# | ita | mkd |
---|
1 | <em>Avatar</em>: pro o contro i diritti e la cultura dei nativi? | Аватар: За или против културата и правата на староседелците? Додека едните сметаат дека визуелно извонредниот Аватар (2009 г. |
2 | Gran successo mondiale per Avatar (2009) [it], il film di fantascienza di James Cameron sul fallito tentativo dei terrestri di colonizzare un altro pianeta, visto da diverse angolazioni. Mentre la pellicola viene riconosciuta dall'opinione pubblica come espressamente antimperialista [in], alcune voci fuori dal coro sostengono che il film - il più veloce della storia a raggiungere il miliardo di dollari d'incassi al botteghino - contenga una vena di razzismo nei confronti delle popolazioni indigene. | ), научно- фантастичниот филм во кој се зборува за целосно неуспешниот обид на луѓето од Земјата да колонизираат друга планета е широко прифатен како сосем антиимперијалистички филм, другите пак сметаат дека- филмот којшто се наоѓа на прво место на киноблагајните на најгледани филмови во историјата - содржи суптилни облици на расизам кон локалните жители (староседелците). |
3 | Will Heaven, che cura un blog sul sito del quotidiano inglese Telegraph riguardo politica, Internet e religione nel Regno Unito, accusa il film di razzismo e di arroganza tipici della sinistra occidentale [in]: | Авторот на блогот Телеграф (Telegraph), блогерот Вил Хевн, којшто обично пишува за политика, интернет и религија во Велика Британија, го оценува филмот како расистички и арогантно западно - левичарски филм: |
4 | Non vorrei rovinare la trama, ma ecco la configurazione di base: un gruppo di umani mercenari ha colonizzato un pianeta lontano, Pandora, per estrarre un deposito minerario di inestimabile valore. | Не би сакал да го уништам заплетот, но еве ви ја кратката содржина: група на користољубиви луѓе од Земјата ја колонизира далечната планета, која се вика Пандора, со цел да извади огромни количества на скапоцени минерали. |
5 | I “nativi” di Pandora - una razza di alieni molto alti dalla pelle blu, chiamati Na'vi - vivono in un'area del pianeta che deve essere minata. | Локалните жители на планетата Пандора- високи, сини вонземјани наречени На'ви - живеат на земјишна површина којашто е наменета за експлоатација. |
6 | Al loro rifiuto di essere trasferiti altrove, vengono attaccati dagli umani. […] | Тие не сакаат да се преселат, па затоа луѓето ги напаѓаат. |
7 | La tematica di gran lunga più discutibile in Avatar riguarda l'eroe del film, un giovane disabile americano, Jake Sully, interpretato da Sam Worthington. | […] Но, најскандалозната тема во Аватар е токму главниот лик, младиот хендикепиран Американец, Џек Сали, кој го игра Сем Вортингтон. |
8 | Ancor prima che gli umani dichiarino guerra ai Na'vi, Sully va a trovarli (con le sembianze di un avatar dalla pelle blu) in un ultimo disperato tentativo di trovare una soluzione diplomatica. | Пред да им објават војна на племето На'ви, луѓето го испраќаат Сали на планетата (во облик на син аватар), со последна надеж дека ќе пронајде дипломатско решение. |
9 | Ma, guarda caso, diventa uno di loro - simpatizzando con la loro triste condizione a tal punto da diventarne il capo nella lotta contro gli umani. | Но, на големо изненадување, тој станува еден од нив - сочуствувајќи со нивната мака, решава да ги предводи во борбата против луѓето од Земјата. |
10 | Come vuole la presunzione della sinistra, costui svetta con la sua superiorità su tutti gli altri: l'etnia Na'vi, suggerisce il film, ha bisogno dell'uomo bianco per salvarsi perché, in quanto razza sottosviluppata, manca dell'intelligenza e del coraggio necessari per avere la meglio sugli avversari con le sole proprie forze. | Ваквото одвивање на дејствата го засенува дури и левичарскиот концепт: староседелците На'ви, во филмот, имаат потреба од белиот човек да ги спаси, бидејќи како малку развиена раса, не се доволно интелигентни и не се доволно јаки за да им се спротивстават на непријателите. |
11 | In altre parole, i poveri nativi senza speranza devono poter contare sull'uomo bianco dai saldi principi che li conduca fuori dal pericolo. | Со други зборови, сиромашните беспомошни жители, немаат друго решение освен да му веруваат на принципиелниот бел човек кој ќе ги избави од неволја. |
12 | Thinking for You, [in] un blogger della Florida, rincara la dose: | Авторот на блогот Мислиме наместо вас (Thinking for you) - Флорида го дели истото мислење: |
13 | Sono rimasto piuttosto colpito dal fatto che così tanti tra il pubblico accettassero il senso di appartenenza e le caricature delle forze armate statunitensi come nemici, a tal punto da applaudire, nel senso letterale della parola, la distruzione degli umani attaccanti. | Прилично бев шокиран што толку многу луѓе во публиката ја прифатија корпорацијата и карикатурите на војската на САД како непријатели и што буквално аплаудираа на уништувањето на ударната единица. |
14 | Ma forse sono io che non capisco, poiché alla fine la rappresentazione della sconfitta dei militari è soltanto pretesa, e il messaggio che rimane legato a questa scenografia spettacolare sembra essere che il destino della natura e della cultura dipende non dal diritto o dalla giustizia o dalla forza interiore, ma dalla lotta e dall'intervento dei marine: maschi, bianchi, americani. | Но можеби јас не сум во право, бидејќи на крајот на краиштата прикажувањето на поразената војска е само измислица, а пораката која останува поврзана со визуелниот спектакл е дека судбината на природата и културата не зависи од исправноста или праведноста, ниту пак од внатрешната сила, туку зависи од дискусиите и интервенцијата на војниците на англоамериканската морнарица. |
15 | Sia nel caso di una multinazionale con istinti predatori che di un valente nativo blu, la vittoria è impossibile senza un marine maschio e bianco dalla propria parte. | Без разлика дали си предаторско корпоративно претпријатие или храбар син староседелец, не можеш да победиш доколку војникот од англоамериканската морнарица не е на твоја страна. |
16 | Tutto il resto è secondario, e resistere è inutile. | Сето останато е случајност, а спротивставувањето е залудно. |
17 | Eric Ribellarsi, [in] nel blog The Fire Collective: Fight Imperialism, Rethink and Experiment, non è d'accordo: | Блогерот пак Ерик Рибеларси со блогот Огнениот колектив: Борба против империјализмот смени го твоето мислење и експериментирај (Fight Imperialism, Rethink and Experiment), не се сложува со горенаведеното: |
18 | Ho trovato questo film veramente bello e ricco di sfumature: racconta la storia di un aristocratico soldato bianco in favore dell'imperialismo la cui missione è quella di sfruttare e opprimere una nazione indigena di alieni (i Na'vi), ma che invece viene trasformato da questi ultimi e vince insieme a loro prendendo le armi contro l'imperialismo. | Јас сметам дека ова е еден детален и убав филм кој ја раскажува приказната за еден бел војник, елитист, кој се бори за империјализмот, кој има за задача да ги проучува и тиранизира староседелците - вонземјаните ( На' ви ), но тие успеваат да го трансформираат и да го придобијат на нивна страна во борбата против империјализмот. |
19 | Il blogger nativo Mindanaoan's Narratives [in] vede Avatar come “il sogno cinematografico di un attivista” e imbastisce parallelismi con i problemi di casa propria, nelle Filippine: | Блогерката, која и самата има староседелско потекло, во блогот Раскази од Минданаоан (Mindanaoan' s Narratives) го опишува Аватар како ‘'филм од соништата на активист'' и го поврзува со проблемите во нејзиниот роден крај, на Филипините: |
20 | Il film può essere interpretato anche come un riflesso della lotta delle popolazioni indigene e delle comunità rurali nell'entroterra di Mindanao. | Филмот исто така ја рефлектира борбата меѓу староседелците и руралните општества која се одвива во руралните предели на Минданао. |
21 | L'estrazione dei minerali e altri ‘progetti per lo sviluppo' sono collegati con la militarizzazione e la violazione dei diritti umani, che oppone nativi a nativi. | Експлоатацијата и и другите ‘проекти за развој' се поврзани со милитаризацијата и кршењето на човековите права, борба на Лумад против Лумад (староседелци на југот на Филипините). |
22 | Jordan Poss Blog [in] dalla Georgia, Usa, propone un diverso punto di vista: | Блогот на Џордан Пос (Грузија) има различно гледиште: |
23 | L'equazione Na'vi = nativi americani è spudorata e nauseante. | Споредувањето на расата На'ви со северноамериканските староседелци е срамотно и одвратно. |
24 | Non perché creda ci sia qualcosa di sacrosanto nell'esperienza indiana, ma perché tutto il film è stucchevole e sdolcinato, i Na'vi così buoni e i loro oppressori terrestri così cattivi, che mi viene da vomitare. | Не затоа што мислам дека постои нешто свето во индијанското искуство, туку затоа што целиот филм е тежок и сентиментален, староседелците На'ви толку беспомошни (или свети), а нивните непријатели од Земјата толку лоши од што ми се слоши. |
25 | Qui non si racconta una storia, si fa una predica. | Ова не е раскажување приказнa, ова е држење лекции. |
26 | E una predica anche noiosa. | И тоа на многу неубедлив начин. |
27 | Asking the Wrong Questions [in], blog israeliano curato da Abigail Nussbaum, non considera il film una storia romanzata degli indigeni: | Блогот Поставување погрешни прашања (Asking the Wrong Questions) на Израелецот Абигаил Нусбаум, смета дека филмот воопшто не ги идеализира староседелците: |
28 | Quando lo scenografico rende ovvio il fatto che impersonificando gli Altri del film con alieni dalla pelle blu ha esonerato il regista dal raccontare una storia potenzialmente razzista se si fosse trattato di esseri umani, e di non vedere il problema in quello che dice, a parte il fatto che l'unica cosa che distingue gli alieni dallo stereotipo degli indiani americani è la pelle blu, cosa rimane da aggiungere a un povero blogger? | Кога и самиот уметнички директор на филмот несвесно објаснувајќи за процесот на трансформирање на ликовите во сини вонземјанци, им овозможува на режисерите да раскажуваат приказни кои би се сметале за расистички доколку се работи за луѓе и не сфаќа во што е проблемот и покрај фактот што единствената разлика меѓу тие вонземјани и стереотипните северноамерикански индијанци е токму во нивната сина боја на кожата, тогаш, на сето тоа што еден обичен блогер би можел да додаде? |