# | ita | pol |
---|
1 | India: se ne va Boa Senior, l'ultima a parlare la lingua preistorica Bo | Indie: śmierć prehistorycznego języka |
2 | Boa Senior, l'ultima persona che parlava l'antica lingua Bo è morta [in] la settimana scorsa nelle natie Isole Andaman [in] (territorio dell'India). | Boa Senior, ostatnia osoba władająca starożytnym językiem Bo, zmarła [en] w lutym 2010. Do ostatnich chwil mieszkała na ojczystych Andamanach. |
3 | È la vivida conferma degli avvertimenti riportati nella relazione stilata dall'Unesco l'anno scorso, secondo cui sono 2.500 le lingue a rischio di estinzione [in]. | Jest to żywe potwierdzenie zeszłorocznego raportu opublikowanego przez UNESCO mówiącego, że 2 500 języków jest zagrożonych wymarciem. Wideo: Boa Senior śpiewa w języku Bo, via Survival International |
4 | Sara Duane scrive dal Minnesota sul proprio blog True to Words [in], volto “all'esplorazione della lingua e della scrittura”, e riporta la notizia aggiungendo che alcune lingue precedentemente morte sono recentemente ricomparse: | Sara Dune opublikowała informację na ten temat na swoim blogu True to Words [en] poświęconym „zgłębianiu języka i pisma” dodając, że języki, które niegdyś wymarły niedawno odżyły na nowo: |
5 | Nel 1992 un noto linguista statunitense aveva predetto che entro l'anno 2100 il 90% delle lingue del mondo si sarebbero estinte. | W 1992 prominentny lingwista ze Stanów Zjednoczonych przepowiedział, że 90% języków świata przestanie istnieć do 2100. |
6 | Una di queste è scomparsa recentemente con la morte di Boa Senior a 85 anni. Era l'ultima persona a parlare la lingua Bo, una delle più antiche al mondo, le cui origini risalgono a 70.000 anni fa. [..] | Jeden z tych języków zmarł w zeszłym miesiącu, wraz ze śmiercią 85-cio letniej Boa Sr. Była ostatnią osobą władającą językiem Bo, który, mając 70 000 lat, był jednym z najstarszych języków świata. [..] |
7 | Una lingua può essere salvata dall'estinzione, parziale o totale che sia, se c'è la volontà e, più importante, se ne esistono ampi produzioni scritte. | Języki mogą zostać uratowane w ostatniej chwili, a nawet, gdy już wymarły, jeśli tylko istnieje silna wola oraz, co najważniejsze, wystarczająco dużo zostało napisane w tych językach. |
8 | L'ebraico era una lingua morta all'inizio del XIX secolo. | Na początku XIX w. hebrajski był martwym językiem. |
9 | Esisteva in forma scritta in quanto utilizzato dagli studiosi, ma non c'era modo di sapere come si pronunciassero le parole. | Istniał jako język naukowy pisany, ale w żaden sposób nie można było mieć pewności jak wymawiano słowa. |
10 | La tenacia e la volontà degli ebrei d'Israele ha riportato l'ebraico nell'uso quotidiano. | Upór i wola izraelskich Żydów przywróciła ten język do codziennego użytku. |
11 | Anche il gallese nel Regno Unito e il maori in Nuova Zelanda stanno sperimentando un revival. | Odżyły także Walijski, w Wielkiej Brytanii oraz Maori w Nowej Zelandii. |
12 | Transubstantiation [in], che si descrive come un progetto che “cerca di dare un senso all'eredità della Torre di Babele,” suggerisce di documentare le lingue in estinzione: | Transubstantiation [en], blog określający swoje zadanie jako próbę „zrozumienia dziedzictwa Wieży Babel” proponuje udokumentowanie wymierających języków: |
13 | Se siamo in grado di preservare la vita della lingua allora proviamoci sul serio. | Jeśli jesteśmy w stanie zachować życie języków, z całych sił, zróbmy to. |
14 | Tuttavia, a volte ciò è impossibile e allora forse il compito più importante in quanto linguisti è quello di analizzare, descrivere e documentare; deporre la lingua in estinzione e utilizzare la conoscenza che ne abbiamo per ulteriori ricerche sulla comprensione della condizione umana in generale. | Czasem jednak nie ma takiej możliwości, a wówczas naszym najważniejszym zadaniem jako językoznawców jest analiza, opis i dokumentacja; opisujmy wymierające języki tak, byśmy mogli wykorzystać naszą wiedzę w dalszych badaniach dotyczących ogólnego zrozumienia człowieczeństwa. |
15 | Le Isole Andaman viste dall'alto, foto di Venkatesh K su Flickr | Andamany widziane z lotu ptaka, zdjęcie Venkatesh K (Flickr) |
16 | Madhu Baganiar [in], che appartiene alla comunità indigena Oraon (Kurukh), commenta la scomparsa della lingua Bo dopo la morte di Boa Senior: | Madhu Baganiar, członek lokalnej społeczności Oraon (Kurukh) wypowiada się na temat końca języka Bo, który nastąpił wraz ze śmiercią Boa: |
17 | Ogni lingua ha una propria storia, cultura, stile. | Każdy język ma swoją wyjątkową historię, kulturę, styl. |
18 | Quando una lingua scompare, sparisce anche l'enorme deposito di conoscenza associato ad essa. | Kiedy umiera język, gigantyczny magazyn wiedzy związanej z tym językiem również ginie. |
19 | Oggi è morta una lingua viva e tribale, il “Bo”. | Dzisiaj żywy język plemienia „Bo” zmarł. |
20 | Domani altre lingue tribali dell'India saranno destinate a morire. | Więcej języków plemiennych w Indiach wymrze nazajutrz. |
21 | Ci sono centinaia di fattori che uccideranno le lingue vive delle tribù… | Istnieje tysiące powodów, przez które języki plemienne zostaną zabite… |
22 | Il blogger irlandese The Poor Mouth [in] piange la perdita del Bo e scrive: | The Poor Mouth Blogger mieszkający w Irlandii opłakuje utratę Bo pisząc: |
23 | Le lingue vanno e vengono - possiamo vedere le tracce di numerose lingue scomparse nelle Isole Britanniche (Yola, Norn, Cumbric, etc.) - ma non posso fare a meno di pensare che quando scompaiono, perdiamo qualcosa di molto importante in questa ricca e scura zuppa che è l'umanità. | Języki przychodzą i odchodzą - na wyspach brytyjskich zauważamy ślady kilku wymarłych języków (Yola, Norn, Cymbric itd. ) - ale nie mogę oprzeć się wrażeniu, że kiedy one umierają, tracimy coś istotnego z bogactwa, kociołka, który składa się na ludzkość. |
24 | La morte di Boa ci impoverisce tutti. | Odejście Boa osłabia nas wszystkich. |