# | mkd | pol |
---|
1 | Наследството на Усташите: Во сеќавање на концентрационите логори за деца во Сисак | Dziedzictwo ustaszów: wspominając dziecięcy obóz koncentracyjny w Sisak |
2 | Деца седат пред една од бараките во концентрациониот логор во Сисак. | Dzieci siedzące przed jednym z baraków w obozie koncentracyjnym Sisak. |
3 | Јавно достапно. | Zdjęcie zaczerpnięte z publicznej domeny internetowej. |
4 | Во 1941, хрватското радикално десничарско Усташко движење дојде на власт и ја оформи Независна држава Хрватска (НДХ), на чело со Анте Павелиќ. | W 1941 roku chorwacki skrajnie prawicowy ruch ustaszów objął władzę w kraju i utworzył Niepodległe Państwo Chorwackie (NDH) pod dowództwem Ante Pavelicia. |
5 | НДХ ги следеше стапките на фашистичките режими во Европа, преку формирање на концентрациони логори, и убивајќи и прогонувајќи Срби, Евреи и Роми, а да не ги спомнуваме и хрватските партизани и нивните семејства. | NDH, na wzór innych faszystowskich reżimów Europy, zakładało obozy koncentracyjne oraz mordowało i prześladowało Serbów, Żydów i Romów, nie wspominając o chorwackich partyzantach i ich rodzinach. |
6 | Во август 1942, НДХ изгради логор во Сисак, Хрватска за деца и родители. | W sierpniu 1942 roku NDH zbudowało obóz dla dorosłych i dzieci w chorwackim mieście Sisak. |
7 | Детскиот оддел од концентрациониот логор беше наречен „Прифатилиште за деца на бегалци“ и беше најголемиот од тој вид во Независна држава Хрватска раководена од Усташите. | Jego przeznaczoną dla nieletnich część - największy tego typu obiekt w Niepodległym Państwie Chorwackim - nazwano „schroniskiem dla dzieci uchodźców”. |
8 | Таканареченото „прифатилиште“ беше раководено од д-р Антун Најжер, под покровителство на Женската лоза на Усташкото движење и Усташките сервиси за надзор. | To „schronisko” pod patronatem żeńskiej sekcji ustaszów i służb łączności było prowadzone przez doktora Antuna Najžera. |
9 | Денеска имаме документи кои покажуваат како д-р Најжер и неговиот тим правеле тестови на децата држени во логорот, некои изгладнувајќи ги до смрт, а други биле подложени на разни видови измачување. | Dziś dzięki dokumentom, które zachowały się wiemy już, że lekarz i jego współpracownicy przeprowadzali badania na małoletnich więźniach, głodząc ich na śmierć lub torturując na inne sposoby. |
10 | Споменик во погребното место на детскиот оддел вели дека околу 2.000 луѓе се закопани тука, но никогаш немало организиран напор да се ексхумираат телата, така што никој не знае за сигурно. | Napis na cmentarnym pomniku w dziecięcej części Sisak głosi, że pochowano tam około 2000 osób, ale rzeczywiste liczby nie są znane, gdyż nigdy nie podjęto decyzji o ekshumacji ciał. |
11 | Скорешен напис на хрватскиот портал за вести „Portal Novosti“ ја опиша историјата на логорот, со морничавиот наслов „И Сисак имаше свој Менгеле“ (повикувајќи се на озогласениот лекар од концентрациониот логор Аушвиц). | Historię obiektu opisuje niedawno opublikowany artykuł na chorwackiej witrynie informacyjnej Portal Novosti pod przyprawiającym o dreszcze tytułem „Sisak też miał swojego Mengele“, nawiązującym do okrytego zła sławą lekarza z obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu. |
12 | Градот Сисак, кој претрпе уште еден огромен конфликт во 1990те за време на хрватската војна за независност, одржува годишен настан на погребните места на Денот на сеќавање на Втората светска војна, каде се положуваат венци на спомен-плочите и се повикуваат преживеаните од логорот да говорат. | W Sisak, które doświadczyło kolejnego wyniszczającego konfliktu w latach 90. XX wieku, podczas wojny o niepodległość Chorwacji, na wspomnianym cmentarzu corocznie obchodzony jest Dzień Pamięci o II Wojnie Światowej, podczas którego składa się pod pomnikiem pamiątkowe wieńce, a ocalałych z obozu zachęca do zabrania głosu. |
13 | Добрила Кукољ е едно од децата кои успеале да го преживеат хоророт од концентрациониот логор. | Jedną z nich jest Dobrila Kukolj. |
14 | Родена во 1931 во селото Međeđa, Босна и Херцеговина, таа била распоредувана во неколку детски логори за време на војната. | Urodzoną w 1931 roku we wsi Mededa w Bośni i Hercegowinie kobietę kilkakrotnie umieszczano w obozach koncentracyjnych dla nieletnich. |
15 | Нејзиниот живот се изменил засекогаш во 1941, кога усташки сили го нападнале нејзиното село. | Jej życie zmieniło się na zawsze w 1941 roku, po ataku ustaszów na jej rodzinną wioskę. |
16 | Во написот на „Portal Novosti“, Кукољ вели дека таа најдобро се сеќава на концентрационите логорите во Сисак и Јасеновац, и двата во Хрватска, и опишува како изгледало пристигнувањето во логорите: | W wywiadzie dla Portal Novosti Kukolj mówi, że najlepiej pamięta placówki w Sisak i Jasenovac, oraz opisuje moment dotarcia do obozu: |
17 | Влегувањето во концентрационите логори беше исто како и влегување во клуб на смртта, со кој владее безаконието и лудилото, каде може само да се чујат врисоци, плачење и јачење, се до небото. | Przybycie do obozu koncentracyjnego było jak wstąpienie do rządzącego się bezprawiem i szaleństwem klubu śmierci, gdzie słychać jedynie wznoszące się ku niebu krzyki, jęki i płacz. |
18 | Една сцена од која се уште ми се замрзнува крвта во вените е бегање од Усташите кои грабнуваа мали девојчиња и потоа се изживуваа врз нив. | Krew w żyłach wciąż mrozi mi wspomnienie ucieczki przed ustaszami, którzy ścigali małe dziewczynki, by potem użyć wobec nich przemocy. |
19 | Тогаш случајно стапнав на новороденче кое лежеше на земјата. Неговиот плач се уште ми одѕвонува во ушите. | Właśnie wtedy niechcący nadepnęłam na leżące na ziemi niemowlę, a jego płacz do dziś dźwięczy mi w uszach. |
20 | Ние што ги преживеавме логорите сме на крајот на нашето патување, но нашето сведоштво никогаш не смее да биде заборавено и затоа барам од генерациите кои се тука и од генерациите кои допрва ќе доаѓаат да се борат злото кое ни го донесе војната никогаш да не се повтори-ни во нашата држава, ни во било која друга. | My, ocaleńcy z obozów, docieramy do kresu życiowej drogi, ale nasze dziedzictwo nie powinno zostać zapomniane, proszę więc obecne i przyszłe pokolenia, aby nie dopuściły do powrotu tak ogromnego, niesionego przez wojnę zła, w naszym ani w żadnym innym kraju. |