# | epo | pol |
---|
1 | Italio: Ekonomia kaj demografia situacio: de malbone al pli malbone | Sytuacja gospodarcza i demograficzna Włoch – jest coraz gorzej |
2 | Aĉetkorbo de italoj fariĝas malplena Bildo: Shutterstock | Koszyk dóbr Włochów jest coraz mniejszy Zdjęcie: Shutterstock |
3 | Dum la tragedioj [itale, same kiel ĉiuj sekvaj ligoj] ripetiĝas en la tiel nomata “Mare nostrum” (Nia maro) apud la bordoj de Lampedusa, kaj okupas la titolojn de la tradiciaj komunikiloj kaj de la sociaj retoj, italoj estas trafataj de ekonomia krizo kiu ne tendencas al solviĝo, la nombro de la malriĉuloj plu kreskas, kaj elmigro de la plej produktivaj fortoj pliiĝas. | [Wszystkie nieoznaczone odnośniki w poniższym artykule prowadzą do stron w języku włoskim.] Podczas gdy na tak zwanym „Mare mortum” u wybrzeży Lampedusy powtarzają się kolejne tragedie, które potem trafiają na nagłówki w mediach tradycyjnych i społecznościowych, Włochów dotyka kryzys ekonomiczny, który wydaje się nie mieć końca. |
4 | En la dua duono de oktobro, la dosiero pri “la novaj malriĉoj de la Bela Lando. | Rośnie liczba osób dotkniętych problemem biedy, a emigracja najzdolniejszych pracowników rośnie. W drugiej połowie października dossier na temat Nowa bieda w Italii. |
5 | La italoj kiuj helpas”, prezentita de la asocio de la rektaj kultivantoj ĉe la Internacia Forumo de Agrikulturo kaj Nutrado en Cernobbio, fotas maltrankviligan situacion pri malsato en Italio. | Włosi, którzy pomagają. ”, zaprezentowany przez stowarzyszenie Coldiretti na Międzynarodowym Forum Rolnictwa i Żywienia w Cernobbio, nakreśla niepokojący obraz głodu we Włoszech. |
6 | En la blogo “articolotre.com” Gea Ceccarelli diras: | Na blogu articolotre.com, Gea Ceccarelli napisała: |
7 | Laŭ la asocio, la italoj malriĉaj kiuj ricevis tra la kanaloj de asocioj sen profita celo pakaĵojn de nutraĵoj aŭ senpagajn manĝojn estis preskau 4,1 milionoj. | Jak podaje stowarzyszenie, liczba Włochów, którzy otrzymali za pośrednictwem organizacji non profit paczki żywnościowe lub darmowe posiłki wyniosła prawie 4,1 miliona. |
8 | | Około 303 485 z nich mogło skorzystać ze stołówek, podczas gdy 3 764 765 osób należało do tej grupy, która ze wstydu wolała odebrać paczki dostarczone do domu. |
9 | Pli ol 303 000 el ĉi novaj malriĉuloj povis profiti je manĝo-servoj, dum 3 764 765, hontante, preferis ricevi pakaĵojn hejme. | Z drugiej strony, portal ilsostenibile.it ujawnia szczegóły na temat grup najbardziej dotkniętych tym problemem: |
10 | Aliflanke, retejo “ilsostenibile.it” donas detalojn pri la sociaj kategorioj pli multe trafataj: | Wraz z 579 tysiącami osób powyżej 65 roku życia (wzrost o 14% w porównaniu z 2012r. |
11 | | ), we Włoszech naliczono aż 428 587 dzieci poniżej piątego roku życia, które w 2013 roku potrzebowały pomocy aby zwyczajnie napić się mleka czy coś zjeść. |
12 | Krom 579 000 pli ol 60-jaruloj (+ 14% kompare kun 2012) en Italio estas 428 587 infanoj malpli ol 5-jaraj, kiuj en 2013 bezonis helpon nur por trinki lakton aŭ manĝi, kun rekorda kresko de 13% kompare al la antaŭa jaro; sed kreskas je procento pli granda ol la averaĝo la maljunuloj, 578 583 super 65 jaroj (+14% kompare al 2012) devis peti pri nutraĵa helpo. | Był to rekordowy wzrost, o 13 procent w porównaniu z rokiem ubiegłym. Ponadprzeciętnie rosną jednak statystki dotyczące osób starszych, 578 583 osoby powyżej 65 roku życia (+14% w porównaniu z rokiem 2012) były zmuszone skorzystać z pomocy żywnościowej. |
13 | Trafitaj de la krizo, la italaj familioj ŝparas pri ĉio, aŭ troviĝas en la situacio devi rezigni pri la esencaj bezonoj. | Dotknięte kryzysem włoskie rodziny oszczędzają na wszystkim, lub są wręcz zmuszone do rezygnowania z zakupu podstawowych dóbr. |
14 | Retejo riverflash.it raportas: | Portal riverflash.it donosi: |
15 | Ses italoj el dek tranĉis la elspezojn por nutrado, atinginte la plej malaltan nivelon de la lastaj dudek jaroj. | Sześciu na dziesięciu statystycznych Włochów zmniejszyło swoje wydatki na artykuły żywnościowe, poziom tych wydatków jest obecnie najniższy od 20 lat. W 2013 roku obserwujemy kontynuację trendu spadkowego. |
16 | En 2013 la kolapso progresis kun la italaj familioj kiuj tranĉis la aĉetojn por nutraĵoj, de la ekstra-virga oleo (-9%) al fiŝaĵo (-13%), de pastaĵo (-9%) de lakto (-8%), de la kamparaj legomoj kaj fruktoj (-3%) ĝis viando, surbaze de la datenoj Ismea-Gfk Eurisko rilatantaj al la unuaj ok monatoj de la jaro kiuj rezultigas entute tranĉon de 4% en la elspezo por nutraĵoj de la italaj familioj. | Włoskie rodziny tną wydatki na artykuły żywnościowe, poczynając od oliwy z oliwek (-9%) po ryby (-13%), makaron (-9%), mleko (-8%), owoce i warzywa (-3%), a także mięso. W czasie ośmiu pierwszych miesięcy tego roku, na bazie danych przeanalizowanych przez Ismea-Gfk Eurisko, zanotowano czteroprocentowy spadek ogólnych wydatków na żywność we Włoszech. |
17 | Kvankam kelkaj politikistoj daŭre ripetas, ke la restarto estas proksima, oni vidas plimalboniĝon. | Pomimo że niektórzy politycy wciąż powtarzają, że ożywienie gospodarcze jest już blisko, na dzień dzisiejszy widzi się jedynie pogorszenie. |
18 | La retejo termometropolitico.it mencias alarmajn nombrojn ilustrantajn la gravecon de la labora situacio: | Portal termometropolitico.it przywołuje alarmujące dane ilustrujące trudną sytuację na rynku pracy: |
19 | La okupitoj estas proksimume 22 349 000, kun malpliiĝo de 80 000 kompare kun la antaŭa monato kaj 490 000 kompare kun la antaŭa jaro; tiel la okupiteco iris al 55,4%. | Zatrudnionych jest około 22 349 tysięcy osób, co oznacza spadek o 80 000 w porównaniu z poprzednim miesiącem i o 490 tysięcy w porównaniu z rokiem ubiegłym, co daje wskaźnik zatrudnienia równy 55,4%. |
20 | La eŭropaj celoj por 2020 trudus, male, procenton de 67. | Cele europejskie narzucałyby nam natomiast wynik na poziomie 67%. |
21 | La senlaboruloj, substrekas la Nacia Instituto pri Esploro, alvenis al 3 194 000 proksimume. | Bezrobotni, jak podkreśla Krajowy Instytut Badawczy to dziś około 3 194 00 osób. |
22 | Sekve, la procento de neaktivuloj (inter 15 kaj 64 jaroj) estas 36,4%, kun kresko kompare kaj al la antaŭa monato kaj al la antaŭa jaro. | W rezultacie wskaźnik nieaktywności zawodowej (obejmujący osoby pomiędzy 15 a 64 rokiem życia) wynosi 36,4%, czyli wzrasta zarówno w odniesieniu do miesiąca, jak i roku poprzedniego. |
23 | Ejo “Consumerismo”, reta ĵurnalo apuda al Codacons, la Kunordiga asocio de la Konsumantoj por la defendo de la medio kaj de la rajtoj de la uzantoj kaj konsumantoj, skribas: | Consumerismo.it, portal internetowy powiązany ze stowarzyszeniem Codacons, zajmującym się ochroną środowiska i praw konsumentów pisze: |
24 | La procento de neokupiteco estas ĉ. 12,5%, kreske je 0,1 procentoj kompare al la antaŭa monato kaj 1,6 en la antaŭaj dek du monatoj. | Stopa bezrobocia wynosi 12,5%, jest to wzrost o 0,1 punktu procentowego w porównaniu do poprzedniego miesiąca i o 1,6 punktu procentowego w ostatnich dwunastu miesiącach. |
25 | “Ne englutu la bufon!” | Bezrobotnych w wieku 15-24 lat są 654 tysiące. |
26 | | Stosunek bezrobotnych między 15 a 24 rokiem życia do całej populacji wynosi 10,9%, co oznacza spadek o 0,2 punktu procentowego w porównaniu z danymi za sierpień, ale wzrost o 0,6 punktu procentowego w skali roku. |
27 | | Stopa bezrobocia wśród 15-24 latków, to jest stosunek liczby bezrobotnych do liczby zatrudnionych i szukających pracy wynosi 40,4%, czyli wzrósł o 0,2 punktu procentowego w porównaniu z poprzednim miesiącem i o 4,4% w porównaniu do roku ubiegłego. |
28 | [=Ne adaptiĝU al malplaĉaj cirkonstancoj] slogano de Codacons, prenita de Codacons.it | Slogan Codacons źródło: Codacons.it |
29 | La nombro de neaktivuloj inter 15 kaj 64 jaroj kreskas je 0,5% kompare al la antaŭa monato (+71 000) sed restas entute stabila kompare al dek du monatoj antaŭe. | Liczba nieaktywnych zawodowo w wieku 15-24 lat wzrosła o 0,5% w porównaniu do poprzedniego miesiąca (71 tysięcy osób więcej), ale pozostaje bez większych zmian w porównaniu z rokiem ubiegłym. |
30 | La procento de neaktiveco estas 36,4, kreske je 0,2 poentoj procentaj laŭ konjunkturaj parametroj kaj 0,1 sur jara bazo. | Odsetek osób nieaktywnych zawodowo dochodzi do 36,4%, jest to wzrost o 0,2 punktu procentowego nie uwzględniając wahań sezonowych i o 0,1 punktu procentowego w skali roku. |
31 | Ankaŭ la diferenco pri la genro estas rimarkinda kaj la inoj estas eĉ pli malavantaĝataj. | Różnice płci również są znaczne, kobiety okazują się jeszcze mocniej dotknięte kryzysem. |
32 | Retejo romasette.it raportas: | Portal romasette.it zwraca uwagę, że: |
33 | Se oni konsideras la diferencon de genro, la vira procento de okupiteco, 64,4, malkreskas je 0,1 % kompare al la antaŭa monato kaj 1,7 % laŭ jara bazo. | Jeżeli przyjrzeć się różnicom wśród obu płci, wskaźnik zatrudnienia wśród mężczyzn, wynoszący 64,4% spada o 0,1 punktu procentowego w porównaniu z miesiącem poprzednim i o 1,7 punktu procentowego w skali całego roku. |
34 | Tiu ina, je 46,5%, malpliiĝas je 0,3 laŭ konjunkturaj parametroj kaj 0,7 procentoj kompare al dek du monatoj antaŭe. | Ten sam wskaźnik dla kobiet, wynoszący 46,5% spada o 0,3 punktu procentowego nie uwzględniając wahań sezonowych i o 0,7 punktu w ciągu ostatnich 12 miesięcy. |
35 | La procento de vira senokupiteco, male, restas senŝanĝa ĉe 12 kompare al la antaŭa monato kaj kreskas je 1,8 poentoj en la monatdekduo; tiu ina, ĉe 13,2%, kreskas je 0,3 poentoj kompare al la antaŭa monato kaj 1,3 sur jara bazo. | Stopa bezrobocia wśród mężczyzn pozostaje jednak niezmiennie na poziomie 12% w porównaniu do miesiąca poprzedniego i wzrasta o 1,8 p.p. w ciągu 12 miesięcy podczas gdy dla kobiet wynosi 13,2% i wzrasta o 0,3 p.p. w porównaniu do miesiąca poprzedniego i o 1,3 punktu w skali roku. |
36 | “Ĉi tiu krizo daŭros jarojn.” | „Ten kryzys będzie trwał latami. |
37 | “Fine iom da stabileco.” | Wreszcie trochę stabilizacji.” |
38 | Satira karikaturo de la artisto Altan | Autorem rysunku jest artysta o pseudonimie Altan |
39 | Se oni analizas la datenojn de la Statistika Instituto aperintajn komence de oktobro, laŭ kiuj, en la unuaj ses monatoj de 2013 la aĉetpovo de la familioj montris malkreskon je 1,7% kompare al la sama periodo de 2012, en retejo consumerismo.it oni konkludas: | Analizując dane Istat opublikowane na początku października, z których wynika, że w pierwszych sześciu miesiącach 2013 roku siła nabywcza włoskich gospodarstw domowych spadła o 1,7% w porównaniu z tym samym okresem w roku 2012, portal consumerismo.it podsumowuje: |
40 | Esprimite per numeroj - kalkulas Codacons - estus kvazaŭ familio el tri personoj, dum nur ses monatoj, estus perdinta 594 eŭrojn (489€ familio el du personoj, 654€ familio el kvar), bato tiom nevidebla kiom katastrofa. | Zamieniając to na liczby - liczy Codacons - to tak jakby trzyosobowa rodzina w zaledwie 6 miesięcy straciła 594 euro (489 euro dla rodziny dwuosobowej, 654 dla rodziny czteroosobowej), obciążenie równie niewidoczne, jak rujnujące. |
41 | Se oni aldonas la datenon sciigitan antaŭ malmulte da tagoj fare de la Statistika Instituto, rilatan al 2012, kun perdo de la aĉetpovo je 4,7%, la bato estas kruela kaj havas dramajn konturojn. | Gdyby dodać do tego dane opublikowane kilka dni temu przez Istat, z których wynika, że spadek siły nabywczej w porównaniu do roku 2012 wyniósł 4,7%, obciążenie to okazuje się bezlitosne i przybiera dramatyczny zarys. |
42 | Dum unu jaro kaj duono estas kvazaŭ tripersona familio estus paginta nevideblan imposton de 2 236 eŭroj!!! | To tak, jakby w półtora roku trzyosobowa rodzina płaciła podatek równy 2 236 euro!!! |
43 | Kun la kresko de malriĉeco plimultiĝas ankaŭ la solidarecaj iniciatoj. | Wraz ze wzrostem biedy, pojawia się coraz więcej inicjatyw mających na celu okazanie solidarności z osobami dotkniętymi tym problemem. |
44 | La retejo fanpage.it informas: | Portal fanpage.it informuje, że: |
45 | … En 2013 oni nombras 15 067 periferiajn strukturojn (manĝejojn kaj distribuajn centrojn) mastratajn de 242 karitataj centroj, kiuj referencas al 7 organizaĵoj (Itala Ruĝa Kruco, Itala Caritas, Fondaĵo pri Nutraĵa Banko, Banko de la Karitataj Agadoj, Asocio “Ĉiam kune por la paco”, Komunumo de S. Egidio, Asocio de Nutraĵa Banko Roma) oficiale agnoskitaj de la Agentejo por la Disdonoj en Agrikulturo (Agea) kiu okupiĝas pri la distribuado de la helpoj. | …W 2013 roku naliczono aż 15 067 obiektów (stołówek i punktów rozdawnictwa) zarządzanych przez 242 ośrodki charytatywne, należące do siedmiu organizacji (Włoski Czerwony Krzyż, włoski Caritas, Fundacja Banco Alimentare, Banco delle Opere di Carità, Stowarzyszenie „Sempre insieme per la Pace”, Comunità di Sant'Egidio, Associazione Banco Alimentare Roma) oficjalnie uznawane przez Agenzia per le Erogazioni in Agricoltura (Agea), zajmującą się dystrybucją środków pomocowych. |
46 | Koncerne la tipon de la nutraĵa helpo ofertata - konkludas la Asocio de la Rektaj Kulturistoj - fromaĝoj estas ĉ. 28% laŭ valoro, sekvataj de pastaĵo kaj pastaĵo por infanoj kaj maljunuloj, kiuj reprezentas 18% de la kosto, de lakto kun 14%, de biskvitoj (12%), sunflora oleo (6%), tomatpulpo (4%) kaj plue, legomoj, konfitaĵoj kaj faruno. | W kwestii oferowanych rodzajów pomocy żywnościowej - podsumowuje stowarzyszenie Coldiretti - około 28 procent wartości tej pomocy stanowią sery, następnie makarony (18% kosztów), mleko (14 %), biszkopty (12%), ryż (8%), olej słonecznikowy (6%), przecier pomidorowy (4%), następnie warzywa strączkowe, konfitury i mąka. |
47 | Komentariante la lastajn datenojn de la Statistika Instituto pri la situacio de okupiteco, la retejo termometropolitico.it asertas: | Komentując ostatnie dane Istat o sytuacji na rynku pracy, portal termometropolitico.it donosi: |
48 | Malpli ol du junuloj el dek laboras, eĉ se oni devas konsideri ene de ĉi tiu dateno la malpliaĝulojn kaj sekve la studentojn. | Mniej niż dwóch na dziesięciu młodych ludzi pracuje, nawet jeżeli trzeba tu wziąć poprawkę na obecność niepełnoletnich, czyli uczniów. |
49 | Fakte, la plej maltrankviliga dateno estas la junula senokupiteco, tio estas la procento de senlaboruloj sur la totala sumo de la okupitoj aŭ serĉantoj de okupo, kiu en septembro atingis 40,4, kreske je 0,2% kompare al aŭgusto kaj je 4,4% kompare al la jaro. | W rzeczywistości najbardziej niepokojące dane to bezrobocie wśród ludzi młodych, to jest stosunek liczby bezrobotnych do liczby zatrudnionych i szukających pracy, który to wskaźnik we wrześniu osiągnął poziom 40,4%. Jest to wzrost o 0,2 punktu procentowego w porównaniu z sierpniem i o 4,4 p.p. w porównaniu do roku poprzedniego. |
50 | Ankaŭ en Twitter la problemo estas multe sentata: | Również na Twitterze problem jest dobrze znany: |
51 | Ses milionoj sen #laboro, duono el ili eĉ ne serĉas ĝin plu. | Sześć milionów bez #pracy, połowa z nich już nawet jej nie szuka. |
52 | Kaj super ĉio junuloj estas senkuraĝigitaj. | I to przede wszystkim #młodzi zniechęceni. |
53 | #krizo #senlaboreco | #kryzys #bezrobocie |
54 | Junuloj ne havas esperon por la estonteco, sed la forton por daŭrigi, la aĝogrupo 40/60 pagas por la krizo. | - Il_libertario (@il_libertario) October 26, 2013 Młodzi nie mają nadziei na przyszłość, lecz mają siłę by iść dalej, za kryzys płacą najbardziej ludzie w wieku 40/60 lat. #suicidi #crisi |
55 | #sinmortigo #krizo | - MalvaGia (@Gabrymalvagia) October 11, 2013 |
56 | La tuja konsekvenco de ĉi tiu katastrofa situacio, krom la junulara senokupiteco (alveninta al la nivelo de 1977, do pli ol 40%) estas la kresko de elmigrado eksterlanden. | Natychmiastową konsekwencją tej dramatycznej sytuacji, poza stopą bezrobocia wśród młodych (dochodzą do poziomów z 1977 roku, to jest ponad 40%) jest zwiększona emigracja za granicę. |
57 | Bildo: Cerbo fuĝas el Italio - Fonto Il nazionale | rysunek: drenaż mózgów włoskiej gospodarki - źródło: Il nazionale |
58 | Pli ol 400 000 italaj magistroj aŭ doktoriĝontoj forkuris el Italio, kaj 59% de la gejunuloj restintaj volus iri eksterlanden pro manko de perspektivoj pri okupiteco en Italio. | Ponad 400 tysięcy Włochów z wyższym wykształceniem wyjechało z kraju, a 59% młodych ludzi, którzy pozostali chciałoby wyjechać przez brak perspektyw na zatrudnienie. |
59 | Alia komplikaĵo estos en la itala demografia estonteco: en 2030, post 16 jaroj, la loĝantoj kun aĝo pli alta ol 65 jaroj estos pli multaj ol la generacioj pli aktivaj. | Kolejne komplikacje szykują się w demograficznej przyszłości Włoch: w 2030 roku, za szesnaście lat, liczba mieszkańców w wieku powyżej 65 lat przewyższy liczbę pokoleń aktywniejszych. |
60 | Eĉ la alfluo de eksterlandaj enmigrantoj ne povos kompensi la mankon de fuĝantaj cerboj; la multaj freŝaj alvenoj estas ŝuldataj al aparta situacio en la Afrika Korno kaj en la arabaj landoj, sed la fenomeno estis jam reduktiĝanta; la nova celo estas landoj pli dinamikaj, ne ja Italujo de senokupiteco kaj de krizo. | Nawet napływ imigrantów z zagranicy nie może zrekompensować utraty najlepszych: ostatnie fale imigrantów były spowodowane szczególną sytuacją na Półwyspie Somalijskim i w krajach arabskich, ale zjawisko to od dłuższego czasu maleje. Nowym celem imigrantów są kraje lepiej rozwinięte gospodarczo, a nie borykające się z bezrobociem i kryzysem Włochy. |