Sentence alignment for gv-mkd-20120604-16472.xml (html) - gv-por-20110619-20941.xml (html)

#mkdpor
1Перу: Засилена дебата во однос на одгледување на генетско модифицирани растенијаPeru: Cresce o Debate sobre Agricultura Geneticamente Modificada
2Оваа објава е дел од нашата специјална репортажа Глобален развој 2011.
3Пченката е едно од најупотребуваните генетско модифицираните семиња ширум светот (Слика: Питер Бланшард/ Фликр, лиценца Криејтив Комонс BY - ЅА 2.0)O milho é uma das sementes geneticamente modificadas mais utilizadas no mundo (Foto: Peter Blanchard/FLickr, Licença CC BY-SA 2.0)
4[Забелешка: Сите врски се на шпански][Nota: Todos os links são em espanhol]
5Во Перу, официјалното потпишување на Одлуката 003 на 15 април, која дозволува увоз на генетски модифицирани (ГМ) семиња во земјата, продолжува да разгорува дебата меѓу оние во чија корист е генералната употреба на генетско модифицирани организми (ГМО) и оние кои се плашат од нејзината штетност на биодиверзитетот во земјата и здравјето на нејзините луѓе.No Peru, a assinatura oficial do Decreto 003 no dia 15 de abril, que permite a importação de sementes geneticamente modificadas, continua a gerar debate entre aqueles que são a favor do uso generalizado de organismos geneticamente modificados (OGMs) e aqueles que receiam ser prejudicial à biodiversidade do país e à saúde da população.
6И покрај тоа што некои експерти ги одобруваат ГМ семињата со тврдење дека отпоротноста и особините на тие семиња ќе создадат помала земјоделска загуба, други експерти покажуваат сомнеж околу наводната безопасност на храната произлезена од ГМ жетви и ја предупредуваат јавноста од големата веројатност поленот од жетвите на ГМ да доведе до опрашување на дивите и домашни семиња, на овој начин предизвикувајќи неповратни измени на традиционалните растителни и овошни видови кои се дел од културното и природното богатство на локалните заедници.Apesar da opinião de alguns especialistas, favoráveis às sementes GM (geneticamente modificadas), que tentam se justificar com o argumento de que a resistência e as características das sementes irão gerar menos resíduo agrícola, outros levantam dúvidas quanto à suposta inocuidade dos alimentos produzidos em lavouras GM e alertam o público sobre a grande probabilidade de que o pólen originário de lavouras geneticamente modificadas farão polinização cruzada com cultivos selvagens e nativos, causando, desta maneira, alterações irreversíveis às espécies tradicionais de plantas e frutas que constituem parte da riqueza cultural e natural das comunidades locais.
7Популарниот перуански готвач, Гастон Акурио, е убеден дека ГМ храна претставува закана за перуанскиот биодиверзитет.O popular chef peruano Gastón Acurio está convencido de que alimentos geneticamente modificados se apresentam como uma ameaça à biodiversidade peruana.
8Акурио става акцент на наводните економски интереси на лобирачките групи кои одржува кампањи за одобрение на Одлуката 003 и сега бараат „Перунските интереси да бидат приоритетни, а не само оние кои засегаат само неколку индивидуалци“.Acurio chama a atenção para os interesses econômicos dos grupos de pressão que fizeram campanha para a aprovação do Decreto 003, e está agora pedindo que os “interesses peruanos sejam priorizados e não aqueles de [uns poucos] indivíduos”.
9Ова прашање предизвика оставка на поранешниот министер за земјоделство, Рафаел Ќеведо, по откривањето дека тој е извршен директор на компанијата која произведува генетско модифицирани производи, како што откри новинарката Џеки Фоукс на нејзиниот блог Notas desde Lenovo.A questão ensejou a exoneração do então Ministro da Agricultura, Rafael Quevedo, depois da revelação de que ele ocupava o cargo de executivo sênior de uma companhia que utiliza produtos geneticamente modificados, como posto em evidência pela jornalista Jackie Fowks no blog Notas desde Lenovo.
10Иако Ќеведо го отфрли ова обвинение, тој беше верен претставник на одгледувањето генетско модифицирани жетви во Перу.Embora Quevedo tenha negado esta alegação, ele era um firme defensor do cultivo de lavouras geneticamente modificadas no Peru.
11Освен тоа, еден од неговите советници, Александар Гробман поседуваше компании кои продавале ГМ семиња и тој тукушто е отпуштен од тековниот министер, Хорхе Виласанте.Além disto, um de seus conselheiros, Alexander Grobman, era proprietário de companhias que comercializavam sementes GM e foi recentemente exonerado pelo ministro responsável, Jorge Villasante.
12Готвачот Гастон Акурио сликан со семејството Ханко.Chef Gastón Acurio posa para uma foto com a família Hancco.
13Ова семејство одгледува 200 видови на компир на нивната земја од 5000 метри квадратни.A família agricultora cultiva 200 variedades de batatas em sua terra de 5.000 m2.
14(Слика: Гастон Акурио, од Фејсбук фан страница)(Foto: Gastón Acurio Facebook Fan Page)
15Во меѓувреме, министерот за животна средина, Антонио Брак Ег, ја потсети земјата дека некои 65% од земјоделството во Перу зависи од биодиверзитетот во земјата, како извозот на државно производство и собирање на туристичко-генерирани приходи од 8 милијарди долари годишно.Ao mesmo tempo, o Ministro do Meio Ambiente, Antonio Brack Egg, lembra a nação que algo em torno de 65% da agricultura peruana depende da biodiversidade existente no país, na medida em que a exportação de produtos nacionais e os fundos gerados a partir do turismo passam de 8 bilhões ao ano.
16Во Перу, увозот од ГМ пченка и соја единствено е дозволено ако производот треба да се употребува за исхрана на добитокот или ако се користи како додаток во исхраната како што е маслото или соиното млеко.No Peru, a importação de milho e soja geneticamente modificados só é permitida se esses produtos se destinam à alimentação animal ou a ser adicionado a alimentos tais como óleo ou leite de soja.
17Пресметано е дека секој Перуанец конзумира 63кг генетски модифицирана пченка годишно.Calcula-se que cada peruano consuma 63kg de milho GM por ano.
18Фактот дека перуанските закони се уште не регулираат каква информација би требало да стои на етикетите од производите во однос на тоа дали храната содржи генетски модифицирани состојки е исто така проблем.O fato de que as leis peruanas ainda não tenham regulamentado as informações fornecidas nos rótulos dos alimentos no que se refere ao uso de produtos genéticamente modificados representa um problema adicional.
19Неколку регионални организации бараат мораториум на Одлуката 003.Muitas organizações regionais estão exigindo uma moratória para o Decreto 003.
20Според Министерот за земјоделство, предложениот мораториум треба да трае пет години, со цел да се запре поголема јавна дебата и притоа да се информираат жителите на Перу за сите импликации поврзани со садењето и одгледувањето на ГМ семиња со цел да се постигне консензус за прашањето.De acordo com o Ministro da Agricultura, a moratória deverá permanecer pelo período de cinco anos, com vistas a promover maior envolvimento da população em debates públicos e, assim sendo, informar os peruanos de todas as implicações associadas com a plantação e o cultivo de sementes GM, com o objetivo de alcançar um consenso para esta questão.
21Националната конвенција за земјоденство во Перу, специјалисти, експерти за исхрана и граѓански организации не бараат мораториум, туку инсистираат за моментално укинување на Одлуката.A partir da Convenção Nacional para a Agricultura Peruana, estudiosos, especialistas em alimentação e organizações cidadãs não estão pedindo uma moratória, mas sim a rejeição imediata ao Decreto.
22Неколку локални влади (Кажамарка, Хуануко, Куско, Ајакучо, Сан Мартин, Ламбајеки и Лима Метрополитана) дури напишаа и уредби прогласувајќи се себеси за „ослободени од ГМ“ надевајќи се дека ќе ги заштитат различните домашни видови на компир и други локални производи.Vários governos locais (Cajamarca, Huánuco, Cusco, Ayacucho, San Martín, Lambayeque e a região metropolitana de Lima) até mesmo redigiram portarias, proclamando-se oficialmente “Livres de GM”, com a esperança de proteger as diferentes variedades de batatas e outros produtos locais.
23Домашни компири.Batatas nativas.
24Перу одгледува околу 3000 видови на компир.O Peru cultiva algo em torno de 3,000 variedades de batatas.
25(Слика: FoodCultura/Фликр, лиценца Криејтив Комонс BY-NC-ND 2.0)(Foto: FoodCultura/Flickr, licença CC BY-NC-ND 2.0)
26По ова исто прашање, претседателството на Советот на министри утврди дека Мултисекторска комисија одговорна за создавање на предлози за регулирање на биолошката заштита треба да биде воспоставена најдоцна до 1 јуни 2011 па до крајот и да цели кон објавување на извештај во рок од 30 дена.Neste mesmo assunto, a Presidência do Conselho de Ministros determinou que a Comissão Multisetorial, responsável por criar e encaminhar propostas para a regulação da biosegurança, deverá ter sido estabelecida até o dia 1º de Junho de 2011, o mais tardar, e está procurando divulgar um relatório dentro de no máximo 30 dias.
27Дебатата доби големо значење во јавната сфера кога познатиот готвач Гастон Акурио се вмеша во збиднувањето и постојано беше активен на неговиот Фејсбук профил:O debate ganhou um significado ainda maior na esfera pública quando o famoso chef Gastón Acurio envolveu-se com o assunto, que acompanha de perto em seu mural do Facebook:
28Ние не сме против ГМ производи.Não somos contra os transgênicos.
29Ние сме против фактот дека ГМ семињата можат да го загадат нашето замјоделство и тоа е за луѓето кои го продаваат овие семиња и кои сакаат да ги наметнат нивните измислени правила врз нас.Somos contra o fato de que as sementes transgênicas [geneticamente modificadas] podem vir a contaminar nossa agricultura, e são aquelas pessoas que vendem estas sementes que querem impor suas próprias regras a nós.
30Земјоделството во Перу е и ќе биде препознатливо низ светот.A agricultura peruana é e será sempre reconhecida pelo mundo afora.
31Нетизените во Перу имаат активна улога во прашањето, водејќи кампањи од различни переспективи.Os cidadãos peruanos da internet têm desempenhado um papel ativo nessa questão por meio de campanhas baseadas em diferentes perspectivas.
32Блогот Toustodo расветли некои од постоечките ризици за воспоставување на ГМ одгледување во Перу:Toustodo's Blog põe em evidência alguns dos riscos que podem resultar da implantação de fazendas GM no Peru:
33Ние знаеме што стои позади сето ова, како што ги знаеме и последиците кон животната средина.Sabemos o que está por trás disto tudo, da mesma forma como sabemos as consequências que trarão para o meio ambiente.
34Огромниот финансиски и економски интерес се прикрива зад велот на напредокот, особено како што знаеме дека имплементирањето на оваа технологија ќе го воведе Перу во опасна состојба на незнаење кога само 3.81% од земјата ќе се смета за прикладна за обновување во земјоделството и 37% од шумната површина.O imenso interesse financeiro e econômico está sendo ocultado por trás do véu do progresso, principalmente quando sabemos que a implementação desta tecnologia iria arrastar o Peru para um estado da mais brutal ignorância quando conta somente com 3,81% do solo aptos ao cultivo limpo e 37% de solo florestal.
35Toustodo продолжува:Toustodo continua:
36Затоа постојат две алтернативи.Há, portanto, duas alternativas.
37Првото е сечење на шумите и претворање во регион со обработлива почва, па и покрај фактот дека тоа се шуми, и дека еколошките, животните, економските последици ќе бидат катастрофални.A primeira seria a de reduzir as florestas e converter a área assim obtida em terra cultivável, mesmo a custa do fato de se saber que são florestas; as consequências ecológicas, ambientais e econômicas seriam desastrosas.
38Втората алтернатива е да се откупи земјиште од сиромашните, предизвикувајќи социјален хаос, невработеност, неправда и.т.н.A segunda alternativa seria a de comprar terra dos pobres, gerando, assim, um caos social, desemprego, penúria…
39Francisco Estrada истакнува дека одобрувањето на употребата на ГМ семиња ќе биде закана за малите фармери:Francisco Estrada coloca em evidência o fato de que a aprovação do uso de semente GM será uma ameaça para o pequeno agricultor:
40…Ајде да дојдеме до најлошиот дел од проблемов (…) Генетско модифицираните семиња имаат патент.…Vamos analisar o ponto mais maligno da questão (…) As sementes GM têm uma patente.
41Тоа е исто како фармерите да се присилени да плаќаат за семе секогаш кога тие ќе посакаат да одгледуваат.Significa dizer que os agricultores são obrigados a pagar pela semente cada vez que quiserem cultivá-la.
42Културата Куечуа се смета за одговорна за припитомување на 150 видови пченка.A cultura Quéchua é tida como responsável pela domesticação de aproximadamente 150 variedades de milho.
43(Слика: whl.travel/Фликр, лиценца Криејтив Комонс BY-NC-SA 2.0)(Foto: whl.travel/Flickr, Licença CC BY-NC-SA 2.0)
44На нејзиниот блог Кивичита, Ана Марија Киспе нагласува дека поради тоа што е закана за одгледувањето на традиционална храна во селата, распространетоста на ГМ жетви постана причина за сиромаштија, лоша исхрана и поголема зависност од владината помош.Em seu blog Kiwichita, Ana María Quispe chama atenção para o fato de que, devido a ameaça que traz à alimentação e ao cultivo tradicionais nos vilarejos, o aumento de lavouras geneticamente modificadas tornou-se a causa de pobreza, de subnutrição e de maior dependência em assistência do governo.
45Алберто и Кети од блогот Cada Plato Es Una Fiesta, директно го обвинуваат Монсанто - фирмата која се смета за најголемиот произведувач на генетски модифицирани семиња - и листа на други еколошки, санитарни и економски опасности кои се претпоставува дека се поврзани со растењето на такви семиња.Alberto e Kathy, do blog Cada Plato Es Una Fiesta, acusam diretamente a Monsanto - empresa considerada a maior produtora de sementes geneticamente modificadas do mundo - e fazem uma lista de outros perigos ambientais, sanitários e econômicos supostamente associados ao cultivo de tais sementes.
46На овој блог Антонио Веларде укажува на фактот дека меѓу претпоставените опасности, ризиците на јавното здравје се уште не се истражени:Em seu blog, Antonio Velarde coloca em destaque o fato de que, entre estes supostos perigos, os riscos à saúde pública ainda não foram estudados:
47Лично, не би ги конзумирал овие производи, пред се, поради претпазливост заради фактот дека не сум информиран за можните ефекти врз здравјето на личноста која ги конзумира овие производи (…) Неблагодарно е покрај живеењето во регион кој е богат со природни ресурси и маринци, министрите и Перуанците кои се поврзани со земјоделство, одгледување и риболов не знаат како да раководат со овие ресурси и поради тоа доаѓаат до решение да увезуваат производи кои се израснати во лабараторија и за чија безбедност не сме сигурни.Pessoalmente, não consumiria estes produtos sobretudo por precaução, pois não tenho informação sobre os possíveis efeitos à saúde das pessoas que consomem estes produtos (…) É uma vergonha que, apesar de vivermos em uma região rica em recursos naturais e marinhos, nossos governantes e os peruanos que estão ligados à agricultura, agropecuária e pesca não saibam administrar estes recursos e, sendo assim, como alternativa, chegam à solução de importar produtos que foram cultivados em laboratório e sobre os quais não temos certeza de serem seguros.
48Социјалните мрежи се исто така вклучени во прашањето.Redes sociais também estão envolvidas com a questão.
49Има Фејсбук страници кои се посветени на прашањето, создадени за директно спротивставување на ГМ производство.Existem páginas no Facebook dedicadas à questão, destinadas afazer oposição direta aos produtos GM.
50На Твитер, Марија Хименез (@antitaurinahej) вели:No Twitter, María Jiménez (@antitaurinahej) afirma:
51Не на ГМ производите во Перу. Ако не [ претседателот] Алан Гарсија би требало да ги јаде сите: http://tinyurl.com/3ejf3t3Não aos transgênicos no Peru, a não ser que o [Presidente] Alan Garcia coma-os todos http://tinyurl.com/3ejf3t3
52Додека Да Калмет (@ecoilora) вели:Enquanto isto, Da Calmet (@ecoilora) diz:
53O.o recórcholis!!O.o recórcholis!!
54En Huaral (INIA) se estarían preparando parcelas para cultivo de transgénicos http://bit.ly/kmyVo1 NO #transgénicos #perúEn Huaral (INIA) se estarían preparando parcelas para cultivo de transgénicos http://bit.ly/kmyVo1 NO #transgénicos #perú
55O.о Боже!!O.o caramba!!
56На земјата Хуарал [Националниот институт за земјоделски иновации] започна подготовка за растење на ГМ производи http://bit.ly/kmyVo1 НЕ#transgénicos #perúNo Huaral [o Instituto Nacional de Inovações na Agricultura], a terra está sendo preparada para o cultivo de produtos GM http://bit.ly/kmyVo1 NÃO #transgénicos #perú
57Франциско Дракерм (@Drakerm) наведува на фактот дека истиот проблем е застапен и во Чиле:Francisco Drakerm (@Drakerm) se refere ao fato de que o mesmo problema está ocorrendo atualmente no Chile:
58ПЕРУ ВЕЛИ НЕ ЗА ГМ. Војната против ГМ семињата зема замав во Чиле http://bbc.in/kdtqoLPERU DIZ NÃO AOS TRANSGÊNICOS A guerra contra as sementes transgênicas está ganhando terreno no Chile http://bbc.in/kdtqoL
59Дебатата продолжува да ги пали социјалните мрежи во Перу и сигурно е дека ќе има повеќе новости во јуни кога владината комисија одговорна за ситуацијата, ќе започне со ревидирање и предлагање на измени за регулирање на биолошката безбедност.O debate continua a acender os ânimos nas redes sociais no Peru e é certo que haverá mais notícias em junho, quando a comissão governamental responsável pela questão iniciará a revisão e fará sugestões para uma modificação na regulação referente à biossegurança.