# | epo | pol |
---|
1 | Sud-Afriko: Patrino de du filinoj kantas por konsoli sin kaj aliajn | Fancy Galada z Kapsztadu śpiewa, by uleczyć siebie i innych |
2 | [Ĉiuj ligiloj kondukas al anglalingvaj paĝoj.] Ĉi tiu artikolo kun radioraporto de Jeb Sharp origine aperis en la internacia publika radio PRI por la programo La mondo kadre de la projekto Tra virinaj vivoj la 14an de januaro 2014 kaj estis republikigita laŭ interkonsento pri kunposedo de enhavoj. | Ten artykuł oraz reportaż radiowy autorstwa Jeba Sharpa dla The World, stanowiące część projektu Across Women's Lives, pojawiły się po raz pierwszy na stronie PRI.org 14 stycznia 2015 r. i są publikowane ponownie w ramach umowy dot. współdzielenia treści. |
3 | Se vi haltos ĉe la restoracio “Ferryman's Tavern” [“Ŝipista trinkejo”] en la haveno de la urbo Kaburbo dimanĉan posttagmezon, probable vi trovos vin antaŭ loka bando ludanta por amaso da homoj. | Jeżeli w niedzielne popołudnie zatrzymasz się przy Ferryman's Tavern w portowej części Kapsztadu, bardzo możliwe, że trafisz na lokalny zespół grający dla przepełnionej sali. |
4 | Kelkaj kantoj estas originaloj, kaj la aliaj estas kovroversioj de iamaj popularkantoj. | Niektóre z piosenek to oryginalne kompozycje, inne są coverami ulubionych klasyków. |
5 | Ili estas ĉiuj kantataj kun esperplena kaj infekta energio - probable vi ne povos preterpaŝi la lokon sen haltigi vian paŝon. | Jednak wszystkie wykonywane są z tak zaraźliwą, pozytywną energią, że nie uda Ci się przejść koło tawerny obojętnie. |
6 | Ĉi tiu plurrasa bando estas nomata Masala kaj la kantisto estas Fancy Galada. | Zespół o mieszanym składzie rasowym nazywa się Masala, a jego wokalistką jest Fancy Galada. |
7 | Ŝi diras, ke la kantado konsolas ŝin. | Piosenkarka mówi, że śpiewanie ją uzdrawia. |
8 | “Mi foje supreniras sur scenejon kun peza koro, sed kiam aŭdiĝas unua frazo, mi ekkantas, mi tuŝas ies koron kaj mi konsoliĝas.” | “Czasem wchodzę na scenę przytłoczona problemami, ale gdy zabrzmią pierwsze nuty, zaczynam śpiewać, poruszam kogoś i jestem uleczona.” |
9 | La aŭskultantaro laŭŝajne ricevas resanigan energion, kiu sonas ĉirkaŭ iliaj multaj vundoj. | Wydaje się, że cała publiczność korzysta z tej uzdrawiającej mocy, tak potrzebnej w miejscu z tyloma niezagojonymi ranami. |
10 | Fancy kreskis en la komunumo nomata Langa, tuj ekster Kaburbo, dum la kulmino de la luktado kontraŭ apartismo, la iama rasisma politiko de Sud-Afriko. | Fancy dorastała w dzielnicy Langa, na przedmieściach Kapsztadu, w okresie najbardziej intensywnej walki z apartheidem. |
11 | Ŝi memoras soldatojn, kiuj invadis ŝian domon kaj metis pafilon sur ŝian bruston, kiam ŝi estis nur 12-jaraĝa. Ili estis serĉantaj armilojn. | Pamięta, jak żołnierze wtargnęli do ich domu i przyłożyli jej pistolet do piersi, gdy miała zaledwie 12 lat. Szukali w domu broni. |
12 | “Ili teruris nin,” ŝi diras. | “Terroryzowali nas,” mówi Galada. |
13 | “La memoro ankoraŭ estas en mia koro.” | “Nadal noszę to wspomnienie w sercu”. |
14 | La patrino de Fancy laboris por blankulaj familioj kiel servisto kaj vartisto kaj devis lasi siajn infanojn hejme dum ŝi laboris. | Matka Fancy pracowała jako służąca i niańka dla białych rodzin i w tym czasie musiała zostawiać własne dzieci same w domu. |
15 | La patro malaperis, kaj Fancy, kiel la plej aĝa filino, devis preni sur sin familiajn respondecojn. | Ojca nie było, więc Fancy, jako najstarsza z rodzeństwa, musiała wziąć na siebie wiele domowych obowiązków. |
16 | “Mi kuiris mian unuan [manĝaĵon] en la aĝo de 10, ĉar [mia patrino] montris al mi kiel fari piedbenketon, do mi povis atingi la fornon kaj kuiri”, ŝi diras. | “Pierwszy [posiłek] ugotowałam w wieku 10 lat, ponieważ [mama] nauczyła mnie, jak zrobić sobie mały podest, żebym mogła dosięgnąć kuchenki i gotować,” mówi piosenkarka. |
17 | Fancy mem nun estas laboranta patrino. | Teraz Fancy sama jest pracującą matką. |
18 | Ŝiaj filinoj estas 11-jaraĝa kaj 19-jaraĝa. Ŝi vivtenas sian familion per sia muziko - sed ŝi diras, ke estas malfacile teni ekvilibron inter dommastrumado kaj laboro. | Ma dwie córki w wieku 11 i 19 lat. Na życie zarabia swoją muzyką - jednak nie jest to łatwy kawałek chleba. |
19 | “Mi estas patrino antaŭ ĉio”, ŝi diras. | “Przede wszystkim jestem matką,” mówi. |
20 | “Plej gravaj estas miaj du filinoj. | “Moje dwie córki to mój priorytet. |
21 | Dank' al ili, nun mi estas la homo, kia mi estas. | To dzięki nim jestem dzisiaj tym, kim jestem. |
22 | Dank' al ili, nun mi staras firme, sentas home kaj laboras pli diligente. | Sprawiły, że się ustatkowałam, stałam się wrażliwą osobą, że zaczęłam ciężej pracować. |
23 | Ili rememorigas al mi, kiel mia patrino kreskigis min. | Przypominają mi o tym, jak wychowała mnie moja matka”. |
24 | Demandu Fancy pri virinaj rajtoj kaj statoj en hodiaŭa Sud-Afriko, kaj ŝi parolos al vi ĝissate. | Kiedy zapytasz Fancy o status i prawa kobiet w dzisiejszym RPA, spodziewaj się płomiennej przemowy. |
25 | “Ni ankoraŭ luktadas, por ke viroj aŭskultu nin, virinojn”, ŝi diras. | “My, kobiety, nadal prowadzimy walkę o to, by nas w końcu usłyszano,” mówi Galada. |
26 | “Ĝuste hieraŭ mi vidis viron batanta virinon.” | “Jeszcze wczoraj widziałam, jak jakiś facet bije kobietę”. |
27 | Kaj ŝia sekva diraĵo surprizis min. | Jednak to, co mówi w kolejnym zdaniu, jest zaskakujące. |
28 | “Mi sentis grandan kompaton al li. | “Było mi go żal. |
29 | Foje ili iras tien, kien ili devas ne iri. | Czasem ludzie trafiają do miejsc, w których nie powinni się znaleźć. |
30 | Mi sentis kompaton al li kaj al la virino. | Było mi ich żal, jego i tej kobiety. |
31 | Ni kreskis tie, kie valoro de virinoj estis tre malalta. | Dorastaliśmy w miejscu, gdzie wartość kobiety była bardzo niska. |
32 | Oni ne rigardis virinojn kiel homojn. | Nie traktowano kobiet jak ludzi. |
33 | Ĉe ni eĉ ne estis la penso, ke virinoj havas valoron. | Nie uważaliśmy, że kobiety mają wartość. |
34 | Nia socio ŝanĝiĝas, sed la luktado daŭras.” | Nasze społeczeństwo się zmienia, ale walka wciąż trwa.” |
35 | Kaj same daŭras la kantado de Fancy Galada. | Podobnie jak pieśń Fancy Galady. |
36 | Jeb publikigas artikolojn el Kaburbo kunlabore kun sud-afrika ĵurnalisto Kim Cloete. | Reportaże Jeba z Kapsztadu zostały zrealizowane przy współpracy południowoafrykańskiej dziennikarki Kim Cloete. |