Sentence alignment for gv-mkd-20120607-16736.xml (html) - gv-por-20111102-24844.xml (html)

#mkdpor
1Источен Тимор: Инвестирање во креативност и култураTimor-Leste: Uma Aposta na Cultura e Criatividade
2Источен Тимор е познат по своите материјални, музички и танцови традиции.Timor-Leste é conhecido pelas suas tradições musicais, materiais e de dança.
3Славењето на „културата“ беше клучен дел од отпорот против индонезиската окупација од 1975 до 1999, а независноста на Источен Тимор ја одбележаа низа новостанати културни проекти.A celebração da “cultura” representou um papel crucial na resistència à ocupação indonésia de 1975 a 1999, e a independència de Timor Leste tem visto uma série de projectos culturais a emergir.
4Но, она што се занемарува е силната култура на занаетчиство и „создавање“ со материјали што се локално достапни.No entanto, uma forte cultura de artesanato e de “criação” com materiais disponíveis localmente é algo que tem passado mais despercebido.
5За таа цел се појавува проектот наречен „Tatoli ba Kultura“, што значи „Преминување кон културата“.E é aqui que entra um novo projecto: “Tatoli ba Kultura“, que significa “Transmitindo a Cultura”.
6По обемно истражување и подготовка, проектот ќе се стреми да го поддржи развојот на училиште за креативните индустрии:O objectivo será, após uma vasta pesquisa e preparação, apoiar o desenvolvimento de uma escola de indústrias criativas:
7Проектот се стреми кон создавање на институција која ќе ја зачува и заштити домородната култура, но и ќе внесе креативност на образовно ниво со цел да се поттикне иновацијата.O projecto visa criar uma instituição para a conservação e proteção da cultura indígena mas também pretende trazer a criatividade para o âmbito educativo de forma a criar inovação.
8Координаторот на проектот, Давид Палазон е уметник кој потекнува од Барселона, Шпанија.O coordenador do projecto, David Palazón, é um artista oriundo de Barcelona, Espanha.
9Тој вели:Ele conta:
10Преминување кон културатаTransmitindo a Cultura
11Случајно дојдов овде [во Источен Тимор] да паузирам од мојата кариера, малку да волонтирам во мојата област, и една работа водеше кон друга.Por acaso vim para aqui [Timor-Leste] para fazer uma pausa na carreira, fazer algum voluntariado no meu campo, uma coisa levou à outra.
12Тој со својот тим ја крстосуваше земјата, истражувајќи тиморски материјали и културата на изведувањето, а постираше фасцинантни видеа, слики и аудио на Tatoli ba Kultura „медиа мапа“, која се повеќе се препорачува.Ele tem percorrido o país com a sua equipa investigando sobre a cultura timorense performativa e material, e publicando vídeos, imagens e áudio fascinantes no “Mapa Mídia” Tatoli ba Kultura, que se tem tornado seguramente numa referência por excelência.
13Некои од најпредизвикувачките видеа се за музички инструменти кои се специфични за областа.Alguns dos vídeos mais poderosos mostram instrumentos musicais específicos da região.
14Така на пример ова видео е за музичкиот инструмент наречен Рама од Островот Атауро:Como por exemplo este vídeo de um instrumento da ilha de Ataúro chamado Rama:
15Тиморскиот контекст е доста специфичен, вели Палазон:O contexto timorense é bastante peculiar, explica Palazón:
16Kultura не е баш истото како она под што ја подразбираме културата во западниот свет.Kultura não é bem aquilo que nós concebemos no mundo ocidental.
17За луѓето на Тимор, култура се сите оние нешта што доаѓаат од минатото, тоа е референтна точка за да разберат од каде доаѓаат.Para o timorense, cultura são todas aquelas coisas que vêm do passado, é um ponto de referência para a compreensão de onde vêm.
18Моето најчесто прашање кога сум на терен: Зошто ова го правиш на таков начин?A minha pergunta mais frequente quando faço trabalho de campo é: Porque fazes isto assim?
19И одговорот е секогаш ист: ‘Бидејќи тоа е начинот на кој нашите предци го правеле тоа и се пренесува со генерации.'E a resposta é sempre a mesma: “Porque era assim que os nossos antepassados o faziam, e tem sido transmitido pelas gerações”.
20Очигледно имаат најмногу влијанија од Индонезија, Кина, Португалија, итн… кои се вкоренети во внатрешноста на културата и во практика се тотално врежани.Obviamente que eles têm muitas influências da Indonésia, China, Portugal, etc… que se enraizaram no interior da cultura e que na prática estão totalmente incorporadas.
21Во врска со иновацијата, тој вели:Em relação à inovação, ele diz:
22Традиционално гледано, Тимор е се уште држава која е доста зависна од егзистенцијалнато земјоделство, економијата надвор од главниот град е доста зависна од семејството, нивните добра, што можат да разменат, членовите на семејството и нивните приходи, и како овие се разделени меѓу оние кои тие ги избираат, поврзано со нивните традиции и верувања.Em termos da tradição, Timor ainda é um país que depende muito da agricultura de subsistência, a economia fora da capital é muito dependente da família, dos seus bens, do que podem trocar, dos membros da família e das suas rendas, e de como estas são distribuídas por quem é escolhido tendo em conta as próprias tradições e crenças.
23Така што на некој начин многу е конзервативно - не во политичка смисла - туку бидејќи менувањето на нештата води со себе и ризик кој многу луѓе не можат да си го дозволат […] И покрај тоа, во традиционалниот систем има луѓе кои се попрогресивни.Portanto de certa forma [a tradição] é muito consevadora - não digo politicamente - mas porque mudar as coisas implica um sério risco que muitas pessoas não estão dispostas a correr […] No entanto dentro do sistema tradicional há pessoas que são mais progressistas.
24На крај, Палазон се надева дека училиште за креативни индустрии меѓу другото, ќе создаде нови работни места преку издигнувањето на „креативната класа“, ќе го зголеми развојот на малите бизниси и ќе го поттикне туризмот.Fundamentalmente, Palazón espera que uma escola de indústrias criativas possa entre outras coisas gerar emprego através do surgimento de uma “classe criativa”, ampliar o desenvolvimento de pequenos negócios, e impulsionar o turismo.
25Tatoli ba Kultura ја има поддршката на универзитетот Грифитс во Квинсленд, Австралија и на бројни институционални донатори.Tatoli ba Kultura tem o apoio da Universidade de Griffiths em Queensland, na Austrália, e de vários doadores institucionais.
26Палазон го парафразира професорот Тони Фрај од Универзитетот Грифитс, кој вели „Тимор има два национални ресурси: нафта и култура.Palazón cita o Professor de Griffiths, Tony Fry, que diz que “Timor tem dois recursos nacionais: petróleo e cultura.
27Нафтата нема да трае вечно, но културата ќе трае засекогаш. “O petróleo não vai durar sempre, pelo contrário, a cultura durará para sempre.”