Sentence alignment for gv-mkd-20130815-21001.xml (html) - gv-por-20130818-46155.xml (html)

#mkdpor
1Пијанистот Малек Јандали од Сирија вели: „Ни треба слобода за вистинска уметност““Nós precisamos de liberdade para uma arte verdadeira”, diz pianista sírio Malek Jandali
2Кога народот на Сирија излезе на улиците во март 2011, тие не бунтуваа само против владејачката фамилија Асад, но и против мракобесието кое им било наметнато со децении.Este artigo faz parte de uma parceria com o Syria Untold [en]. Quando os sírios tomaram as ruas em março de 2011, eles se rebelaram não somente contra o domínio da família Assad, como também contra o obscurantismo que lhes havia sido imposto por décadas.
3Уметноста како целина, музиката особено, играа клучна улога во промената на парадигма која ја придружуваше револуцијата, вели народот на Сирија откако е прв пат прашан за негово мислење.A arte como um todo e a música em particular exerceram um papel crucial na mudança de paradigma que acompanhou a revolução, quando os sírios descobrem as suas vozes pela primeira vez.
4„Syria Untold“ разговараше со познатиот композитор и пијанист Mалек Јандали околу појавувањето на нови форми на уметност и музика во Сирија.Syria Untold (“História Não Contada da Síria”) entrevistou o renomado compositor e pianista Malek Jandali [en], a respeito do surgimento de novas formas de arte e música na Síria.
5Јандали, кој ја напиша песната „Watani Ana” (Моја татковина) на почетокот на револуцијата, кажува за што мисли дека е неговиот личен придонес за неговата земја: музика за слобода и правдина, музика за нова Сирија.Jandali, que compôs a música “Watani Ana” (Minha Terra Natal) no início da revolução, disse que ele considera esta a sua contribuição pessoal ao seu país: música para a liberdade e justiça, música para uma nova Síria.
6Сириска химна на слободатаSíria, Hino dos Libertados
7Последното дело на Јандали, песна наречена „Сириска химна на слободата“, е нешто што тој го опишува како „химна од народот, за народот“.O último trabalho de Jandali, “Síria, Hino dos Libertados”, é descrito como “um hino pelo povo e para o povo”.
8За продукцијата на оваа песна тој соработувал со рускиот филхармониски оркестар и хорот на операта од Каиро, затоа што мисли дека луѓето од Сирија заслужуваат химна која го претставува народот.A produção desta música teve a colaboração da Orquestra Filarmônica Russa e o Coro da Ópera do Cairo, uma vez que ele pensou que o povo sírio mereceria um hino que o representasse.
9Во химната се раскажува приказната за милионите сиријци погодени од тековното востание; мачениците, жените, децата и бегалците.O hino conta a história dos milhões de sírios afetados pela atual rebelião: os mártires, as mulheres, as crianças e os refugiados.
10“Има толку многу приказни, и ние уметниците, особено музичарите, сме толку среќни што можеме да ги преминеме социјалните политички ограничувања и географските граници, и да му се приближиме директно на народот, директно на срцата на овие деца,“ вели Јандали.“Há tantas histórias, e nós artistas, especialmente os músicos, somos tão privilegiados porque nós podemos penetrar os limites políticos e as fronteiras geográficas, e alcançarmos diretamente a humanidade, penetrando nos corações daquelas crianças”, declarou Jamali.
11“Ние можеме да бидеме гласот, а не ехо на овие деца.“Nós podemos ser a voz ao invés do eco destas crianças.
12Музиката, како универзален јазик, може да ја раскаже приказната и на жртвите и приказните на овие деца да им даде човечки лик. “A música, sendo uma linguagem universal, pode contar a história e colocar uma face humana nos sacrifícios daquelas corajosas crianças”.
13Моменталната национална химна на Сирија, „Humat al-Diyar” (Заштитници на татковината), прв пат за химна била усвоена во 1938. Накратко била заменета во 1958, кога Сирија се приклучи на Соединетите Арапски Републики со Египет, но е симбол на оваа земја од 1961 година.O atual hino nacional sírio, “Humat-al-Diyar” (Guardiões da Pátria Natal), foi adotado em 1938, sendo temporariamente substituído em 1958, quando a Síria se juntou à República Árabe Unida com o Egito, mas continua sendo o símbolo do país desde 1961.
14Сиријскиот пијанист и композитор Малек Јандали.Malek Jandali, pianista e compositor sírio.
15Извор: Malekjandali.comFonte: Malekjandali.com
16Јандали вели дека тој не ја напишал „Сириска химна на слободата“ со цел таа да стане национална химна, но би му била чест доколку сирискиот народ одлучи тоа да биде така.Jandali contou que ele não escreveu a letra do hino “Síria, Hino dos Libertados”, com a intenção de transformá-lo em um novo hino nacional, mas ele se sentiria honrado se o povo o adotasse.
17Песната започнува со двата збора „Сирија“ и „Слобода“ две референци кои недостасуваат во моменталната химна:O hino começa com as palavras Síria e liberdade, duas referências que não constam no hino atual:
18Сирија, Сирија!Síria, Síria!
19Татковина на слободните и земја на слободата.Terra dos libertados e da liberdade.
20Сирија, Сирија! Земја на златното житоTerra do grão de ouro.
21Јандали е роден во Германија, но одел на училиште во својот роден град Хомс.Jandali nasceu na Alemanha, mas estudou na cidade de Homs, terra natal de sua família.
22“Секое утро, бевме принудени да меморираме и пееме слогани на режимот,“ вели тој, додавајќи дека режимот на Асад го поврзува знамето, земјата и националната гимна за режимот и фамилијата Асад, и дека Сирија е „Сирија на Асад“, Тој вели дека израснал чувствувајќи се како лицемер, славејќи ја диктатурата на Асад додека бил на училиште, и враќајќи се дома кај фамилија која била против тој брутален режим. ““Toda manhã éramos obrigados a cantar e memorizar os slogans do regime”, ele disse, acrescentando que o regime de Assad associava a bandeira nacional, o país e o hino nacional ao regime da família Assad, e que a Síria era considerada como “a Síria de Assad”. Ele disse que se sentia um hipócrita: enaltecendo a ditadura de Assad quando estava na escola e, quando chegava em casa, ele e sua família eram contra aquele regime brutal.
23Потиснување на уметноста и културатаSuprimindo a arte e a cultura
24“[Диктаторите, генерално] се плашат од уметноста и музиката, затоа што претставуваат потрага по вистината и убавината.“[Os ditadores em geral] têm medo da arte e da música porque estas são uma busca pela verdade e pela beleza.
25Ако ја зборувам мојата вистина, тогаш ќе бев убиен, злоставуван и депортиран,“ вели тој, додавајќи дека портретот на диктаторот Асад се наоѓа на многу поштенски марки, ѕидови, нотеси и во нашите училишта на начин кој ги колонизира нашите простори, културата и историјата.Se eu falasse sobre a minha verdade eu seria morto, torturado ou deportado”, ele disse, contando ainda que as imagens do ditador Assad estavam presentes nos selos, nas paredes e nos cadernos em nossas escolas de uma forma que penetrava em todos os espaços, na nossa cultura e até mesmo na nossa história.
26“Повеќето референци во химната се однесуваат на војската.“A maior parte das referências presentes no hino eram ao Exército.
27Зошто не зборуваме за сириските изуми како азбуката и музиката, а не за воените сили и војни?” вели Јандали.Por que não falamos sobre as invenções feitas pelos sírios, como o alfabeto e a música, ao invés de falarmos das forças militares e da guerra?”, comentou Jandali.
28Сирија е татковината на најстарата светска музичка нотација, и угаритската азбука, која се смета за првата цивилизациска азбука.A costa da Síria é o lugar da mais antiga notação musical do mundo, e do alfabeto ugarítico, que foi considerado como o primeiro alfabeto.
29Но наместо да се опејуваат овие дела, националната химна започнува со референца за војската, „заштитниците на татковината. “Em lugar de homenagear o país pela sua rica história, o hino nacional começa com uma referência ao exército - “guardiões da terra natal”.
30Иронично, сириската арапска армија, кои се всушност насилници на Асад, е причината за уништувањето на мојата татковина Сирија и за извршувањето на кривични дела против човештвото изминатите 29 месеци.Ironicamente, o Exército Árabe Sírio, na realidade, os criminosos da ditadura de Assad, tem sido a causa da destruição da Síria e vem cometendo crimes de guerra contra a humanidade pelos últimos 29 meses.
31Повеќе од 185 илјади цивили се убиени, повеќе од 6 милиони бегалци во Сирија и милиони надвор од земјата гледаат!“Mais de 185 mil civis foram mortos, mais de 6 milhões de refugiados dentro da Síria e milhões de pessoas no mundo inteiro assistindo a tudo isto.
32Пред две години, Јандали сними албум наречен „Ехо од Угарит“, во обид да ја врати заборавената музика на Сирија.Há dois anos atrás Jandali produziu um álbum chamado “Ecos do Ugarit”, numa tentativa de resgatar a esquecida música síria.
33Тој се врати во својата земја по отсуство од 10 години и го претстави проектот пред Министерството за култура и симфонискиот оркестар на Сирија, но се соочи со отфрлање.Jandali regressou à Síria depois de uma ausência de 10 anos e apresentou o projeto ao Ministério da Cultura e à Orquestra Sinfônica, porém encontrou obstáculos.
34Јандали вели дека бил принуден да оди во Претседателската палата за да бара дозвола.Finalmente ele foi forçado a dirigir-se ao Palácio Presidencial em busca de uma autorização.
35“Беа потребни околу осум месеци за да добијам безбедносно одобрение и сите останати одобренија за да можам да настапувам со сириска музика во Сирија,“ вели тој.“Levou cerca de oito meses para eu obter autorização de segurança e todas as aprovações para tocar a música síria no meu próprio país”, ele declarou.
36„Тоа укажува за колку е корумпиран овој систем, како тие принудуваат иселениците како мене и тебе да бидат демонизирани и непочитувани. ““Isto mostra como o sistema é corrupto e como eles forçam os expatriados como no meu caso e quem quer que seja, a sermos demonizados ou desrespeitados”.
37Затоа што неговиот перформанс бил против желбите на Министерството за култура и симфонијата, Јандали вели дека тие го обвиниле дека е шпиун.Como a sua apresentação foi contra os desejos do Ministério da Cultura e da Orquestra Sinfônica, Jandali foi acusado de espionagem.
38„Тие сакаа да го спречат моето инволвирање во такви проекти во иднина.“Eles não queriam me deixar participar destes tipos de projeto no futuro.
39Се плашеа од знаењето и од откривање на вистината. “Eles estavam temerosos do conhecimento e de expor a verdade”.
40Според музичарот, Сирија не е единствената што го потиснува изразувањето на уметноста; туку целиот арапски свет.O músico sente que não é só na Síria que a expressão de arte foi suprimida. Na realidade, isto aconteceu em todo o mundo árabe.
41Како пример тој ги наведе Суецкиот Канал во Египет и најмувањето на италијанскиот композитор Верди за операта „Аида“ за церемонијата на отворањето.Ele deu o exemplo do Canal de Suez no Egito e a contratação do compositor italiano Verdi para a ópera “Aida”, na cerimônia de inauguração.
42„Зошто немавме арапска опера компонирана од арапски музичар за да го прославиме отворањето на Суецкиот Канал?“Por que não tivemos uma ópera árabe composta por um músico árabe na abertura do Canal de Suez?
43Нели нашите предци се оние кои ја измислија музиката?“ вели Јандали.Não foram os nossos ancestrais quem inventaram a música?”, ele disse.
44“Тоа е навредливо за мене како арапски музичар,” вели тој.“Como músico árabe, considero isto um insulto”, ele falou.
45“Каде се нашите симфонии, нашите опери?“Onde estão as nossas orquestras sinfônicas e óperas?
46Ние сме самите изумители и пак немаме глас. “Apesar de termos sido os inventores, não temos uma voz”.
47Нова генерација на сиријски уметнициUma nova geração de artistas sírios
48Јандали вели дека диктаторите се плашат од меката моќ која може да го промени мислењето на луѓето, што е причината зашто ги таргетираат уметниците и интелектуалците.Jandali disse que os ditadores temem que o poder brando possa transformar as mentes das pessoas, razão pela qual eles visam os artistas e os intelectuais.
49Тој лично го претрпел овој прогон.Ele próprio sofreu este tipo de perseguição.
50Иако ја напуштил земјата пред многу години, силите на режимот константно го ограбувале неговиот дом и тешко ги претепувале неговите родители поради неговите анти-режим активности.Embora tenha deixado o país anos atrás, as forças do regime, por diversas vezes saquearam sua casa e espancaram os seus pais em retaliação à sua atividade contra o regime.
51Но револуцијата овозможи да се роди генерација на уметници, кои се отцепуваат од декадите на официјална пропаганда присутна во уметничката продукција.Todavia, a revolução permitiu o nascimento de uma geração de artistas, propiciando o distanciamento de décadas do domínio da propaganda oficial presente nas produções artísticas.
52„Тоа воопшто не беше уметност,” тврди Јандали.“Aquilo não era arte”, Jandali afirmou.
53“За да твориш потребна ти е слобода.“Você precisa de liberdade para produzir.
54Потребна е слобода за искрена, вистинска уметност, за знаење и за култура, за иновации и прогрес.Você precisa de liberdade para uma arte verdadeira, para o conhecimento e cultura, para a inovação e o progresso.
55Без слобода, не постои ништо.”Sem liberdade não há nada”.
56Целото творештво на Јандали се од почетокот на сириската револуција е само-финансирано.Todos os trabalhos de Jandali, desde o começo da revolução síria, foram bancados por ele próprio.
57Тој великодушно го донирал своето време и музика за да им помогне на сириските деца со своите хуманитарни концерти низ целиот свет.Ele generosamente doou seu tempo e sua música para ajudar as crianças carentes sírias, fazendo shows beneficentes pelo mundo todo.
58Уметникот се прашува „Кога сириските организации ќе застанат на нозе и ќе ги поддржат малкуте вистински сириски уметници заедно со луѓето во нивната потрага по слобода и човекови права?”Enquanto isso, o artista perguntava: “Quando será que as organizações sírias irão tomar a iniciativa e ajudar os tão poucos artistas sírios genuínos que permaneceram junto ao povo na busca pela liberdade e pelos direitos humanos?”
59Преведениот текст на од неговата последна песна „Сириска химна на мирот“ е:A tradução da letra da sua última canção, “Síria, Hino dos Libertados”:
60Сирија, Сирија!Síria, Síria!
61Татковина на слободните и земја на слободатаTerra natal dos livres e terra da liberdade
62Сирија, Сирија!Síria, Síria!
63Земја на златното житоTerra do grão dourado
64Ох мојата земја, колевка на цивилизациите, нејзиното наследство ги инспирира писаритеOh meu país, berço das civilizações, seu patrimônio inspirou os escribas
65Татковина на чесните, почивалиште на маченицитеTerra natal dos honoráveis, lugar de descanso dos mártires
66Нашето сонце сјае светло, нашиот орел го искачува највисокото небоNosso sol brilha claro, nossa águia voa nos mais altos céus
67Ох мојата земја, река на добродетелиOh meu país, rio de virtudes
68Нејзината слава е врежана во плочи и карпиSua glória está gravada nas tábuas e pedras
69Татковина на пророците, азбуката и музикатаTerra natal dos profetas, do alfabeto e da música
70Се молиме на Господ, никогаш да не се одделам од мојата земја, мојата фамилијаNós pedimos a Deus, que nunca abandone meu país, minha família
71Маслиновите градини на моите дедовци, и рацете на децатаOs olivais dos meus avós, e as mãos das crianças
72Земја на слободните и дом на слободатаTerra dos libertados e lar da liberdade
73Овој напис е преземен од Syria Untold.Síria, Síria! Terra natal dos libertados e da liberdade.