# | mkd | pol |
---|
1 | САД: Дали НАСА откри нова планета погодна за живот? | USA: Czy NASA odkryła planetę na której może być życie? |
2 | Земајќи го предвид фактот дека во универзумот во најмала рака постојат стотици милијарди ѕвезди во Млечниот пат, постоењето на нови планети на кои што може да се живее е многу веројатно. | Z ponad stu milionów galaktyk obserwowanych we Wrzechświecie i dwóch bilionów gwiazd znajdujących się w Drodze Mlecznej, istnieje szansa znalezienia planety, która może podtrzymać ludzkie życie. |
3 | Меѓутоа, сѐ уште не постои никаков доказ за постоењето на една ваква планета. | Wciąż nie ma jednak dowodów na to, by taka planeta istniała. |
4 | На 5-ти декември 2011, американската вселенска агенција НАСА го објави откритието на планетата Кеплер-22б со помош на вселенскиот телескоп Кеплер, планета на доволна оддалеченост од нејзината ѕвезда со потенцијално погодна температура за живеење на површината. Блогери-научници реагираа на вестите со нивни анализи и теории. | 5 grudnia 2011 roku, NASA /Narodowa Agencja Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej/ ogłosiła że Teleskop Kosmiczny Kepler odkrył planetę Kepler-22b, znajdującą się w odpowiedniej odległości od gwiazdy macierzystej oraz której temperatura może stwarzać warunki do życia. |
5 | Дијаграм со кој се споредува сончевиот систен на планетата Земја со Кеплер 22-б во сончевиот систем (уметничко слободно претставување), ѕвезден систем кој ја содржи првата планета со „зона која може да се насели“, откриена од страна на Кеплер-мисијата на НАСА. | Diagram porównujący Układ Słoneczny z wizją systemu Kepler-22b - w którym znajduje się pierwsza, odkryta w czasie misji Kepler NASA, planeta posiadająca ekosferę. |
6 | Сликата е од: NASA/Ames/JPL-Caltech | Zdjęcie: NASA/Ames/JPL-Caltech |
7 | Професорот по астрономија Салман Хамид од колеџот во Хемпшир е возбуден поради откритието: | Profesor Uniwesytetu Hampshire, Salman Hameed jest podekscytowany odkryciem: |
8 | Да. | Tak. |
9 | Астрономите го потврдија првото откритие на една планета слична на земјата лоцирана во зоната на ѕвездата, која што е погодна за живеење - на растојание од ѕвездата каде водата би можела да биде достапна во течна состојба… Ова откритие е фантастично, ако не и сосема изненадувачко. | Astronomowie potwierdzili odkrycie planety podobnej do Ziemii, znajdującej się w strefie zamieszkania, tzn. odpowiedniej odległości od gwiazdy, gdzie woda może występować w formie ciekłej. Odkrycie to jest nie tylko zdumiewające, jest wręcz zaskakujące. |
10 | Постојат толку многу планети и неминовен е фактот дека ќе откриеме планети со услови за живот, слични на овие на Земјата. | Jest tam wiele planet i znajdujemy planety w miejscach, których warunki odpowiadają warunkom ziemskim. |
11 | Исто така, многу е веројатно дека постоењето на живот е широко распространето. | Życie może być również dość powszechne. |
12 | Меѓутоа, суштества кои можат да изградат телескоп? | Życie które potrafi budować teleskopy? |
13 | Не би знаел за тоа. | Nie wiem. |
14 | Тој појаснува понатамошни детали: | Profesor Salman Hameed podaje więcej szczegółów: |
15 | Што знаеме ние за оваа планета? | Co zatem wiemy o tej planecie? |
16 | Наречена е Кеплер 22б. | Nazywa się Kepler 22b. |
17 | Тоа е најатрактивното име што им падна на ум на астрономите (всушност името е според телескопот Кеплер со кој беше откриена планетата). | Jest to najbardziej seksowna nazwa jaką astronomowie mogli wymyśleć (rzeczywiście, ponieważ została odkryta przez teleskop Keplera). |
18 | Оддалечена е околу 600 светлосни години - доволно далеку, да не можеме да помислиме на кратка посета набрзо… | Znajduje się 600 lat świetlnych od Ziemii - wystarczająco daleko byśmy mogli zacząć myśleć o pakowaniu się na wycieczkę. |
19 | Има ли живот таму? | Czy istnieje tam życie? |
20 | Тоа не го знаеме. | Tego nie wiemy. |
21 | Планетата беше откриена, откако помина покрај својата ѕвезда, затемнувајќи ја светлината на матичната (централна) ѕвезда. | Planetę odkryto, gdy przelatywała przed własną gwiazdą, przyciemniając w niewielkim stopniu światło gwiazdy macierzystej. |
22 | Немаме никаква слика од планетата. | Nie posiadamy zdjęcia planety. |
23 | Кога ќе најдеме - а тоа може да трае со години - тогаш би можеле да го анализираме составот на атмосферата. | Jeśli będziemy je mieć - co może potrwać wiele lat - będziemy w stanie przeprowadzić analizę składników jej atmosfery. |
24 | Присуството на кислород во атмосферата би било добар доказ за постоењето на живот таму, бидејќи кислородот и во нашата атмосфера претставува неопходен услов за живот. | Obecność tlenu w atmosferze będzie wskazywała na to, iż może tam istnieć życie, ponieważ w naszej atmosferze tlen jest produktem ubocznym życia. |
25 | Сѐ повеќе му се приближуваме на откривањето живот на таа планета. | Jesteśmy coraz bliżej znalezienia życia. |
26 | Хелен Чапел, поранешна астрономка, која студирала физика на универзитетот во Болдер, Колорадо, наведува три причини зошто не и е грижа за Кеплер-22б: | Helen Chappell, astronom, absolwentka fizyki na Uniwesytecie w Colorado Boulder, podaje trzy powody dlaczego nie przejmuje się odkryciem Kepler-22b: |
27 | Кеплер има откриено стотици екстрасоларни планети, а додека да се истрошат финансиските средства на проектот, тој ќе најде уште стотина такви планети. | Kepler znajduje setki planet pozasłonecznych. Będzie je znajdywał tak długo, jak projekt będzie finansowany. |
28 | Кеплер 22б е само пример на НАСА за објавувањето на повеќе од 1000 нови планети-кандидати. […] | Kepler 22b jest po prostu sztandarowym produktem NASA spośród 1,000 nowych kandyatów o status planety. [..] |
29 | Венера [исто како Кеплер 22б] се наоѓа не многу далеку од зоната погодна за живот… [но] знаеме дека таму е толку топло што оловото се топи на површината. | Wenus [ponobnie jak Kepler 22b] nie jest zbyt daleko od stefy zamieszkania… [jednak] wiemy iż jej temperatura jest wystarcząco wysoka by topić ołów na powierzchni. |
30 | Венера не може да биде место за живеење, меѓутоа вонземските астрономи ова не би го знаеле, доколку би ја користеле истата технологија како и ние. | Wenus nie jest miejscem przyjaznym dla życia, jednak astronomowie zajmujący się życiem pozaziemskim nie mieli by możliwości sprawdzenia tego gdyby używali takiej technologii jak my. |
31 | А можеби пак луѓето на Кеплер 22б се воодушевени од можното постоење на живот на Венера. | Prawdopodobnie mieszkańcy Kepler 22b mają zawroty głowy myśląc o przyszłym życiu na Wenus. […] |
32 | Не можеме да дознеме, дали Кеплер 22б - или која било друга екстрасоларна планета - може да вдоми живот. | Nie mamy możliwości sprawdzenia czy na Kepler 22b lub innej planecie spoza naszego Układu Słonecznego istnieje życie. |
33 | Таа наведува еден позитивен аспект во врска со возбудата околу откритието: | Widzi jednak jeden pozytywny aspekt podekscytowania odkryciem: |
34 | Откритијата како Кеплер 22б ги воодушевуваат сите оние кои се интересираат за астрономијата и отвараат нови можности да се научат луѓето (особено децата) за науката. | Odkrycia takie jak Kepler 22b sprawiają że ludzie interesują się astronomią. Daje to możliwość uczenia ludzi (w szczególności dzieci) o naukach ścisłych. |
35 | Супер за науката, иако само што ви ги уништив соништата за Кеплер 22б. | Tak więc: wiwat nauka, nawet jeśli właśnie prysł czar Waszych wyobrażeń o Kepler 22b. |
36 | Друг критичар, анонимен блогер, чија главна професија е проучувањето на торнада, ги дискутира погрешните мислења во врска со Кеплер 22б, заклучувајќи: | Inny krytyk, anonimowy bloger badający tornada, mówi o błędnych przekonaniach o Kepler-22b , podsumowując : |
37 | Ова е првиот чекор и ова е еден чекор, кој што не сме го направиле досега. | Jest to pierwszy krok, którego nigdy wcześniej nie zrobiliśmy. |
38 | Тоа е голема новост! | Jest to bardzo ważna wiadomość. |
39 | И фактот што имаме уште 48 други планети-кандидати во зоната погодна за живеење на нивните ѕвезди е исто така голема работа. | Fakt, że mamy wciąż 48 kandydujących planet w strefie zamieszkania jest bardzo ważną kwestią. |
40 | Но, се чини дека медиумите ги заобиколуваат новостите од овој вид. | Niestety, jest to wiadomość, którą media pomijają. |
41 | Во коментарите блогерот го појаснува растојанието помеѓу Земјата и Кеплер-22б: | W dziale komentarzy, bloger opisuje faktyczną odległość między nami a Kepler-22b: |
42 | Со сегашната можна најголема брзина би ни требале повеќе од 10 илјади години за да стигнеме таму. Тоа е невозможно дури и за вселенските бродови од научната фантастика. | Podróżując z największą obecnie prędkością, dotarcie tam zajęło by nam dziesiątki milionów lat. Różni się to nieco od wizji statków pokoleniowych i snów arktycznych pokazywanych w filmach science fiction. |
43 | И логичниот заклучок би бил: сите наши понатамошни истражувања би ги покажувале планетите како што тие биле пред 600 години. | Wnioski: wszealkie obserwacje planety dadzą nam jej obraz z przed 600 lat. |
44 | Можеби 600 светлосни години звучат премногу, но оваа далечина е една минута на астрономската скала, дури и да ни требаат милиони години со нашата сегашна брзина да отпатуваме до Кеплер 22б. | 600 lat świetlnych brzmi dość groźnie, jednak jest to minuta w żargonie astronomicznym, nawet jeśli zajęłoby to nam miliony lat podróżując największymi z prędkościami, które obecnie osiągamy. |
45 | Кога би изградиле машина која патува со брзина слична со онаа на светлината, можеби би било возможно да го преживееме патот до Кеплер 22б, бидејќи според теоријата на релативитетот на Ајнштајн, на патниците би им требале, помалку или околу 24 години. | Gdybyśmy byli w stanie zbudować maszynę poruszającą się z prędkością zbliżoną do prędkości ściatła, prawdopodobnie przetrwalibyśmy podróż na Kepler 22b, ponieważ zgodnie z Teorią Względności Einstein'a, podróżujący doświadczył by mniej, tj. ok. |
46 | Некои блогери се занимаваат со патот до вселената, меѓутоа некои тоа го сфаќаат помалку сериозно од други. | 24godzin. Niektórzy blogerzy, mniej lub bardziej poważnie, rozwinęli pomysł podróży kosmicznej. |
47 | Во блогот Осум дена до Амиш (Eight Days to Amish) на фриленс авторот Крис Родел стои: | Eight Days to Amish / Osiem dni dla Amish'ów/, Chris Rodell, wolny bloger pisze: |
48 | Сигурен сум дека Републиканците помислиле: „Алелуја! | Jestem pewien że Republikanie pomyśleli “Alleluja! |
49 | Сега има место, кое што одвратните Демократи ќе можат да го окупираат колку што сакаат!“ | Wreszcie jest miejsce, które Demokraci mogą zajmować tak długo jak tylko chcą! |
50 | Демократите помислиле: „Можеш да се обложиш дека алчните Републиканци веќе си ги пакуваат куферите Луј Витон, нафтените дупчалки и ги подготвиле бурињата Халибартон, за да одат и загадат уште една чиста и недопрена средина, пред Обама да ја прогласи за забранета. “ | Demokraci pomyśleli :”Można się założyć że chciwi Republikanie pakują swoje walizki od Louis Vuitton, urządzenia wiertnicze i baryłki od Halliburton by wykorzystać kolejne dzikie tereny zanim Obama ogłosi że jest to niedozwolone “ |
51 | Адвокатус Атеист (Advocatus Atheist), блог на Тристан Д. | Advocatus Atheist /Występujący jako Ateista/, blog Tristana D. |
52 | Вик, професор по англиски јазик во Јапонија, се надева на комуникација со Кеплер 22б, кога таму би имало некаква цивилизација, која би била способна за вселенска комуникација. | Vick, angielskiego nauczyciela w Japonii ma nadzieję na komunikowanie się z Kepler-22b, gdyby jej cywilizacja była zdolna do komunikacji przestrzennej. |
53 | Тој предлага да се направи ткн. црвја дупка (хипотетичка кратенка во просторот), која би овозможила една таква комуникација. | Sugeruje on zbudowanie tunelu podprzestrzennego (hipotetycznego skrótu w czasoprzestrzeni), który umożliwiłby komunikację. |
54 | Тој сепак додава, дека овој негов предлог е само теоретски возможен. | Przyznaje on jednak, że jego pomysł jest możliwy jedynie w teorii. |
55 | Вик заклучува, нешто што е добар заклучок за она што го учиме од Кеплер-22б: | Vick podsumowuje lekcję o Kepler-22b: |
56 | Без разлика на тоа дали некогаш би можеле да оствариме прв контакт со вонземјани или не, ми се чини дека Кеплер 22б претставува еден сон, кој што го делат сите луѓе - сонот за авантура, за патување во меѓуѕвездениот простор и тоа да се биде дел од историјата. | Niezależnie od tego czy jesteśmy w stanie dokonać pierwszego kontaktu z obcą rasą, czy też nie, wydaje mi się że Kepler 22b jest marzeniem, które ma każdy człowiek - marzeniem o przygodzie, gwiezdnnych podróżach, byciu częścią historii. |
57 | Се чини дека ние веќе сме дел од создавање на историја, а не сме ни свесни за тоа. | Wydaje mi się że już jesteśmy świadkami ważnego momentu w historii, nawet jeśli nie zdajemy sobie z tego w pełni sprawy. |