# | mkd | por |
---|
1 | Боливија: 229 години од жртвувањето на Тупак Катари | Bolívia: Os 229 anos da imolação do líder andino Tupak Katari |
2 | 14-ти ноември беше патоказ во историјата на регионот на Андите бидејќи беше 229 годишнина од жртвувањето на нивниот локален водач Тупак Катари. | No último 14 de novembro, a Bolívia relembrou um marco na história de suas nações andinas nativas: os 229 anos da imolação de Tupac Katari [en], como era conhecido o líder indígena Julián Apaza. |
3 | Помеѓу 1720 - 1730 година растеше антиколонијално мислење во андискиот регион и локалните луѓе се кренаа против шпанските власти. | Entre 1720 e 1730, crescia na região andina um sentimento anti-colonialista em função de exigências impostas pelas autoridades espanholas. |
4 | Околу 1780 година, низа немири се случија околу висорамнинските области на Андите, означувајќи го незадоволството на домородците. | Uma série de rebeliões eclodiu no planalto por volta de 1780, demonstrando o descontentamento do povo nativo. |
5 | Во 1781 година, Тупак Катари беше предводник на востание од големи размери на домородците, ставајќи го под опсада центарот на градот Ла Паз, кој во тоа време беше окупиран од шпански населби. | Em 1781, Tupac Katari liderou uma grande rebelião que sitiou o centro da cidade de La Paz, na época ainda um povoado espanhol. |
6 | Ова антиколонијално движење означуваше спротивставување на воспоставената власт и како резултат на тоа, Тупак Катари беше заробен пред да биде убиен. | Tal movimento anti-colonialista significou grande afronta para o poder instituído, e, consequentemente, Katari, após ser capturado, foi condenado à morte. |
7 | Статуа на Тупак Катари на плоштадот Ајо Ајо. | Estátua de Tupak Katari na praça de Ayo Ayo. |
8 | Фотографијата е сопственост на авторот, Кристина Кизберт | Foto da autora Cristina Quisbert |
9 | Како знак на сеќавање на локалниот лидер, се случија бројни настани во локалните градови и села. | Vários povos diferentes promovem atividades em homenagem a esse líder indígena. |
10 | На 14 ноември, годишнината од смртта на Тупак Катари се одбележа со настан кој се одржа на централниот плоштад Пењас, лоциран во предградието на Ла Паз, Батаљас. | No 14 de novembro último, a praça da comunidade de Peñas, no distrito de Batallas, em La Paz, foi palco de um desses eventos. |
11 | Овој плоштад е истото место каде што му беа врзани рацете и нозете на Тупак Катари за четири коњи, пред да биде брутално растргнат во 1781 година. | Foi justamente neste local que, em 1781, o líder Tupac Katari teve as quatro extremidades de seu corpo amarradas a quatro cavalos, para assim ser esquartejado. |
12 | Слично на ова, Радио Атипири [шпански] на својот блог ги истакнува настаните кои се случија [шпански] во град во провинцијата во Ла Паз, Арома, минатата недела. | Enquanto isso, em outro município da província de Aroma de La Paz, o blog da Rádio Atipiri relata os eventos do domingo passado da seguinte maneira [es]: |
13 | Во соседството Ајо Ајо, во Лакаја, локалната заедница Сулкави изврши ритуали на благодарност во сеќавање на локалниот лидер на кого се должи нивното ослободување,Тупак Катари. | Na cidade de Ayo Ayo, no ayllu (comunidade familiar da época do Império Inca) Sullcavi, na comunidade de Lacaya (local de nascimento de Tupak Katari), os moradores e autoridades indígenas realizaram rituais de agradecimento à luta pela liberdade encabeçada pelo líder indígena Tupac Katari. |
14 | Тие оставија подароци на четирите страни каде што Шпанците ги оставија екстремитетите на Катари откако му беа откинати во предградието Пењас. | Oferendas foram colocadas nos quatro cantos da cidade de Peñas, onde os espanhóis abandonaram os membros de Katari após esquartejá-lo. |
15 | Фестивалот на сеќавање, кој се случи во градот Ајо Ајо, започна на 12-ти ноември и траеше до 15-ти ноември. | As homenagens na cidade de Ayo Ayo aconteceram de 12 a 15 de novembro. |
16 | На последниот ден, локалните луѓе од разни заедници на градот се собраа на главниот плоштад уште во раните утрински часови, заедно со претставниците од локалниот местен совет. | No último dia da programação, logo de manhã cedo, autoridades indígenas e moradores das diferentes comunidades que formam o município começaram a aglomerar-se na praça principal. |
17 | Овој ден исто така беше одбележан со едноминутно молчење, проследено со церемонија на ритуали. | Após um minuto de silêncio seguido de uma cerimônia ritual, foi aberto o ato preparado especialmente para a ocasião. |
18 | До доцните утрински часови, народот се собра на местото од каде што требаше да започне поворката за паметење. | No meio da manhã, os participantes foram convidados a dirigirem-se para o local escolhido para a concentração da marcha. |
19 | Службениците од локалниот местен совет го предводат маршот. | Autoridades nativas iniciam a marcha. |
20 | Фотографијата е сопственост на авторот, Кристина Кизберт | Foto da autora, Cristina Quisbert. |
21 | На својот блог, Радио Атипири [шпански] расправа за активностите за паметење кои се случија во понеделникот на 15-ти ноември. | Na segunda-feira, dia 15, Radio Atipiri [es] ofereceu o seguinte relato em seu blog: |
22 | Претставници на земјоделските оддели од 20 провинциски власти на Ла Паз слегоа во градот Ајо Ајо носејќи традиционална носија и свирејќи домородна музика типична за нивните заедници. | Várias delegações chegaram na cidade de Ayo Ayo, provenientes de unidades agrícolas das 20 províncias de La Paz, trazendo música indígena e trajando vestimentas típicas de cada comunidade e ayllu. |
23 | Традиционален танц. | Dança original. |
24 | Фотографијата е сопственост на авторот, Кристина Кизберт | Foto da autora, Cristina Quisbert |
25 | Свирење традиционална музика. | Banda de música nativa. |
26 | Фотографијата е сопственост на авторот, Кристина Кизберт | Foto da autora, Cristina Quisbert |
27 | Заедниците се собраа на коловозот Ла Паз Оруро и на крстосницата во Ајо Ајо. | As comunidades concentraram-se na estrada para La Paz Oruro e no cruzamento do município de Ayo Ayo. |
28 | Оние кои учествуваа во поворката на паметење тргнаа околу 10:50 часот наутро и се упатија кон централниот плоштад Тупак Катари каде што му оддадоа почит на Хулијан Апаза (Тупак Катари) и ја задржаа во своите глави неговата смрт и како неговите екстремитети беа откорнати. | Por volta das 10h50, a marcha seguiu em direção ao memorial, de onde saiu o desfile em lembrança do esquartejamento e morte de Julian Apaza (Tupac Katari). |
29 | Локалните граѓани учествуваат во поворката. | Membros das comunidades marchando. |
30 | Фотографијата е сопственост на авторот, Кристина Кизберт | Foto da autora, Cristina Quisbert |
31 | Жителите на локалните заедници дојдоа облечени во традиционална носија. Жените носеа кафеави здолништа, бели традиционални андиски џемпери, црни шапки и црвени здолништа. | Os membros das comunidades chegaram uniformizados, as mulheres vestindo mantas marrom, blusas brancas, chapéus pretos e saias de flanela vermelha. |
32 | Малкумината (претставници од локалните совети) носеа црно-црвени пелерини, појаси, црни шапки и кафеави шалови. | Os Mallkus (uma das autoridades nativa) vieram com seus ponchos wayrurus (vermelho e preto), títulos de autoridade, chapéus pretos e lenços marrons. |
33 | Откако му ги откинаа екстремитетите пред 229 години, убијците на Тупак Катари ги расфрлаа неговите раце и нозе во различни делови на градот Ла Паз со надеж дека ова ќе ги предупреди сите други поединци кои размислувале за востание. | Há 229 anos, os executores de Tupac Katari, após esquartejá-lo, exibiram partes de seu corpo em vários locais de La Paz, como um alerta aos rebeldes. |
34 | Срцето на Катари беше однесено во предградието Ел Алто. | Seu coração foi levado para aquela área de El Alto. |
35 | Камбио [шпански], весник од Боливија, подолу го објаснува оддавањето почит. | O jornal Cambio [es] descreve a homenagem feita no local: |
36 | Вчера, на 15 ноември, кревањето на знамето во понеделници, од страна на локални службеници, војската, полицијата и жителите што обично се случува во 7 часот наутро во градот Ел Алто, стана емотивна церемонија во комеморација на убиството на Хулијан Апаза, попознат како Тупак Катари, со тоа што главниот настан на церемонијата беше свеченото откривање на плаката поврзана со рутата на Тупак Катари (las Rutas de Túpac Katari). | O hasteamento da bandeira às segundas-feiras, tradicionalmente realizado às 7h da manhã na cidade de El Alto, a cargo das autoridades municipais, militares, policiais e comunidade, tornou-se ontem (15 de novembro), um emocionado ato de lembrança do desmembramento do Julian Apaza, mais conhecido como Tupac Katari, com a apresentação do projeto de lei das Rotas Tupac Katari [proposta de um circuito turístico]. |
37 | Слично на ова, на 19-ти ноември се одржа фестивал на музика и танц на главниот пат во Ел Алто. Исто така е закажан и состанок на 26-ти и 27-ми, организиран од Universidad Indígena Tupak Katar каде што ќе се сретнат влијателни фигури од локалните заедници. | Da mesma forma, tivemos no 19 de novembro uma apresentação conjunta de música e dança indígenas nas principais ruas da cidade de El Alto, e para os próximos 26 e 27 de novembro está previsto um encontro de profissionais indígenas, organizado pela Universidade Indígena Tupac Katari. |
38 | Иако помина долго време локалните луѓе во Боливија и понатаму ги имаат зборовите на Тупак Катари во своите глави - „Ќе се вратам и ќе бидат милиони“. | O tempo passou, mas segue na memória dos povos nativos a mensagem que retumbou na voz de Tupac Katari: “voltarei e seremos milhões!” |
39 | Домородни жени учествуваат во маршот. | Mulheres indígenas presentes na marcha. |
40 | Фотографијата е сопственост на авторот, Кристина Кизберт | Foto da autora, Cristina Quisbert |