# | ita | mkd |
---|
1 | Turchia: gas lacrimogeni brasiliani contro i manifestanti di #occupygezi | Со бразилски солзавец против турските демонстранти |
2 | Questo articolo di Bruno Fonseca e Natalia Viana di Agenzia Pubblica -agenzia indipendente brasiliana di giornalismo investigativo- è stato pubblicato originariamente nel reportage “Bomba brasileira na pele turca” [pt, come i link successivi eccetto ove diversamente indicato] e faceva parte del nostro servizio speciale #IndústriaBrasileiraDeArmas sulla lobby dell'industria delle armi in Brasile. | [Сите линкови водат кон португалски веб-страници, освен доколку не е нагласено поинаку.] Овој напис, напишан од Бруно Фонсека и Наталија Виана за Agência Pública, бил првично објавен како извештај со наслов “Bomba brasileira na pele turca” (Турците ги почувствуваа бразилските бомби од прва рака) и е дел од специјалното медиумско покривање #IndústriaBrasileiraDeArmas (бразилска индустрија за оружје) за лобито и индрустријата на оружје во Бразил. |
3 | Il servizio verrà pubblicato su Global Voices Online in una serie di tre articoli di cui questo è il primo. | Сторијата ќе биде објавена во серија од три написи на Global Voices Online. Ова е првиот дел од таа серија. |
4 | Nel 2012, quando si scoprì la scritta “Made in Brazil” stampata sui candelotti di gas lacrimogeni usati contro i manifestanti pro-democrazia in Bahrain (che secondo le denunce degli attivisti avrebbero addirittura causato la morte di un neonato vittima del gas), il Ministero degli Esteri brasiliano annunciò che avrebbe indagato su eventuali irregolarità nell'esportazione. | Во 2012, кога натписот „Произведено во Бразил“ се појави на кутии со солзавец кој се користеше против про-демократските демонстранти во Бахреин, наводно, предизвикувајќи ја смртта на повеќе од десетина луѓе вклучувајќи и бебе старо само пет дена [англиски], бразилското Министерство за надворешни работи (Итамари) објави [англиски] дека ќе започне истрага за дали постоеле било какви нерегуларности при извоз на бразилски солзавец. |
5 | | Сепак, една година подоцна, Итамари вели дека само го набљудува случајот без спроведување на било какви конкретни истраги или преземање на било какви мерки. |
6 | Nonostante l'annuncio, a un anno di distanza l'Itamaraty [en], si è fermato ad una mera osservazione del caso senza aver condotto alcuna indagine o preso ulteriori iniziative. L'attivista americano-saudita Rasheed Abou-Alsamh, autore della denuncia, risponde indignato: | Со вознемирен тон, Американско-саудискиот активист Рашид Абоу-Алсам, автор на известување во медиумите од јануари 2012 во кое ја напаѓа употребата на бразилски солзавец против про-демократските демонстранти во Бахреин, напиша [англиски]: |
7 | L'Itamaraty ci crede degli ingenui. | Итамари сигурно не смета за наивни. |
8 | In assenza di restrizioni in materia di esportazione di armi non letali, il gas, prodotto dalla società Condor SA di Rio de Janeiro, viene utilizzato in questi giorni dalla polizia turca per reprimere le crescenti proteste contro il governo di Recep Tayyip Erdogan, che si estendono in 60 località di tutto il Paese, con un bilancio provvisorio di centinaia di feriti e almeno 2.000 arresti. | Во отсуство на рестрикции (од бразилската влада) за извозот на не-смртоносно оружје, истиот солзавец, произведен од компанијата Кондор СА во Рио де Женеиро, сега се користи од страна на турската полиција за поттиснување на порастот на протестите против турската влада, кои се проширија на повеќе од 60 локации низ земјата, оставајќи стотици повредени и околу 2000 приведени. |
9 | Amnesty International ha confermato l'uso di gas lacrimogeni brasiliani durante le manifestazioni, iniziate per una protesta pacifica contro l'abbattimento di 600 alberi in piazza Taksim, a Istanbul. | Amnesty International ја потврдува употребата на бразилски солзавец за време на протестите - што започна по мирниот протест за отстранувањето на 600 дрва од плоштадот Таксим во Истанбул. |
10 | Suzette Grillot, professoressa americana che si trova ad Ankara, ha fotografato uno dei proiettili brasiliani utilizzati dalla polizia, e ha riferito ad Agenzia Pubblica: | Американската професорка Сузан Грилот, која се наоѓа во Анкара, направи фотографија од бразилските, метални кутии солзавец кои се користат од страна на полицијата и за Agência Pública изјави: |
11 | Un membro del nostro gruppo ha trovato la capsula la notte del 3 giugno scorso ad Ankara. | Членот на една група сношти ја пронајде оваа кутија (3 јуни) во Анкара. |
12 | Uno dei due proiettili di gas lacrimogeni brasiliani utilizzati dalla polizia turca e fotografato dalla professoressa. | Американска професорка фотографираше кутија од бразилски солзавец кој го користи турската полиција. |
13 | Immagine: Suzette Grillot. Concessa con licenza Creative Commons. | Фотографија на Сузан Грилот, заштитена под Криејтив Комонс лиценца. |
14 | Il gas lacrimogeno brasiliano è stato utilizzato ad Istanbul, fin dall'inizio delle proteste il 31 maggio. | Бразилски солзавец се користи уште од почетокот на протестите во Истанбул на 31 мај. |
15 | Un partecipante del movimento Occupy Gezi, che preferisce rimanere anonimo per timore di rappresaglie, riferisce: | Еден учесник од движењето „Окупирај го Гези“, кој од страв не сакал да биде идентификуван, објаснува: |
16 | Quel giorno c'era solo un piccolo gruppo di ambientalisti. | Тој ден имаше само мала група екологисти. |
17 | La polizia ha fatto irruzione nel parco alle cinque di mattina, mentre la gente dormiva nelle tende. | Полицијата го окупираше паркот во пет часот наутро додека овие луѓе спиеја во своите шатори. |
18 | I poliziotti hanno iniziato ad attaccare i manifestanti con il gas lacrimogeno e a bruciare le tende; avrebbero dovuto lanciare i cilindri contenenti il gas verso l'alto, e invece miravano alla gente. | Полицијата палеше шатори и ги нападна демонстрантите со солзавец. Иако требаше да го исфрлаат солзавецот нагоре, тие целеа директно кон луѓето. |
19 | C'è chi ha perso la vista a causa del gas puntato negli occhi, e chi è stato colpito alle braccia e alle gambe. | Неколкумина го изгубија својот вид од директниот удар во лице, други пак беа погодени во раце или нозе. |
20 | Sono centinaia i video che mostrano gli effetti del gas: lacrime, nausea, vomito, difficoltà respiratorie. | Има милиони снимки кои укажуваат на ефектот на солзавецот: солзи, гадење, повраќање, отежнато дишење. |
21 | Il Dipartimento per i diritti umani delle Nazioni Unite ha invitato la Turchia a condurre un'indagine indipendente sulla condotta delle proprie forze di sicurezza durante le proteste. | Канцеларијата на ОН за човекови права побара од Турција да спроведе независно истражување за нејзините безбедносни сили во однос на протестите. |
22 | Il portavoce dell'Alto Commissariato delle Nazioni Unite per i Diritti Umani, Cécile Pouilly, ha detto: | Портпаролот на Високиот комесаријат за човекови права на ОН, Сесил Поули, изјави: |
23 | Siamo preoccupati a causa delle notizie di un uso eccessivo della forza da parte delle forze dell'ordine contro i manifestanti. | Загрижени сме од извештаите за прекумерно користење на сила од страна на полицијата врз демонстрантите. |
24 | Armi non letali che però uccidono | “Не-смртоносните” оружја убиваат |
25 | Il cilindro fotografato dalla nord-americana Suzette Grillot, e ciò che rimane di un candelotto di gas lacrimogeno a lungo raggio (GL 202), è stato prodotto dalla Condor, azienda leader in America Latina nella produzione di questo tipo di armi. | Лимената кутија фотографирана од Сузан Грилот е остаток од солзавец со голем дострел (GL 202) произведен од Кондор, лидер во производството на таков тип на оружја во Латинска Америка. |
26 | Il proiettile raggiunge una distanza media di 120 metri, e ha la capacità di oltrepassare ostacoli tipo muri e barricate “per disperdere e sfollare gruppi di protestanti non autorizzati”, come viene descritto dal proprio fornitore. | Овој солзавец може да достигне просечна далечина од 120 метри и треба да биде исфрлен пред или над препреки како ѕидови и барикади „со цел отстранување на луѓе или растурање на група на престапници“, според описот на самиот производител. |
27 | L'uso improprio dei proiettili però, spiega la Condor nel suo sito, può causare gravi danni per la salute, e portare perfino al decesso. | Сепак, Кондор на својата веб-страница тврди дека некоректна употреба на ова оружје може да предизвика сериозни оштетувања на здравјето - дури и смрт. |
28 | Un'altra foto scattata dai manifestanti mostra un cilindro di gas lacrimogeno a movimento casuale (GL 310), noto anche come “ballerina”. | Друга фотографија направена од демонстраторите покажува солзавец со непредвидливо движење (GL 310), исто познат под името „балерина“. |
29 | Dopo aver toccato il suolo, la capsula salta e si muove in diverse direzioni, spargendo il gas su una vasta area, evitando così che un manifestante la prenda in mano per rilanciarla verso la polizia. | При контакт со земјата, оваа бомба се одбива движејќи се во различни насоки, ширејќи гас над големи пространства и избегнувајќи ја можноста „целта“ да ја фрли бомбата назад кон полицијата. |
30 | Il sito web dell'azienda produttrice spiega che in caso di contatto con materiale infiammabile, la capsula può prendere fuoco. | Веб-страницата на компанијата тврди дека оваа бомба може да предизвика пожар кога доаѓа во контакт со запалливи материјали. |
31 | Foto fatta dai manifestanti: le granate GL 310 e GL 202 Condor (1 ° e 3° oggetto da sinistra a destra). | Во фотографија споделена од демонстраторите, оружјата GL310 и GL202 од Кондор се прикажани (прв и трет од лево кон десно). |
32 | La seconda arma da sinistra a destra è della Nonlethel Technologies, la più grande società statunitense esportatrice di armi non letali alla Turchia, insieme alla brasiliana Condor. | Второто оружје од лево е произведено од Nonlethal Technologies, компанија од САД, која е главен увозник на несмртоносни оружја во Турција, покрај бразилскиот Кондор. |
33 | Concesso con licenza Creative Commons. | Фотографијата е заштитена со Криејтив Комонс лиценца. |