# | mkd | pol |
---|
1 | Србија се крена на нозе за да спаси даб стар 600 години | Serbowie protestują by ocalić 600-letni dąb |
2 | Исто како што планот да се уништи паркот Гези во Истанбул предизвика масовни протести низ Турција изминативе недели, така и народот во Србија се соочи со слична борба. | Podczas gdy w ostatnich tygodniach plany zlikwidowania Stambulskiego parku Gezi wywołały masowe protesty w Turcji [en], mieszkańcy Serbii stanęli w obliczu podobnej walki. |
3 | Планиран автопат беше на добар пат да уништи дабово дрво старо 600 години во централна Србија, но после неколкудневни протести Владата изгледа се потчини на притисокот и го видоизмени градежниот проект за го спаси дабот. | Zaplanowana autostrada zniszczyłaby 600-letni dąb w środkowej Serbii, lecz po kilku dniach protestów wydaje się, że rząd uległ naciskom i zmienił projekt budowlany tak, by drzewo oszczędzić. |
4 | При крајот на јуни 2013, се појавија информации дека Владата обезбедила 340 милиони евра [околу 435 милиони долари] во форма на заем и дополнителни 700 милиони евра [околу 895 милиони долари] кои се очекуваат за изградбата на Коридорот 11, долгоочекувана и стратегиски важна автопатска делница која поминува низ централна Србија. | Pod koniec czerwca 2013 r. [sr] poinformowano, iż na budowę Korytarza 11 [sr] - długo oczekiwanego i strategicznego fragmentu autostrady mającej przebiegać przez centrum Serbii - rząd już zabezpieczył 340 mln euro [około 435 mln dolarów] pożyczki, i przewiduje kolejnych 700 mln euro [około 895 mln dolarów]. |
5 | Но, Србите набрзо дознаа дека трасата на автопатот ќе поминува директно низ локацијата на даб стар 600 години во селото Савинац во близина на Горни Милановац. | Lecz Serbowie szybko odkryli, że autostrada ma przebiegać przez miejscowość Savinac w pobliżu Gornji Milanovac, dokładnie przez miejsce, gdzie teraz rośnie 600-letni dąb. |
6 | Тоа веднаш поттикна реакција против планот, на тој начин што луѓето почнаа да реагираат на социјалните мрежи и да организираат протести и во Савинац и онлајн. | Reakcja przeciw tym planom była natychmiastowa, poczynając od ludzi wyrażających oburzenie na portalach społecznościowych do protestów zorganizowanych w Savinac i w internecie. |
7 | Настрана од тоа што дабот е прекрасно природно и историски важно богатство, постои и суеверие помеѓу Србите дека сечењето на дабово дрво носи трагедија па дури и смрт. | Poza tym, że dąb jest wspaniałym pomnikiem natury o zanaczeniu historycznym, wśród Serbów istnieje również przesąd, że ścięcie tego drzewa przyniesie tragedię, lub nawet śmierć. |
8 | Постарите жители на рурална Србија велат дека дабовите се сметаат за многу почитувани природни феномени во овие краишта и дека не треба да се игра со нив. | Starszyzna mieszkająca na serbskiej wsi ostrzega przed igraniem z dębami, uważanymi tu za niezwykle szanowanowane drzewa. |
9 | Да знаеја владините претставници и оние кои се надлежни за изградбата на автопатот дека дабот стоеше на трасата на Коридорот 11, можеби и ќе можеа да најдат решение за тоа, но според Министерот за урбанизам и градежништво, Велимир Илиќ, никој претходно не им укажал за тоа. | Gdyby przedstawiciele rządu i kierujący budową autostrady wiedzieli, że ten konkretny dąb stoi na drodze Korytarza 11, migliby poszukać rozwiązania tej sytuacji. Jednakże według Ministra Urbanistyki i Budownictwa Velimira Ilicia, nikt wcześniej „nie zwrócił ich uwagi” na tę kwestię. |
10 | Социјалните мрежи во Србија набрзо беа преплавени од стотици протестни пораки на граѓаните кои можеа да се најдат под хаштагот #hrast (#oak) и на Твитер и на Фејсбук. | Media społecznościowe w Serbii wkrótce przepełniły się protestami obywateli oznaczonymi tagiem #hrast (#dąb) zarówno na Twitterze [sr] jak i na Facebooku [sr]. |
11 | “In hrast [даб] we trust” стана популарен натпис кој беше употребуван на протестите во Савинац, а подоцна споделуван на социјалните мрежи. | “W #dębie nasza nadzieja” (“In #hrast we trust”, w nawiązaniu do Amerykańskiego “In God we trust” - “W Bogu nasza nadzieja”) stało się popularnym hasłem protestujących w Savinac, upowszechnionym także na portalach społecznościowych. |
12 | Фотографија на Институтот за одржливи заедници - Фејсбук страница за Србија. | Zdjęcie pochodzi ze strony Facebook Instytutu na rzecz Ekologicznie Trwałych Społeczności - Serbia. |
13 | За да се откопа даб од таа големина тоа бара голема работа, голем број на работници и голем простор како и соодветна механизација. | Bezpieczne przeniesienie dębu tej wielkości wymaga wiele pracy, dużej liczby pracowników, miejsca i odpowiedniego sprzętu. |
14 | Теоретски е возможно, но никој го нема потребното искуство така што верувам дека ископувањето на дабот би било и негов крај. | Teoretycznie jest to możliwe, ale w praktyce nikt jeszcze tego nie przetestował, więc uważam, że próba przeniesienia dębu będzie oznaczała jego koniec. |
15 | Тоа е тотално бесмислено. | To wszystko bzdury. |
16 | Во држави кои си држат до себеси, вакво дрво би се вклопило во амбиентот, рече ботаничарката Васиќ. | W krajach, które bronią swojego, drzewo takie jak to zostałoby „włączone” w plan przestrzenny - mówi botanik Olja Vasić. |
17 | Додека министерот и останатите владини претставници бараа различни решенија за проблемот, граѓаните организираа протести околу дрвото во Савинац. | Podczas gdy minister i pozostali urzędnicy szukali różnych rozwiązań problemu, obywatele zorganizowali protesty wokół drzewa w Savinac. |
18 | Последните денови од јуни граѓаните почнаа да се собираат околу дрвото за да го спасат, ним во протест насловен „Дабот не смее да падне“ им се придружија и ги водеа српската поетеса Добрица Ериќ, која потекнува од регионот, како и невладините организации како што се „Српските зелени“ | W ostatnich dniach czerwca mieszkańcy zaczęli gromadzić się [sr] wokół drzewa w celu jego uratowania. Do protestów pod sztandarem „Dąb nie może upaść” przyłączyli się między innymi serbski poeta Dobrica Erić, który wywodzi się z okolicy, jak i organizacje pozarządowe takie jak „Zieleń Serbii”. |
19 | Активистите на „Српските зелени“ се собираат пред дрвото старо 600 години во Савинац. | Działacze „Zieleni Serbii” zebrani wokół 600-letniego dębu w Savinac. |
20 | Фотографија на Институтот за одржливи заедници - фејсбук страница за Србија | Zdjęcie pochodzi ze strony Facebook Instytutu na rzecz Ekologicznie Trwałych Społeczności - Serbia. |
21 | Протестите траеjа до првиот викенд во јули 2013. | Protesty trwały do pierwszego weekendu lipca 2013. |
22 | Средбите се одржуваа во Министерството за урбанизам и градежништво како и во кабинетот на премиерот Ивица Дачиќ, каде што се дискутирало на темата, после што министерот Илиќ на 9 јули даде јавна изјава дека дабовото дрво ќе биде зачувано. | Sptkania w sprawie drzewa odbyły się w Ministerstwie Urbanizacji i Konstrukcji, a także w Radzie Ministrów premiera Ivica Dačicia, po których 9 lipca minister Ilić złożył publiczne oświadczenie: dąb zostanie zachowany. |
23 | Како што соопшти дневниот таблоид Курир: | Według doniesień [sr] tabloidu Kurir: |
24 | „Асфалтот ќе биде потполно одвоен со носач од армиран бетон на начин на кој асфалтот нема да ги оштети корените, а ни корените асфалтот. | „Asfalt zostanie zupełnie odseparowany przez kolumny ze zbrojonego betonu, dzięki czemu nie uszkodzi on korzeni, a korzenie asfaltu. |
25 | На овој начин ќе се избегне евентуална штета врз автопатот“, изјави Илиќ. | W ten sposób zapobiegniemy przewidywanemu uszkodzeniu autostrady” powiedział Ilić. |
26 | И автопатот и дабовото дрво со векови постаро од многу нации се од голема важност за Србија. | Zarówno autostrada jak i dąb, starszy o stulecia od niektórych narodów, są dla Serbii bardzo ważne. |
27 | Иако автопатот ветува едно многу потребно логистичко решение за еден регион на Србија во кој што изобилуваат земјоделски и занаетчиски бизниси, граѓаните на Србија покажаа дека не сакаат да направат толку голема жртва. | Podczas gdy autosrada obiecuje niezwykle potrzebne logistyne rozwiązanie dla regionu Serbi gdzie kwitnie rolnictwo i przemysł, obywatele Serbii udowodnili, że są pewne rzeczy, których nie są gotowi dla tego celu poświęcić. |
28 | Блогерот Зоран Сокиќ, во однос на дабот кој што ја потресе Србија, раскажува за неговото детство во планинските шуми на централна Србија истакнувајќи ја важноста на три дрвја кои биле важни во неговото детство и во неговото созревање и завршува: | Blogger Zoran Sokić, w nawiązaniu do sytuacji dębu, który wstrząsnął krajem, wspomina swoje dzieciństwo [sr] w zalesionych górach środkowej Serbii, podkreślając wagę jaką trzy drzewa odegrały zarówno w jego dzieciństwie jak i procesie dorastania: |
29 | Можам само да кажам дека во мојот роден крај човекот кој до донел автопатот тука ќе биде славен на славите и собиранките во локалните кафеани и после берењето на малините, барем во наредните десет века. Стара е локалната приказна дека сме вистинско слепо црево, дека комунистите не дозволиле тука да поминува пругата бидејќи тоа бил четнички крај, дека сите млади ќе се отселат ако не дојде патот веројатно колку и тој даб во Савинац…. | Mogę tylko stwierdzić, że w moim rodzinnym mieście ktoś, kto buduje autostrady, będzie wysławiany podczas slav [obchodów świętego patrona rodziny wśród serbskich prawosławnych chrześcijan] i spotkań w lokalnych kawiarniach po zbieraniu malin przez co najmniej najbliższe tysiąc lat. Stare są lokalne opowieści (prawdopodobnie tak stare, jak dąb w Savinac), że jesteśmy ślepą uliczką, że komuniści nie pozwolili zbudować tu linii kolejowej, bo był to obszar Czetników, że cała nasza młodzież się wyprowadzi jeśli nie przeprowadzimy tu autostrady - zgadza się. |
30 | Се согласувам. Но од друга страна не би дал ниедно од своите три дрвја ни за три автопати или три пруги. | Jednak z drugiej strony nie oddałbym żadnego z moich trzech drzew, nawet za trzy autostrady lub trzy linie kolejowe. |