Sentence alignment for gv-epo-20150429-2072.xml (html) - gv-mlg-20150304-68045.xml (html)

#epomlg
1Tanzanio: Lerneja instruado ne en la angla, sed en la svahilaHampianatra Amin'ny Fiteny Swahili I Tanzania Mpianatra ao Arusha, Tanzania.
2[La originalo de ĉi tiu artikolo aperis en la 24a de februaro 2015.Sary ampiasàna ny lisansa Creative Commons , an'i Colin J. McMechan, mpampiasa Flickr.
3Ĉiuj ligiloj kondukas al anglalingvaj paĝoj, krom kiam alie notite, kaj ĉiuj ligitaj fejsbukaj artikoloj estas malfermitaj ne por ĉiuj.] Lernejanoj en Arusha, Tanzanio.Miomana ny handray kihon-dàlana ho raketin'ny tantarany i Tanzania amin'ny fanoloana ny teny Anglisy ka hampiasàna ny swahili ho teny entina mampianatra any an-tsekoly manerana ny firenena.
4Foto publikigita de Colin J. McMechan, uzanto de Flicker, laŭ la permesilo de Krea Komunaĵo.Ny 13 febroary 2015, natomboky ny filoha Jakaya Kikwete, ao anatin'ny Vinam-pirenena 2025, hanitatra ny ambaratonga fototra 7 taona ho lasa 11 taona ity rafi-panabeazana vaovao ity.
5Tanzanio decidis fari historian ŝanĝon: ĝi forlasos la anglan kaj anstataŭigos ĝin per la svahila [eo] kiel instrulingvon en lernejoj.Nofoanany koa ny fanaovana fanadinam-pirenena rehetra amin'ny ambaratonga fototra ary hatao maimaim-poana ny fanabeazana any amin'ny fanabeazana fototra ihany.
6La nova eduksistemo lanĉita de la prezidanto Jakaya Kikwete la 13an de februaro 2015 laŭ la Nacia Perspektivo 2025 ankaŭ plilongigos bazan edukadon de 7 jaroj ĝis 11 jaroj, donos senpagan edukadon en element- kaj mez-lernejoj kaj abolos ŝtatajn ekzamenojn en elementlernejoj.
7Ĉi tio ŝajne estas la unua fojo, ke afrika lando instruos lernejanojn je ĉiuj niveloj ne en fremda lingvo, sed en afrika lingvo.Sambany teo amin'ny tantara no misy firenena iray ao Afrika hanome lanja ny fampianarana amin'ny teny Afrikana fa tsy amin'ny tenim-pirenena vahiny ho an'ireo mpianatra amin'ny ambaratonga rehetra.
8Pri ĉi tiu ŝanĝo de instrulingvo, Atetaulwa Ngatara, la vicdirektoro pri politiko en la Ministerio pri Eduko kaj Metia Trejnado, diris, ke la angla estos daŭre instruata kiel lernobjekto, sed ne estas necese, ke ĉiuj lernobjektoj estu instruataj en la angla, por ke studentoj lernu la anglan.Maneho hevitra amin'ity fitsimbadihan'ny teny ity dia nanamarika i Atetaulwa Ngatara, sekretera maharitry ny Ministeran'ny fanabeazam-pirenena sy ny fiofanana momba ny asa, fa ho ampianarina hatrany ny teny Anglisy. Kanefa, tsy horaisina intsony ho tsy maintsy ilain'ny mpianatra io ny hianatra ny taranja rehetra amin'ny teny Anglisy.
9Oliver Stegen, germandevena svahilparolanto kaj lingvistika konsilanto de Lingva Disvolvado en la neprofitocela organizaĵo SIL Internacia, afiŝis en Fejsbuko artikolon pri ĉi tiu politika ŝanĝo.Niteraka valinkafatra mifamahofaho be ny lahatsoratra iray miresaka io fiovàna ara-politika io navoaka ao amin'ny Facebook, avy amin'i Oliver Stegen, mahay ny fiteny swahili fa manam-piaviana Alemàna no sady mpanolotsaina momba ny teny ao amin'ny SIL International
10Ĝi elvokis diversajn reagojn.Manàla azy amin'izany i Nancy Petruzzi Maurer :
11Nancy Petruzzi Maurer ŝercis:Good mauning teacha !”
12Ne plu “Guud mooning tiĉa!”Tsy misy anampiana azy.
13Paul A Kijuu komentis en la svahila, ke la angla ŝanĝis intelektulojn en robotojn.Mametraka fanehoankevitra iray amin'ny teny swahili i Paul A Kijuu, ka ao no hanazavàny fa namadika ny kilasy ho toy ny milina mpanatanteraka baiko ny teny anglisy :
14Miaflanke, Oliver Stegen, mi pensas, ke ĉi tio estas tre bona paŝo.Ho ahy, Oliver Stegen, heveriko fa fanapahankevitra tsara io.
15Estas malfacile por ni plendi.Ny olona dia tsy manao afa-tsy ny mitaraina isika.
16En edukado oni devas uzi lingvon, kiun la uzantoj komprenas.Tokony ho ny teny azon'izay hampiasa azy no anaovana ny fanabeazana.
17La angla ne helpas nin krom ŝanĝi nin en robotojn.Ankoatry ny famadihana antsika ho toy ny milina mpanatanteraka baiko, tsy dia manampy antsika loatra ny teny Anglisy.
18Niaj intelektuloj ne pensas sendepende, ĉar ili ne komprenas, kion ili lernis.Tsy afaka ny hisaina malalaka ireo vato nasondrotry ny tany avy eto amintsika satria tsy tàkany izay nianarany.
19Vera Wilhelmsen diris, ke ne ĉiuj bezonas iri al universitato, sed ĉiuj rajtas ricevi bonan bazedukon:Mampahatsiahy i Vera Wilhelmsen fa raha tsy ny olona rehetra no mila mandalo oniversite; dia ilain'ny olona rehetra kosa ny zo hahazo fanabeazana tsara kalitao :
20Mi pensas, ke estas grave konsideri, kia bazedukado profitigos plej multe da homoj.Heveriko fa tena zava-dehibe ny mijery izay fanabeazana fototra tena ahitan'ny maro tombony.
21Estas klare, ke hodiaŭ ne tre multaj homoj eniras en mezlernejon kaj eĉ malpli multaj homoj finas ĝin.Azo antoka fa vitsy amin'izao fotoana izao ny olona tonga eny ambonin'ny dabilion'ny ambaratonga faharoa, ary mbola vitsy amin'ireo no mivoaka mahazo diplaoma.
22Se en mezlernejoj nek lernantoj nek instruistoj pretas ŝanĝi la lingvon de la svahila al la angla, tio estas problemo.Raha toa ny mpianatra sy ny mpampianatra ka tsy voaomana hiala amin'ny anglisy ho amin'ny swahili, dia hametraka olana goavana izany.
23Kompreneble ni devas ekzameni efikojn, sed mi ankaŭ ja pensas, ke ĉi tio estas bona progreso.Mila jerena akaiky ny fiantraikan'io fanovàna io, saingy efa dingana tsara mankany aloha amin'ny lafiny rehetra mihitsy io.
24Ne ĉiuj bezonas iri al universitato, sed ĉiuj rajtas ricevi bonan bazedukon!Tsy ny rehetra no mila mankany amin'ny oniversite nefa kosa mendrika ny rehetra ny hahazo fanabeazana fototra !
25Sed ne ĉiuj akceptis la novan eduksistemon.Tsy mbola ny rehetra anefa no manaiky ilay rafi-panabeazana vaovao.
26Steve Nicolle rimarkigis unu eblan efikon pri la nova politiko:Tsipihan'i Steve Nicolle ny iray amin'ireo antony mety hampidi-doza ao anatin'ity politika vaovao :
27Mi suspektas, ke unu el la efikoj de ĉi tiu leĝo estas multiĝo de lernantoj en privataj lernejoj, kiuj daŭre instruos en la angla.Ny fiantraikany iray mampanahy ahy ho aterak'ity lalàna vaovao ity dia ny fitomboan'ny fampidirana ny ankizy hianatra any amin'ny sekoly tsy miankina, izay hanohy ny hanome fampianarana amin'ny teny Anglisy.
28Atente observu kaj trovu politikistojn, kiuj baldaŭ konstruos novajn anglalingvajn mezlernejojn!Asio maso akaiky ireo politisiana, amin'ny hoavy, izay mety hanome alàlana fanokafana sekoly vaovao hampianatra amin'ny teny Anglisy !
29Elly Gudo konsentis kun Steve Nicole, argumentante, ke ĉefe politikistoj profitos el ĉi tiu politiko:Mitovy hevitra amin'i Steve Nicole i Elly Gudo, tamin'ny faminavinàna fa ireo politisiana no tena hivoaka hahazo tombony amin'io politikam-panabeazana io :
30Mi tute konsentas kun Steve Nicolle.Miombon-kevitra tanteraka amin'i Steve Nicolle aho.
31Loĝinte en Tanzanio, mi klare povas diri al vi, ke politikistoj plej profitos el ĉi tiu nova politiko.Efa ela niainana tao Tanzania, azoko atao tsara ny manamafy aminareo fa ireo politisiana no tena hivoaka hahazo tombony amin'io politika vaovao momba ny fanabeazana io.
32La plejmulto de la meza klaso kaj la tuto de la alta klaso de Tanzanio, kiuj simpatias kun “tutmonda vilaĝo”, faros ĉion por sendi sian infanon al anglalingva mezlernejo.Ny ankamaroan'ireo saranga salantsalany sy manan-katao, izay mihevi-tena ho ao anaty tanàna iray ao anaty fanatontoloana, dia hanao izay tratry ny heriny hampianatra ny zanany any amin'ireo sekoly mampiasa sy miteny Anglisy.
33Infanoj de ordinaraj homoj suferos gravan malavantaĝon, kiam venos al ili la tempo eniri en universitaton kaj poste trovi laboron.Ny zanaky ny sahirana araka izany no tena ho voa mafy sy sahirana rehefa hiditra oniversité, ary azo hitarina hatrany amin'ny resaka fitadiavana asa.
34Post dudeko da jaroj, la lando estos severe dividita en klasojn.Ato anaty 20 taona, hampizarazara ny firenena ireny saranga ireny.
35Tanzanio bezonas francstilan revolucion je diversaj facetoj.Amin'ny endriny rehetra, mila manao revôlisiôna toy ny nataon'ny frantsay i Tanzania.
36Kontraŭante la politikon, Muddyb Mwanaharakati diris jene en la svahila:Manohitra an'io politika io, i Muddyb Mwanaharakati no mandefa ity hafatra manaraka ity amin'ny teny swahili :
37Oliver Stegen, ne ridu tion.Aza mampihomehy ahy, ry Oliver Stegen !
38Ili nur politikigis la temon.Avadik'izy ireo ho lasa politika ny olana.
39Iliaj infanoj lernas en internacia lernejo [kie la instrulingvo estas la angla].Ny zanaky ry zalahy alefa any aminà sekoly iraisampirenena [izay ny teny anglmisy no entina mampianatra].
40Ni, malriĉuloj, daŭre lernos tute samsituacie en la “sankta subĉiela lernejo” kaj ni daŭre nur parolas anglaĉe “ya, ya, yes no yes no” [“jes, jes, jes ne jes ne”], dum iliaj infanoj elbuŝigas sencohavajn vortojn.Isika, mahantra, hanohy handeha any amin'ireo sekolintsika tsizarizary sy tsy dia mahavita azy, ary isika hothizantsika ny fomban'ampondra amin'ny teny anglisintsika “ya-ya-yes-no-yes-no”, raha ny zanak'izy ireo kosa hiteny tsy miambakavaka ny teny Anglisy.
41Ĉi tiu paŝo ne kontentigas min. Ankoraŭ restas ĉe ni multaj problemoj, Oliver. Eĉ publikaj anoncoj kaj registaraj informoj en multaj lokoj ankoraŭ estas en la angla.Ry Oliver, mbola lavitra ny fiovàna isika, na ny afisy sy ny famitam-baovaon'ny governemanta aza mbola betsaka no amin'ny teny Anglisy any amin'ny faritra maro any.
42Josephat Rugemalira rimarkigis, ke la nova politiko ne estas tiel radikala, kiel homoj kredas:Josephat Rugemalira manamarika fa tsy tena miainga ifotony araka ny inoan'ny olona azy ilay politikam-panovàna vaovao :
43Vi bezonas atente legi, kion diras la politiko: ĝi diras, ke la svahila estos uzata je ĉiuj niveloj, kaj ANKAŬ diras, ke la angla estos uzata je ĉiuj niveloj (ĉi tio signifas, inkluzive de elementlerneja nivelo).Ilainareo ny mamaky antsakany sy andavany izay voasoratra momba io pôlitika io. Voasoratra fa hoe ampianarina amin'ny ambaratongam-pianarana rehetra ny swahili ary voasoratra IHANY koa fa ampiasaina amin'ny ambaratonga rehetra ny Anglisy (izay midika fa hatrany amin'ny fanabeazana fototra).
44Do, laŭ mia kompreno, unusola NOVA afero ebligita de la proklamo estas, ke nun eblas por kelkaj homoj establi svahillingvajn mezlernejojn, kaj ke nun estas oficiale, ke lokaj registaraj instancoj povas konverti jam ekzistantajn elementlernejojn en anglalingvajn mezlernejojn.Ho ahy, ny zavatra vaovao tokony hotànana ao anatin'ity fanavaozana ity, dia ny fahafahan'ny olona sasantsasany mameraka sekoly ambaratonga faharoa mampiasa ny teny swahili, fa koa ho an'ireo solontenam-panjakana eny an-toerana, hamadika amin'ny fomba ofisialy ireo sekoly ambaratonga fototra tsy miankina efa misy ao mba ho lasa sekoly mampiasa sy miteny Anglisy.
45Kontraŭ la sama artikolo afiŝita en Trending Kenya [Moda Kenjo], Margaret Njeru klarigis, ke la nova sistemo ne forpelos fremdajn aŭ duajn lingvojn, sed enmetos ilin en la ĝustan lokon en la lernoprocedo:Maneho hevitra amin'io lahatsoratra io ihany, izay noraisin'ny Trending Kenya, hazavain'i Margaret Njeru fa tsy manafoana ireo tenim-pirenena vahiny na ny teny faharoa akory ilay rafi-panabeazana vaovao. Ny mifanohitra amin'izay aza, mametraka azy ireny ho ami'ny toerany tokony hisy azay ao anatin'ny dingan'ny fandrantoana fahalalàna :
46Vere, brava kaj ĝustadirekta sistemo.Tena sahisahy ity rafitra vaovao ity ary mankany aminà zotra natao haleha.
47La esenco de edukado estas disvolvado, kaj la disvolvado povas okazi nur per lingvo, kiun la popolo komprenas.Mandray anjara amin'ny fampandrosoana ny fanabeazana, ary ny fandrosoaa dia miankina amin'ny teny izay takatry ny vahoaka.
48En la tuta mondo, neniu el la tiel nomataj evoluintaj ekonomioj funkcias en fremdaj lingvoj, kaj la uzado de ekskoloniaj lingvoj en multaj afrikaj landoj klare kontribuis al marĝenigo de la plejmulto en la procedo de disvolvado.Eran'izao tontolo izao, tsy misy mihitsy toekarena niroborobo tamin'ny fianteherana tami'ny tenim-pirenena vahiny, ary ny fampiasàna ireo tenin'ny mpanjanatany fahiny tao Afrika dia nandray anjara betsaka tamin'ny fanilikilihana ny ankamaroan'ireo vahoaka tsy ho ao anatin'ny dingan'ny fampandrosoana.
49Se ni bezonas difini “nian” vojon de disvolvado, tiam la elekto de lingvo devas iri manenmane kun ĝi.Raha tiantsika ny hamaritra ny làlan'ny fampandrosoan”ntsika”, dia mila mifanindran-dàlana aminy koa ny fisafidianana ny teny ampiasaina.
50Kaj ĉi tio neniel signifas forpeli fremdajn (aŭ duajn) lingvojn, sed enmeti ilin en la ĝustan lokon en la lernoprocedo.Ary izany tsy midika velively ho fandraràna ny tenim-pirenena vahiny (na ireo teny faharoa), fa famerenana azy ireny ho amin'ny toerany tokony hisy azy ao anatin'ny dingan'ny fandratoana fahalalàna.
51Kwame Aboagye diris, ke estas tempo, ke afrikanoj parolu siajn lingvojn:Kwame Aboagye maminavina hoe fotoana ireo ho an'ny Afrikana hanehoany hevitra amin'y fiteniny :
52Estas tempo, ke niaj afrikaj landoj parolu niajn proprajn dialektojn kiel la tvia, la joruba, la svahila kaj la mandinga.Tena efa fotoana izao ho antsika, firenena afrikana, hitenenantsika ireo tenim-paritra aty amintsika, toy ny twi, ny yoruba, ny swahili ary ny mandingue.
53La angla ne estis nia origina lingvo kaj ni bezonas vekiĝi kaj fiere reiri al niaj principoj.Tsy tenindrenintsika mihitsy ny anglisy. Mila mifoha isika ary miverina amim-pireharehàna amin'ny maha-izy antsika eo ami'ny lafiny fiteny.
54Chirstina Higgins diris, ke la ŝanĝo estas monumenta, sed ĝi enhavas sufiĉe grandajn defiojn:Goavana be io kihon-dàlana io, saingy miaraka aminy dia misy fanamby tsy azo tsinontsinoavina, ho i Christina Higgins manamarika :
55Ja kia bona novaĵo!Tena vaovao tsara na izany aza.
56Nun la demando estos kiel transiri al la svahila, koncerne al instrumaterialoj, ekzamenoj kaj tiel plu. Malgraŭ la defioj, ĉi tiu ŝanĝo estas vere monumenta.Ny ilaina fantarina sisa dia fomba hiantohana ny tetezamita hifindràna mankany amin'ny swahili amin'ny resaka fitaovana enti-mampianatra, ny fanadinana… Na eo aza ireo fanamby tsy maintsy atrehana, dia tena kihon-dàlana goavana be io.