# | epo | por |
---|
1 | Angolo: retaj platformoj por konservi lingvojn de la angolanoj | Plataformas angolanas de aprendizagem de línguas nacionais |
2 | [Ĉiuj ligiloj kondukas al portugallingvaj paĝoj, krom kiam alie notite.] “Meznombre, lingvo malaperas po unu en ĉiu dua semajno, kaj Afriko estas la plej minacata kontinento”, skribis la verkisto José Eduardo Agualusa [angle] en 2011 artikolon pri la evoluado de lingvoj en Angolo. | “Em média, a cada quinze dias desaparece uma língua, e África é o continente mais ameaçado”, apontou o escritor José Eduardo Agualusa num artigo, de 2011, sobre a evolução das línguas em Angola. |
3 | Tamen , dum la pasinta jaro nombro de interretaj platformoj estis kreitaj kun la celo protekti la naciajn lingvojn de Angolo. | Mas ao longo do último ano foram criadas várias plataformas online em favor da salvaguarda das línguas nacionais do país. |
4 | Angolo estas plurlingva lando [angle] kun ses afrikaj lingvoj agnoskitaj kiel naciaj lingvoj krom la portugala kiel la oficiala lingvo. | Angola é um país plurilíngue, com seis línguas africanas reconhecidas como nacionais a par do português enquanto língua oficial. |
5 | Krom tio, oni kalkulas 37 lingvojn kaj 50 dialektojn uzatajn en la lando. | Para além disso, estima-se que existam 37 línguas e 50 dialectos em uso no país. |
6 | Je la fino de oktobro 2013, la blogo de Círculo Angolano Intelectual (Angola Intelektula Rondo) raportis, ke 30 procentoj de la angola loĝantaro (preskaŭ 8,5 milionoj da angolanoj) “nur parolas naciajn lingvojn, kiuj rolas en neniu eduka aŭ socia programo”, aldonante, ke: | O blog Círculo Angolano Intelectual reportou no final de Outubro de 2013, que 30% da população de Angola (cerca de 8,5 milhões de angolanos) “só fala as línguas nacionais que não fazem parte de nenhum programa educacional, social”, acrescentando: |
7 | Ĉi tiu estas alia faktoro, kiu estigas socian ekskluzivadon. | isto é mais um dos factores que gera exclusão social. |
8 | En artikolo [PDF] de Agualusa, eldonita de Casa das Áfricas, Kultura Instituto por Trejnado kaj Studo pri Afrikaj Socioj en San-Paŭlo, la premiita verkisto konsideras “proponon por paco” por la kunekzistado de la naciaj lingvoj kun la portugala lingvo (“gepatra lingvo kontraŭ duonpatrina lingvo”) kaj starigas la demandon: | Num artigo [pdf, 2011] de Agualusa, publicado pelo Instituto Cultural de Formação e de Estudo sobre Sociedades Africanas em São Paulo, Casa das Áfricas, o escritor premiado versa sobre “uma proposta de paz” para a coexistência das línguas nacionais e da língua portuguesa (“língua materna versus língua madrasta”), e questiona: |
9 | Kial en Angolo, lando de multaj lingvoj, verkistoj uzas nur la portugalan? | Porquê que é que em Angola, país de muitas línguas, os escritores apenas utilizam o português? |
10 | En provo por kontraŭagi la fenomenon, diversaj enretaj iniciatoj estis kreitaj dum 2013 fare de junuloj, kiuj rigardas la novajn teknologiojn kiel ilon por la antaŭenigo kaj protektado de naciaj lingvoj. | Procurando contrariar o fenómeno, ao longo do ano de 2013 surgiram várias iniciativas online, criadas por jovens que olham para as tecnologias como um desafio para a promoção e salvaguarda das línguas nacionais. |
11 | Kvin vortoj por demandi en la kimbunda lingvo, kompleze de la fejsbuka paĝo de Evalina. | 5 formas de fazer perguntas em Kimbundo |
12 | Unu projekto, ankoraŭ en sia komenca fazo, kiu celas antaŭenigi lernadon de la angolaj naciaj lingvoj en tute nova maniero, senpaga kaj alirebla de ĉiuj kun aliro al Interreto, estas Evalina. | Um projecto ainda em fase inicial que promete fomentar a aprendizagem das línguas nacionais angolanas de uma forma inovadora, sem custos e ao alcance de todos que tenham acesso à internet é o Evalina. |
13 | Ĝi estis kreita en majo 2013 fare de Joel Epalanga, direktisto de IT-projekto en la telekomunika sektoro. La ĉefa motivo por la kreo de la platformo estis la observo, ke multaj junuloj alfrontas breĉon rilate al la naciaj lingvoj. | Criado em Maio de 2013 por Joel Epalanga, gestor de projectos de tecnologias de informação no sector das telecomunicações, a principal motivação para a criação da plataforma foi a percepção de que há uma lacuna que vários jovens enfrentam no que diz respeito às línguas nacionais. |
14 | La propono estis klarigita en intervjuo en la gazeto Jovens da Banda: | A proposta foi explicada numa entrevista do mentor à revista Jovens da Banda: |
15 | [por ke] junuloj, kiuj hodiaŭ pasigas grandan parton de sia libertempo en la interreto, povas dediĉi kelkajn horojn al lernado de (sia) preferata nacia lingvo. | [para que] os jovens, que hoje em dia gastam boa parte do seu tempo livre na internet, pudessem dedicar algumas horas para aprender um pouco a (sua) língua nacional de preferência. |
16 | Evalina konsistas el fejsbuka paĝo, kie enhavo kiel instigoj por lerni kaj lecionoj en naciaj lingvoj estas kunhavigita. | O Evalina consiste numa página de Facebook onde são disseminados conteúdos, estímulos à aprendizagem e lições sobre línguas nacionais. |
17 | En la tago de publikigado de ĉi tiu artikolo [27 dec. 2013], la paĝo aperigis lecionojn pri la umbunda lingvo [esperante] , la dua plejparolata lingvo post la portugala, kaj pri la kimbunda lingvo [esperante]. | Até à data de publicação deste artigo havia lições de umbundu, a segunda língua mais falada a seguir ao português, e de kimbundo. |
18 | En februaro 2013, platformo por angola ĵargono, Kallun, jam estis raportita [angle] en Global Voices. | Em Fevereiro deste ano a plataforma de gírias angolanas Kallun já mereceu uma nota do Global Voices. |
19 | La projekto celas “krei spacon kie [angola] ĵargono kaj familiara lingvaĵo estas klarigitaj por ke ĉiuj povas kompreni ĝin”, kaj uzas sociajn retojn por disvastigi kunhavadon kaj lernadon en neformala maniero. | O projecto tem como “objetivo criar um lugar onde os calões e gírias [de Angola] sejam explicados e compreendidos por todo mundo” e também utiliza as redes socias para fomentar a partilha e aprendizagem de uma forma informal. |
20 | Alia projekto, kiu elstaras, estas la Vortaro Ngola Yetu, vortaro kaj reta tradukilo por angolaj naciaj lingvoj “evoluigita kun la celo plifortigi angolan kulturon kaj kreskigi ilian uzon inter junuloj”. | Outro projecto a destacar é o Dicionário Ngola Yetu, um dicionário - tradutor online de línguas nacionais angolanas “desenvolvido com o objectivo de solidificar a cultura angolana e massificar o seu uso no seio dos jovens”. |
21 | Kun simpla kaj intuicia fasono ne malkiel Google, ĝi funkcias kiel serĉilo inter la konga, kimbunda, umbunda kaj portugala lingvoj. | Com um visual simples e intuitivo (faz lembrar o Google), funciona como um motor de buscas entre as línguas kilongo, kimbundo, umbundo e português. |
22 | La projekto uzas Fejsbukon kaj Tviteron por interkomuniki kun retuzantoj. | O projecto tem utilizado o Facebook e Twitter para interagir com os internautas. |
23 | Por la konservo de gepatraj lingvoj | Pela preservação das línguas maternas |
24 | La graveco de la inkluzivado de naciaj lingvoj en instruado estas agnoskita de institucioj kaj akademianoj egale. | A importância da implementação das línguas nacionais no ensino é reconhecida por instituições e académicos. |
25 | Meze de junio 2013, la angola portalo Mwelo Weto publikigis intervjuon kun Daniel Peres Sasuku, angola lingvisto kaj lekciisto en la Fakultato de Artoj de la Universitato Agostinho Neto, kiu pledas por la unuarangigo de naciaj lingvoj en instruado: | Em meados de Junho, o portal angolano Mwelo Weto, publicou uma entrevista ao linguista angolano e docente da Faculdade de Letras da Universidade Agostinho Neto, Daniel Peres Sasuku, que defende a priorização das línguas nacionais no ensino: |
26 | Ni opinias, egale, ke la inkluzivado de tiuj lingvoj en instruado estas pli konkreta rimedo por savi kaj konservi ilin kiel parton de la kultura heredaĵo de la angola popolo. | Pensamos, de igual modo que a implementação dessas línguas no ensino é uma forma mais concreta de seu resgate e preservação enquanto patrimônio cultural dos angolanos |
27 | La Regiona Forumo por Universitata Disvolviĝo (FORDU) ankaŭ apogas la ideon, ke naciaj lingvoj devas esti devigaj lernobjektoj en lernejoj. | Também o Fórum Regional para o Desenvolvimento Universitário (FORDU)defende que as línguas nacionais devem ser uma disciplina obrigatória nas escolas. |
28 | El la rekomendoj, kiuj estis faritaj post debato organizita de FORDU en la lasta aprilo, 2013, sub la temo “la naciaj lingvoj kiel vera identeca heredaĵo de la angola popolo”, elstaras jeno: | Das recomendações que resultaram de um debate organizado pelo FORDU em Abril passado, subordinado ao tema “as línguas nacionais como património identitário autêntico do povo angolano”, destaca-se: |
29 | Angolo daŭre estas plurelementa socio el la vidpunkto de siaj lingvoj, tradicioj kaj kulturo (kultura diverseco). Tiu situacio faras Angolon lando riĉa en kulturo, sed seriozaj politikoj estas necesaj por rangaltigi ĉiujn lingvojn kaj doni pli grandan gravecon al la naciaj lingvoj, interalie al la plej vaste parolata kiel la umbunda. | Angola continua uma sociedade plural do ponto de vista das línguas, tradições, cultura (diversidade cultural) tal situação faz de Angola um País rico em cultura, mas precisa política séria de promover as Línguas todas e dar maior grandeza nas Línguas Nacionais, principalmente as mais faladas como Umbundo. |
30 | Inter 2004 kaj 2010, oni faris provon por enkonduki sep naciajn lingvojn en serio da lernejoj en la lando. | Entre 2004 e 2010 foi experimentada a introdução de sete línguas nacionais numa série de escolas do país. |
31 | La Ministerio pri Edukado deklaris en septembro 2013, ke ĝi planas pligrandigi la instruadon de naciaj lingvoj en ĉiujn elementajn lernejojn. | O Ministério da Educação declarou em Setembro de 2013 que prevê expandir o ensino das línguas nacionais a todo o ensino primário. |
32 | Leĝprojekto pri la Statuto de Naciaj Lingvoj en Angolo “por antaŭenigi socian inkluzivadon kaj fortigi la unuecon en etnolingva diverseco” estas en sia konkluda fazo. | Em fase de conclusão está um projecto lei sobre o Estatuto das Línguas Nacionais de Angola, “para promover a inclusão social e fortalecer a unidade na diversidade etnolinguística”. |
33 | Dume, artistoj - en ĉi tiu okazo kantistoj - ankaŭ rekomendis la uzon de naciaj lingvoj en siaj kantoj. | Enquanto isso, também artistas - neste caso cantores - têm recomendado a utilizações de línguas nacionais nos seus temas. |
34 | Ĉu vi scias pri aliaj interretaj iniciatoj por la konservo aŭ instruado de la diversaj lingvoj en Angolo? | Conhece mais alguma iniciativa online pela preservação ou ensino das várias línguas de Angola? |
35 | Lasu al ni komenton! | Deixe-nos um comentário! |