# | mkd | pol |
---|
1 | Грчката финансиска криза и протестите против штедењето: случувањата досега | Grecki kryzys finansowy i protesty antyoszczędnościowe od początku do dziś |
2 | Оваа статија е дел од нашето специјално известување за Eвропа во криза. | Ten post jest częścią naszych relacji specjalnych: Europa w kryzysie. (Uwaga: Oryginalny artykuł został opublikowany 28 października 2011) |
3 | По година и половина од очајните преговори за спасување и дистрибуирање на траншите од страна на Меѓународниот монетарен фонд, Европската централна банка и Европската Унија, непопустливите и растечки нeефективни мерки за штедење наметнати од „тројката“ (три) на грчката социјалистичка влада, се судрија со немилосрдни протести. | Mimo iż minęło już półtora roku od rozpaczliwych negocjacji ratunkowych rządu Grecji z Międzynarodowym Funduszem Walutowym, Europejskim Bankiem Centralnym i Unią Europejską, w wyniku których potrzebujący kraj otrzymał wsparcie finansowe, nieustępliwa i coraz bardziej nieskuteczna polityka oszczędnościowa [en] narzucana przez te trzy organizacje (zwane „troika”) socjalistycznemu rządowi Grecji, spotyka się z nieustającymi protestami. |
4 | Драмата на Eвропската дожничка најголема криза со Грција во центарот, стигна до врвот, кога политичарите очајно бараат начини да ја извлечат Европската Унија од огромниот долг. | Dramat europejskiego kryzysu zadłużenia [en] z Grecją w centrum osiąga swój szczyt, a politycy z całych sił [en] szukają możliwości rozwiązania problemu rosnącego zadłużenia Unii Europejskiej. |
5 | Статуата на тркачот исмеана како бунтовник. | Rzeźba przedstawiająca biegacza przebranego za manifestanta. |
6 | Фотографија од атинскиот огорчен мултимедија тим, со лиценца CC BY-NC-ND 3.0 | Zdjęcie zamieszczone dzięki uprzejmości grupy multimedialnej ateńskiego Ruchu Oburzonych, na licencji CC BY-NC-ND 3.0 |
7 | Грчкото движење на огорчените, инспирирано од востанијата на „Арапската пролет“ и Eвропското револуционерно движење кое почна во Шпанија, се концентрира главно на седенки на плоштадите во Aтина и Солун. | Grecki Ruch Oburzonych [en], inspirowany powstaniami „Arabskiej Wiosny” i europejskim ruchem rewolucyjnym [pl], który rozpoczął się w Hiszpanii [pl], polega przede wszystkim na tzw. proteście siedzącym [z angielskiego: sit-ins], czyli okupowaniu głównych placów w Atenach i Salonikach. |
8 | Очевидно пропадна во текот на летото, по серијата на насилни полициски мерки, но се појави и забрза во септември, како колективен бес кој почна да врие со наметнувањето на уште еден круг на мерки за штедење договорени на итниот самит на Еврозоната во јули. | Pozornie rozbity latem, po serii brutalnych represji policyjnych [en], wydaje się ponownie odzyskiwać siły od września wraz ze wzrastającym społecznym wrzeniem wobec kolejnej rundy działań oszczędnościowych uzgodnionych na nadzwyczajnym szczycie strefy euro w lipcu [en]. Skutki polityki oszczędnościowej |
9 | | Przy ponad czterdziestoprocentowej stopie bezrobocia wśród młodzieży [en] oraz niepewności spowodowanej coraz mniejszymi możliwościami znalezienia pracy w kraju, nieustająca polityka oszczędnościowa wywołała nową falę imigracji. |
10 | Ефектите од строгите мерки за штедење | Wyjazd najzdolniejszych młodych Greków z ojczyzny przyczynił się do spowolnienia gospodarki. |
11 | Со невработеност на младите од над 40% и неизвесност која лебди над намалените перспективи за работа дома, продолжените мерки за штедење предизвикаа нов иселенички бран, овој пат на најдобрата грчка младина, спојувајќи се со падот на економијата од присилната и изборна навала по пензии, предизвикана од намалувањето на вработеноста и зголемувањето на возраста за пензионирање. | Sytuację pogorszyła też gwałtowna fala przechodzenia Greków na wcześniejszą emeryturę [en] (niekiedy przymusową), której przyczyną było obniżenie wypłacanych świadczeń oraz podniesienie wieku emerytalnego. Według wypowiedzi eksperta ONZ z lipca [2012], polityka oszczędnościowa może być uznana za pogwałcenie praw człowieka [en]. |
12 | Самите мерки за штедење преставуваат прекршување на човековите права, како што забележа, во јули, експертот на ОН. | Nieustająca kaskada działań oszczędnościowych odciska się piętnem [en] na codziennym życiu Greków. |
13 | Постојаното наметнување на мерки за штедење се одрази на секојдневниот живот на Грците, со ограничени социјални услуги па дури и удар врз достапноста на основните производи поради зголемувањата на постојано променливиот ДДВ и намалувањата на платите, пензиите и бенефициите. | Wielu z nich coraz częściej ma ograniczony dostęp do usług socjalnych, a niektórych nie stać na zakup podstawowych towarów. Taka sytuacja spowodowana jest przez chwiejny wzrost VATu oraz obniżki pensji, emerytur i cięcia świadczeń. |
14 | Во неодамнешната статија на медицинскиот магазин Лансет се наведува дека кризата предизвикува штетни ефекти кај населението, со раст на самоубиствата и криминалот. | Według ostatniej publikacji w czasopiśmie medycznym The Lancet widoczne jest także niekorzystny wpływ kryzysu na zdrowie ludności [en] oraz prawdopodobny wzrost samobójstw i przestępczości [en]. |
15 | Масовни протести на „Огорчените“ во Атина. Фотографија на ендиаферон, авторски права на Демотикс (29/05/2011). | Twórczy Grecy są również dotknięci skutkami polityki oszczędnościowej i wykorzystują blogi i media społecznościowe, aby dać upust swoim frustracjom. |
16 | И креативните Грци се погодени од мерките за штедење, па ги користат блоговите и социјалните медиуми за да го изразат незадоволството. | Aktywna blogerka i copywriterka Constantina Delimitrou maluje ponury obraz finansowej niepewności [el], chwytając za serca Greków: |
17 | Блогерот и сопственикот на авторски права Константина Делимитру опишува мрачна слика за финансиската несигурност која ги нагризува умовите и телата на Грците: | Masowy protest Oburzonych w Atenach. Autor zdjęcia: endiaferon, prawa autorskie Demotix (29/05/2011). |
18 | Повеќето од нас имаат постојано чувство на стегнатост во стомакот најголемиот дел од денот. | Większość z nas czuje kamień w sercu przez większość dnia i nocy. |
19 | Глупав неред од страв, мачнина, ужасни слики кои несвесно ви се заглавуваат во глава и не ви даваат да дишете […] ги слушате како се прашуваат колку шпагети да се остават за црни дни, како да се оди на работа без денар, колку вода треба за цвеќето на терасата. | Mieszanina lęków, niepokoju i przerażających obrazów kotłuje się w głowie, strach siedzący na piersi nie pozwala oddychać. […] Słyszysz, jak zastanawiają się, ile spaghetti odłożyć na czarną godzinę, jak iść do pracy nie mając ani grosza, ile wody potrzebują rośliny na balkonie. |
20 | И онаа дамата, ноќта во метрото. | I tamta kobieta, tamtej nocy w metrze. |
21 | Плачеше на телефон за десет евра. | Płakała do telefonu z powodu 10 euro. |
22 | Децата и беа во болница, а таа не можеше да најде десет евра за да си ги нахрани внуците. | Jej dzieci były w szpitalu i nie mogła znaleźć 10 euro, aby nakarmić swoje wnuki. |
23 | И тој што ја слушаше немаше за да и даде. | Jej rozmówca nie miał żadnych pieniędzy, by jej dać. |
24 | Ниту пак јас. | Ja też nie. |
25 | И да имав, како да му пријдеш некому и да му понудиш помош? | A nawet gdybym miała, w jaki sposób podejść do kogoś, by zaoferować pomoc? |
26 | Генерален собир на атинските „Огорчени“ , 29/5/2011. | Główne zgromadzenie Oburzonych z Aten, 29/5/2011. |
27 | Фотографија на Сајберела, лиценца на CC BY-NC-ND 3.0 | Autor zdjęcia: Cyberela, na licencji CC BY-NC-ND 3.0 |
28 | Веб дизајнерот Сајберела, суво коментира за нејзините погледи како хроничен болен од хeмангиом: | Web designerka, Cyberela, w suchy sposób ocenia swoje szanse osoby przewlekle chorej na naczyniaka [pl]: |
29 | @Cyberela: Секако, моето социјално осигурување не може да ги покрие моите третмани. | @Cyberela: Oczywiście moje ubezpieczanie nie pokrywa kosztów leczenia. |
30 | Болните од хемангиом во Грција се осудени. | Chorzy na naczyniaki w Grecji są straceni. |
31 | И актерот Харис Атонис твитна кратка забелешка за миграцијата: | Aktor Haris Attonis przedstawił na Twitterze swoją lakoniczną obserwację na temat migracji: |
32 | @hartonis: Половина од моите пријатели се иселија во странство. | @hartonis: Połowa moich przyjaciół wyemigrowała za granicę. |
33 | Другата половина внатре, во себе си. | Pozostali - wewnątrz siebie. |
34 | Судири со полицијата | Starcia policji |
35 | Неконтролираното полициско насилство го влоши социјалниот притисок. | Niepohamowana przemoc policji zaostrza społeczne naciski. |
36 | Најсериозните инциденти се случија кога полициското насилство без преседан, против демонстрантите на плоштадот Синтагма во Атина, на 28-29 јуни, беше осудено од меѓународните организации за човекови права, кои забележаа масовна употреба на солзавец и ја повикаа грчката полиција да се воздржи од употреба на прекумерна сила. | Najpoważniejszy incydent miał miejsce 28-29 czerwca podczas bezprecedensowego użycia przemocy przez policję wobec protestujących na placu Syntagma w Atenach. Międzynarodowe organizacje praw człowieka, które potępiły to zajście, zwróciły uwagę na masowe użycie gazów łzawiących [en] i wezwały grecką policję do powstrzymania się od stosowania siły [en]. |
37 | Огорчените заземачи, веќе преполовени поради летните одмори, ноќта беа собирани од полицијата и растерувани , со наводно поставени забрани во некои случаи за да се спречат понатамошни собирања, како што се случи подоцна, на собирањата во Шпанија и САД. | Policja przeprowadziła nocny nalot, rozbijając na placu grupę protestujących, których z powodu letnich wakacji przybyło mniej niż zwykle. Takie prewencyjne działania policji [el] prawdopodobnie miały za zadanie wpłynąć na demonstrantów i zapobiec przyszłym zgromadzeniom tak, jak stało się to w czasie późniejszych protestów w Hiszpanii [en] i w Stanach Zjednoczonych. |
38 | Вообичаениот говор на премиерот на отворањето на меѓународниот саем во Солун во септември беше дочекан со лути протести и судири, затоа што различни групи со многу полиција, се собраа на плоштадите, додека се објавуваше уште еден данок на имот. | Tradycyjne przemówienie premiera z okazji otwarcia Międzynarodowych Targów w Salonikach we wrześniu spotkało się z burzliwymi protestami i starciami [en], gdy różne grupy zgromadziły się na silnie strzeżonym przez policję placu, podczas gdy ogłaszano wprowadzanie kolejnego nadzwyczajnego podatku od nieruchomości. |
39 | Користењето на социјалните медиуми | Wykorzystanie portali społecznościowych |
40 | Протест на плоштадот Синтагма, 25/5/2011. | Protest na Placu Syntagma, 25/5/2011. |
41 | Фотографија на атинските огорчени, лиценцирана под CC BY-NC-ND 3.0 | Zdjęcie dzięki uprzejmości ateńskiego Ruchu Oburzonych, na licencji CC BY-NC-ND 3.0 |
42 | Tвитер стана централна платформа за граѓанското новинарство и активизам во Грција, уште од немирите против убиството на еден малолетник од страна на полицијата во 2008. | Twitter stał się głównym portalem dla dziennikarstwa obywatelskiego i aktywizmu społecznego w Grecji, od czasu zamieszek, które wybuchły po zabiciu nieletniego przez policję w 2008 roku [en]. |
43 | Неколку активисти собирачи на вести ги искористија твитер алатките за да ги забележат протестите против мерките за штедење и создадоа импресивна работа. | Wielu aktywistów zajmujących się publikowaniem najświeższych wiadomości dokonało imponującej pracy uporządkowując historię protestów antyoszczędnościowych za pomocą narzędzia aggregation na Twitterze. |
44 | Теодора Економидес (@IrateGreek на Твитер) ја искористи Чирпстори за да ги уреди белешките за повеќето од големите протести во Атина, а пак Антонис Газакис (@gazakas на Tвитер) дневно објавуваше твитови во живо од Гeнаралниот собир на огорчените во Солун на Сторифај. | Theodora Economides (@IrateGreek na Twitterze) użyła Chirpstory, by uporządkować główne protesty w Atenach [en], a Antonis Gazakis (@gazakas na Twitterze) publikował codziennie na żywo na serwisie Storify sprawozdania z głównego zgromadzenia Oburzonych w Salonikach [en]. |
45 | Мирто Орфанудаки Симиц coбра видеа за полициската бруталност од 29 јуни. | Myrto Orfanoudaki Simic kolekcjonuje filmy wideo obrazujące brutalność policji z 29 czerwca [en]. |
46 | Во меѓувреме на 31,000 корисници им се допадна Фејсбук страницата на Атинските огорчени, а на 5,000 корисници им се допадна Фејсбук профилот на Солунските огорчени. | Tymczasem 31.000 użytkowników polubiło profil na Facebooku ateńskich Oburzonych [en], a 5.000 użytkowników - profil na Facebooku Oburzonych z Salonik [en]. |
47 | Десетици фотографи на Демотикс објавуваа фоторепортажи од грчките протести уште од почетокот на 2009 година, а илјадници фотографии и десетици видеа од активисти и граѓански новинари беа објавени на блогот на мултимедијаниот тим на Атинските огорчени од плоштадот Синтагма под лиценца на Криејтив Комонс откако почнаа протестите. | Od początku 2009 r. dziesiątki fotografów zamieściło na Demotixie fotoreportaże dotyczące Greckich protestów [en], a od rozpoczęcia protestów tysiące zdjęć i dziesiątki filmów wykonanych przez działaczy i dziennikarzy obywatelskich znalazło się na blogu grupy multimedialnej Ateńskich Oburzonych na Placu Syntagma [el] (na licencji Creative Commons). |
48 | Шеговито, Teодора ја започна #расправата за прирачникот за грчките политичари, заснована на Арапскиот прирачник за тирани на Ијад ел Багдад, за да се подбива со етиката и практиката на политичарите. | Oburzeni próbują śmiać się przez łzy, Theodora rozpoczęła również na Twitterze hashtag #GreekPoliticianManual [Podręcznik Greckiego Polityka], wzorując sie na Podręczniku Arabskiego Tyrana autorstwa Iyada El Baghdadiego [en], by wyśmiać moralność i zachowanie polityków. |
49 | Пародијата Лути Грци против Лути птици, содадена од видео арт - тимот Тун Позерс собра 105,000 кликања на Јутјуб. | Parodia The Angry Greeks vs. Angry Birds, stworzona przez publikującą w sieci grupę ToonPosers, zdobył 105.000 odsłon na YouTube. |
50 | Следете го Tвитер-профилот (@GVEuropeCrisis) за нашиот специјален проект за следење на Eвропа во криза за дневни вести околу влијанието на кризата од огромниот долг врз Грција и други европски земји. Оваа статија е дел од нашето специјално известување за Eвропа во криза. | Codzienne informacje na temat wpływu europejskiego kryzysu zadłużenia na Grecję i inne kraje europejskie dostępne są na koncie na Twitterze (@GVEuropeCrisis) naszych relacji specjalnych Europa w kryzysie. |