# | mkd | pol |
---|
1 | Латинска Америка: Проблемот со користење деца како работна сила – втор дел | Ameryka Łacińska: Problem pracujących dzieci, część 2. |
2 | Користењето деца како работна сила е тажна реалност во Латинска Америка и честопати многу жители низ регионот се толку навикнати на тоа да гледаат како работат деца што дури и не го сфаќаат тоа. | Pracujące dzieci są smutną rzeczywistością w Ameryce Łacińskiej, a nierzadko wielu mieszkańców tego regionu przywyczaja się do ich widoku tak bardzo, że w ogóle już tego zjawiska nie zauważa. |
3 | Кој не ги користел услугите на (уличен) чистач на чевли или на млад чувар на автомобили? | Kto nie korzystał z usług chłopca czyszczącego buty lub pilnującego samochodów? |
4 | За да се промени тоа започнати се кампањи за подигнување на свеста и некои други чекори. | Podejmuje się jednak kroki ku zwiększeniu świadomości i zmianie tego zjawiska. |
5 | Поттикнато од Светскиот ден против користењето деца како работна сила - 2009, кој се одржува на 12 јуни, членови на тимот на Global Voices од Латинска Америка помогнаа да се пронајдат сродни постови на блогови и линкови за овој проблем во нивните земји за вториот дел од оваа серија составена од два дела. | Z obserwacji Światowego Dnia przeciw Pracy Dzieci 2009 planowanego na 12-go czerwca, członkowie Global Voices Ameryka Łacińska pomogli znaleźc posty na blogach i linki związane z tym tematem dla drugiej części tej serii. |
6 | Од Венецуела, непрофитната организација Muchachos de la Calle [шпански] (Деца на улицата) работи за да ги „развие способностите на граѓаните преку учење занаетчиски вештини, со цел да се намали бројот на деца и адолесценти што работат и живеат на улица“ и ги споделува доживувањата преку нејзиниот блог [шпански]. | Z Wenezueli, organizacja charytatywna Muchachos de la Calle [es] (Dzieci z Ulicy) pracuje nad “rozwojem obywateli poprzez nauczanie umiejętności artystycznych aby zmniejszyć ilość dzieci i dorosłych pracujących i/lub mieszkających na ulicy“ i dzieli się doświadczeniami na ich blogu [es]. |
7 | Друга организација, Observatorio de Infancia y Juventud [шпански], исто така, работи за „создавање општествена истражна организација со цел да се соберат податоци што ќе овозможат формулирање и следење на јавните политики, како и да прима жалби и да обезбеди поддршка против заканувањето и повредувањето човекови права на децата и адолесцентите во Венецуела. “ | Inna organizacja, Observatorio de Infancia y Juventud [es], również pracuje w celu “zbudowania organizacji socjalnej i badawczej w celu zebrania danych, które umożliwią napisanie i wprowadzenie w życie praw publicznych; oraz odbierania skarg i zapewniania ochrony przeciwko naruszeniom i zagrożeniu podstawowych praw człowieka i dzieci w Wenezueli' |
8 | Блогот Periodismo Guayanés [шпански] пишува за децата работници коишто се „последни во низата“: | Blog Periodismo Guayanés [es] opisuje pracujące dzieci, które są “ostatnie w kolejce“: |
9 | Фактот што има значаен број владини и невладини институции коишто обезбедуваат услуги за децата, како и погодна правна регулатива за оваа област, не гарантира успех, потребно е тие да се спроведат и да се следи ситуацијата. | prawda jest taka, że istnieje duża liczba rządowych i pozarządowych instytucji oferujących usługi dla dzieci, jak również pomocna opieka prawna pod tym względem, nie gwarantuje to jednak sukcesu, należy wprowadzic system, aby prowadzic to w życie. |
10 | Некои специјалисти се согласуваат дека отстранувањето на користењето деца како работна сила е изводливо само ако се појават подобри можности за работа за возрасни и нивните заедници и дека решенијата лежат во обезбедувањето алтернативи за фамилиите, така што ќе можат да го „скршат кругот на сиромаштијата преку задруги и на пример, преку снабдување со земјоделска машинерија, така што соништата на најмалите нема повеќе да мируваат“. | Niektórzy eksperci zgadzają się, że wyelimnowanie pracy dzieci jest możliwe jedynie gdy będą lepsze możliwości znalezienia pracy dla dorosłych i ich społeczności, i że rozwiązania znajdują się na terenie zapewniania alternatywnych rozwiązań rodzinom, aby te mogły“przerwac cykl biedy przez współpracę, na przykład zakup maszyn rolniczych, aby przestały rozwiewać marzenia najmłodszych” “Koszty wyeliminowania pracy dzieci wyniosłyby 76 bilionów dolarów a dochody netto z gospodarki za rok 2020 sięgałyby 330 bilionów dolarów. |
11 | „Цената на отстранувањето на користењето деца како работна сила би изнесувала 76 милијарди долари и бруто економскиот профит за 2020-тата година би изнесувал 330 милијарди долари. | Innymi słowy eliminacja pracy dzieci przyniosłaby gospodarce dochody” mówi María Arteta, dyrektorka Międzynarodowego Programu Walki z Pracą Dzieci (IPEC) z Międzynarodowej Organizacji Pracy. Fotografia autorstwa Davida Sasaki wykorzystana pod licencją Creative Commons. http://www.flickr.com/photos/oso/3602948325/ |
12 | Со други зборови, ќе има профит за регионот ако е отстрането користењето деца како работна сила“, тврди Марија Артета, директор на Меѓународната програма за искоренување на користењето деца како работна сила на Меѓународната организација за труд во 2005 година. | Nowy post meksykańskiego blogera Mario Luis Fonts opisuje “zbrodnię zatrudniania dzieci”. Zauważa on, iż rodziny o niskich dochodach, niedostatek, brak ochrony prawnej, a nawet emigracja są jednymi z wielu przyczyn prowadzących do tej sytuacji dzieci[es]. |
13 | Фотографија од Дејвид Сасаки и искористена под Кријетив комонс лиценца. http://www.flickr.com/photos/oso/3602948325/ | W dodatku, Maricel Pérez na blogu Sinergia a.m. [es] opisuje wzruszającą historię pracującego dziecka, Pablo: |
14 | Неодамнешен пост од мексиканскиот блогер Марио Луис Фонтс ја опишува „суровоста во работење на децата“. | Znany raczej jako “Pablito,” chłopiec ten obudzi się o 6 rano i przygotowuje wszystkie potrzebne rzeczy. |
15 | Тој истакнува дека фамилиите со ниски приходи, сиромаштија, недостиг на стабилна владина политика, па дури и миграцијата, се едни од причините што ги доведува децата во ваква ситуација [шпански]. Како надополнување на ова, Марисел Перез на блогот Sinergia a.m. [шпански] пишува потресна приказна за едно дете - работник по име Пабло: | Przechodzi wiele bloków i na skrzyżowaniu ulic Corregidora i Uniwersyteckiej pozostawia wszystkie swoje narzędzia, zamyka oczy, modli się do Boga “aby wszystko poszło dobrze w ciągu dnia, gdyż nie chce skończyć dnia bez pesety (meksykańskiej waluty)” […] |
16 | Се затемни, а Паблито заработи само 20 пезоси (приближно 1.50 американски долари), сигурно ова звучи многу малку за читателите, но тој вели - „тоа ќе ми помогне да купам неколку такоси и кока кола или пакетче чипс од продавницата на пат кон дома, а она што останува и го давам на мајка ми која работи на друго место во близина“. | Nadchodzi zmierzch, a Papito zarobił 20 peset (około 1.50 USD), co dla czytelników wydaje się za pewnie bardzo małą sumą, lecz on mówi “mogę kupić kilka tacos i kolę lub paczkę czipsów w sklepie w drodze do domu, a resztę daję mamie, która pracuje przy następnym rogu“ |
17 | Ова можеби е ситуацијата во која се наоѓаат многу деца кои работат на различни улици во мексиканските градови. Некои можеби страдаат повеќе од Паблито, некои помалку од него. | Inne dzieci pracujące na różnych ulicach miast Meksyku mogą doświadczać takiej samej sytuacji; niektóre mogą cierpieć więcej niż Pablito, inne mniej. |
18 | Она што можам да го кажам е само дел од нивниот живот, што можеби никогаш не е слушнато, што благодарение на неколку пезоси тие преживуваат. Но, многумина од нас не го сфаќаат нивното страдање, реалноста во којашто овие живи суштества живеат, реалност којашто изгледа многу далечна од нашата, сепак, треба да сме свесни дека додека не се загрижиме од туѓите приказни и додека не ја скршиме незаинтересираноста кон другите, ситуацијата во Мексико нема никогаш да се подобри. | Ja moge opisać jedynie fragment ich życia, a o czym mogłem nigdy nie usłyszeć: że dzięki kilku pesetom mogą one przetrwać, choć wielu z nas nie zdaje sobie sprawy z ich cierpienia, realiów, w których tym ludziom przyszło żyć; realiom, które wydają się tak dalekie od naszych, choć powinniśmy zdać sobie sprawę, że dopóki nie zaczniemy słuchać innych i przełamywać tę obojętność w stosunku do innych sytuacja w Meksyku nigdy się nie poprawi. |
19 | Блогот Un Boliviano en Argentina [шпански], креиран од Хуан Васкез, боливиски емигрант којшто живее во Аргентина, објавува пост во кој се дискутира за проблемот за културата и идиосинкразијата: | Blog Un Boliviano en Argentina [es], pisany przez Juana Vasqueza, boliwijskiego imigranta żyjącego w Argentynie publikuje kulturowe zapytanie dotyczące problemu odziedziczonego przez kulturę i odrębność: |
20 | неодамна во разговор со некои колеги, разговараме за тема во рамки на заедницата, за користењето деца како работна сила. | jakiś czas temu w rozmowie z kilkoma kolegami omawialiśmy temat wewnątrz społeczności dotyczący pracy dzieci. |
21 | Низ разговорот, еден од учесниците, рече нешто што ме изненади… рече, „треба да ја видите културната страна на проблемот. Во Боливија, децата работат за време на берба, жетва, на фармите и на тој начин се учат од родителите. | Podczas rozmowy jeden z jej uczestników powiedział coś, co mnie zaskoczyło…powiedział, “musicie zwrócić uwagę na kulturową stronę tych problemów, tam w Boliwii (dzieci) pracują na żniwach, na gospodarstwach rolnych, i tak rodzice ich uczą. |
22 | За нив, тоа е единствениот начин да научат како се сее и жнее/бере. | Jest to dla nich jedyny sposób przejecia wiedzy o uprawie i żniwach. |
23 | Во работилниците, се случува истото нешто. Момчињата учат да тргуваат и им помагаат на родителите“… Тој коментар ме загрижи и тоа не само поради говорот којшто го „оправдува“ таквиот начин на работа и експлоатација, туку и поради тоа што истиот аргумент беше употребен и од страна на аргентинскиот судија Ојарвиде, којшто рече дека таквиот начин на експлоатација на којшто работат и Боливијците може да се објасни како некој начин на „Ayllu” (политички и социјални единици на организација на животот на домородците). | To samo dzieje sie w warsztatach, chłopcy uczą się zawodu pomagając swoim rodzicom” … Komentarz ten bardzo mnie zmartwił, i to nie tylko z racji tego, że ten typ retoryki “usprawiedliwia” ten typ pracy i wykorzystywania, ale również dlatego, że ten sam argument był zastosowany przez argentyńskiego sędziego Oyarvide, który powiedział, że typ wykorzystywania jakiego doświadczają obywatele Boliwii może być wytłumaczony pewnego rodzaju “Ayllu” (politycznej i społecznej jednostki zycia tubylczego). |
24 | И за крај од Перу, додавам пост што го напишав на мојот блог Globalizado [шпански], којшто содржи факти и бројки за користењето деца како работна сила во Перу и е проценето дека во моментов работат 1,8 милиони деца. | I na zakończenie z Peru dodam post z własnego bloga Globalizado [es] mojego autorstwa, który zawiera fakty i liczby dotyczące pracy dzieci w Peru, gdzie szacuje się, iż obecnie zatrudnionych jest 1.8 milionów dzieci. |
25 | Исто така, има груба проценка дека бројката би можела да порасне на 2,5 милиони деца, според еден извештај на страницата за вести на RPP [шпански]: | Są również przybliżone oszacowania, że liczba ta może urosnąć do 2.5 milionów dzieci, wg raportu na stronie wiadomości RPP [es]. |
26 | Причините и последиците од ова се многубројни и особено поради економската криза не верувам дека ситуацијата ќе се подобри. | Jest wiele przyczyn i konsekwencji tego problemu, a przede wszystkim z powodu kryzysu ekonomicznego, nie uważam, aby sytuacja się poprawiła. |
27 | UNICEF ги поддржува децата, но, сепак тоа не е доволно. | UNICEF pomaga dzieciom, lecz to nie wszystko. |
28 | Доволно е да се запомнат случаите на деца заробени во рударските области [шпански], на младите девојчиња коишто се жртви на сексуална експлоатација [шпански], на децата просјаци [шпански] или на децата коишто пренесуваат илегални дроги [шпански], за да се знае дека има уште многу да се направи во оваа област. | Wystarczy przypomnieć przypadki dzieci zniewolonych w obszarach górniczych [es], dziewczynki - ofiary wykorzystywania seksualnego [es], żebrzące dzieci[es] czy też dzieci pracujące w handlu narkotykami[es] aby zrozumieć, iż na tym terenie wiele pozostaje jeszcze do zrobienia. |
29 | Што може да се направи за да се ублажи овој проблем во Латинска Америка и во светот? | Co można zrobić aby pozbawić się tego problemu w Amryce Łacińskiej i na całym świecie? |
30 | Посебна благодарност до Луис Карлос Дијаз, Лаура Видал, Иса Виљареал и Едуардо Авила за нивната помош околу овој пост. | |