# | ita | mkd |
---|
1 | India: se ne va Boa Senior, l'ultima a parlare la lingua preistorica Bo | Индија: Смрт на предисториски јазик |
2 | Boa Senior, l'ultima persona che parlava l'antica lingua Bo è morta [in] la settimana scorsa nelle natie Isole Andaman [in] (territorio dell'India). | Во февруари 2010 година, последниот говорител на древниот јазик Бо (или Ака-Бо), Боа Постарата, почина во својата татковина, Андаманските Острови во Индија. |
3 | È la vivida conferma degli avvertimenti riportati nella relazione stilata dall'Unesco l'anno scorso, secondo cui sono 2.500 le lingue a rischio di estinzione [in]. | Ова е јасна потврда за точноста на минатогодишниот извештај на УНЕСКО, кој предупреди дека 2.500 јазици се на работ на изумирање. Видео: Боа Постарата пее на нејзиниот мајчин јазик, преку Survival International |
4 | Sara Duane scrive dal Minnesota sul proprio blog True to Words [in], volto “all'esplorazione della lingua e della scrittura”, e riporta la notizia aggiungendo che alcune lingue precedentemente morte sono recentemente ricomparse: | Сара Двејн, од Минесота (САД), на својот блог True to Words посветен на „истражувањето на јазиците и на пишувањето“, информира за веста и додава дека некои јазици кои се сметаа за веќе изумрени, во последно време оживеаа: |
5 | Nel 1992 un noto linguista statunitense aveva predetto che entro l'anno 2100 il 90% delle lingue del mondo si sarebbero estinte. | Во 1992 еден истакнат американски лингвист предскажа дека до 2100 година, 90% од светските јазици ќе престанат да постојат. |
6 | Una di queste è scomparsa recentemente con la morte di Boa Senior a 85 anni. | Еден од тие јазици умре минатиот месец кога 85-годишната Боа Постарата почина. |
7 | Era l'ultima persona a parlare la lingua Bo, una delle più antiche al mondo, le cui origini risalgono a 70.000 anni fa. [..] | Таа беше последниот говорител на Бо јазикот, кој броејќи 70.000 години старост, беше еден од најстарите јазици во светот. [..] |
8 | Una lingua può essere salvata dall'estinzione, parziale o totale che sia, se c'è la volontà e, più importante, se ne esistono ampi produzioni scritte. | Јазиците можат да се вратат од работ на изчезнување, па дури и од целосно исчезнување, доколку постои доволно голема волја и најважното - доколку доволен дел од тој јазик постои во пишувана форма. |
9 | L'ebraico era una lingua morta all'inizio del XIX secolo. | Еврејскиот јазик беше мртов јазик на почетокот на 19ти век. |
10 | Esisteva in forma scritta in quanto utilizzato dagli studiosi, ma non c'era modo di sapere come si pronunciassero le parole. | Постоеше во академска пишувана форма, меѓутоа не се знаеше како се изговараа зборовите. |
11 | La tenacia e la volontà degli ebrei d'Israele ha riportato l'ebraico nell'uso quotidiano. | Упорноста и волјата на израелските Евреи го вратија јазикот во секојдневна употреба. |
12 | Anche il gallese nel Regno Unito e il maori in Nuova Zelanda stanno sperimentando un revival. | Исто така, постои и заживување на велшкиот јазик во Велика Британија и на маорскиот во Нов Зеланд. |
13 | Transubstantiation [in], che si descrive come un progetto che “cerca di dare un senso all'eredità della Torre di Babele,” suggerisce di documentare le lingue in estinzione: | Блогот Transubstantiation, кој за себе вели дека се обидува да „најде смисла во наследството на Вавилонската Кула“ предлага документирање на јазиците кои се во процес на изумирање: |
14 | Se siamo in grado di preservare la vita della lingua allora proviamoci sul serio. | Доколку можеме да го зачуваме животот на јазиците, тогаш треба да го сториме тоа по секоја цена. |
15 | Tuttavia, a volte ciò è impossibile e allora forse il compito più importante in quanto linguisti è quello di analizzare, descrivere e documentare; deporre la lingua in estinzione e utilizzare la conoscenza che ne abbiamo per ulteriori ricerche sulla comprensione della condizione umana in generale. | Меѓутоа, понекогаш тоа не е возможно и тогаш, ние како лингвисти, треба да ја извршиме нашата можеби најтешка должност - да анализираме, да опишеме и да документираме; да го дефинираме јазикот така што да можеме да ги користиме нашите познавања на тие јазици за да направиме додатни истражувања во општото познавање на човечката состојба. |
16 | Le Isole Andaman viste dall'alto, foto di Venkatesh K su Flickr | Андаманските острови. Фотографија од Venkatesh K на Flickr |
17 | Madhu Baganiar [in], che appartiene alla comunità indigena Oraon (Kurukh), commenta la scomparsa della lingua Bo dopo la morte di Boa Senior: | Блогот Madhu Baganiar, кој му припаѓа на заедницата на домородците Ораони (Курук), коментира за исчезнувањето на јазикот Бо со смртта на Боа Постарата: |
18 | Ogni lingua ha una propria storia, cultura, stile. | Секој јазик има своја уникатна историја, културен стил и приказна. |
19 | Quando una lingua scompare, sparisce anche l'enorme deposito di conoscenza associato ad essa. | Кога еден јазик умира, заедно со него умира и едно огромно складиште на знаења поврзано со јазикот. |
20 | Oggi è morta una lingua viva e tribale, il “Bo”. | Денес, умре еден жив племенски јазик. |
21 | Domani altre lingue tribali dell'India saranno destinate a morire. | Утре, сигурно е дека и други племенски јазици во Индија ќе умрат. |
22 | Ci sono centinaia di fattori che uccideranno le lingue vive delle tribù… | Постојат стотици причини кои ќе ги убијат живите јазици на племињата… |
23 | Il blogger irlandese The Poor Mouth [in] piange la perdita del Bo e scrive: | Ирскиот блогер The Poor Mouth тагува за загубата на Бо и вели: |
24 | Le lingue vanno e vengono - possiamo vedere le tracce di numerose lingue scomparse nelle Isole Britanniche (Yola, Norn, Cumbric, etc.) - ma non posso fare a meno di pensare che quando scompaiono, perdiamo qualcosa di molto importante in questa ricca e scura zuppa che è l'umanità. | Јазиците доаѓаат и си заминуваат - можеме да ги видиме трагите од некои загубени јазици на Британските Острови (Јола, Норн, Кумбриски итн. ) - но не можам а да не чувствувам дека кога јазиците умираат, изчезнува нешто значајно од богатата, темна супа од која се состои човештвото. |
25 | La morte di Boa ci impoverisce tutti. | Заминувањето на Боа не прави сите нас безвредни. |