# | ita | pol |
---|
1 | Galles: il gallese rivive sul web | Walia: sieć po walijsku |
2 | [Tutti i link, eccetto ove diversamente segnalato, sono in lingua gallese]. | Ten artykuł jest częścią serii na temat języka walijskiego i mediów cyfrowych, przygotowywanej we współpracy z Hacio'r Iaith. |
3 | Per 600.000 [en] parlanti di madrelingua gallese [it], internet offre molte nuove occasioni per utilizzare la propria lingua. | Dla 600 000 użytkowników walijskiego internet jest niczym galaktyka nowych możliwości porozumiewania się w swoim języku. |
4 | Digitando su Google la voce “y we Gymraeg”, che tradotto letteralmente significa “web in lingua gallese”, si ottengono circa 4.830 risultati di ricerca. | Google odnotowuje około 4 830 wyników wyszukiwania dla hasła „y we Gymraeg”, co w dosłownym tłumaczeniu oznacza „sieć po walijsku”. |
5 | Questa lingua, però, non ha una presenza distinta all'interno del web. Le pagine fruibili in diverse lingue sono connesse tra loro e il materiale multilingue molte volte risiede nello stesso database dello stesso server. | Ale w sieci złożonej z połączonych ze sobą maszyn nie istnieje coś takiego, jak sieć po walijsku; strony internetowe w wielu językach odsyłają się do siebie nawzajem, a wielojęzyczne treści często są przechowywane na tym samym serwerze. |
6 | Twitter, ad esempio, è una piattaforma centralizzata con sede negli Stati Uniti, ma viene utilizzata anche da parlanti gallesi, molti dei quali leggono e scrivono su Twitter nella propria lingua. | Na przykład Twitter jest scentralizowaną platformą zarejestrowaną w Stanach Zjednoczonych, znajdują się na niej jednak dyskusje prowadzone przez walijskich użytkowników, z których wielu czyta i tworzy tweety po walijsku. |
7 | Analoga considerazione può essere fatta in merito ai blog in gallese su WordPress.com e ai video condivisi su YouTube. | Podobnie jest z walijskojęzycznymi blogami na stronie WordPress.com i filmikami na serwisie YouTube. |
8 | L'esatto significato del termine y we Gymraeg è oggetto di discussione tra accademici e blogger. | Precyzyjne określenie znaczenia wyrażenia y we Gymraeg jest obiektem dyskusji wielu uczonych i blogerów. |
9 | Considerando i risultati di ricerca, si intuisce in ogni caso che i parlanti gallesi concepiscono una rete specifica per la loro lingua come un qualcosa di naturale, da esplorare e a cui dare il proprio contributo. | Jednak sądząc z wyników wyszukiwania, użytkownicy języka walijskiego odczuwają sieć w konkretnym języku jako rzeczywistość, którą mogą odkrywać i wzbogacać. |
10 | È il loro sottoinsieme del web: pagine, articoli sui blog, video, tweet, podcast e altro materiale, tutto nella loro lingua. | Jest to ich własny podzbiór Ogólnoświatowej Sieci, w którego skład wchodzą strony internetowe, posty na blogach, filmiki, tweety, podcasty i wszystkie inne treści stworzone w ich języku. |
11 | Studenti di una scuola del Galles mostrano la bandiera gallese. | Dzieci uczęszczające do walijskiej szkoły z flagą Walii. |
12 | Immagine di Geoff Abbott, copyright Demotix (01/03/12). | Zdjęcie wykonane przez Geoffa Abbotta, copyright Demotix (01/03/12). |
13 | La lingua | „Język” |
14 | Le fonti di informazione che si concentrano sulla lingua gallese, come Golwg360, BBC Newyddion e S4C, trattano regolarmente temi come lo sviluppo politico, sociale e tecnologico inerente a yr iaith, che tradotto significa “la lingua”. | Media skupione wokół tematów związanych z Walią, takie jak Golwg360, BBC Newyddion i S4C regularnie omawiają polityczne, społeczne i technologiczne wydarzenia związane z yr iaith, czyli „językiem”. |
15 | Ned Thomas, accademico e media attivista gallese, descrive la situazione per quelli che a volte la osservano dall'Inghilterra: | Ned Thomas, walijski uczony i aktywista medialny opisał sytuację tych, którzy mieszkają w Anglii i tylko od czasu do czasu tam zaglądają: |
16 | Gli inglesi sono incredibilmente disinvolti in merito alla propria lingua e per loro va bene utilizzarla come uno strumento. | Anglicy są bardzo niepewni siebie, jeśli chodzi o ich ojczysty język, i są zadowoleni, kiedy mogą traktować go jak narzędzie. |
17 | Anche se mentalmente tengono conto dell'attaccamento del gallese alla loro madrelingua, è qualcosa che a livello emotivo fanno fatica a comprendere. | Chociaż z intelektualnego punktu widzenia Anglik jest w stanie zaakceptować walijski dodatek do swojego ojczystego języka, ciężko jest mu to zrozumieć z punktu widzenia emocjonalnego. |
18 | Potrebbe sembrare una romantica ossessione culturale, una nevrosi comune. | Zapewne wydaje mu się to romantyczną obsesją kulturową albo społecznościową neurozą. |
19 | E infondo lo è, bisogna ammetterlo. | A to, należy przyznać, rzeczywiście jest obsesja. |
20 | Una lingua sana, come un corpo sano, non ha bisogno di misurarsi continuamente la febbre. | Zdrowy język, tak jak zdrowe ciało, nie musi mieć co chwila mierzonej temperatury. |
21 | I parlanti gallesi, però, non fanno altro che accertarsi sulle condizioni della propria lingua […]. | Ale użytkownicy walijskiego wciąż pytają, jak sobie radzi ich język […]. |
22 | Dal confronto del 1971 [en], la costituzione nazionale gallese e il suo sistema di istruzione hanno subìto una riforma parziale, a beneficio della lingua. | Od tego porównania, wymyślonego w roku 1971, konstytucja i system edukacji w Walii zostały częściowo zreformowane na korzyść języka walijskiego. |
23 | Adesso, il continuo emergere di piattaforme di contenuti web, che in teoria sembra promettente, introduce ulteriori criteri per valutare le condizioni di una lingua. | Obecnie wciąż powstające, funkcjonujące w internecie platformy - w teorii obiecujące - przyczyniają się do stworzenia nowego kryterium oceny zdrowia języka. |
24 | La BBC ha recentemente presentato una ricerca a una conferenza mediatica, dalla quale è emerso che, considerando il tempo che il parlante gallese medio trascorre a navigare su internet, solo l'1% riguarda materiale in lingua gallese. | Ostatnie badania, zaprezentowane przez BBC na konferencji mediów pokazują, że czas, jaki spędza przeciętny Walijczyk w sieci, tylko w 1% jest przeznaczany na treści w języku walijskim. |
25 | Si presume che la maggior parte del rimanente 99% del tempo sia dedicato a materiale in lingua inglese. | Możemy przypuszczać, że większość z pozostałych 99% jest przeznaczana na treści w języku angielskim. |
26 | Ci sono diversi fattori che influiscono su questa percentuale, che costituiscono la storia contemporanea della perdita di dominio linguistico. | Za tymi danymi stoi kilka czynników, które razem stanowią współczesną historię utraty domeny lingwistycznej. |
27 | Nonostante la rete in lingua gallese sia vasta rispetto alla prospettiva del singolo utente, le risorse disponibili risultano relativamente poche se paragonate alla situazione di altre lingue. | Chociaż walijskojęzyczna sieć wydaje się być duża z punktu widzenia pojedynczego użytkownika, jest ona relatywnie mało bogata w porównaniu z innymi językami. |
28 | Il basco, ad esempio, che a livello statistico può essere comparato alla situazione del gallese nella propria madrepatria, viene di gran lunga privilegiato su internet riguardo la numero e la varietà [en] di siti ufficiali e il livello di partecipazione. | Nawet język baskijski, który w Hiszpanii ze statystycznego punktu widzenia jest w podobnej sytuacji, co walijski, jest dużo bardziej uprzywilejowany w sieci pod względem ilości i różnorodności utworzonych stron i sposobów uczestnictwa. |
29 | Il Galles, in confronto, ha molte meno istituzioni che vedono l'aumento della qualità dei contenuti internet come un aspetto importante della propria missione. | Walijski dysponuje mniejszą liczbą instytucji, dla których starania o podniesienie jakości treści w sieci byłyby ważną częścią misji. |
30 | Probabilmente, si fa troppo affidamento sugli sforzi volontari. | Być może zbyt mocno polega się na wysiłkach podejmowanych z własnej woli. |
31 | Il totale del tempo libero a disposizione dei volontari, ciò che lo scrittore americano Clay Shirky definisce surplus cognitivo [en], è comunque ridotto. | Jednakże czas, jakim dysponuje wolontariusz, przez amerykańskiego pisarza Claya Shirky'ego określany jako cognitive surplus [nadwyżka poznawcza], jest mocno ograniczony. |
32 | Wikipedia in gallese… | Walijska Wikipedia… |
33 | Gli utenti di lingua gallese beneficiano dei contenuti internet in altre lingue. | Walijscy użytkownicy korzystają z sieci w innych językach. |
34 | Wikipedia è, senza dubbio, l'esempio più evidente: un progetto che è iniziato in inglese ma ha generato successivamente progetti paralleli in molte altre lingue. | Wikipedia jako projekt, który rozpoczął się po angielsku, po czym zainspirował równoległe projekty w wielu innych językach, jest tego wspaniałym przykładem. |
35 | Wicipedia Cymraeg è in effetti la pagina in gallese più popolare, con 2,5 milioni di visite per pagina al mese [en]. | Wicipedia Cymraeg jest najpopularniejszą stroną w języku walijskim, mającą każdego miesiąca 2,5 miliona odsłon. |
36 | (La particolare grafia del nome ci ricorda che tra le 28 lettere dell'alfabeto gallese non esiste la “k”). | Pisownia - Wicipedia - przypomina o braku potrzeby używania „k” w liczącym 28 liter walijskim alfabecie. |
37 | Attualmente, conta 36.774 articoli [en], realizzati principalmente nel tempo libero. | Obecnie znajduje się tam 36 774 artykułów, które w znakomitej większości są opracowywane w wolnym czasie użytkowników. |
38 | Il successo di Wicipedia Cymraeg deriva da una combinazione perfetta di contenuti interessanti e un altro fattore impegnativo per qualsiasi lingua poco estesa: l'attenzione. | Sukces Wicipedii Cymraeg jest wynikiem doskonałej kombinacji interesujących treści i tego, co stanowi szczególne wyzwanie dla każdego języka o małym zasięgu: uwagi. |
39 | Chiunque lanci un progetto online in gallese mettendoci poca attenzione, dovrebbe riflettere su come Wicipedia sia riuscita a diffondersi in questo modo. | Twórcy internetowych projektów związanych z walijskim, którzy narzekają na brak zainteresowania, powinni poświęcić chwilę na refleksję na temat tego, jak Wicipedii udało się doprowadzić do tak efektywnego rozprowadzania treści. |
40 | La grande consapevolezza di Wicipedia è dovuta anche alla copertura dei mezzi principali, link in entrata e ottimo posizionamento degli articoli sui motori di ricerca. | Powody, dla których świadomość istnienia Wicipedii jest tak duża, to między innymi duże zainteresowanie mainstreamowych mediów, działające linki i trafny ranking szukanych artykułów. |
41 | Essendo coperto da licenza Creative Commons, il materiale contenuto su Wicipedia Cymraeg è, allo stesso tempo, nelle mani di tutti e di nessuno. | Ponieważ działa na licencji Creative Commons, treść Wicipedii nie należy do nikogo, będąc zarazem własnością wszystkich. |
42 | Per questo motivo, può essere riproposto e riutilizzato ovunque. | Oznacza to, że treści te mogą zostać wykorzystywane i używane wszędzie. |
43 | In Galles, questo tipo di licenza è tra le strategie che vengono considerate dagli enti che si basano su fondi pubblici e che producono contenuti, con lo scopo di rafforzare la lingua nell'era digitale. | Ten typ licencji jest jedną ze strategii stosowanych przez publiczne instytucje Walii w celu wzmocnienia języka w dobie cyfryzacji. |
44 | L'esistenza di internet, come specificato prima, non deve essere data per scontata. | Istnienie sieci takiej, jak opisano powyżej, nie jest jednak całkowicie pewne. |
45 | Il suo inventore, l'inglese Tim Berners-Lee, mette in guardia regolarmente dalle minacce che riguardano il web, come la frammentazione dovuta alla crescita di piattaforme concorrenti lanciate da Apple, Facebook e altre società. | Jej wynalazca, Anglik Tim Berners-Lee, regularnie ostrzega przed zagrożeniami, na jakie narażona jest sieć, takimi jak fragmentacja w wyniku wzrostu rywalizujących ze sobą platform należących do Apple, Facebooka i innych firm. |
46 | A questo proposito, dice [en]: | Mówi: |
47 | […] Se tutti noi, utenti di internet, permettiamo a queste e altre tendenze di avanzare in modo incontrollato, la rete potrebbe suddividersi in isole frammentate. | […] Jeżeli my, użytkownicy sieci, pozwolimy, żeby te i inne tendencje postępowały bez żadnej kontroli, sieć może zostać podzielona na wysepki. |
48 | Potremmo non essere più liberi di connetterci con i siti che vogliamo visitare. | Może być tak,że stracimy wolność połączenia się z jakąkolwiek stroną chcemy. |
49 | Gli effetti negativi potrebbero estendersi a smartphone e tablet, contribuendo anche loro alla vasta informazione fornita dalla rete […]. | Te negatywne konsekwencje mogą także dotknąć użytkowników smartphone'ów czy padów, które są narzędziami dostępu do olbrzymiej ilości informacji, jakie dostarcza sieć. […] |
50 | Ogni minaccia diretta alla rete, è una minaccia alla rete in lingua gallese. | Każde zagrożenie Ogólnoświatowej Sieci jest jednocześnie zagrożeniem sieci walijskojęzycznej. |
51 | Queste “isole frammentate” saranno controllate da società che si trovano geograficamente e culturalmente distanti dalla madrepatria della lingua gallese. | Te „wyspy” będą kontrolowane przez firmy odległe geograficznie i kulturowo od ojczyzny języka walijskiego. |
52 | Con un panorama già di per sé disomogeneo che caratterizza qualsiasi tipo di media in lingua gallese, i parlanti festeggeranno difficilmente l'imminente “disruption” (“rottura”), termine così alla moda, tanto amato dagli speculatori e dagli investitori della Silicon Valley. | Nierówna struktura walijskojęzycznych mediów nie powoduje, że Walijczycy cieszyliby się z „rozerwania” (słowa jakże ukochanego przez spekulantów z Doliny Krzemowej). |
53 | Al contario, invece, un maggior numero di siti e di applicazioni web [it] che appartengono e sono controllati da utenti e organizzazioni di lingua gallese rappresenterebbero una forza. | Wzrost w ilości stron internetowych i aplikacji , których właścicielami są użytkownicy języka walijskiego i organizacje promujące go, oznaczałby wzrost ich siły. |
54 | Meddalwedd rydd (software gratuiti) come WordPress e standard aperti come l'HTML5 potrebbero favorire lo sviluppo di molti più progetti locali, ma solo se seguiti a dovere. | Meddalwedd rydd (darmowy program), jak na przykład WordPress, czy ogólne standardy, takie jak HTML5 mogłyby umożliwić zaistnienie większej ilości tych tworzonych w domu projektów - jednak tylko, gdy pozostałyby w ramach jednej sieci. |