# | epo | mlg |
---|
1 | Puerto-Riko: Dulingvaj lernejoj revivigas lingvan debaton | Pôrto Rikô: Namerina Indray Ny Adihevitra Mikasika Ny Fampiasana Fiteny Roa Any An-tsekoly |
2 | La anonco de la puertorika registaro, ke ekde la nova studjaro, kiu komenciĝos venontaŭguste, la instrulingvo en la publikaj lernejoj estos iom post iom ŝanĝita de la hispana al la angla. Tio estigis fortajn reagojn kaj flanke de la subtenantoj, kaj de la kritikistoj. | Niteraka fanehoan-kevitra avy amin'ireo mpanohana ary hatramin'ny mpanakiana ny fanambarana nataon'ny governemanta tao Pôrtô Rikô izay milaza fa manomboka amin'ny fidiran'ny taom-pianarana vaovao amin'ity volana Aogositra ho avy ity, ny fiteny ofisialy ampianarana ny kilasy rehetra any amin'ny sekolim-panjakana manerana ny firenena dia ovaina miandàlana ho amin'ny fiteny anglisy raha tamin'ny fiteny Espaniola izany teo aloha. |
3 | La paŝo, instigita de la gubernatoro de Puerto-Riko, Luis Fortuño, strebas al tio, ke ĉiuj landaj publikaj lernejoj instruu en la Angla ene de la venontaj dek jaroj, kun la escepto kun du studobjektoj, la hispana kaj la historio. | Io fepetra noraisin'i Luis Fortuño, Governoran'i Pôrtô Rikô, io dia mikatsaka ny fampiasana ny fiteny anglisy any amin'ny kilasy rehetra any amin'ny sekolim-panjakana ato anatin'ny folo taona ho avy, afatsy ny taranja Espaniola sy tantara, ka ny tanjona amin'izany dia ny mba ahafahan'ny tanora rehetra mifehy tanteraka fiteny anankiroa any amin'ny faran'io fotoana voafetra io. |
4 | La celo estas, ke la junulara loĝantaro estu tute dulingva en la fino de tiu tempoperiodo. | Ny fampianarana amin'ny teny anglisy any amin'ny sekolim-panjakana ao Pôrtô Rikô dia efa niainan'ny firenena nandritry ny tapany voalohan'ny taonjato faharoapolo. |
5 | Anglalingva instruado en la puoertorikaj publikaj lernejoj estas io, kion la lando jam travivis dum la unua duono de la 20-a jarcento. | |
6 | La registaro de Usono, kiu invadis la eksan hispanan kolonion en 1898, en 1900 enkondukis leĝon [es] kiu deklaris, ke publikaj lernejoj devas instrui en la angla kiel parto de la projekto por la “usonigo” de la puertorika loĝantaro. | Ny governemantan'i Etazonia, izay tsy ela akory no nanjanaka ity zanatany Espaniola taloha ity tamin'ny taona 1898, dia nametraka lalàna tamin'ny taona 1900 [es] izay nanambara fa tsy maintsy amin'ny fiteny anglisy no ampianarana ny kilasy rehetra any amin'ny sekolim-panjakana, tafiditra ao anatin'ny tetikasa iray miompana amin'ny “fanapariahana ny fisaina Amerikana” ho an'ny vahoaka rehetra ao Pôrtô Rikô. |
7 | La projekto malsukcesis de la komenco, sed nur en 1948 la hispana estis fiksita kiel oficiala lingvo en edukado. | Tsy nahomby hatrany am-boalohany io tetikasa io, saingy efa taorian'ny taona 1948 vao voapetraka fa ny fiteny Espaniola no fiteny ofisialy ampiasaina amin'ny fampianarana. |
8 | Kun la memoro de tiuj jaroj ankoraŭ vivas tra granda parto de la landa loĝantaro. La fakto ke la iniciato por dulingvaj lernejoj havas klarajn politikajn motivojn ne venas kiel surprizo. | Miaraka amin'ny fahatsiarovana ireny taona maro ireny mbola mbola raiki-tampisaka amin'ny ampahany betsaka amin'ny vahoakan'ilay firenena, toa tsy mahataitra loatra ny fisian'ny antony ara-politika mazava tsara manosika io tetikasa famporisihana amin'ny fampiasana fiteny roa any an-tsekoly io. |
9 | Sur sia blogo, ortizfeliciano [es], Roberto “Pachi” Ortiz Feliciano diras: | Hoy i Roberto “Pachi” Ortiz Feliciano tao anatin'ny bilaoginy antsoina hoe ortizfeliciano [es]: |
10 | Fortuño, kvankam li neis tion, celas apliki la politikon “English only (nur la Angla)” por popularigi sin mem ĉe la Respublikana partio, kaj ni supozas ke lia propono ĉefe estas motivita per liaj tre personaj ambicioj. | I Fortuño, taorian'ny nandavany aza ity, dia tahaka ny te-hametraka ny fampiasana ny “fiteny Anglisy irery ihany” amin'ny fampianarana mba hahazoany sitraka avy amin'ny Antoko Repoblikana ary afaka milaza isika fa io tolo-keviny io dia nohon'ny fitsinjovany ny ho aviny irery ihany indrindra indrindra. |
11 | Multaj opinias, ke publikaj lernejoj ne havas la kapablon efike eduki homojn por regi ambaŭ lingvojn, kaj multaj personoj parolis pri tio, kiel ili lernis la anglan sen la helpo de iu ajn formalaj klasoj. | Maro no mihevitra fa tsy ananan'ireo sekolim-panjakana ny fahafahana hanabe araka ny tokony ho izy ireo olona mahafehy ireo fiteny roa, ary ny noresahan'ny olona ny fomba ahafahan'izy ireo mianatra ny fiteny anglisy raha toa ka tsy misy ny fanampian'ireo kilasy ara-dalàna? |
12 | Twitter-a uzanto @picPachi menciis kiel pruvon de sia flua angla, sen la helpo de lernejaj studoj, sian altan poentaron en normigita ekzameno: | Navoitran'i @ᶥᵗˢ K! mpampiasa Twitter, ho porofon'ny fifehezany tsara ny anglisy na dia tsy nisy fanampiana an-dakilasy aza, ny naotiny ambony indrindra tamin'ny fitsapana tsotsotra hijerena ny fahafehezana tsara ny fiteny anglisy : |
13 | @EpicPachi: Usonaj televidaj spektakloj kaj videoludoj. | @EpicPachi: Fandaharana anaty fahitalavitra Amerikana sy ‘lalao an-tsarimiaina'. |
14 | La TOEFL [Ekzameno de la Angla kiel unu Fremdlingvo] montras ke tio estas pli bona ol diversaj “dulingvaj lernejoj.” | Ny TOEFL [Fitsapana ny fiteny anglisy amin'ny maha-teny vahiny azy] dia manaporofo izany tsara kokoa noho ireo ” sekoly mampiasa fiteny roa” isan-karazany. |
15 | Tamen, aliaj estas de la opinio, ke estus tute avantaĝe por ĉiuj studi en merga programo simila al unu el la registaraj proponoj, kiel Paola Alcazar esprimis en Twitter: | Na izany aza, mihevitra ny olona sasany fa mety ho tombontsoa lehibe ho an'ny mpianatra rehetra ny mandalim-pahaizana anaty fandaharan'asa filonana tahaka izany, toa io iray naroson'ny governemanta, tahaka izay ambaran'i Paola Alcazar ao amin'ny Twitter: |
16 | @palcazarh: Mi estas produkto de la publika instruado kaj hodiaŭ mi ŝatus esti studinta en dulingva lernejo. | @palcazarh: Vokatra iray avy amin'ny fampianaran'ny sekolim-panjakana aho ary ankehitriny dia sitrako indrindra raha raha mba afa-nianatra tany amin'ny sekoly mampiasa fiteny roa aho. |
17 | Sur sia blogo [es], Kofla Olivieri estas surprizita de la ideo, ke homoj, kiuj mem ne bone scias la anglan volus trudi ion al la resto de la publiko [es]: | Tao amin'ny bilaoginy [es], nilaza i Kofla Olivieri fa tohina raha mieritreritra ireo olona tsy mahay miteny anglisy tsara nefa te-hanery ny fampiasan'ny vahoaka rehetra izany [es]: |
18 | … Gubernatoro Fortuño decidis apliki la anglan en niaj lernejoj sen konsulti la instruistojn [es], kiuj estas respondecaj pri instrui al niaj infanoj la damnitan lingvon. | … Nanapa-kevitra ny hampiditra ny fiteny anglisy any an-tsekolintsika ny Governora Fortuño nefa tsy nifandinika tamin'ireo mpampianatra [es], izay miandraikitra ny fampianarana io fiteny tsy misy ilàna azy io amin'ny zanatska akory. |
19 | Malgraŭ tio, multaj el ili, niaj instruistoj, ne parolas la anglan. | Ankoatra izay, maro amin'izy ireo - ny mpampianatsika - no tsy miteny anglisy. |
20 | Ĉi tio inkluzivas la grandan plejmulton el niaj honorindaj leĝodonantoj, kiuj volas apliki tiu idiotecon kaj ANKAŬ ne parolas la Anglan [es]. | Mbola tafiditra ao anatin'izany koa ireo manan-kaja mpanao lalànantsika , ireo izay te hampihatra io adalàna io ary tsy mahay miteny anglisy IHANY KOA [es]. |
21 | Héctor Meléndez, kiu skribas por la interreta gazeto 80 grados, havas malsaman opinion [es]: | Manana fomba fijery hafa amin'izany [es] i Héctor Meléndez, nanoratra ho an'ny 80 grados, gazety fanadihadiana ety anaty aterineto |
22 | La sugesto de iuj favorantoj de la sendependeco kaj aŭtonomio, ke la politikistoj de PNP [Nova Progresema Partio] ridindigas sin postulante la aplikon de la angla sen mem scipovi la lingvon sugestas klasan antaŭjuĝon, eble mankon de kompreno pri la signifo de tio, ke malriĉuloj havu aliron al la angla lingvo. | Ny fanehoan-kevitr'ireo mpandàla ny fahaleovantena sy ny fizakantena dia ny hoe miadaladala ireo mpanao politika avy amin'ny PNP [Ankolafy mikatsaka ny Fandrosoana sady mpomba ny governemanta] tamin'ny fitakiana ny hampidirana ny fiteny anglisy nefa na izy ireo aza tsy mahay miteny io fiteny io akory, angamba tsy miraharaha omen'ny olona sahirana ny lanjan'ny fianarana teny anglisy izy ireo. |
23 | Precize ĉar la pli aĝaj aneksistoj ne scias la anglan, ili volas ke iliaj infanoj lernu ĝin. | Ny anton'izany dia satria ireo olona taloha nampiditra io soso-kevitra io dia tsy mahay miteny anglisy ka tiany raha mianatra izany ny zanany. |
24 | Ilia manko de lingvoscio ne malpliigas ilian aŭtoritaton, sed prefere certamaniere esprimas ĝin. | Tsy manala ny fahefan'izy ireo ny tsy fahaizany izany, fa vao maika aza mampitombo izany ho ambonimbony kokoa. |
25 | La konsento inter la kritikantoj de la projekto pri dulingvaj lernejoj ŝajnas esti, ke ja estas avantaĝe kaj necese lerni la anglan, sed ne koste de la regiona lingvo, kaj ne simple por pli bona konkurenci en merkatoj sur la tutmonda nivelo. | Ny marimaritra niraisana tamin'ireo fanakianana azo mikasika io tetikasa fampiasana ny fiteny roa any an-tsekoly io dia hoe ahazoana tombontsoa ary ilaina ny mianatra ny fiteny anglisy, fa tsy hoe tsy fanomezana hasina ny fitenin-drazana ary tsy ampiasaina amin'ny fifaninanana ara-barotra amin'ny sehtra manerantany fotsiny ihany. |
26 | Laŭ Ed Morales [es], kiu ankaŭ skribas por 80 grados, dulingveco estas bona se ĝi estas parto de spaco kie kultura interŝanĝo senĉese disvolvigu: | Ho an'i Ed Morales [es], izay manoratra ihany koa ao amin'ny 80 grados, tsara ny fitenenana fiteny roa raha toa izy ka ampahany iray amin'ny habaka isian'ny fivelarana tsy miaton'ny fifanakalozana kolontsaina: |
27 | Estas dulingveco, kiu informas nin, ke la registaro ne rajtas nei aliron al leĝdonaj procezoj, nek bati nin sur la kapo, kiam ni protestas. | Io fitenenana fiteny roa io no manambara amintsika fa tsy manana alalana hisakana ny fisian'ny ambaratongan'ny lalàna ny governemanta na koa hikapoka ny lohantsika rehfa manohitra azy ireo isika. |
28 | Ĝi estas esprimo de la negreco, kiel la regetonaj kaj plenaaj muzikistoj diras, evidente ne parolante angle. | Fomba fisainan'ny mainty hoditra izany, toa ireo mpihira ny gadona “reggae” sy “folk” izay miresaka tsy amin'ny fiteny anglisy. |
29 | Estas dulingveco, kiu forigos la kvietan puertorikanon (kiu, fakte, neniam ekzistas), kiu ŝanĝas la ŝercadon al agado. | Ny fitenenana fiteny roa no mahatonga ny vahoaka Pôrtô Rikana ho mora entina (raha ny tena marina dia tsy mbola nisy izany), izay mamadika ny vazivazy ho asa. |