Sentence alignment for gv-epo-20131211-882.xml (html) - gv-por-20120727-33456.xml (html)

#epopor
1Puerto-Riko: Dulingvaj lernejoj revivigas lingvan debatonPorto Rico: Escolas Bilíngües Revivem Debate sobre o Idioma
2La anonco de la puertorika registaro, ke ekde la nova studjaro, kiu komenciĝos venontaŭguste, la instrulingvo en la publikaj lernejoj estos iom post iom ŝanĝita de la hispana al la angla. Tio estigis fortajn reagojn kaj flanke de la subtenantoj, kaj de la kritikistoj.O anúncio [es] do governo de Porto Rico de que a partir do ano escolar que se inicia no próximo mês de agosto começará a mudar paulatinamente o idioma com o qual se ensina nas escolas do país, do espanhol para o inglês, provocou fortes reações tanto de partidários, como de opositores.
3La paŝo, instigita de la gubernatoro de Puerto-Riko, Luis Fortuño, strebas al tio, ke ĉiuj landaj publikaj lernejoj instruu en la Angla ene de la venontaj dek jaroj, kun la escepto kun du studobjektoj, la hispana kaj la historio. La celo estas, ke la junulara loĝantaro estu tute dulingva en la fino de tiu tempoperiodo.A medida impulsionada pelo governador de Porto Rico, Luis Fortuño, busca que dentro de dez anos todas as escolas do país lecionem em inglês, exceto as disciplinas de Espanhol e História, com o propósito de que ao final desse período a população jovem do país seja completamente bilíngüe.
4Anglalingva instruado en la puoertorikaj publikaj lernejoj estas io, kion la lando jam travivis dum la unua duono de la 20-a jarcento.Ministrar aulas em inglês nas escolas públicas de Porto Rico é algo que o país viveu durante a primeira metade do século XX.
5La registaro de Usono, kiu invadis la eksan hispanan kolonion en 1898, en 1900 enkondukis leĝon [es] kiu deklaris, ke publikaj lernejoj devas instrui en la angla kiel parto de la projekto por la “usonigo” de la puertorika loĝantaro.O governo norte-americano invadiu o território em 1898, que anteriormente fora uma colônia espanhola, impondo em 1900 [es] que todas as escolas públicas deveriam ministrar suas aulas em inglês como parte de um projeto de “americanização” da população portorriquenha.
6La projekto malsukcesis de la komenco, sed nur en 1948 la hispana estis fiksita kiel oficiala lingvo en edukado.o projeto fracassou desde o princípio, mas foi apenas em 1948 que se instaurou o espanhol como o idioma oficial de ensino.
7Kun la memoro de tiuj jaroj ankoraŭ vivas tra granda parto de la landa loĝantaro.Por tais razões, Porto Rico tem historicamente uma relação tempestuosa con o inglês.
8La fakto ke la iniciato por dulingvaj lernejoj havas klarajn politikajn motivojn ne venas kiel surprizo. Sur sia blogo, ortizfeliciano [es], Roberto “Pachi” Ortiz Feliciano diras:Apesar da recordação daqueles anos daquele anos continuar viva entre grande parte da população do país, não é de se estranhar que para muitos a iniciativa das chamadas escolas bilíngües tennha claras motivações políticas.
9Fortuño, kvankam li neis tion, celas apliki la politikon “English only (nur la Angla)” por popularigi sin mem ĉe la Respublikana partio, kaj ni supozas ke lia propono ĉefe estas motivita per liaj tre personaj ambicioj.Roberto “Pachi” Ortiz Feliciano no seu blogue ortizfeliciano dice: Fortuño nega, mas busca implementar o “English only” para congraciar-se com o Partido Republicano, e sabemos que sua proposta é motivada principalmente por suas ambições mais pessoais.
10Multaj opinias, ke publikaj lernejoj ne havas la kapablon efike eduki homojn por regi ambaŭ lingvojn, kaj multaj personoj parolis pri tio, kiel ili lernis la anglan sen la helpo de iu ajn formalaj klasoj.Para algumas pessoas parece que a escola pública não possui a capacidade de formar efetivamente pessoas que dominem ambos idiomas e relatam como aprenderam inglês sem ajuda de aulas formais.
11Twitter-a uzanto @picPachi menciis kiel pruvon de sia flua angla, sen la helpo de lernejaj studoj, sian altan poentaron en normigita ekzameno:No Twitter, a usuária @ᶥᵗˢ K! assinalou como prova de seu domínio do inglês uma boa qualificação em um exame de comprovação de domínio do inglês:
12@EpicPachi: Usonaj televidaj spektakloj kaj videoludoj.@EpicPachi: Séries gringas e Videogames.
13La TOEFL [Ekzameno de la Angla kiel unu Fremdlingvo] montras ke tio estas pli bona ol diversaj “dulingvaj lernejoj.”Um TOEFL [Test of English as a Foreign Language / Teste de Inglês como língua estrangeira] melhor que várias “escolas bilíngües” conseguem demonstrar.
14Tamen, aliaj estas de la opinio, ke estus tute avantaĝe por ĉiuj studi en merga programo simila al unu el la registaraj proponoj, kiel Paola Alcazar esprimis en Twitter:Contudo, outros opinam que seria muito proveitoso que todos os estudantes pudessem estudar em um programa do “tipo imersão” como o que o governo propôs, tal como expressou no Twitter a usuária Paola Alcazar:
15@palcazarh: Mi estas produkto de la publika instruado kaj hodiaŭ mi ŝatus esti studinta en dulingva lernejo.@palcazarh: Eu sou fruto da escola pública e hoje em dia desejaria ter estudado em colégio bilíngue.
16Sur sia blogo [es], Kofla Olivieri estas surprizita de la ideo, ke homoj, kiuj mem ne bone scias la anglan volus trudi ion al la resto de la publiko [es]:Em seu blogue, Kofla Olivieri mostrou-se impressionada com o fato de que pessoas que não dominam o inglês queiram impô-lo ao restante do povo:
17… Gubernatoro Fortuño decidis apliki la anglan en niaj lernejoj sen konsulti la instruistojn [es], kiuj estas respondecaj pri instrui al niaj infanoj la damnitan lingvon.…o governador Fortuño decidiu implementar o Inglês em nossas escolas sem consultar os professores, que são os responsáveis por educar nossos filhos em nosso idioma.
18Malgraŭ tio, multaj el ili, niaj instruistoj, ne parolas la anglan.Apesar de muitos deles, nossos professores, não saberem falar Inglês.
19Ĉi tio inkluzivas la grandan plejmulton el niaj honorindaj leĝodonantoj, kiuj volas apliki tiu idiotecon kaj ANKAŬ ne parolas la Anglan [es].Isto inclui a grande maioria de nossos honoráveis legisladores, os que querem impor esta idiotice, pois TAMPOUCO sabem falar Inglês [es].
20Héctor Meléndez, kiu skribas por la interreta gazeto 80 grados, havas malsaman opinion [es]:Héctor Meléndez, escrevendo para a revista digital 80 grados, tem uma opinião distinta [es]:
21La sugesto de iuj favorantoj de la sendependeco kaj aŭtonomio, ke la politikistoj de PNP [Nova Progresema Partio] ridindigas sin postulante la aplikon de la angla sen mem scipovi la lingvon sugestas klasan antaŭjuĝon, eble mankon de kompreno pri la signifo de tio, ke malriĉuloj havu aliron al la angla lingvo.A sugestão de alguns independentistas e autônomos de que os políticos do PNP [Partido Nuevo Progresista / Partido Novo Progressista] fazem o ridículo ao reclamar a imposição do inglês sem saberem inglês sugere um prejuízo classista, talvez insensível sobre significado que os pobres dão a poder conhecer o inglês.
22Precize ĉar la pli aĝaj aneksistoj ne scias la anglan, ili volas ke iliaj infanoj lernu ĝin.Precisamente porque os anexionistas de maior idade não sabem inglês é que desejam que seus filhos o aprendam.
23Ilia manko de lingvoscio ne malpliigas ilian aŭtoritaton, sed prefere certamaniere esprimas ĝin.Sua ignorância não retira a autenticidade, mas que em certo modo a expressa.
24La konsento inter la kritikantoj de la projekto pri dulingvaj lernejoj ŝajnas esti, ke ja estas avantaĝe kaj necese lerni la anglan, sed ne koste de la regiona lingvo, kaj ne simple por pli bona konkurenci en merkatoj sur la tutmonda nivelo.O consenso entre os opositores do projeto das chamadas escolas bilíngües parece ser de que é proveitoso e necessário aprender inglês, mas não às custas da língua vernácula e não para meramente competir melhor nos mercados mundiais.
25Laŭ Ed Morales [es], kiu ankaŭ skribas por 80 grados, dulingveco estas bona se ĝi estas parto de spaco kie kultura interŝanĝo senĉese disvolvigu:Segundo Ed Morales [es], que também publica em 80 grados, o bilingüismo é bom se ocorre dentro de um espaço de negociações culturais que sempre estão em desenvolvimento:
26Estas dulingveco, kiu informas nin, ke la registaro ne rajtas nei aliron al leĝdonaj procezoj, nek bati nin sur la kapo, kiam ni protestas.É um bilingüismo que nos informa que o governo não tem o direito de negar acesso aos processos legislativos nem bater-nos na cabeça quando protestamos.
27Ĝi estas esprimo de la negreco, kiel la regetonaj kaj plenaaj muzikistoj diras, evidente ne parolante angle.É uma expressão da negritude, como falam os cantores reggaetons e os pleneros sem aparentemente falar inglês.
28Estas dulingveco, kiu forigos la kvietan puertorikanon (kiu, fakte, neniam ekzistas), kiu ŝanĝas la ŝercadon al agado.É um bilingüismo que acaba com o portorriquenho dócil (que na realidade nunca existiu), que converte a hesitação em ação.