# | mkd | pol |
---|
1 | Индија: Смрт на предисториски јазик | Indie: śmierć prehistorycznego języka |
2 | Во февруари 2010 година, последниот говорител на древниот јазик Бо (или Ака-Бо), Боа Постарата, почина во својата татковина, Андаманските Острови во Индија. | Boa Senior, ostatnia osoba władająca starożytnym językiem Bo, zmarła [en] w lutym 2010. Do ostatnich chwil mieszkała na ojczystych Andamanach. |
3 | Ова е јасна потврда за точноста на минатогодишниот извештај на УНЕСКО, кој предупреди дека 2.500 јазици се на работ на изумирање. | Jest to żywe potwierdzenie zeszłorocznego raportu opublikowanego przez UNESCO mówiącego, że 2 500 języków jest zagrożonych wymarciem. |
4 | Видео: Боа Постарата пее на нејзиниот мајчин јазик, преку Survival International | Wideo: Boa Senior śpiewa w języku Bo, via Survival International |
5 | Сара Двејн, од Минесота (САД), на својот блог True to Words посветен на „истражувањето на јазиците и на пишувањето“, информира за веста и додава дека некои јазици кои се сметаа за веќе изумрени, во последно време оживеаа: | Sara Dune opublikowała informację na ten temat na swoim blogu True to Words [en] poświęconym „zgłębianiu języka i pisma” dodając, że języki, które niegdyś wymarły niedawno odżyły na nowo: |
6 | Во 1992 еден истакнат американски лингвист предскажа дека до 2100 година, 90% од светските јазици ќе престанат да постојат. | W 1992 prominentny lingwista ze Stanów Zjednoczonych przepowiedział, że 90% języków świata przestanie istnieć do 2100. |
7 | Еден од тие јазици умре минатиот месец кога 85-годишната Боа Постарата почина. Таа беше последниот говорител на Бо јазикот, кој броејќи 70.000 години старост, беше еден од најстарите јазици во светот. [..] | Jeden z tych języków zmarł w zeszłym miesiącu, wraz ze śmiercią 85-cio letniej Boa Sr. Była ostatnią osobą władającą językiem Bo, który, mając 70 000 lat, był jednym z najstarszych języków świata. [..] |
8 | Јазиците можат да се вратат од работ на изчезнување, па дури и од целосно исчезнување, доколку постои доволно голема волја и најважното - доколку доволен дел од тој јазик постои во пишувана форма. | Języki mogą zostać uratowane w ostatniej chwili, a nawet, gdy już wymarły, jeśli tylko istnieje silna wola oraz, co najważniejsze, wystarczająco dużo zostało napisane w tych językach. |
9 | Еврејскиот јазик беше мртов јазик на почетокот на 19ти век. | Na początku XIX w. hebrajski był martwym językiem. |
10 | Постоеше во академска пишувана форма, меѓутоа не се знаеше како се изговараа зборовите. | Istniał jako język naukowy pisany, ale w żaden sposób nie można było mieć pewności jak wymawiano słowa. |
11 | Упорноста и волјата на израелските Евреи го вратија јазикот во секојдневна употреба. | Upór i wola izraelskich Żydów przywróciła ten język do codziennego użytku. |
12 | Исто така, постои и заживување на велшкиот јазик во Велика Британија и на маорскиот во Нов Зеланд. | Odżyły także Walijski, w Wielkiej Brytanii oraz Maori w Nowej Zelandii. |
13 | Блогот Transubstantiation, кој за себе вели дека се обидува да „најде смисла во наследството на Вавилонската Кула“ предлага документирање на јазиците кои се во процес на изумирање: | Transubstantiation [en], blog określający swoje zadanie jako próbę „zrozumienia dziedzictwa Wieży Babel” proponuje udokumentowanie wymierających języków: |
14 | Доколку можеме да го зачуваме животот на јазиците, тогаш треба да го сториме тоа по секоја цена. | Jeśli jesteśmy w stanie zachować życie języków, z całych sił, zróbmy to. |
15 | Меѓутоа, понекогаш тоа не е возможно и тогаш, ние како лингвисти, треба да ја извршиме нашата можеби најтешка должност - да анализираме, да опишеме и да документираме; да го дефинираме јазикот така што да можеме да ги користиме нашите познавања на тие јазици за да направиме додатни истражувања во општото познавање на човечката состојба. | Czasem jednak nie ma takiej możliwości, a wówczas naszym najważniejszym zadaniem jako językoznawców jest analiza, opis i dokumentacja; opisujmy wymierające języki tak, byśmy mogli wykorzystać naszą wiedzę w dalszych badaniach dotyczących ogólnego zrozumienia człowieczeństwa. |
16 | Андаманските острови. Фотографија од Venkatesh K на Flickr | Andamany widziane z lotu ptaka, zdjęcie Venkatesh K (Flickr) |
17 | Блогот Madhu Baganiar, кој му припаѓа на заедницата на домородците Ораони (Курук), коментира за исчезнувањето на јазикот Бо со смртта на Боа Постарата: | Madhu Baganiar, członek lokalnej społeczności Oraon (Kurukh) wypowiada się na temat końca języka Bo, który nastąpił wraz ze śmiercią Boa: |
18 | Секој јазик има своја уникатна историја, културен стил и приказна. | Każdy język ma swoją wyjątkową historię, kulturę, styl. |
19 | Кога еден јазик умира, заедно со него умира и едно огромно складиште на знаења поврзано со јазикот. | Kiedy umiera język, gigantyczny magazyn wiedzy związanej z tym językiem również ginie. |
20 | Денес, умре еден жив племенски јазик. | Dzisiaj żywy język plemienia „Bo” zmarł. |
21 | Утре, сигурно е дека и други племенски јазици во Индија ќе умрат. | Więcej języków plemiennych w Indiach wymrze nazajutrz. |
22 | Постојат стотици причини кои ќе ги убијат живите јазици на племињата… | Istnieje tysiące powodów, przez które języki plemienne zostaną zabite… |
23 | Ирскиот блогер The Poor Mouth тагува за загубата на Бо и вели: | The Poor Mouth Blogger mieszkający w Irlandii opłakuje utratę Bo pisząc: |
24 | Јазиците доаѓаат и си заминуваат - можеме да ги видиме трагите од некои загубени јазици на Британските Острови (Јола, Норн, Кумбриски итн. | Języki przychodzą i odchodzą - na wyspach brytyjskich zauważamy ślady kilku wymarłych języków (Yola, Norn, Cymbric itd. |
25 | ) - но не можам а да не чувствувам дека кога јазиците умираат, изчезнува нешто значајно од богатата, темна супа од која се состои човештвото. | ) - ale nie mogę oprzeć się wrażeniu, że kiedy one umierają, tracimy coś istotnego z bogactwa, kociołka, który składa się na ludzkość. |
26 | Заминувањето на Боа не прави сите нас безвредни. | Odejście Boa osłabia nas wszystkich. |