# | mlg | por |
---|
1 | Brezila: Adihevitra manodidina ny boky ho an'ny ankizy manavakava-bolonkoditra | Brasil: Livro Infantil Incita Debate sobre Racismo |
2 | Eo am-pamakiana ity lahatsoratra ity, maninona moa raha mba mihaino ihany koa ny hira Yellow Woodpecker's Ranch (Sítio do Pica-Pau Amarelo) [pt], feonkira mahazatran'ny tantara mitohy amin'ny fahitalavitra Breziliana nalaina tamina bokin'ny ankizy nosoratan'i Monteiro Lobato. | Enquanto lê esse artigo, que tal ouvir a canção Sítio do Pica-Pau Amarelo, a trilha sonora da série clássica da televisão brasileira baseada na obra de Monteiro Lobato? |
3 | Hira noforonin'i Gilberto Gil, azo henoina ao amin'ny tranonkalan'ny mpanakanto. | Canção de Gilberto Gil, disponível no site do artista. |
4 | Tsindrio eto handefasana ny raki-kira amin'ny varavarankely hafa. | Clique para abrir o player em outra janela. |
5 | Volana vitsivitsy izay, niady hevitra momba ny haisoratra, ny sivana, ny fanavakavaham-bolonkoditra ary ny fampianarana ny valan-tserasera Breziliana, arahin'ny soso-kevitra avy amin'ny Vaomieram-pirenena momba ny fampianarana mba hanalana ny bokin'ny mpanoratra malaza Monteiro Lobato Caçadas de Pedrinho (Mandeha mihaza i Petera) [pt] tsy ho ampiasaina eny an-tsekoly. | Nos últimos meses, a blogosfera brasileira vem debatendo literatura, censura, racismo e educação em decorrência da recomendação do Conselho Nacional de Educação (CNE) para rever a adoção do livro Caçadas de Pedrinho, do consagrado autor Monteiro Lobato, nas escolas. |
6 | Natao horonantsary mihetsika mitohy amin'ny fahitalavitra ny Caçadas de Pedrinho an'i Lobato nandritra ny taompolo 1980 izay mbola mandeha amin'ny firenena miteny Portigey amin'izao fotoana izao. | Caçadas de Pedrinho foi também base para a famosa série de televisão [Sítio do Pica-Pau Amarelo] dos anos 1980, que até hoje é veiculada em países lusófonos. |
7 | Tany amin'ny faramparan'ny taona 1990, noraisina ho fitaovam-pampianarana any an-tsekoly manerana an'i Brezila izy, ary isan'ny fandaharam-pampianaran'ny governemanta ihany koa izany ny mizara ny boky eny amin'ny sekolim-panjakana. | No final dos anos 1990, o livro foi adotado em escolas por todo o Brasil, também por fazer parte de um programa governamental que distribuiu livros para alunos de escolas públicas. |
8 | Na izany aza, taty amin'ny faraparan'ny taona 2010, dia nametraka taratasy fitarainana mikasika ny boky ny olom-pirenena iray milaza fa tsy mifanaraka amin'ny tondrozotram-pampianarana [pt] avy amin'ny Vaomieram-pirenena ny boky indrindra eo amin'ny “fahabangan'ny fitsarana mialoha, ny fomba fitenenana mahazatra na ny fanisihana miverimberina”, ao anatin'ny mason-tsivana ihany koa no ahitana ny “kalitaon'ny lahatsoratra, ny lohahevitra, ny kalitaon'ny sary ary ny lanjan'ny vakinteny aminy, raha jerena hoe iza ny mpamaky kinendry”. | No entanto, no final de 2010, um cidadão registrou uma queixa afirmando que o livro não cumpre com as diretrizes do material didático estabelecidas pelo CNE, particularmente no tocante à “ausência de preconceitos, estereótipos ou doutrinações” em uma lista de critérios que também inclui “a qualidade textual, a adequação temática, a qualidade gráfica e o potencial de leitura, considerando o público-alvo”. |
9 | Manazava i Sergio Leo : | Sergio Leo explica: |
10 | (…) Namakafaka ny fitarainana ny manampahaizana avy amin'ny Minisiteran'ny Fampianarana ary nanaiky fa maneho singa fanavakavaham-bolonkoditra ilay boky tantara ary nanao fehinteny fa noho izany zavatra izany, dia tsy tokony ho isan'ny boky zaraina intsony io, raha tsy hoe angaha ka manome karazana torolalana ho an'ny mpampianatra sy ho an'ny tanora mpamaky azy, misy ny fitantarana ny taona 1933 izay mbola nisinisy kokoa ny fanavakavaham-bolon-koditra tany Brezila ary tsy tokony ho raisina ho toetra fanao andavanandro ny fihoarana manokana nataon'i Lobato amin'ny olona mainty hoditra. | (…) os especialistas do MEC [Ministério da Educação] analisaram a denúncia e tiveram de admitir que a obra tem elementos racistas e concluíram que, do jeito que está, não deve constar da lista de distribuição, a menos que tenha uma orientação ao professor e aos pequenos leitores, mostrando que lá em 1933 havia mais racismo no Brasil e que não se deve tomar como padrão de conduta e valor o tipo de referência depreciativa que Lobato faz a negros. |
11 | Avy any amin'ny lafivalo ihany koa ny fanoherana izany fanesorana ny boky izany. | A oposição à recomendação do CNE veio de vários lados. |
12 | Nitsipaka [pt] ny hetsika ny manam-pahaizana Akademisiana Breziliana momba ny Teny. | Os intelectuais da Academia Brasileira de Letras protestaram contra a medida. |
13 | Nanoritra ny tranga ho ” fanivanana ara-pedagojika” i Jarbas, avy ao amin'ny bilaogy Boteco Escola (Sekolim-panjakana) [pt] . | Jarbas, do blog Boteco Escola descreveu o caso como “censura pedagógica”. |
14 | Nilaza ny bilaogy Música Pura (Mozika ranoray) [pt] fa lova ny literatiora ka tsy azo ampifanarahana amin'ny fivoaram-pisainana. | O blog Música Pura afirmou que a literatura é um patrimônio que não pode ser corrigido de acordo com inovações conceituais. |
15 | Mafy ny fanakianan'i [pt] Aldo Rebelo avy ao amin'ny Antoko Komonista raha misy ny karazana veto ampiharina amin'ny Caçadas de Pedrinho amin'ny fametrahana ny “Fitsaran'ny haisoratra any Brezila”. | Aldo Rebelo, do Partido Comunista do Brasil, postou uma dura crítica comparando o veto aplicado a Caçadas de Pedrinho à instalação de “um tribunal literário no Brasil”. |
16 | Valdeci, avy eo amin'ny bilaogy Mais de 140 caracteres (marika mihoatra ny 140 ) [pt], no niantso fanohanana tsy amin'i Lobato ihany fa amin'ny mpanoratra rehetra izay nahasahy nihaika ny mahay mitondra tena ara-politika (politiquement correct): | Valdeci, do blog Mais de 140 caracteres , fez um apelo não apenas em apoio a Lobato mas também a todos os escritores que ousaram desafiar o politicamente correto: |
17 | Avelao hizaka ny zony manafika ny mpanonta pirinty manerana izao tontolo izao ny Vaomieram-pirenena momba ny Fanabeazana, toy ny hoe izy irery ihany no tokana mpiambina ny marina, mitdy hanova ny fitantaran'i Monteiro Lobato, Machado de Assis, Castro Alves ary ireo mpanoratra hafa maro izay “nahasahy” nanoratra amin-kahalalahana ny tantarany afaka amin'ny fihatsarambelatsihin'ny fahaiza-mitondra tena ara-politika (petrakevitra tsy mbola nisy akory tamin'ny androny)… | Agora o Conselho Nacional de Educação vai tomar para si o direito de invadir editoras mundo a fora, com se donos da verdade absoluta fossem, para recolher os livros de Monteiro Lobato, Machado de Assis, Castro Alves e tantos outros escritores que “ousaram” escrever suas histórias longe da hipocrisia do politicamente correto (termo e conceito estes que nem existiam na época)… |
18 | Sarin-i Monteiro Lobato, nanodidina ny 1920. | Foto de Monteiro Lobato, circa 1920. |
19 | Sary amin'ny tranom-panjakana. | Imagem em domínio público. |
20 | I Monteiro Lobato no atidoha tompon'andraikitra voalohany ny boky hanalana voly ny ankizy tamin'ireo taranaka Breziliana maro nifandimby. | Monteiro Lobato é o gênio responsável por livros que divertiram gerações de crianças brasileiras. |
21 | Noheverina ho maherifon'ny firenena, tena nanana anjara be tokoa izy tamin'ny lova ara-kolotsain'ny firenena. | Visto como um herói nacional, ele fez uma contribuição significativa para o patrimônio cultural do país. |
22 | Maurício de Souza mpamorona ny boky tantara an-tsary Turma da Mônica (Ny tarik'i Monica) dia nakan'i Silvana Nunes ao amin'ny Meu caderno de poesias (Ny kahien'ny tononkaloko) [pt] hevitra tamin'ny fanohanana amin-kafanam-po ny asa soratr'i Lobato: | O quadrinista brasileiro Maurício de Souza, criador dos gibis da Turma da Mônica, foi citado por Silvana Nunes em Meu caderno de poesias fazendo uma defesa apaixonada da obra de Lobato: |
23 | (…) Na izany aza dia niady tamin'ny fihemorana aza izy, ka nanan-kevitra mandrakariva sy nanoratra boky maromaro ho an'ny ankizy. | (…) durante essa guerra que travava contra o atraso, semeava ideias e livros para as crianças. |
24 | Ny tsara indrindra nandritra ny fotoana rehetra. | Os melhores de todos os tempos. |
25 | Na izany aza, hitan'i César Baldi tanisain'ny BloQ [pt] ho voafetra amin'ny resaka fanavakavahana nandritra ny fotoana nanoratana ny boky (fehin-kevitra ampiasaina hiarovana an'i Lobato) dia fandavana ny endrika fanavakavahana mihatra hatrany amin'ny mainty hoditra. | César Baldi, citado pelo BloQ , entende que limitar a ideia de racismo ao momento em que o livro foi escrito (um argumento usado na defesa de Lobato) é negar a natureza permanente da discriminação dos negros. |
26 | Ny tranon'ny Yellow Woodpecker Ranch ao amin'ny horonantsarin'ny fahitalavitra Globo nalaina tamin'ny bokin'ny ankizy nosoratan' Monteiro Lobato'. | O elenco do Sítio do Pica-Pau Amarelo, na série da TV Globo baseada na obra de Monteiro Lobato. |
27 | Sary nahazoana alalana tamin'ny gazety boky Obvious. | Imagem: cortesia da Obvious magazine. |
28 | Nanontany ny mason-tsivana ilain'ny Vaomieran'ny Fanabeazam-pirenena sy ny Sekreterra manokana i Terezinha Pereira avy ao amin'ny bilaogy Alma Carioca (fanahin'ny Carioca) [pt] amin'ny fandalinana ny fitarainana: | Terezinha Pereira, do blog Alma Carioca, questionou os critérios adotados pelo CNE e pela Secretaria Especial de Políticas de Promoção da Igualdade Racial ao analisarem a queixa: |
29 | Mety tsy nalaindry zareo an-tsaina akory fa mety tsy hitovy amin'izay eritreretin'ny mpanoratra ny eritreretiny amin'izay lazain'ny olona noforonina anaty tantara “manana ny fomba fiteniny manokana” . | Nem devem imaginar que personagens da ficção “tem voz própria” que, necessariamente, não é a mesma do autor. |
30 | Ary raha mitovy moa izany? | E se fosse? |
31 | Tsy teboka tsara ve izany hisian'ny adihevitra ao an-tsekoly? | Não seria um bom motivo para discussão na escola? |
32 | Manome fomba fijery ara-pampianarana mikasika ny resaka i Idelber Avelar, avy ao amin'ny bilaogy O biscoito fino e a massa (Ny biskoy sy ny vahoaka ) [pt]: | Idelber Avelar, do blog O biscoito fino e a massa, ofereceu uma perspectiva educacional ao debate: |
33 | Ilaina ny mahafantatra ny tontolo manodidina mba hametrahana ny fomba fiteny, ny fihetsika manilakilaka, ny fomba mampivandravandra ny volonkoditra, ny fankahalana olona na fankahalana noho ny fironana fitiavana (hafahafa) sy ny hafa koa voasoratra na hita ao anaty tantara ho nekena na notsipahin(ny fiarahamonina) nandritra ny nanoratana azy ny boky(…) vakiana amim-pahaizana amom-pahamailoana ny tantara fa tsy hoe ho modelin'ny mpianatra. | a contextualização [é] necessária para que epítetos, comportamentos discriminatórios, racismo explicito, ódio a povos ou a orientações sexuais etc., sancionadas e apresentadas como normais no contexto em que a obra foi escrita ou no interior dela (…) sejam lidos criticamente e não replicados como modelo pelos alunos. |
34 | Tsy mora jerena izany tsy akory. | Não é tão fácil como parece. |
35 | Raha ny momba ny an'i Lobato dia vao maika sarotra ny raharaha. | No caso de Monteiro Lobato, é imensamente difícil. |
36 | Ho an'i Sergio Leo [pt] dia mbola tsy namaky ny bokin'i Lobato ny ankamaroan'ireo mpandalina avy ao amin'ny Vaomieran'ny Fanabeazam-pirenena, fa nahalala ny asany tamin'ny alalan'ny fanamboaran'ny fahitalavitra azy izay efa tsy misy “fanavakavahana sy zavatra hafa” intsony. | Para Sergio Leo, a maior parte dos críticos do parecer do CNE nunca leu os livros de Lobato, vindo a conhecer sua obra apenas pelas adaptações da televisão que as livraram do “racismo e de outras coisas”. |
37 | I Alberto Mussa, lazain'i Rafael Rodrigues ao amin'ny Entretantos (Na izany aza) [pt], kosa dia mino fa fotoana izao hanalana ny hevitra hoe tsy misy any Brezila mihitsy na ny fanavakahana na ny fitsaratsarana olona mialoha. | Alberto Mussa, citado por Rafael Rodrigues no Entretantos, acredita que já é hora de superar essa ideia de que no Brasil não existe racismo nem preconceito. |
38 | Miandry ny horesen-dahatra moa izy ao amin'ny lahatsoratra fototra nosoratany ao amin'ny gazetin'ny haisoratra: | Em seu post original em um jornal de literatura, Mussa pediu para ser convencido: |
39 | Reseo lahatra aho fa ny ankizy mainty hoditra, raha mamaky ny fehezan-teny manavakava-bolo-koditra ao amin'ny bokin'ilay malaza Lobato, ka tsy hahatsiaro voaratra, voaavakavaka, voakorontana. | Me convençam que uma criança negra lendo uma passagem racista de um dos livros do genial Lobato não vá se sentir vexada, discriminada, constrangida. |
40 | Reseo lahatra aho fa ny boky toy itony dia tsy manimbazimba ny zo fenon'ny ankizy ara-moraly sy ara-batana - izay araka ny lalàna - dia mila arovana. | Me convençam que livros como esses não violam a integridade psíquica e moral da criança - que somos, por lei, obrigados a proteger. |
41 | Maneho fahasamihafana mazava eo amin'ny vaovaon'ny haino aman-jery mahazatra sy ny an'ny tontolon'ny bilaogy ny adihevitra eo amin'ny raharaha Monteiro Lobato. | O debate do caso Monteiro Lobato mostrou diferenças claras entre a cobertura da grande mídia e a da mídia cidadã. |
42 | Ny iray voalohany mahazo vahana amin'ny fepetran'ny fanakanana, mametraka fandaharam-potoana izay voizin'ny resaka diso amin'ny tranga sasany. | A primeira ficou confortável com a abordagem focada na censura, estabelecendo uma agenda que, em alguns casos, alimentou as discussões erradas. |
43 | Ny tontolon'ny bilaogy kosa etsy andanin'izany miditra lalina kokoa amin'ny resaka ary maneho karazana fomba fijery maro, manohana sy manohitra, izay tsy mety loatra ho an'ny ankamaroan'ny mpamaky na mpijery ny haino aman-jery . | A blogosfera, por sua vez, foi a fundo apresentando variados pontos de vista, a favor e contra a medida, visões que não estavam disponíveis para o leitor ou telespectador tradicional. |
44 | Lahatsoratra nadika tamin'ny teny Anglisy nataon'i Emma Brewin. | Esse post foi revisado por Emma Brewin em sua versão em inglês. |