# | ita | mkd |
---|
1 | Perù: si intensifica il dibattito online sull'agricoltura OGM | Перу: Засилена дебата во однос на одгледување на генетско модифицирани растенија |
2 | Il mais transgenico è tra i semi geneticamente modificati più utilizzati a livello mondiale (Foto: Peter Blanchard/FLickr, Licenza Creative Commons) | Оваа објава е дел од нашата специјална репортажа Глобален развој 2011. Пченката е едно од најупотребуваните генетско модифицираните семиња ширум светот (Слика: Питер Бланшард/ Фликр, лиценца Криејтив Комонс BY - ЅА 2.0) |
3 | Il 15 di aprile in Perù è stata ufficialmente approvata l'importazione di semi transgenici: la decisione ha provocato un intenso dibattito tra i favorevoli al ricorso su grande scala degli organismi geneticamente modificati (OGM) [it], e coloro che invece li considerano dannosi per la biodiversità e la salute [it]. | [Забелешка: Сите врски се на шпански] Во Перу, официјалното потпишување на Одлуката 003 на 15 април, која дозволува увоз на генетски модифицирани (ГМ) семиња во земјата, продолжува да разгорува дебата меѓу оние во чија корист е генералната употреба на генетско модифицирани организми (ГМО) и оние кои се плашат од нејзината штетност на биодиверзитетот во земјата и здравјето на нејзините луѓе. |
4 | Alcuni esperti in questa tematica si sono espressi a favore dei semi transgenici, affermando che grazie alla loro resistenza e alle loro qualità generebbero una riduzione delle spese nel settore agrario [es, come per tutti gli altri link eccetto ove esplicitamente indicato], mentre altri non solo dubitano della supposta innocuità degli alimenti elaborati a base di coltivazioni transgeniche, ma mettono all'erta sulla probabile impollinizzazione di coltivazioni silvestri e native con i pollini provenienti dalle coltivazioni transgeniche, il che porterebbe all'alterazione irreversibile di piante e frutti tradizionali che costituiscono parte del patrimonio naturale e culturale delle popolazioni locali. | И покрај тоа што некои експерти ги одобруваат ГМ семињата со тврдење дека отпоротноста и особините на тие семиња ќе создадат помала земјоделска загуба, други експерти покажуваат сомнеж околу наводната безопасност на храната произлезена од ГМ жетви и ја предупредуваат јавноста од големата веројатност поленот од жетвите на ГМ да доведе до опрашување на дивите и домашни семиња, на овој начин предизвикувајќи неповратни измени на традиционалните растителни и овошни видови кои се дел од културното и природното богатство на локалните заедници. |
5 | Il famoso chef peruviano Gastón Acurio è convinto che gli alimenti OGM costituiscano una minaccia per la biodiversità peruviana. | Популарниот перуански готвач, Гастон Акурио, е убеден дека ГМ храна претставува закана за перуанскиот биодиверзитет. |
6 | Acurio ha richiamato l'attenzione sugli interessi economici delle lobby che si sono battute per l'approvazione del decreto numero 003, e oggi chiede che “siano protetti gli interessi di tutti i peruviani e non solo quelli di pochi individui”. | Акурио става акцент на наводните економски интереси на лобирачките групи кои одржува кампањи за одобрение на Одлуката 003 и сега бараат „Перунските интереси да бидат приоритетни, а не само оние кои засегаат само неколку индивидуалци“. |
7 | Tra le prime vittime del dibattito c'è da annoverare il ministro dell'agricoltura, Rafael Quevedo, obbligato a dimettersi quando è stato reso noto dalla giornalista Jackie Fowks nel suo blog Notas desde Lenovo che Quevedo stava ricoprendo allo stesso tempo anche il ruolo di direttore di una compagnia che faceva uso di prodotti OGM. | Ова прашање предизвика оставка на поранешниот министер за земјоделство, Рафаел Ќеведо, по откривањето дека тој е извршен директор на компанијата која произведува генетско модифицирани производи, како што откри новинарката Џеки Фоукс на нејзиниот блог Notas desde Lenovo. |
8 | Sebbene Quevedo abbia negato le accuse, rimane un fervente sostenitore delle coltivazioni geneticamente modificate in Perù e uno dei suoi assessori, Alexander Grobman, proprietario di una serie di compagnie che vendono semi OGM, è stato recentemente licenziato dall'attuale ministro dell'agricoltura, Jorge Villasante. | Иако Ќеведо го отфрли ова обвинение, тој беше верен претставник на одгледувањето генетско модифицирани жетви во Перу. Освен тоа, еден од неговите советници, Александар Гробман поседуваше компании кои продавале ГМ семиња и тој тукушто е отпуштен од тековниот министер, Хорхе Виласанте. |
9 | Lo chef Gastón Acurio in posa con la famiglia Hancco. | Готвачот Гастон Акурио сликан со семејството Ханко. |
10 | La famiglia di contadini coltiva 200 varietà di patate sui suoi 5,000 mq di terra. | Ова семејство одгледува 200 видови на компир на нивната земја од 5000 метри квадратни. |
11 | (Foto: Gastón Acurio Facebook Fan Page) | (Слика: Гастон Акурио, од Фејсбук фан страница) |
12 | Nel frattempo, il Ministro per lo Sviluppo Antonio Brack Egg, ha ricordato che circa il 65% dell'agricoltura peruviana dipende dalla biodiversità del paese, e che l'esportazione di prodotti nazionali e il turismo generano fondi per più di 8 miliardi di dollari all'anno. | Во меѓувреме, министерот за животна средина, Антонио Брак Ег, ја потсети земјата дека некои 65% од земјоделството во Перу зависи од биодиверзитетот во земјата, како извозот на државно производство и собирање на туристичко-генерирани приходи од 8 милијарди долари годишно. |
13 | In Perù, l'importazione di mais e di soia OGM è permessa solo se il prodotto è destinato all'alimentazione animale o come additivo ad alimenti come l'olio o il latte di soia. | Во Перу, увозот од ГМ пченка и соја единствено е дозволено ако производот треба да се употребува за исхрана на добитокот или ако се користи како додаток во исхраната како што е маслото или соиното млеко. |
14 | Oggi si calcola che ogni peruviano consumi 63 kg di mais OGM all'anno. | Пресметано е дека секој Перуанец конзумира 63кг генетски модифицирана пченка годишно. |
15 | Un problema aggiuntivo è dato dal fatto che le leggi peruviane non regolano ancora che sulle etichette delle scatole di alimenti venga indicato se il cibo contiene o meno ingredienti OGM. | Фактот дека перуанските закони се уште не регулираат каква информација би требало да стои на етикетите од производите во однос на тоа дали храната содржи генетски модифицирани состојки е исто така проблем. |
16 | Numerose organizzazioni regionali stanno chiedendo che venga votata la moratoria al decreto 003. | Неколку регионални организации бараат мораториум на Одлуката 003. |
17 | Secondo il ministero dell'agricoltura, la moratoria proposta dovrebbe durare cinque anni, in modo da rendere il tema di discussione pubblica e da riuscire a informare i peruviani di tutte le implicazioni associate alla coltivazione dei semi OGM, con l'obiettivo di raggiungere un ampio consenso sul tema. | Според Министерот за земјоделство, предложениот мораториум треба да трае пет години, со цел да се запре поголема јавна дебата и притоа да се информираат жителите на Перу за сите импликации поврзани со садењето и одгледувањето на ГМ семиња со цел да се постигне консензус за прашањето. |
18 | La Convención Nacional del Agro Peruano, specialisti, esperti dell'alimentazione e organizzazioni cittadine invece della moratoria chiedono l'immediata abrogazione del decreto. | Националната конвенција за земјоденство во Перу, специјалисти, експерти за исхрана и граѓански организации не бараат мораториум, туку инсистираат за моментално укинување на Одлуката. |
19 | Molte ammistrazioni locali (Cajamarca, Huánuco, Cusco, Ayacucho, San Martín, Lambayeque e Lima) hanno addirittura approvato ordinanze che li dichiarano “liberi da OGM”, sperando di poter proteggere così le loro varietà native di patate e di altri prodotti locali. | Неколку локални влади (Кажамарка, Хуануко, Куско, Ајакучо, Сан Мартин, Ламбајеки и Лима Метрополитана) дури напишаа и уредби прогласувајќи се себеси за „ослободени од ГМ“ надевајќи се дека ќе ги заштитат различните домашни видови на компир и други локални производи. |
20 | Patate native. | Домашни компири. |
21 | In Perù crescono circa 3000 varietà di patate. | Перу одгледува околу 3000 видови на компир. |
22 | (Foto: FoodCultura/Flickr, licenza Creative Commons) | (Слика: FoodCultura/Фликр, лиценца Криејтив Комонс BY-NC-ND 2.0) |
23 | A questo riguardo, la Presidenza del Consiglio dei ministri ha stabilito che la Commissione multisettoriale che ha l'incarico di presentare le proposte per la regolazione della Biosicurezza debba entrare in azione al più tardi a partire dal 1° di giugno 2011 in modo da elaborare il primo rapporto entro i successivi 30 giorni. | По ова исто прашање, претседателството на Советот на министри утврди дека Мултисекторска комисија одговорна за создавање на предлози за регулирање на биолошката заштита треба да биде воспоставена најдоцна до 1 јуни 2011 па до крајот и да цели кон објавување на извештај во рок од 30 дена. |
24 | Il dibattito ha ottenuto un'attenzione crescente in ambito pubblico da quando il famoso chef Gastón Acurio ha iniziato a occuparsi del tema seguendolo molto attentamente dalla sua bacheca di Facebook, su cui ha scritto: | Дебатата доби големо значење во јавната сфера кога познатиот готвач Гастон Акурио се вмеша во збиднувањето и постојано беше активен на неговиот Фејсбук профил: |
25 | Non siamo contro i prodotti OGM. | Ние не сме против ГМ производи. |
26 | Siamo contro il fatto che i semi OGM possano contaminare la nostra agricoltura e che siano coloro che vendono questi semi quelli che vogliano imporci le loro regole al proposito. | Ние сме против фактот дека ГМ семињата можат да го загадат нашето замјоделство и тоа е за луѓето кои го продаваат овие семиња и кои сакаат да ги наметнат нивните измислени правила врз нас. |
27 | L'agricoltura peruviana è e continuerà ad essere un potenza in tutto il mondo. | Земјоделството во Перу е и ќе биде препознатливо низ светот. |
28 | I netizen peruviani hanno giocato un ruolo molto attivo nel dibattito sotto vari punti di vista. | Нетизените во Перу имаат активна улога во прашањето, водејќи кампањи од различни переспективи. |
29 | Il blog di Toustodo sottolinea alcuni dei rischi che deriverebbero dalla creazione di coltivazioni OGM in Perù: | Блогот Toustodo расветли некои од постоечките ризици за воспоставување на ГМ одгледување во Перу: |
30 | Sappiamo cosa c'è dietro tutto questo, conosciamo quali sono le conseguenze ambientali che questo implica e l'immenso interesse finanziario e economico che è stato nascosto dietro un manto di progresso, soprattutto sapendo che ricorrere a questa tecnologia porterebbe alla povertà più estrema, dato che esiste solamente un 3.81% di terre su cui sono possibili coltivazioni rinnovabili mentre il 37% sono ricoperte da foreste. | Ние знаеме што стои позади сето ова, како што ги знаеме и последиците кон животната средина. Огромниот финансиски и економски интерес се прикрива зад велот на напредокот, особено како што знаеме дека имплементирањето на оваа технологија ќе го воведе Перу во опасна состојба на незнаење кога само 3.81% од земјата ќе се смета за прикладна за обновување во земјоделството и 37% од шумната површина. |
31 | Toustodo prosegue: | Toustodo продолжува: |
32 | Per questo motivo le alternative sono due. | Затоа постојат две алтернативи. |
33 | La prima è quella di eliminare le foreste e trasformare la zona in un terreno arabile anche a costo di sapere che sono foreste; in questo caso le conseguenze ecologiche, ambientali e economiche sarebbero disastrose. | Првото е сечење на шумите и претворање во регион со обработлива почва, па и покрај фактот дека тоа се шуми, и дека еколошките, животните, економските последици ќе бидат катастрофални. |
34 | La seconda alternativa è quella di comprare la terra dei più poveri, creando in questo modo disordini sociali, disoccupazione, sofferenze ecc. | Втората алтернатива е да се откупи земјиште од сиромашните, предизвикувајќи социјален хаос, невработеност, неправда и.т.н. |
35 | Francisco Estrada sottolinea che l'eventuale approvazione dell'uso di semi OGM minaccerebbe i piccoli contadini: | Francisco Estrada истакнува дека одобрувањето на употребата на ГМ семиња ќе биде закана за малите фармери: |
36 | …La parte peggiore di questa storia (…) è che gli OGM sono brevettati. | …Ајде да дојдеме до најлошиот дел од проблемов (…) Генетско модифицираните семиња имаат патент. |
37 | Questo significa che i contadini sono costretti a pagare per un determinato seme ogni volta che lo vogliano coltivare. | Тоа е исто како фармерите да се присилени да плаќаат за семе секогаш кога тие ќе посакаат да одгледуваат. |
38 | Si ipotizza che la cultura Quechua abbia tramandato la coltivazioni di 150 varietà di mais. | Културата Куечуа се смета за одговорна за припитомување на 150 видови пченка. |
39 | (Foto: whl.travel/Flickr, Licenza Creative Commons) | (Слика: whl.travel/Фликр, лиценца Криејтив Комонс BY-NC-SA 2.0) |
40 | Nel suo blog Kiwichita, Ana María Quispe sottolinea che trattandosi di una minaccia agli alimenti tradizionali e alla coltivazione nei villaggi, la diffusione dei semi OGM ha provocato povertà, malnutrizione e un ricorso crescente all'assistenza pubblica. | На нејзиниот блог Кивичита, Ана Марија Киспе нагласува дека поради тоа што е закана за одгледувањето на традиционална храна во селата, распространетоста на ГМ жетви постана причина за сиромаштија, лоша исхрана и поголема зависност од владината помош. |
41 | Alberto e Kathy del blog Cada Plato Es Una Fiesta, accusano direttamente la Monsanto - la compagnia considerata la più grande produttrice di semi geneticamente modificati - ed elencano gli altri pericoli ambientali, sanitari e economici, associati all'utilizzo di queste sementi. | Алберто и Кети од блогот Cada Plato Es Una Fiesta, директно го обвинуваат Монсанто - фирмата која се смета за најголемиот произведувач на генетски модифицирани семиња - и листа на други еколошки, санитарни и економски опасности кои се претпоставува дека се поврзани со растењето на такви семиња. |
42 | Nel suo blog, Antonio Velarde sottolinea che tra questi presunti danni non sono ancora stati studiati i rischi per la salute pubblica : | На овој блог Антонио Веларде укажува на фактот дека меѓу претпоставените опасности, ризиците на јавното здравје се уште не се истражени: |
43 | Personalmente non comprerei questi prodotti dato che non conosco quali siano i possibili effetti sulla salute delle persone che li consumano (…) è una vergogna che nonostante viviamo in una zona ricca di risorse naturali e ittiche, i politici e i peruviani che sono legati alle attività agricole e alla pesca non sappiano amministrare queste risorse e arrivino a decidere di importare prodotti sviluppati in laboratori senza essere sicuri che siano innocui. | Лично, не би ги конзумирал овие производи, пред се, поради претпазливост заради фактот дека не сум информиран за можните ефекти врз здравјето на личноста која ги конзумира овие производи (…) Неблагодарно е покрај живеењето во регион кој е богат со природни ресурси и маринци, министрите и Перуанците кои се поврзани со земјоделство, одгледување и риболов не знаат како да раководат со овие ресурси и поради тоа доаѓаат до решение да увезуваат производи кои се израснати во лабараторија и за чија безбедност не сме сигурни. |
44 | Anche i social network sono intervenuti sul tema. | Социјалните мрежи се исто така вклучени во прашањето. |
45 | Esistono pagine di Facebook dedicate a questo argomento nate in netta opposizione ai prodotti OGM. | Има Фејсбук страници кои се посветени на прашањето, создадени за директно спротивставување на ГМ производство. |
46 | Su Twitter, María Jiménez (@antitaurinahej) dice: | На Твитер, Марија Хименез (@antitaurinahej) вели: |
47 | No ai prodotti OGM in Perù o altrimenti che se li mangi tutti [il Presidente] Alan Garcia http://tinyurl.com/3ejf3t3 | Не на ГМ производите во Перу. Ако не [ претседателот] Алан Гарсија би требало да ги јаде сите: http://tinyurl.com/3ejf3t3 |
48 | While Da Calmet (@ecoilora) dice: | Додека Да Калмет (@ecoilora) вели: |
49 | O.o recórcholis!! | O.o recórcholis!! |
50 | En Huaral (INIA) se estarían preparando parcelas para cultivo de transgénicos http://bit.ly/kmyVo1 NO #transgénicos #perú | En Huaral (INIA) se estarían preparando parcelas para cultivo de transgénicos http://bit.ly/kmyVo1 NO #transgénicos #perú |
51 | O.o dio mio!! | O.о Боже!! |
52 | Al Huaral [l'Istituto nazionale per l'innovazione agricola] avrebbero individuato le terre su cui coltivare gli OGMhttp://bit.ly/kmyVo1 NO #transgénicos #perú | На земјата Хуарал [Националниот институт за земјоделски иновации] започна подготовка за растење на ГМ производи http://bit.ly/kmyVo1 НЕ#transgénicos #perú |
53 | Francisco Drakerm (@Drakerm) racconta che sta succedendo la stessa cosa in Cile: | Франциско Дракерм (@Drakerm) наведува на фактот дека истиот проблем е застапен и во Чиле: |
54 | PERU' DI' NO AGLI OGM. | ПЕРУ ВЕЛИ НЕ ЗА ГМ. |
55 | In Cile sta vincendo il fronte contro i semi transgenicihttp://bbc.in/kdtqoL | Војната против ГМ семињата зема замав во Чиле http://bbc.in/kdtqoL |
56 | Il dibattito continua a essere molto acceso nei social network peruviani e ci saranno certamente delle novità in giugno, quando la Commissione del governo che si occupa del tema inizierà a proporre delle modifiche alla normativa sulla biosicurezza. | Дебатата продолжува да ги пали социјалните мрежи во Перу и сигурно е дека ќе има повеќе новости во јуни кога владината комисија одговорна за ситуацијата, ќе започне со ревидирање и предлагање на измени за регулирање на биолошката безбедност. |