# | mlg | swa |
---|
1 | Enim-bolana Aty Aoriana, Manohy Mitaky Famonjena Sy Ny Rariny Ireo Niharam-boina Tamin'ny Tafio-drivotra Haiyan Tao Filipina | Baada ya Miezi Sita, Waathirika wa Kimbunga Haiyan Waendelea Kudai Msaada na Haki |
2 | Rivomahery Haiyan nahatonga sambo iray hanavatsava an-tanety tao Leyte, nandrava trano maro tao amin'ny tanàna amoron-dranomasina be mponina iray. Saripikan'i Alessandro Pavone/ Save the Children | Kimbunga Haiyan kilichosababisha meli kukwama katika eneo la Leyte na kuharibu nyumba katika kijiji cha pwani. |
3 | Jereo ihany koa ny fitantarana manokana nataonay momba ny Fahasimbana nateraky ny Tafio-drivotra Haiyan tao Filipina. | Picha kwa hisani ya Alessandro Pavone / Tuwaokoe Watoto |
4 | Enim-bolana lasa izay, an'arivony ireo namoy ny ainy tao amin'ny faritra Atsinanana Visayas ao Filipina taorian'ny tafio-drivotra mahery vaika Haiyan (anarana ao amin'ny faritra: Yolanda) namely ny faritra. | Miezi sita iliyopita, maelfu walifariki katika eneo la Mashariki mwa Visayas nchini Philippines baada ya kukumbwa na kimbunga kikubwa cha Haiyan (ama kwa jina lingine Yolanda). |
5 | An'arivony ankehitriny ireo mbola mijaly noho ny tsy fisian'ny drafitr'asa matipaika avy amin'ny governemanta mba hanarenana ny faritra rava. | Leo, maelfu bado wanaendelea kuteseka kutokana na ukosefu wa mpango wa kina wa serikali wa kukarabati eneo lililoharibiwa. |
6 | Rehefa nandre mikasika ity vaovao ity ny Loholona Chiz Escudero dia nanome tsiny ireo manampahefana ao an-toerana noho ny tsy fahafantaran'izy ireo ny halalin'ny toe-draharaha ity: | Baada ya kufahamu kuhusu ripoti hii, Seneta Chiz Escudero alikosoa maafisa wa serikali kwa kushindwa kuelewa uzito wa hali: |
7 | Tena mampalahelo. | Inahuzunisha sana. |
8 | Enim-bolana taorian'ny Yolanda, herintaona mahery taorian'ireo loza teo aloha, tsy fantatsika akory izay fokonolona niharan'ny tafio-drivotra? | Miezi sita baada ya kimbunga cha Yolanda, zaidi ya mwaka baada ya maafa yaliyopita hatujui hata ni nini hasa wanajamii walioathirika wanachohitaji? |
9 | Tsy mikasika izay azontsika omena na izay tiantsika homena izany. | Sio juu ya nini tunaweza kutoa au tunachotaka kuwapatia? |
10 | Manalava ny tebitebin'ireo niharam-boina izany fihetsika tsy miraika izany. | Tabia hii ya kutojali ni ya kuwaongezea machungu waathirika. |
11 | Efa mitovy amin'ny fandikan-dalàna. | Tunachokifanya ni sawa na jinai. |
12 | Ny mampihombo ny olana dia ny tsy fisian'ny fandrindrana eo amin'ireo sampan-draharahan'ny governemanta: | Kuongezeka kwa matatizo ni ukosefu wa uratibu miongoni mwa mashirika ya serikali: |
13 | Enim-bolana taorian'ny #Yolanda, miaiky ny tsy fisian'ny fandrindrana eo amin'ireo sampan-draharaha misahana ny hetsika fanarenanana ao amin'ireo faritra niharan'ny Yolanda ny governemanta mpanatanteraka. | Miezi 6 baada ya #Yolanda, mtendaji wa serikali anakubali ukosefu wa uratibu miongoni mwa mashirika ya unaathiri shughuli ya kurudisha upya maeneo ya Yolanda yalioathirika. - christina mendez (@xtinamen) Mei 7, 2014 |
14 | | Miezi 6 baada ya #Yolanda, mtendaji wa serikali anakubali kwamba ukosefu wa uratibu miongoni mwa mashirika ya kutoa misaada kunaathiri shughuli ya kukarabati upya maeneo ya Yolanda yalioathirika. |
15 | Niteraka andiana tafio-drivotra tamin'ny volana Novambra lasa teo ny Haiyan izay nandrava tanàna an'arivony. | Haiyan ilisababisha kuongezeka kwa dhoruba mwezi Novemba mwaka jana hali iliyoharibu maelfu ya vijiji. |
16 | Olona maherin'ny 16 tapitrisa no niharan'izany loza izany. | Zaidi ya watu milioni 16 waliathirika na maafa. |
17 | Nanamarika ireo fikambanana maromaro fa milòna be ny fanampiana ireo niharam-boina tamin'ny tafio-drivotra kanefa mihamaro ihany ireo olana mibosesika. | Mashirika kadhaa yalibainisha kwamba waathirika wa kimbunga wanapata nafuu pole pole lakini matatizo mengi yanaendelea. |
18 | Nitaraina ny Vokovoko Mena fa tsy tafapetraka ao amin'ireo faritra sasany akory ny fanaovan-draharaha (servisy) fototra: | Shirika la Msalaba Mwekundu lilielezea kuwa huduma za msingi bado hazijarejeshwa katika baadhi ya maeneo: |
19 | Nampiseho fahatanjahana miavaka ireo fokonolona niharan'ny tafio-drivotra ary maro ireo andalam-piarenana. | Jamii zilizoathirika zimeonyesha nguvu ya ajabu na wengi wanaelekea kupona. |
20 | Na dia izany aza, mampihemotra harany ny vahoaka ny taha avon'ny fahantrana efa nisy teo aloha ary tsy mbola tafapetraka akory ny fanaovan-draharaha fototra ao amin'ireo faritra sasany. | Hata hivyo, viwango vya juu vya umaskini vya awali vililivyokuwa vyafanya watu kubaki nyuma na katika baadhi ya maeneo huduma za msingi hazijatengemaa |
21 | Atsasak'ireo toeram-pitsaboana tao amin'ny faritra ravan'ny tafio-drivotra ihany no am-perinasa ankehitriny ka misy fiantraikany eo amin'ny fahasalaman'ny reny sy ny zaza teraka izany. | Ni nusu tu ya vituo vya afya katika mikoa iliyoathirika na kimbunga zimerudisha tena shughuli za kawaida hali ambayo imedhoofisha afya ya akina mama na watoto wanaozaliwa. |
22 | Toy izao ny tatitra avy amin'ny Save the Children (Vonjeo ny Ankizy): | Hii ni ripoti kutoka Hifadhi ya Watoto |
23 | Ao amin'ny toeram-pitsaboana ao Visayas Atsinanana, zazakely marobe no namoy ny ainy noho ny zava-misy kanefa tokony ho azo tsaboina tsara, toy ny hypothermie (fampidinana hafanana) sy ny hypoglycémie (aretin'ny siramamy), matetika noho ny tsy fahafahan'ireo mpanampy mpitsabo (infirmiera) mizaha ireo zaza vao teraka amin'ny alina satria tsy misy herinaratra manazava. | Katika kituo cha afya katika eneo la Mashariki mwa Visayas, watoto kadhaa walikufa kutokana na hali ambayo kwa kawaida hutibika, kama vile hypothermia na hypoglycemia, kwa sababu wauguzi hawakuweza kuchunguza watoto wachanga vizuri usiku kwa sababu hapakuwa na umeme kuwezesha kuwasha taa. |
24 | Efa-bolana taorian'ny tafio-drivotra, ny atsasaky ny fiarahamonina voakasiky ny tafio-drivotra ihany no manana toeram-pitsaboana nisokatra indray. | Miezi minne baada ya kimbunga, nusu tu ya jamii zilioathirika ndio wameshuhudia vituo vyao vya afya vikifunguliwa tena upya. |
25 | Lehibe dia lehibe ny fanamby amin'ny tolotra fampiterahana sy ny fitsaboana ny zaza vao teraka ao Tacloban sy Leyte. | Changamoto katika huduma muhimu za kujifungua na kutunza watoto wachanga huduma zilikuwa sawa katika Tacloban na Leyte. |
26 | Nandritra izany fotoana izany, nampitandrina ny Oxfam fa nieren-doza miisa 200.000 ao amin'ny faritra morontsiraka no atahorana hiaina anaty fahantrana lalina satria misy ny kinasa hamindra azy ireo aminà toerana azo antoka saingy tsy misy fitsinjovana izay hiveloman'izy ireo atsy ho atsy. | Wakati huo huo, Oxfam ilionya kuwa waathirika 200,000 katika maeneo ya pwani wako katika hatari ya kuathirika zaidi na umasikini kwa sababu mipango ya serikali ya kuwahamishia kwenye makazi salama bila kuzingatia jinsi wataendesha maisha yao baadae. |
27 | Nitsidika ny tobim-pianarana Palo ao amin'ny oniversitem-panjakana voalohany ao amin'ny firenena ny Profesora Carl Ramota ary nilaza momba ireo toe-javamisy mampalahelo iainana ao am-pianarana: | Profesa Carl Ramota alitembelea chuo kikuu cha Palo na kutoa taarifa ya hali ya kusikitisha katika shule: |
28 | Enim-bolana taorian'ny tafio-drivotra Yolanda nandrava ny tobim-pianarana tao Palo, Leyte, mbola tsy misy hatrany ny drafitrasa hoan'ny fanarenana na fanamboarana indray ny Sekoly Fampianarana Siansan'ny Fahasalamana UP [Oniversiten'i Palo]. | Miezi sita baada ya kimbunga Yolanda kuathiri chuo chake cha Palo, Leyte, bado hakuna mpango wa wazi kwa ajili ya ukarabati au kuhamishwa kwa Shule Kuu [kitivo] ya Sayansi ya Afya. |
29 | Na dia efa eo andalam-panamboarana aza ireo foto-drafitrasa eo akaiky, mbola rava tanteraka ny tobim-pianarana Palo. | Wakati vyombo vya jirani tayari vinajengwa upya, chuo kikuu cha Palo bado kiko katika hali mbaya. |
30 | Ny ratsy indrindra, mbola tsy noesorina akory ny tafo ao amin'ireo tranobe SHS teo aloha, izay mety hitera-doza hoan'ny toeram-piterahana eo akaikiny sy ireo mponina hafa. | Mbaya zaidi, paa la jengo kuu la kitivo hicho bado halijaondolewa, na ni tishio kwa kliniki ya uzazi inaendelea na shughuli zake pembeni mwake pamoja na wakazi wengine jirani. |
31 | Sary tao amin'ny pejy Facebookn'i Carl Ramota | Picha kutoka ukurasa wa Facebook wa Carl Ramota |
32 | Nitsidika an'i Tacloban, “faritra tena niharan'ny loza” ihany koa ilay tanora mpitarika Divs Mosquera, ary nihetsi-po tamin'ny alalan'ny tantaran'ireo nieren-doza tamin'ny tafio-drivotra. | Kiongozi wa vijana Divs Mosquera pia alitembelea Tacloban, eneo lililoathirika zaidi na maafa, na kuhuzunishwa na habari za waathirika wa kimbunga. |
33 | Volana maromaro taorian'ny Yolanda, mbola tanànan'ny tranolay ihany i Leyte. | Miezi kadhaa baada ya Yolanda, Leyte bado ni mji uliotawaliwa na mahema. |
34 | Nitabataba mafy aho hatramin'ny nahatongavako, mandratra ny foko ny fandrenesana ny tantaran'ireo nieren-doza. | Nimelia sana tangu nilipofika, kusikiliza habari za waathirika. Inavunja tu moyo wangu. |
35 | Nambaran'ny antotanisan'ny governemanta fa teo amin'ny 6300 teo ireo namoy ny ainy. | Takwimu za serikali zilitaja kuwa idadi ya waliopotezha maisha imefikia 6300. |
36 | Saingy mety hiakatra izany tarehimarika izany satria mbola eo am-pikarohana sy eo am-pakàna ireo vatana mangatsiaka ny ao amin'ny faritra. | Lakini takwimu zinaweza kuwa za juu kwa sababu maiti bado zinaendelea kuondolewa katika eneo hilo. |
37 | Nilaza i Al Octaviano, mponina ao amin'ny faritanin'i Leyte fa marobe ireo vatana mangatsiaka tsy nambara tany amin'ny manampahefana : | Al Octaviano, mkazi wa mkoa wa Leyte, alisema kuwa mingi ya miili ya waliokufa hairipotiwi kwa mamlaka: |
38 | Vatana mangatsiaka 14 no hitako manokana - ankizy roa, vehivavy efatra, lehilahy ny ambiny. | Mimi binafsi niliondoa miili 14 - watoto wawili, wanawake wanne, wengine walikuwa wanaume. |
39 | Nafatotro miaraka izy ireo mba tsy ho lasan'ny ranomasina, satria fantatrao fa raha tafasitrika anaty rano ny vatana, dia milentika. | Niliwafunga wote pamoja ili wasibebwe na maji ya bahari, lakini unajua wakati miili imezama katika maji ya bahari, humomonyoka. |
40 | Marobe ihany koa ireo taolana nalevina tao anaty fotaka anaty rano lalindalina, saingy tsy notaterin'ny vahoaka intsony ny amin'izany. | Pia kuna mifupa mingi iliyozikwa katika matope ya kina, lakini watu hawatoi taarifa tena. |
41 | Ho azy, niaiky ireo tsikera momba ny asa fanavotana ataony ny governemanta, saingy nampitandrina ireo mpanao politika izay manararaotra ny zava-misy hampandrosoana ny fandaharan'asa politikany izy: | Kwa upande wake, serikali ilikubali kukosolewa kwa kazi yake ya kutoa misaada lakini ilionya dhidi ya wanasiasa ambao wanaitumia hali hiyo kuendeleza ajenda zao za kisiasa: |
42 | …toa tsy menatra isika ireo izay manana fandaharan'asa ahitana famitaham-bahoaka mba hihevitra fa tsy manana fihantrana ny governemanta mba hanamaivana ny fijalian'ireo nieren-doza. | …Vivyo hivyo Kudanganywa na wale ambao agenda yao ni pamoja na kupotosha watu wetu kuamini kwamba serikali haikuwa makini vya kutosha kupunguza mateso ya waathirika. |
43 | Halanay ireo mpanao politika sy vondrona politika miezaka mafy manararaotra ny fahalemen'ireo niharam-boina tamin'ny Yolanda. | Sisi tunachukizwa na wanasiasa na makundi ya kisiasa ambayo hujitahidi kuweka vizingiti katika kutumia mazingira magumu ya waathirika wa Yolanda. |