# | ita | mkd |
---|
1 | Francia: reazioni online a discriminazioni e azioni contro i Rom | Франција: Дискриминација на Ромите, етикетирани како „крадци“ |
2 | "Rom (gitani)", foto di jespel, ripresa da Flickr con licenza Creative Commons Attribution NC-ND 2.0 Generic | Меѓу Ромите (циганите) од Фликр на џеспел под лиценцата Криејтив Комонс - Наведи извор - Некомерцијално 2.0 |
3 | Il 14 agosto scorso il canale TV France 4 ha ritrasmesso un documentario [fr, come tutti gli altri link tranne ove diversamente indicato] dal titolo Qui a peur des gitans ? | (Овој напис е превод од оригиналниот напис на француски на Глобал војсис на француски) На 15 август, телевизискиот канал France 4 емитуваше документарец насловен како: „Кој се плаши од циганите?“ снимен во 2009 од Џон Пол Леперс. |
4 | (“Chi ha paura degli zingari?”) prodotto nel 2009 da John Paul Leper. | Le post пишува [француски]: |
5 | Scrive Le Post : … Un documentario che può rivelarsi prezioso in questo periodo difficile durante il quale i politici hanno deciso di additare la comunità nomade alla pubblica riprovazione. | … Документарец кој може да се покаже како непроценлив во овие проблематични времиња кога политичарите решиле да ја стават патувачката заедница [француски] пред јавен гнев. |
6 | Molte idee preconcette, radicate in noi sin dall'inizio dei tempi (“noi”, persone sedentarie o “gadjè” come ci chiamano loro a volte) spingono a crederli tutti dei mascalzoni, sporchi e pronti a derubarci. | Многу однапред создадени идеи кои се вкотвени во нас уште од почетокот на времињата (ние како луѓе кои живото го поминуваат седејќи или како што тие не нарекуваат „gadjes“) прават да веруваме дека тие се крадци, луѓе кои се валкани и сиромашни. |
7 | È vero che qui ce ne sono parecchi e che in nome della loro libertà ignorano certe regole della nostra società. | Вистина е дека се различни од нас и дека во име на нивната слобода тие игнорираат одредени правила на нашето општество. |
8 | Ma lo Stato sta forse rispettando le normative in vigore? | Но, дали и државата го почитува законот поврзан со ова прашање? |
9 | È stata mai rispettata la legge Besson che prevede che tutte le città con oltre 5.000 residenti debbano fornire lotti di terreno per ospitare le comunità nomadi? | Дали декретот на Бесон кој одредува дека градови со повеќе од 5,000 луѓе мораат да обезбедат земја за патувачката заедница некогаш бил почитуван? |
10 | Cosa ne è di questa legge dopo 10 anni? | А, 10 години подоцна? |
11 | Ebbene, solo il 20% delle città ne applicano le direttive, e le altre infrangono la legge nella sostanziale impunità. | Само 20% од градовите го променуваат законот додека останатите го кршат беа никакви казни. |
12 | Mentre vengono distrutti i campi e procedono a pieno regime le espulsioni dei Rom, annunciate dal presidente Sarkozy e dal ministro dell'Interno Brice Hortefeux, tra l'approvazione silenziosa di gran parte dell'opinione pubblica, qualche dubbio comincia a insinuarsi anche all'interno dell'UMP (il partito al governo), e alcuni blogger che di solito non si avventurano su questi temi non possono fare a meno di esprimere indignazione. | И додека растурањето на камповите и исклучувањето на Ромите [француски] најавено од претседателот Саркози и министерот за внатрешни работи Брис Хортефо се во полн ек со тивко одобрување од мнозинското јавно мислење, започнаа да се појавуваат одредени сомнежи дури и внатре во УМП [француски] (владејачката партија) и блогери кои вообичаено не се вклучуваат во овие дебати едноставно не можеа, а да не го изразат својот бес. |
13 | Bienvenue chez les roms, un blog pubblicato sul quotidiano La Tribune de Genève, ha scovato dei musicisti in Ungheria che vanno sotto il nome di Sárközy, e rilancia qualche arguta battuta: | Bienvenue chez les roms, блог кој се објавува во весникот La Tribune de Genève, пронашол музичар од Унгарија кој случајно се вика Саркози, [француски] и со нас ги подели овие духовити досетки: |
14 | Si tratta di un nome comune presso i Rom presenti in Ungheria, da qui a dire che il nostro Sarkozy sia di origini rom ci vuole poco. | Ова е често име помеѓу Ромите во Унгарија, нема да шпекулирам дека нашиот Саркози е со ромско потекло, но можноста не е исклучена. |
15 | In effetti, ho individuato un musicista di nome Sárközy che suona in una band chiamata Cigánski diabli / I diavoli Rom. E se il nostro Sarkozy fosse uno di loro? | Всушност, идентификував музичар кој свири во група наречена ѓаволските Роми. Што ако нашиот Саркози беше еден од нив? |
16 | Un indiavolato che ha dimenticato la sua origine, il senso del ritmo e le canzoni, e non ci offre nient'altro che una cacofonia rumorosa che ne accompagna la crisi di identità, evidente soprattutto quando si dedica ad attaccare la popolazione rom. | Ѓаволскиот кој си го заборавил своето потекло, своето чувство за ритам и песни и не остава со бучната какофонија како врв на тоа што има криза на идентитетот, но своите напади ги фокусира врз ромскиот народ. |
17 | Bah by CC finge un po' d'ingenuità: | Bah by CC се прави [француски] наивен : |
18 | Ho visto i Rom alla Tv. Non avevano assolutamente l'aspetto con cui li ha descritti Hortefeux. | Ги видов Ромите на телевизија. Воопшто не личеа онака како што ги опиша Хортефо. |
19 | Non possedevano grosse berline di marca tedesca. Per nulla. | Не поседуваа големи германски автомобили. |
20 | Ma di Hortefeux, da quando ha confuso gli arabi con gli alvernesi, sappiamo che forse la sua acutezza su questo tema non è poi granchè, .. a meno che l'errore sia stato intenzionale? In tutti i casi, i Rom visti alla Tv davano l'idea della miseria totale. | Хортефо има историја на мешање на арапите со Овернатите, па познавањето на ова прашање не е многу добро,…освен ако грешката не е намерна?[француски] Во секој случај, Ромите не телевизијата изгледаа мизерно. |
21 | Dormivano in vecchi camper in spazi dove non avevano il diritto di parcheggiare. | Имаа стари камп приколки во кои спиеја и кои не требаше да бидат преместени. |
22 | I temi abituali di Dernier des blogs sono “foto, cultura digitale, sci-fi e arte contemporanea”. | Вообичаените теми од најновото од блоговите се: „фотографии, дигитална култура и современа уметност“. |
23 | Ma l'autore, dopo aver espresso rabbia per come le più alte sfere dello Stato si siano concentrate su un bersaglio facile e vulnerabile come gli zingari, in un articolo pubblicato su owni, e intitolato il quindicinale dei Rom, rilancia un'approfondita analisi sul suo blog: | Но, авторот ја изрази својата лутина затоа што повисоките сфери на државата нишанат кон лесна и ранлива цел каква што се Циганите. Во напис на Оwni насловен како двонеделни вести за Ромите, тој на својот блог дава длабока анализа[француски]: |
24 | C'è un altro problema. | Постои и друго прашање. |
25 | Mi sembra che queste popolazioni “nomadi” ci stiano rivelando qualcosa, sono molto di più che il granello di sabbia negli ingranaggi. | Мене ми изгледа дека оваа номадска популација кажува многу повеќе за нас, дека тие се само зрно песок во добро подмачканата машинерија. |
26 | Sono anzi spesso il lubrificante che permette alla macchina di funzionare, in quanto i Rom sono spesso stati vettori di innovazione tecnologica, di know-how o anche solo di fondamentale manodopera per i lavori stagionali nel settore agricolo. | Тие беа маслото што и даваше на машината да работи уште од времето кога Ромите беа насоката на иновативната технологија, или само работна сила во критичната сезонска работа во земјоделскиот бизнис. |
27 | Mentre potrebbero senza dubbio essere meglio integrati, mantengono un modo di vivere che contrasta con il mondo moderno. | И додека тие можат да бидат интегрирани како што и секогаш беа, нивниот начин на живот останува во несогласување со модерниот свет. |
28 | Anziché considerarla una spina nel fianco, questa condizione è un'indicazione preziosa perché rivela parecchie cose su di noi (“noi”, i sedentari). […] | Овој статус, место да се смета за трн во нашата страна, треба неизмерно да се вреднува, бидејќи многу ни кажува за самите себе (за нас седечките луѓе). […] |
29 | Non sarei in grado di teorizzarlo bene, ma mi sembra che i cosiddetti “nomadi” siano sempre al crocevia dei temi che rappresentano le tendenze del mondo digitale: il territorio, i viaggi, i ricordi, il controllo, la profilazione, le interazioni sociali, la proprietà intellettuale (non brevetti o diritti d'autore, ma i segreti degli artigiani o le competenze musicali) e tra tutti questi temi c'è anche quello della produzione e l'utilizzo di oggetti vari. | Не можам да теоретизирам, ми се чини дека „патувачките“ луѓе секогаш се на крстосниците на темите кои се насочени кон дигиталниот свет: пејзажи, патувања, меморија, надзор, профилирање, интелектуална сопственост (не патенти и авторски права туку тајни занаети и музички вештини) и во сите овие теми можеме да најдеме производство и користење на објектите. |
30 | Provenienti dall'India, dove furono costretti al nomadismo a causa delle loro professioni considerate “impure” anche se di grande utilità (straccivendoli, rottamatori), i rom esercitano ancora gli stessi mestieri migliaia di anni dopo. | Потекнувајќи од Индија каде што биле приморани да бидат номади поради нивната валкана, но корисна работа (подмачкувачи и кројачи…) Ромите и после илјада години се уште се специјализирани во истите професии. |
31 | Ma in pochi decenni, ho l'impressione che non vi sia mai stato così poco spazio a loro disposizione nella società, direi per la mutazione nel nostro rapporto con gli oggetti. | Но во последните неколку декади, имам чувство дека не им се дава нивното место во општеството и дека тоа е поврзано со нашите врски со објектите. |
32 | Le automobili hanno sostituito i cavalli (così importanti nelll'economia Rom). | Автомобилите ги заменија коњите (ова беше критично за економијата на Ромите). |
33 | Non facciamo più affilare i nostri coltelli, né facciamo imbottire i cuscini o impagliare le sedie, non facciamo riparare più nulla e gettiamo via tutto, gli oggetti sono progettati per essere poi sempre smaltiti, perché l'industria ha più interesse nel farci acquistare (sia pure a basso prezzo) cinque oggetti con le stesse funzioni nell'arco di dieci anni piuttosto che produrre un solo oggetto che duri vent'anni e possa essere riparato nel corso del tempo. | Повеќе не ги остриме нашите ножеви, не ги полниме перниците ниту ги поправаме столовите, ништо повеќе не поправаме туку фрламе. Предметите секако се дизајнирани да се фрлат затоа што индустријата има интерес да купиме уште 5 слични предмети отколку еден да го поправиме како што треба. |
34 | Forse i problemi del popolo rom hanno a che vedere con il marketing e il design. | Можеби проблемите на Ромите се со маркетингот и дизајнот. |
35 | Il 4 agosto, il sito internet La voix des Rroms [“Rom” equivale a “Rrom” in lingua romanes/romani] ha lanciato una petizione online per chiedere parità di trattamento per i rom e le comunità nomadi rivolto a tutta la popolazione francese. | На 4 август веб сајтот La voix des Rroms започна oнлајн петиција за да побара еднаков третман за Ромите и патувачката заедница адресирана до широката француска популација. |
36 | Nel frattempo, le reazioni nei Paesi di origine di quei Rom che non sono cittadini francesi ma dell'Unione Europea, hanno sono state assai diverse tra loro. | Во меѓувреме, земјите од каде потекнуваат не француските Роми прикажаа спротивни ставови. |
37 | La Romania mette in guardia contro i rischi del “comportamento populista” e delle “reazioni xenofobe” subìte dai suoi cittadini ricondotti alla frontiera, dando un tono diplomatico alla questione. | Романија предупреди на „популистичкото однесување“ и „ксенофобичните реакции“ на кои нивните депортирани граѓани може да наидат на границата. |
38 | Laurentiu Mihu e George Lacatus, sull'aggregatore di blog robin-woodard, spiegano : | Морентиу Миху и Џорџ Лакатус, на блогот Robin-woodard ја објаснуваат реалноста на проблемот [француски]: |
39 | Mentre in Francia lo smantellamento dei campi rom accelera, alcuni grandi centri commerciali non esitano a incaricare le guardie di controllare gli zingari nelle corsie sotto il loro controllo. | И додека демонтирањето на ромските кампови е во полн ек, големите шопинг центри не се стеснуваат да постават чувари кои ги следат Ромите. |
40 | Peggio, a volte di imporre loro il divieto di accesso ai negozi. | Уште полошо, некогаш им се забранува да влезат во продавниците. |
41 | Il quotidiano România Libera ha riferito di aver osservato eventi di questo tipo Rouen e La Rochelle. | Дневниот весник România libera извести за такви настани во Руен и Ла Рошел. […] Елена Б. |
42 | Elena B., una rumena di origine Rom che vive e lavora a Rouen, racconta: “Prima, eravamo liberi. | Романка со ромски врски живее и работи во Руен. Таа вели: „Порано, бевме слободни. |
43 | Ora, non appena si entra in un negozio, si rendono improvvisamente conto che sei un Rom proveniente dalla Romania e vieni tenuto sotto controllo fino a quando lasci il negozio.” | Сега, само што ќе влеземе во продавница, тие веднаш утврдуваат дека си Ром од Романија и те следат се додека не излезеш од продавницата“ » |
44 | Tuttavia comprende il sentimento della maggioranza dei francesi: “Inizialmente i Rom rubavano solo per mangiare e i francesi tolleravano. | Таа ги разбира чувствата на мнозинството Французи иако: „Како прво, Ромите крадеа само храна, а Французите го толерираа тоа. |
45 | Poi qualcuno ha preso ad andare oltre e si è messo a rubare per poi rivendere. | Потоа некои го преминаа прагот и почнаа да крадат за подоцна да препродаваат. Сега тие дури крадат и скапи работи. |
46 | Oltre a rubare da mangiare hanno cominciato a rubare prodotti di valore. | Сега, не ни дозволено ниту да ги пробаме примероците од храната. “ |
47 | Adesso non ci è permesso neppure di gustare i prodotti in promozione». | » |
48 | Per contro, deplora il Courrier des Balkans, la Bulgaria sembra essere indifferente al destino dei suoi cittadini in Europa occidentale: | Од друга страна пак, Бугарија изгледа како да е индиферентна кон судбината на нејзините граѓани во Западна Европа вели Le Courrier des Balkans: |
49 | Quand'è che i bulgari sembrano preoccuparsi del problema dei Rom? | Кога изгледало дека Бугарите се загрижени за прашањето на Ромите? |
50 | Solo quando la frangia bulgara di questa minoranza diventa un problema per un altro Paese. | Само кога пропаста на ова малцинство станува проблем на друга држава. |
51 | Immediatamente, il patriota medio che crede che la Bulgaria stia andando male per colpa del giogo ottomano o le ruberie commesse dai rom si frega le mani e dice: “Ah, ora lo vedranno, gli europei, che cosa sono i rom. | Веднаш, просечниот бугарски граѓанин кој верува дека Бугарија е во болка поради Отоманското владеење и кражбите извршени од Ромите ќе реагира на овој начин: „ Види, сега Европејците знаат што може да направат Ромите. |
52 | La smetteranno di preoccuparsi, con i loro diritti umani e non so cos'altro”… il vero problema è che il governo bulgaro non si comporta in modo diverso dal cittadino medio. | Треба да сопрат да ги изнесуваат нивните човекови права и што ли не“… вистинскиот проблем е што бугарската влада не се однесува различно од обичниот бугарски граѓанин. |
53 | La risposta può essere costituita dai cosiddetti “villaggi di integrazione” (villages d'insertion)? | Дали „вметнатите села“ се одговорот? |
54 | Café Babel ha indagato in luglio su questi presunti “paradisi per i Rom”, condividendo lo scetticismo di molti e concludendo: | Café Babel истражуваше за нив, кои наводно се рај за Ромите и го изразува својот скептицизам: |
55 | È perché le associazioni europee per la difesa delle minoranze ripetono in continuazione che la situazione dei Rom merita di essere studiata. | Членовите на Европската унија два пати го спомнаа прашањето за време на сесијата посветена на интеграцијата на заедниците. |
56 | Per cui gli Stati membri della UE hanno affrontato due volte la questione durante la sessione dedicata all'integrazione della comunità. | Сепак, ништо конкретно не произлезе од тоа. |
57 | Eppure non è venuto fuori nulla di concreto. | Се е полошо и полошо. |
58 | Va sempre peggio. Al Parlamento tutti ne parlano. | Во парламентот, сите зборуваа за тоа. |
59 | Vogliono dimostrare che sono sensibili alla questione, ma non sono mai state adottate misure concrete. | Покажуваат дека се грижат, но никакви конкретни мерки не се преземени. |
60 | La strategia politica dell'UE 2020 deve includere un nuovo testo specifico per la situazione dei rom. | Стратегијата мора да вклучува и текст според ситуацијата на Ромите. |
61 | E, francamente, diventa urgente. | Всушност, тоа е многу итно. » |
62 | Tra i sogni a occhi aperti dei politici e la dura realtà sociale, i rom continuano a restare in un costante dormiveglia. | Помеѓу политичките желби и суровата реалност, Ромите секогаш се заробени во ничија земја. |
63 | E, secondo uno dei loro rappresentanti, la situazione potrebbe durare un altro decennio. | Некои од нивните претставници сметаат дека тоа би можело да трае уште една декада. |
64 | Può essere che sia l'Italia a indicare la via, lontano dagli stereotipi xenofobi? | Можеби Италија може да го покаже патот, далеку од ксенофобските клишеа. |
65 | Café Babel è andato a vedere più da vicino [it]: | Café Babel додава : |
66 | Qual è la risposta italiana ai “villaggi di integrazione” made in France? | Што е италијанскиот еквивалент за селата во Франција? |
67 | Nessuna. | Ништо. |
68 | Tuttavia qualcosa si sta muovendo. | Но таму нешто се случува. |
69 | Dal sindaco di Roma, Gianni Alemanno, che è stato il primo ad assumere un rom nella sua giunta [come delegato per i rapporti con le comunità rom capitoline, si veda ad esempio qui, it], alla città di Treviglio, nel nord del Paese, che è stata citata [it] come modello europeo in materia di integrazione. | Градоначалникот на Рим, Џиани Алемано, кој прв вработи Ром во својот тим и градот Тревилио кој е земен како пример за интеграција. Опис на фотографијата: фотографијата е на jespel од Фликр со лиценца на Криејтив комонс наведи извор - некомерцијално 2.0 |