggrave les conflits écologiques et donne à la région des connotations politiques sulfureuses.
10Kurambaev Almaz, 69-jaraĝa, vivas kun sia edzino pli ol 160 kilometrojn for de la plej proksima urbeto en la provinco Osh de Kirgizio.Kurambaev Almaz, 69 ans, vit avec sa femme à plus de 100 km de la ville la plus proche dans la province d'Osh du Kirghizistan.
11Almaz vojaĝas per azeno en la montojn por trovi trinkakvon.Almaz se déplace à dos d'âne dans les montagnes à la recherche d'eau potable.
12Foto farita de Fyodor Savintsev / Salt Images, 2008.Photo de Fyodor Savintsev / Salt Images, 2008.
13Kopirajto: Creative Time Reports, uzata kun permeso.Copyright: Creative Time Reports, avec leur autorisation.
14En 2030 preskaŭ duono de la loĝantaro de la mondo loĝos en lokoj kun “alta akvostreĉo”, laŭ la Organizaĵo pri Ekonomiaj Kunlaboro kaj Evoluigo.D'ici 2030, presque la moitié de la population mondiale habitera dans “des zones de sérieuses difficultés d'approvisionnement en eau,” selon l'Organisation de Coopération et de développement économique (OCDE).
15Centra Azio estas dividita en akvoriĉajn suprafluajn ŝtatojn kaj akvomalriĉajn malsuprafluajn ŝtatojn.L'Asie Centrale est constituée de zones riches en eau en amont et pauvres en eau en aval.
16Taĝikio kaj Kirgizio estas du suprafluaj landoj kun la malplej forta ekonomio en la regiono. Oni povus kompreni, ke tiamaniere la naturo kompensas materian malriĉon per naturmedia abundo.Le fait que le Tadjikistan et le Kirghizistan, des pays en amont, aient les économies les plus faibles de la région pourrait être vu comme un moyen de la nature de compenser la pauvreté matérielle par une abondance écologique.
17Tamen, la ekvilibro de riĉfontoj en Centra Azio estas apenaŭ kontentiga.Et encore, le bilan des ressources est loin d'être réjouissant.
18Nunmomente, kelkaj kirgizaj leĝfarantoj konsideras la ideon malpliigi la fluon de akvo al duonseka Uzbekio, la lando kun la plej grandaj loĝantaro kaj konstanta armeo en la regiono, post kiam Uzbekio malpliigis gasliveradon al la urbo Osh en la suda parto de Kirgizio en aprilo.Actuellement certains parlementaires kirghizes jouent avec l'idée de réduire le débit de l'eau de la zone semi-aride d'Ouzbékistan, la région qui compte le plus d'habitants et une armée permanente, après que l'Ouzbékistan a coupé en avril la fourniture en gaz de la ville d'Osh dans le sud du Kirghizistan.
19Vido de la vojo tra la montopasejo Kalmak-Ashu de Kirgizio, kiu situas pli ol tri mil metrojn super la marnivelo.La route du col de Kalmak-Ashu au Kirghizistan, à plus de 3.000 mètres d'altitude.
20Foto farita de Fyodor Savintsev / Salt Images, 2008.Photo de Fyodor Savintsev / Salt Images, 2008.
21Kopirajto: Creative Time Reports, uzata kun permeso.Copyright: Creative Time Reports, avec leur autorisation.
22La decido de Uzbekio malpliigi gasliveradon al Osh tre povas havi sian originon en longdaŭra akvodisputo.La décision de l'Ouzbékistan de couper le gaz d'Osh résulterait d'un contentieux sur l'eau.
23Funkciuloj en Taŝkento, la ĉefurbo de Uzbekio, estas konsternitaj de la planoj de Kirgizio kaj Taĝikio konstrui gigantajn akvobaraĵojn por akvoenergia elektroproduktado supraflue de la riveroj Sirdarjo kaj Amudarjo.Les autorités officielles au Tachkent, la capitale de l'Ouzbékistan, sont opposées aux projets de construction de grands barrages du Kirghizistan et Tadjikistan, en amont des fleuves Syr Darya et Amou Darya.
24Familio trinkas akvon el tubo elstaranta el la montoj en la regiono Naryn de Kirgizio.Une famille boit l'eau d'une conduite sortant des montagnes de la région de Naryn au Kirghizistan.
25Foto farita de Fyodor Savintsev / Salt Images, 2013.Photo de Fyodor Savintsev / Salt Images, 2013.
26Kopirajto: Creative Time Reports, uzata kun permeso.Copyright: Creative Time Reports, avec leur autorisation.
27Uzbekio dependas de ĉi tiuj akvofontoj por sia strategie gravega agrikultura sektoro, kaj timas, ke la akvobaraĵoj donos al la problemaj najbaroj la avantaĝon prokrasti la ellason de akvo.L'Ouzbékistan compte sur ses ressources en eau pour son secteur agricole stratégiquement vital, et craint que les barrages ne lui valent des voisins prompts à faire pression en retardant l'écoulement de l'eau.
28En 2012 la uzbeka prezidanto Islam Karimov avertis, ke antaŭenigo de ĉi tiuj planoj sen konsidero pri malsuprafluaj landoj kiel Uzbekio kaj Kazaĥio povas konduki al vera milito.En 2012 le Président de l'Ouzbékistan, Islam Karimov, a averti que le fait de faire avancer ces projets sans concertation avec les Etats en aval comme l'Ouzbékistan et le Kazakhstan pourrait mener à une guerre impitoyable.
29La lago Issyk Kul estas la plej granda lago en Kirgizio kaj la deka plej granda lago en la mondo je akvovolumeno.Le lac Issyk Kul est le plus grand du Kirghizistan et le dixième au monde en termes de volume d'eau.
30Foto farita de Fyodor Savintsev / Salt Images, 2012.Photo de Fyodor Savintsev / Salt Images, 2012.
31Kopirajto: Creative Time Reports, uzata kun permeso.Copyright: Creative Time Reports, avec leur autorisation.
32Akvoproblemoj ne estas limigitaj al konfliktoj inter landoj en la regiono, sed etendiĝas al konfliktoj ene de landoj kaj inter komunumoj en ili.Les problèmes d'eau ne se limitent pas aux conflits entre les pays de la région, mais s'étendent à des confrontations intra-étatiques et entre collectivités territoriales.
33Akvoproblemoj ankaŭ okazas pro la disfalanta substrukturo de la soveta tempo.Ils proviennent aussi de la dégradation des infrastructures de l'ère soviétique.
34Supraflua Kirgizio, ekzemple, perdas trionon de sia akvo tra truoj en kadukiĝantaj irigaciretoj.A titre d'exemple, les pays en aval du Kirghizistan perdent le tiers de leurs ressources en eau par les trous de leurs réseaux d'irrigation détériorés.
35Ĉi tio estas tre serioza problemo en kamparoj, kie grandkvanta akvo estas esenca por la kreskado de agrikulturaj plantoj.Ce problème est crucial dans les zones rurales, où de grandes quantités d'eau sont nécessaires au développement des cultures.
36Ŝafista knabo gardas bovaron, dum li staras sur arbostumpo ĉirkaŭ la lago Issyk Kul.Un jeune berger surveille un troupeau de vaches en se tenant sur un tronc d'arbre près du Lac Issyk Kul..
37Foto farita de Fyodor Savintsev / Salt Images, 2013.Photo de Fyodor Savintsev / Salt Images, 2013.
38Kopirajto: Creative Time Reports, uzata kun permeso.Copyright: Creative Time Reports,avec leur autorisation.
39Por ne elsekigi plantojn, senesperaj kirgizaj vilaĝanoj starigis manfaritajn baraĵojn, kiuj deturnas la lokajn riverojn kaj havebligas al ili irigacion.Pour empêcher les légumes de se dessécher, des villageois kirghizes désespérés ont construit des barrages manuels qui dévient les rivières locales et facilitent l'irrigation.
40Iliaj agoj kondukis al sekego en malsuprafluaj komunumoj.Leurs actions ont causé une sécheresse aux communautés en aval.
41En lokoj kiel la regiono Batken de Kirgizio, en kiuj preskaŭ neniu povas konstati objektive, kie finiĝas Kirgizio kaj kie komenciĝas Taĝikio, perfortaj konfliktoj inter kirgizaj kaj taĝikaj vilaĝanoj pri irigaciakvo fariĝis banalaj okazaĵoj.Dans des zones comme la région kirghize de Batken, où l'on peut difficilement identifier objectivement où commence le Kirghizistan et où commence le Tadjikistan, de violents affrontements entre villageois kirghizes et tadjiks à propos de l'eau d'irrigation sont devenus monnaie courante.
42Unu flanko akuzas la alian pri ŝtelado.Chaque partie accuse l'autre de vol.
43Ŝtonminejo plenigita de akvo el degelanta neĝo en la regiono Nookat de Kirgizio.Une carrière remplie d'eau provenant de la fonte des neiges dans la région de Nookat du Kirghizistan.
44Foto farita de Fyodor Savintsev / Salt Images, 2012.Photo de Fyodor Savintsev / Salt Images, 2012.
45Kopirajto: Creative Time Reports, uzata kun permeso.Copyright: Creative Time Reports, Avec leur autorisation.
46Sed la akvoproblemo en Centra Azio estas nur unu faceto de pli granda krizo kun gravaj rezultoj por la tuta azia kontinento, laŭ kelkaj rusaj sciencistoj, kiuj studas la sekvojn de la akvomanko.Mais la rareté de l'eau en Asie Centrale est juste un aspect d'une crise plus profonde avec de graves conséquences sur toute la région du continent asiatique, d'après plusieurs scientifiques étudiant les conséquences du manque d'eau.
47Militistoj gardas la enirejon al la Akvobaraĵo de Kambaratinsk sur la rivero Naryn.Des militaires surveillent l'entrée du barrage de Kambaratinsk sur la rivière Naryn.
48La akvocentralo Kambar-Ati-1 ĉe la bazo de la baraĵo, financita ĉefe per rusa helpo je 2 miliardoj da dolaroj, havos la kapaciton de ĉirkaŭ 1 900 megavatoj.La centrale hydroélectrique de Kambar-Ati-1 à la base du barrage, en grande partie financée par un plan d'aide russe de 2 milliards de dollars, aura une capacité de prés de 1.900 Megawatts.
49Foto farita de Fyodor Savintsev / Salt Images, 2012.Photo de Fyodor Savintsev / Salt Images, 2012.
50Kopirajto: Creative Time Reports, uzata kun permeso.Copyright: Creative Time Reports, avec leur autorisation.
51En Ĉinio, giganta loĝantaro kaj grandskala komerca agado metas grandegan premon sur la riverojn Illi kaj Irtysh, ambaŭ enfluantajn en Kazaĥion. El ili, Irtysh kunfluas en la riveron Obo en Rusio.En Chine, une population importante et une activité commerciale à grande échelle exercent une forte pression sur les fleuves Illi et Irtysh, qui coulent tous deux dans le Kazakhstan, le deuxième étant relié à l'Ob en Russie.
52Plua senakvigo de la baseno Obo-Irtysh kaŭzos neripareblan damaĝon al la tuta Azio, minacante vastajn fekundajn grundojn, endanĝerigante la fiŝadindustrion kaj severe difektante la rusan parton de la Arkta Oceano.Un drainage graduel du bassin de l'Ob-Irtysh causera des dommages irréversibles à toute l'Asie, menaçant de vastes étendues de terres fertiles, mettant en péril l'industrie de la pêche et causant des nuisances réelles à la partie russe de l'Océan Arctique.
53Depost la disfalo de Sovet-Unio, la irigacia sistemo en Kirgizio komencis kadukiĝi.Depuis la fin de l'Union soviétique, le système d'irrigation est tombé en décadence au Kirghizistan.
54Foto farita de Fyodor Savintsev / Salt Images, 2012.Photo de Fyodor Savintsev / Salt Images, 2012.
55Kopirajto: Creative Time Reports, uzata kun permeso.Copyright: Creative Time Reports, avec leur autorisation.
56La akvokonfliktoj en Centra Azio estas ofte rigardataj kiel lokaj bataletoj preskaŭ sensignifaj al la cetero de la mondo.Les conflits d'eau en Asie Centrale sont souvent perçus par le reste du monde comme des escarmouches locales de moindre importance.
57Sed, dum la akvoniveloj en la regiono malpliiĝas kun ĉiu pasanta jaro, la angoro de senakveco instigos pli kaj pli da homoj eniri en konfliktojn.Mais le niveau de l'eau diminuant d'année en année dans la région, l'angoisse des sécheresses entrainera de plus en plus de gens à entrer en conflit .
58Punkto sen reveno por ĉi tiu sociekologia katastrofo alproksimiĝas.Nous nous rapprochons du point de non retour de cette catastrophe écologique.
59Estas tre grave prilumi la situacion hodiaŭ, dum ankoraŭ restas tempo por anticipe malhelpi la disvastiĝon de la akvomankoj - kaj de la militoj, kiuj venos kun ili.Il est maintenant primordial de faire connaître cette situation, tant qu'il est encore possible de se prémunir des pénuries d'eau-et d'empêcher la généralisation des guerres qui en résulteraient.