# | ita | mkd |
---|
1 | Timor Est: investire in creatività e cultura | Источен Тимор: Инвестирање во креативност и култура |
2 | Timor Est è nota per l'artigianato, la cultura musicale e la danza. | Источен Тимор е познат по своите материјални, музички и танцови традиции. |
3 | Proprio sulla celebrazione della sua “cultura” ha condotto la strenua resistenza all'occupazione indonesiana durata dal 1975 al 1999, e dopo l'indipendenza Timor Est ha visto realizzarsi tutta una serie di progetti culturali innovativi. | Славењето на „културата“ беше клучен дел од отпорот против индонезиската окупација од 1975 до 1999, а независноста на Источен Тимор ја одбележаа низа новостанати културни проекти. |
4 | Eppure non si darà mai abbastanza risalto alla grande cultura artigianale timorese che utilizza solo materie prime locali. | Но, она што се занемарува е силната култура на занаетчиство и „создавање“ со материјали што се локално достапни. |
5 | Un nuovo progetto è stato denominato “Tatoli ba Kultura” [en, come i link successivi eccetto ove diversamente specificato], che significa “Trasmettere la Cultura”. | За таа цел се појавува проектот наречен „Tatoli ba Kultura“, што значи „Преминување кон културата“. |
6 | L'obiettivo del progetto, una volta terminata la preparazione ed effettuate approfondite ricerche, sarà di sostenere lo sviluppo di una scuola della creatività: | По обемно истражување и подготовка, проектот ќе се стреми да го поддржи развојот на училиште за креативните индустрии: |
7 | Il progetto punta a creare un'istituzione che sostenga e tuteli la cultura autoctona e porti la creatività a livello dell'istruzione allo scopo di creare innovazione. | Проектот се стреми кон создавање на институција која ќе ја зачува и заштити домородната култура, но и ќе внесе креативност на образовно ниво со цел да се поттикне иновацијата. |
8 | Il coordinatore del progetto, David Palazón, artista originario di Barcellona, Spagna, spiega: | Координаторот на проектот, Давид Палазон е уметник кој потекнува од Барселона, Шпанија. |
9 | Trasmettere la cultura | Тој вели: |
10 | Sono arrivato qui per caso perché volevo prendermi una pausa dal lavoro, fare del volontariato nel mio settore, e poi da una cosa ne è nata un'altra. | Преминување кон културата Случајно дојдов овде [во Источен Тимор] да паузирам од мојата кариера, малку да волонтирам во мојата област, и една работа водеше кон друга. |
11 | Palazón ha attraversato il paese in lungo e in largo insieme al suo team per fare ricerche sulle materie prime timoresi e sulla cultura delle prestazioni artistiche, e grazie a ciò ha potuto raccogliere e pubblicare video molto interessanti, immagini e clip audio sul sito Tatoli ba Kultura “media map”, che diventa sempre più un vero e proprio punto di riferimento. | Тој со својот тим ја крстосуваше земјата, истражувајќи тиморски материјали и културата на изведувањето, а постираше фасцинантни видеа, слики и аудио на Tatoli ba Kultura „медиа мапа“, која се повеќе се препорачува. Некои од најпредизвикувачките видеа се за музички инструменти кои се специфични за областа. |
12 | Alcuni dei video più accattivanti sono quelli in cui compaiono strumenti musicali tipici della zona, come il seguente centrato su uno strumento musicale chiamato Rama, dall'isola di Ataúro: | Така на пример ова видео е за музичкиот инструмент наречен Рама од Островот Атауро: |
13 | L'ambiente timorese è particolare, argomenta Palazón: | Тиморскиот контекст е доста специфичен, вели Палазон: |
14 | Kultura non concepisce il modo di fare cultura alla maniera occidentale. | Kultura не е баш истото како она под што ја подразбираме културата во западниот свет. |
15 | Per i timoresi, cultura è tutto ciò che ereditiamo dal passato, che è il loro punto di riferimento per comprendere da dove essi provengono. | За луѓето на Тимор, култура се сите оние нешта што доаѓаат од минатото, тоа е референтна точка за да разберат од каде доаѓаат. |
16 | Una domanda che mi pongo di continuo quando lavoro nei campi è: Perché seguite proprio queste procedure? | Моето најчесто прашање кога сум на терен: Зошто ова го правиш на таков начин? |
17 | E la risposta è sempre la stessa: ‘Perché i nostri antenati facevano così, ed ci è stato tramandato così di generazione in generazione.' | И одговорот е секогаш ист: ‘Бидејќи тоа е начинот на кој нашите предци го правеле тоа и се пренесува со генерации.' |
18 | Ovviamente essi ricevono molte influenze dall'Indonesia, dalla China, dal Portogallo, ecc … paesi che hanno forti radici nella cultura indigena locale e, in pratica, fanno parte di essa. | Очигледно имаат најмногу влијанија од Индонезија, Кина, Португалија, итн… кои се вкоренети во внатрешноста на културата и во практика се тотално врежани. |
19 | A proposito dell'innovazione, egli sostiene: | Во врска со иновацијата, тој вели: |
20 | Sempre a proposito di tradizioni, Timor è ancora un paese che dipende molto dall'agricoltura di sussistenza, l'economia al di fuori della capitale dipende molto dalla famiglia, dalle merci, ciò che possono usare com merce di scambio, i membri della famiglia e le loro entrate, e come esse vengono distribuite tra le persone che essi scelgono in base alle tradizioni e al credo. | Традиционално гледано, Тимор е се уште држава која е доста зависна од егзистенцијалнато земјоделство, економијата надвор од главниот град е доста зависна од семејството, нивните добра, што можат да разменат, членовите на семејството и нивните приходи, и како овие се разделени меѓу оние кои тие ги избираат, поврзано со нивните традиции и верувања. |
21 | Perciò in un certo senso è molto conservatrice - non in politica - ma perché cambiare le cose implica un serio rischio che molta gente non si può permettere […] Tuttavia all'interno del sistema tradizionale c'è chi è più progressista. | Така што на некој начин многу е конзервативно - не во политичка смисла - туку бидејќи менувањето на нештата води со себе и ризик кој многу луѓе не можат да си го дозволат […] И покрај тоа, во традиционалниот систем има луѓе кои се попрогресивни. |
22 | Infine, Palazón si augura che una scuola delle industrie creative possa tra le altre cose, generare occupazione attraverso l'ascesa di una “classe di creativi”, accrescere lo sviluppo della piccola impresa e potenziare il turismo. | На крај, Палазон се надева дека училиште за креативни индустрии меѓу другото, ќе создаде нови работни места преку издигнувањето на „креативната класа“, ќе го зголеми развојот на малите бизниси и ќе го поттикне туризмот. |
23 | Tatoli ba Kultura conta sul supporto della Griffiths University del Queensland, in Australia, e su un numero di donazioni istituzionali. | Tatoli ba Kultura ја има поддршката на универзитетот Грифитс во Квинсленд, Австралија и на бројни институционални донатори. |
24 | Palazón parafrasa il Professor Tony Fry di Griffith, che dice, “Timor ha due risorse nazionali: il petrolio e la cultura. | Палазон го парафразира професорот Тони Фрај од Универзитетот Грифитс, кој вели „Тимор има два национални ресурси: нафта и култура. |
25 | Il petrolio non durerà per sempre, al contrario, la cultura durerà all'infinito.” | Нафтата нема да трае вечно, но културата ќе трае засекогаш. “ |