# | mkd | pol |
---|
1 | Кревајќи го гласот против стигмата од ментални заболувања на Карибите | Głos przeciwko piętnowaniu chorób psychicznych na Karaibach. |
2 | Приказ на чувството на депресија, превземено од Depression/The Blues фликер страницата; користено со CC BY-NC 2.0 дозвола. | Przedstawienie depresji. Źródło: Depression/The Blues flickr, na licencji CC BY-NC 2.0. |
3 | Наводното самоубиство на Американскиот комедијант Робин Вилијамс поттикна дискусија за депресијата и другите форми на ментални заболувања во блогосферата на Карибите. | Samobójstwo amerykańskiego aktora komediowego, Robina Williamsa, wywołało dyskusje na temat depresji i innych chorób psychicznych w karaibskiej blogosferze. |
4 | Трагедијата инспирираше многу блогери да ги споделат нивните искуства, како начин на подигање на свесноста и помагање на другите. | Tragedia skłoniła wielu blogerów do podzielenia się własnymi doświadczeniami, by podnieść świadomość społeczną i pomóc innym. |
5 | Менталните заболувања веќе подолго време се сметаат за табу тема на Карибите. | Choroba psychiczna była długo tematem tabu na Karaibach. |
6 | Колонизаторскиот модел на психијатриски третман, кој едноставно значи прогонување на ментално заболени лица во „лудници“, го отежнува проблемот. | Kolonialny model leczenia psychiatrycznego, który zasadniczo opierał się na zamykaniu ludzi chorych psychicznie w „wariatkowie” nie pomagał. |
7 | Многу од карипските установи за ментално здравје изградени во средината на 1800тите-повеќе како затвори отколку засолништа-сè уште функционираат и денес. | W rzeczywistości wiele z karaibskich przytułków z połowy XIX wieku, które bardziej przypominają więzienia niż miejsca dla uciekinierów, działa do dziś. |
8 | Тоа се места каде многу болни луѓе се затворени и изолирани од остатокот од општеството, како јавноста не би морала да се соочи со прашањето за менталните болести. | To tam zamknięto wielu chorych i odizolowano ich od społeczeństwa tak, by ludzie nie musieli być konfrontowani z problemem chorób psychicznych. |
9 | Дури и како начин за „единствен излез“, јавноста на Карибите не оправдува самоубиство, особено низ религиска призма. | Karaibskie społeczeństwo nieprzychylnie patrzy na samobójstwo, szczególnie w odniesieniu do wiary, nawet jeśli jest ono jedyną „przepustką do wolności”. |
10 | Сепак, ставовите за менталните заболувања се менуваат постепено, со зголеменото инвестирањето на разни локални влади во установи за ментално здравје. | Wraz z powstawaniem nowych, lokalnych miejsc opieki nad chorymi psychicznie, zmienia się powoli podejście do chorych. |
11 | Јамајканскиот блогер Бјанка Велдс започна проект во кој бара од нејзините сонародници да ги споделат нивните искуства со менталните заболувања, како начин за напаѓање на стигмата со која се поврзани: | Jamajska blogerka, Bianca Welds rozpoczęła projekt, prosząc swoich rodaków, by dzieli się swoimi doświadczeniami z walki z chorobą i w ten sposób sprzeciwiali się jej napiętnowaniu: |
12 | Ми требаат Јамајканци кои сакаат јавно да ја споделат нивната приказна за ментално здравје. | Need J'cans willing to publicly share their mental health story. |
13 | Споделете ги вашите контакт информации за да учествувате во проектот https://t.co/kv75qWFYE0 | Share yr contact info to participate in project https://t.co/kv75qWFYE0 |
14 | Јамајканскиот писател Брендон Олвуд, кој е на студии во Канада, напиша долг есеј за неговите искуства во справувањето со депресијата и анксиозноста: | - Bianca Welds (@biancawelds) August 14, 2014 Jamajczycy chcą podzielić się swoimi historiami o walce z chorobą. |
15 | Првиот пат кога пробав да се самоубијам, имав 15 год. | Podajcie swoje adresy, by wziąć udział w projekcie https://t.co/kv75qWFYE0 |
16 | | Jamajski pisarz, Brandon Allwood, studiujący obecnie w Kanadzie, napisał długi esej na temat własnych sposobów radzenia sobie z depresją i lękami: |
17 | Се надвиснав од прозорецот од мојата училница во V одделение, но ме повлекоа назад некои од моите соученици - што потоа правеа многу шеги на сметка на тој дебакл. | Pierwszy raz próbowałem się zabić, mając 15 lat. W szkole średniej chciałem wyskoczyć z okna mojej klasy, ale koledzy wciągnęli mnie z powrotem. Później oczywiście naśmiewali się z mojej klęski. |
18 | Неколку недели подоцна, несмасно се обидов да проголтам поголема количина таблети - Excedrin Extra Strength поточно. | Kilka tygodni później próbowałem połknąć garść tabletek, a dokładniej Excedrin Extra Strength. |
19 | Имав големи стомачни болки потоа, но смртта (за жал) не беше ниту близу. | Dostałem okropnego bólu brzucha, jednak śmierć (niestety) nie nadeszła. |
20 | Олвуд забележува дека често депресијата се смета за заболување помеѓу побогатите луѓе (за многу од нив се користи терминот „кафеав тен“ во Јамајка поради нивната посветла боја на кожа), иако се разбира дека и посиромашните луѓе страдаат од оваа болест. | Allwood zauważa, że depresja jest często widziana jako choroba młodych, bogatych ludzi (na Jamajce mówi się o nich „brązowi” ze względu na jaśniejszy odcień ich skóry), mimo iż osoby biedniejsze również cierpią z jej powodu. |
21 | Тој исто така расправа дека застарениот образовен систем во Јамајка става непотребен притисок врз младите, со тоа влошувајќи го проблемот: | Twierdzi on też, że jamajski, przestarzały system edukacji wywiera nadmierną presję na młodych ludzi, co potęguje problem: |
22 | Мораме да почнеме да ги ‘од-бојадисуваме' менталните заболувања во Јамајка. | Musimy„odbrązowić” choroby psychiczne na Jamajce. |
23 | Иронично, менталните заболувања како што е депресијата и анксиозноста се поверојатни кај луѓе кои се (по?)сиромашни и по обесправени во општеството. | Jak na ironię, choroby psychiczne takie jak depresja czy lęki, częściej dotykają osoby biedne i pokrzywdzone. |
24 | Можеби е време да се запрашаме зошто сите денови, настани, маршови, за ментални заболувања се навидум поддржани од истиот тип луѓе -‘кафеави' и ‘побогати' […] Зошто е толку висока цената за добивање помош за ментални заболувања. | W pewnym momencie musimy zadać sobie pytanie, dlaczego wszystkie imprezy na rzecz chorych, marsze czy obchody „dni” są pozornie wspierane przez tych samych ludzi - „brązowych” i „z wyższych sfer” […] Dlaczego koszty otrzymania pomocy dla chorych psychicznie są tak wysokie. |
25 | Која е причината што нема системи за поддршка во основните и средните училишта за да помогнат на учениците да се справуваат со секогаш растечкиот притисок на архаичен тестовно-центричен образовен систем заедно со мноштвото други проблеми кои имаат огромно влијание врз нив. | Dlaczego nie ma wsparcia dla uczniów w szkołach podstawowych i średnich, które pomogłoby im radzić sobie z archaicznym, bazującym jedynie na egzaminach, systemem edukacyjnym, który stwarza problemy, mające na nich taki wpływ. |
26 | Постот на Олвуд, кој е на моменти многу интимен, наиде на силен одзив онлајн. | Artykuł Allwooda, który miejscami jest bardzo intymny, odbił się szerokim echem w sieci. |
27 | Во еден, можеби нај-поттикнувачкиот пасус, тој го повикува општеството да почне посериозно да ги сфаќа менталните заболувања. | Najbardziej poruszającym fragmentem jego tekstu jest jego apel do społeczeństwa, by zacząć poważnie traktować choroby psychiczne. |
28 | Одземањето на сопствениот живот не е тривијално прашање. | Targnięcie się na swoje życie nie jest błahą sprawą. |
29 | Тоа е нешто за кое луѓето обично некое време размислуваат пред да се обидат. | Tak jednak myślą ludzie na krótko przed podjęciem próby. |
30 | Во мојот случај, кога се обидов да се обесам од „pull-up” шипката за вежбање во мојата соба пред 5 недели, не мислев на себе, туку на моите пријатели и роднини. | W moim przypadku, kiedy próbowałem się powiesić na drążku w moim pokoju pięć tygodni temu, myślałem nie o sobie, ale o moich przyjaciołach i rodzinie. |
31 | Си помислив дека ќе им направам услуга доколку ги оставам со споменот на добар пријател, наместо да се соочуваат со оваа темна и ужасна личност која мислев дека сум станал. | Myślałem o tym, że wyświadczam im przysługę, zostawiając ich ze wspomnieniami o dobrym przyjacielu, a nie stawiam ich przed koniecznością radzenia sobie z tym mrocznym człowiekiem, za którego się uważałem. |
32 | Се почуствувам како да удрив во ѕид во мојот приватен живот со финански и образовни проблеми, и бев апсолутно изморен од тоа да бидам товар на универзумот. | Czułem, jakbym moim życiem osobistym uderzył o ścianę z tymi wszystkimi moimi problemami finansowymi i szkolnymi, i byłem już zmęczony byciem ciężarem dla wszechświata. |
33 | За мене тоа беше несебична мисла, херојски чин, и дури сега кога сум на лекување од депресија, сеуште жалам што сум превисок за јамката да си ја завршеше работата. | Dla mnie to była bezinteresowna myśl, heroiczny akt i nawet teraz, kiedy leczę się na depresję, żałuję, że byłem za wysoki, by stryczek „dokończył robotę”. |
34 | Ова не е повик за владата; ова е повик за сите нас сериозно да ги погледнеме нашите ставови кон менталните заболувања. | To nie jest apel do rządu; to jest apel do nas wszystkich, by przyjrzeć się poważnie naszemu podejściu do chorób psychicznych. |
35 | Како ги поддржуваме нашите деца, браќа и сестри, родители, пријатели и колеги кои се засегнати од спектарот на ментални болести. | By spojrzeć, jak wspieramy nasze dzieci, rodzeństwo, rodziców, przyjaciół czy kolegów, których dotknęły rożne choroby psychiczne. |
36 | | Chodzi o nas, byśmy jako ludzie byli bardziej otwarci na myśl, że być może ktoś potrzebuje pomocy i że ta „pomoc” nie zawsze musi być sprawą kulturowego imperializmu czy „bycia z wyższej sfery”. |
37 | Тоа е за нас, како народ, да бидеме по-отворени кон идејата дека понекогаш всушност и ни треба помош и дека ‘помош' не е секогаш случај на културен империјализам или ‘луксуз'. | To jest otwarty apel do wszystkich, którzy chcą być lepszymi ludźmi, by zrozumieli, że ludzie, którzy zmagają się z chorobą psychiczną, potrzebują wsparcia i miłości. Blogerzy pochwalili Allwooda za jego szczerość: |
38 | Ова е отворен повик, за секој кој сака (посакува) да биде подобар човек, да разбере дека луѓето кои се борат со менталните заболувања имаат потреба од поддршка и љубов. | @brandonallwood You likely don't know the extent of it yet but this will do so much for so many. Thank you doesn't begin to cover it |
39 | На Твитер, блогерите беа со пофалби до Олдвуд за неговата отвореност: | - Salsa NocturNAS (@Nasylum) August 13, 2014 |
40 | Ти веројатно уште не знаеш колку многу ова ќе направи за огромен број луѓе . | Nawet nie wiesz, jak dużo to znaczy i ilu osobom pomoże. |
41 | Само едно фала не е доволно. | Zwykle „dziękuję” tutaj nie wystarcza. |
42 | Слушајќи го @brandonallwood како зборува за неговите искуства со депресијата и самоубиството на национално ниво е . | Hearing @brandonallwood speak abt his experiences w/ depression & suicide on a national scale is. |
43 | .вау. | .wow. |
44 | Твојата сила е неограничена. | Your strength is boundless. |
45 | Те сакам. | I love u. |
46 | Во весникот Jamaica Journal, Кејт Шапел говореше од перспективата на член на семејство со ментално болен, споделувајќи ја приказната за нејзината борба да се носи со болеста на нејзината сестра и нејзините обиди за самоубиство: | - Bae Cheque (@mz_KARizma) August 13, 2014 @brandonallwood, który opowiada o swoich doświadczeniach w walce z depresją i o próbach samobójczych na arenie narodowej jest ….wow. |
47 | | Twoja siła jest nieograniczona. |
48 | Не можеш едноставно да развеселиш некој кој е под тешки напади на сериозни ментални заболувања. | I love u. Kate Chappell z Jamaica Journal wypowiadała się z perspektywy osoby, mającej chorego członka rodziny. |
49 | | Podzieliła się swoją historią o walce z chorobą siostry i jej próbami samobójczymi: |
50 | Тоа што најмногу ми ја повреди душата е колку безживотни се чинеа нејзините очи. | Nie można tak po prostu kogoś rozweselić, kto jest tak głęboko dotknięty przez chorobę psychiczną. |
51 | Колку духовно празно беше нејзиното тело. | Najbardziej boli moją duszę jej puste spojrzenie. |
52 | Колку рамно звучеше нејзиниот глас. | Jak puste było jej ciało. |
53 | Во тие моменти, кога моите очи ќе се сретнеа со нејзините, безживотни, две емоции се движеа низ мене: ужас и бес. | Jak bez emocji brzmiał jej głos. W chwilach, kiedy nasze spojrzenia spotykały się, dwa rodzaje emocji targały mną: przerażenie i złość. |
54 | ‘Зошто едноставно не можеш да се чувствуваш подобро?' Врескав одвнатре. | „Dlaczego nie możesz po prostu poczuć się lepiej?”, krzyczałam w duszy. |
55 | ‘Зошто не можеш да се истушираш или да прошеташ? | „Dlaczego nie możesz po prostu wziąć prysznic i iść na spacer? |
56 | Дали животот е навистина толку лош?' | Czy życie jest naprawdę takie złe?” |
57 | Се разбира, никогаш не и го кажав ова, и никогаш вистински не го мислев. | Oczywiście nigdy jej tego nie powiedziałam, i tak naprawdę nigdy tak nie uważałam. |
58 | Шапел на крајот сепак се помири со состојбата на нејзината сестра: | Chappell pogodziła się w końcu z chorobą siostry: |
59 | Научив да ја сакам. | Nauczyłam się ją kochać. |
60 | Научив да ја прифатам како што беше, како и моите стравови и паника, двете работи кои ги поттикнаа моите брутални осудувања. | Nauczyłam się akceptować ją taką, jaka jest, i zaakceptowałam moje uczucie paniki i strachu, które powodują takie brutalne osądy. |
61 | Научив како да сакам личност чиј дух е толку опаднат што едвај може да се грижи за своите физиолошки потреби. | Nauczyłam się kochać osobę, której dusza jest tak wyczerpana, że ledwo może funkcjonować. |
62 | Научив за лојалност пожртвуваност и избор. | Nauczyłam się lojalności, poświecenia i dokonywania wyborów. |
63 | И научив за благодарност. | I nauczyłam się wdzięczności. |
64 | Секој ден што ќе го преживееше, бев благодарна. | Jestem wdzięczna za każdy kolejny dzień, który przetrwa. |
65 | Покрај тоа,научив да ги ценам луѓето околу мене, од оние кои ми се драги, до непознатите на улица. | Nauczyłam też się doceniać ludzi, którzy mnie otaczają, zarówno tych, których kocham, jak i obcych na ulicy. |
66 | Таа заклучува: | Kate podsumowała: |
67 | Како човечки суштества, повеќето од нас имаат природна аверзија кон дискутирање на таква мистериозна, нелогична активност како одземање на сопствениот живот. | Większość z nas odczuwa naturalną awersję do dyskutowania na tematy tak mroczne i sprzeczne z intuicją jak skończenie z własnym życiem. |
68 | Ние инстинктивно тежнееме да се зачуваме себеси по секоја цена, па кога друг човек не се однесува во согласност со овој основен нагон, тоа предизвикува страв и збунетост. | Intuicyjnie walczymy o przetrwanie za wszelką cenę, więc kiedy inny człowiek nie kieruje się tym samym założeniem, wywołuje to strach i nieporozumienie. |
69 | Но ова е токму причината зошто треба да обрнеме внимание на оваа реалност: болката не мора да биде издржана самостојно, и укинувањето на самотничката борба би можело да превенира некои загуби. | To właśnie dlatego musimy stawić temu czoła: nie musimy cierpieć w samotności; porzucenie tej samotności może zapobiec wielu stratom. |
70 | Нашето општество е неуморно во обидите за искоренување на физичката болка; треба истото да го правиме и за менталната. | Nasze społeczeństwo nieustannie stara się pozbyć bólu fizycznego; to powinno odnosić się też do chorób psychicznych. |
71 | Храбрите блогери како Олвуд и Шапел се надеваат дека поголемиот број луѓе кои ги споделуваат нивните приказни за ментални заболувања ќе помогне во де-стигматизирање на проблемот, реформирање на ставовите на јавноста кои се на многу начини штетни за менталното здравје. | Odważni blogerzy jak Allwood i Chappell mają nadzieję, że poprzez dzielenie się swoimi doświadczeniami, można pomóc uwolnić choroby od pewnego napiętnowania poprzez zreformowanie podejścia społecznego, które nadal jest na wiele sposobów toksyczne dla zdrowia psychicznego. |
72 | Ако луѓето научат да зборуваат по-отворено за депресијата и другите заболувања, тие ќе видат дека спасуваат животи. | Jeśli ludzie nauczą się mówić otwarcie na temat depresji i innych chorób, to będą ratować życie innym. |