# | mlg | swa |
---|
1 | Azia Atsimo-Atsinanana : Ny resaka ara-nofo sy fanivànana vohikala | Asia ya Kusini Mashariki : Ngono na Udhibiti wa Mtandao |
2 | Amin'izao fotoana izao ny fanaraha-maso ny zava-misy ao amin'ny aterineto dia raisina ho tahaka ny fanoherana ny fahalalahana miteny kanefa ireo Governemanta any Azia Atsimo-Atsinanana dia toa afaka manamarina izany amin'ny fampisehoana ny filàna hanavotra ny tanora amin'ny loza aterak'ireo fitondrantena mamoafady miresaka firaisana ara-nofo. | Kuratibu vilivyopo kwenye mtandao siku hizi inaonekana kama ni kitendo kinachopinga demokrasia lakini serikali za Kusini Mashariki mwa Asia zinaonekana kuweza kuhalalisha vitendo hivyo kwa kudai kuwa vinatokana na haja ya kuwaepusha vijana na majanga ya tabia za ngono za hovyo hovyo. |
3 | Ny tetika'i Indonezia hanivana ireo lahatsoratra “ratsy” ao amin'ny vohikala amin'ny alalan'ny Tarika mpanara-maso ny votoatin'ny Multimedia [Mutlimedia Content Screening team] dia nofoanana tamin'ny volana Febroary lasa teo rehefa notoherin'ny vahoaka. | Mpango wa Indonesia wa kuuchuja mtandao wa intaneti na mambo yote “mabaya” kwa kutumia timu maalumu ya kuchuja media-anuai uliwekwa pembeni mwezi wa pili mwaka huu baada ya kupingwa vikali na wananchi. |
4 | Androany, ity tolo-kevitra ity dia nifoha indray noho ny horonantsary mamoafady iray mahamenatra nataona olo-malaza iray izay mbola mampisafoaka ireo tanora sy antitra rehetra anivon'ny firenena izay ny ankamaron'ny mponina dia Silamo daholo. | Leo, pendekezo hilo limeamshwa upya kutokana na kuwepo kwa mkanda wa kutia aibu wa ngono wa mtu maarufu ambao unaendelea kuwastua wote watoto na watu wazima katika nchi yenye idadi kubwa zaidi ya Waislamu duniani. |
5 | Taorian'ny fanaovan-dalàna handraràna ny fanaovana horonantsary mamoafady roa taona lasa izay, dia te-hanamafy ny lisitra maintin'ny aterineto i Indonezia ho valin'ny fangatahan'ireo mpitahiry ny nentin-drazana mba hiarovana ny toe-tsain'ireo tanora. | Baada ya kurasimisha sheria ya kupinga picha za ngono miaka miwili iliyopita, Indonesia sasa inataka kuanzisha orodha ya visivyotakiwa mtandaoni kama namna ya kuitikia haja ya makundi ya kihafidhina ya kulinda maadili ya vijana. |
6 | Nisy tranga mitovy tamin'ity horonantsary mamoafady nataon'olo-malaza ity koa tany Filipina tamin'ny herintaona izay nanome làlana tamin'ny fanaovana lalàna handraràna ny fahavetavetana. | Mkasa wa kutia aibu wa ngono wa watu wanaojulikana sanawa namna hiyo uliibabatiza sana nchi ya Ufilipinomwaka jana ambao ulifagia njia ya kuanzishwa kwa sheria inayozuia kuangalia mambo ya nguoni. |
7 | Nahazo tsiny ihany koa ny aterineto noho ny fampisehoana ireo horonantsary mamoafady izay namporisika ireo mpahay lalàna hamorona “tolo-dalàna momba ny heloka bevava anaty aterneto”. | Mtandao wa intaneti pia ulilaumiwa kwa kusambaza papo kwa papo kanda za hizo za ngono na hivyo watunga sheria kuamua kupitisha mswaada wa makaosa ya kimtandao. |
8 | Any Kambodza dia nanolo-kevitra ny amin'ny hametrahana “noeuds ambany fanaraha-mason'ny fanjakana” [Avy amin'ny mpandika: noeud eo amin'ny sehatry ny fampifandraisana ireo solosaina mifandrohy amin'ny aterineto no resaka eto] mba hanaraha-maso ireo mpanome tolotra aterineto rehetra izay mikendry ny hanamafy ny fiarovana ny aterineto amin'ny horonantsary mamoafady, ny halatra sy ireo heloka bevava hafa anivon'ny aterineto. | Huko Kambodia, serikali inapendekeza kuanzishwa kwa kituo cha taifa cha usambazaji ili kudhibiti watoa huduma za intaneti, kituo hicho kina nia ya kuimarisha usalama wa kwenye mtandao dhidi ya picha za ngono, wizi pamoja na uhalifu mwingine wa kwenye mtandao. |
9 | Mbola tsy vita ny taratasy mikasika izany hatreto kanefa azo antoka fa hanohy ity fepetra ity ny governemanta indrindra taorian'ny tsy nahafahany nanakana ny fampakarana avy amin'ny finday sy ny aterineto horonantsary iray tsy ara-dalàna ahitàna vehivavy miboridana mandro any amin'ny monastera. | Rasimu ya sheria hiyo bado haijakamilika lakini inategemewa kuwa serikali itafuatilia hatua hii kwa makini hasa baada ya kukaribia kushindwa kuzuia upakiaji holela kwenye simu za viganjani na kwenye intaneti wa wa picha za uchi za wanawake waliokuwa wakioga hekaluni zilizopigwa kinyume cha sheria . |
10 | Ireo governemanta any Azia Atsimo-Atsinanana dia tsy mila ireo loza ateraky ny horonantsary mamoafady vao handràra ny vohikala satria afaka mamorona antony hafa izy ireo, tahaka ny filaminan'ny firenena (filaminana anatiny), mba hanivànana sy hanaraha-maso ny votoatin'ny aterineto. | Kusini mashariki mwa Asia serikali hazihitaji kutokee shutuma za ngono ndipo ianze kuchunga mtandao kwani huweza kutumia sababu nyingine yeyote, kama usalama wa taifa, kuchuja na kufuatilia vilivyopo kwenye mtandao. |
11 | Ohatra, Thailand dia lasa firenena voalohany eran-tany nanakatona vohikala 100,000 noho ny fisiana fitaovana “mampidi-doza” tao anatiny. | Kwa mfano, Thailand ilikuwa ya kwanza kufungatovuti 100,000 fkutokana na kuwa na mambo “hatari”. |
12 | Manasazy ny mpitoraka blaogy izany, ireo mpanoratra sy ny mpandrindra vohikala noho ny fandikàna ny “lalànan'ny lese majeste”. | Huwaadhibu wanablogu,waandishi na waratibu wa tovuti kwa kukiuka sheria inayoulinda ufalme dhidi ya aibu. |
13 | Nampangain'ny Google sy McAfee ho manangana fanafihana ireo vohikala sasany amin'ny aterineto i Vietnam, indrindra indrindra ireo vohikala manohitra ny fitrandrahana bauxite, olana mahabe adihevitra manerana ny firenena. | Vietnam ilishutumiwa na Google na McAfee kwa kufanya mashambulizi ya mtandaoni dhidi ya baadhi ya tovuti, hasa tovuti zinazoandika kuhusu uchimbaji wa madini yanayotengeneza bati, ambao ni mjadala tata nchini humo. |
14 | Kanefa ny fanaraha-maso ny aterineto noho ny resa-politika indraindray ahitana fanoherana goavana avy amin'ireo mpampiasa ny aterineto ary miteraka finamelohana eran-tany foana izany, indrindra avy amin'ireo vondrona media sy ireo fikambanana miaro ny zon'olombelona. | Lakini uratibu wa mtandao unaosukumwa na siasa mara nyingi huwa unakumabana na upinzani mkubwa sana kutoka kwa watumiaji wa mtandao na mara nyingi huamsha lawama nyigi sana kote ulimwenguni, hasa kutoka kwa vyombo vya habari na mashirika ya haki za binadamu. |
15 | Afaka minia tsy mahalala ireny tsikera ireny ireo Governemanta fa hihena tahaka izany ihany koa ny fitokisana azy ireo. | Serikali zinaweza kuwapuuzia wakosoaji wenye kelele nyingi lakini pia zinaweza kupoteza umaarufu. |
16 | Ireo Governemanta manindrahindra ny demokrasia dia tsy afaka handràra ny media amin'ny aterineto mandritra ny fotoana maharitra. | Serikali zenye vifungu vya demokrasia haziwezi kumudu kuwa na ujanja wa kuratibu vinavyokuwepo kwenye mtandao kwa muda mrefu. |
17 | Kanefa ny fanaraha-maso ny vohikala hanakanana ny famoahana ireo zava-moafady sy ireo zava-betaveta hafa dia mitarika bitsibitsika fanoherana fotsiny ihany. | Lakini kuratibu mtandao ili kuzuia picha za ngono na vitendo vingine visivyo na maadili huamsha lawama chache sana na za chini chini. |
18 | Lasa fitaka azo antoka entina hibahanana ireo vohikala “mampidi-doza” izany. | Imekuwa ni ujanja salama kuzuia tovuti “haribifu”. |
19 | Ny politikan'ny fanaraha-maso ny aterineto any Myanmar dia noraisina ho tahaka ny iray amin'ireo fepetra “drakoniana/henjana” napetraky ny “fitondra-miaramila” saingy ny fanapahan-keviny hanafoana ireo gazety roa mivoaka isan-kerinandro noho ny namoahany sarim-behivavy modely manao kilaoty fohy (short) dia tsy nitarika fanoherana araka ny tokony ho izy avy amin'ireo vondron'ny mpandàla demokrasia. | Myanmar's Sera ya uratibu wa mtandao ya Myanmar iliyosimikwa na utawala wa kijeshi imetambuliwa kuwa ndio iliyo katili kuliko zote ulimwenguni kwa uamuzi wake wa kuyapiga marufuku majarida mawili ya kila wiki kwa kuchapisha picha za wanawake wanamitindo wakiwa nusu uchi japo hawakupata kukosolewa sana na wanaopenda demokrasia. |
20 | Ny fihizingizinana hamafa ny ara-nofo sy ireo sary mamoafady amin'ny tontolon'ny aterineto dia mety ho famantarana ny fiakaran'ny fahamailoana any amin'ireo firenena maro any Azia Atsimo-Atsinanana. | Hatua kali za kutaka kuondoa ngono na picha za ngono mtandaoni inaweza kuwa ni dalili ya kuibuka upya kwa uhafidhina katika nchi nyingi za Kusini Mashariki mwa Asia. |
21 | Ny karatry ny ara-moraly dia nolalaovina mba hampisy eo anivon'ny vahoaka toe-tsaina mahavelom-paniriana, fihetseham-po sy fahaiza-mitondra tena na dia tsy manaraka ireo kolotsaina samihafa ao amin'ny faritra ity fomba fiasa ity. | Karata ya maadili inachezwa ili kurudisha hali inayokubalika, hisia na tabia halali kati ya watu hata kama njia itumikayo haitaheshimu tofauti za mila na desturi kati ya watu wa kanda hiyo. |
22 | Rehefa nifidy ny lalànan'ny fanivanana ny zava-mamoafady i Indonezia, dia nanohitra izany ny governoran'i Bali noho ilay lalàna mifanohitra amin'ny fomban-drazana eo an-toerana izay mbola mampalaza ny fanamboarana tsangambato ara-tantara miboridana sy ireo dihy manaitra filàna. | Wakati Indonesia ilipopitisha sheria ya kupinga picha za ngono, Gavana wa Bali aliipinga kwa vile sheria ilikuwa ile ilikuwa kinyume na tamaduni za za eneo hilo ambako kuweka sanamu za uchi zenye kuamsha hisia bado zina nafasi na zinakubalika. |
23 | Rehefa nampiato ireo vohikala nampiseho sary mamoafady sy manaitaitra i Kambodza, ao anatin'izany ny reahu.net noho ny fisian'ny sarin'ireo mpandihy ny Apsara taloha miboridana sy ny miaramilan'ny Khmer Rouge. | Wakati Kambodia ilipozizuia tovuti zinazoonesha picha za ngono, iliijumuishareahu.net kwa kuwa na vielelezo vya kisanii vyawachezaji wa zama wa Apsara walio matiti wazi pamoja na askari wa Khmer Rouge. |
24 | Olana iray hafa ny famaritana tsy mazava loatra ny atao hoe sary sy fihetsika mamoafady, mahamenatra, janga, ary vetaveta. | Tatizo jingine ni maelezo yasiyoeleweka ya lipi hasa linaloweza kuitwa ni la ki ngono, lisilo la kistaarabu, lisilo la kimaadili, na la nguoni. |
25 | Ireo Filipiana mafana fo dia miahiahy fa ny tolo-dalàna momba ny heloka bevava anaty aterineto dia mety hanao tsy haha-ara-dalàna ny famoahana na fampakarana ireo zavatra izay manohitra ny fandikan'ny fanjakana ny hoe fitondrantena mendrika, mahay manavaka ny tsara sy ny ratsy, ary madio. | Wanaharakati wa Kifilipino wana mashaka kuwa muswaada wa uhalifu wa mtandaoni sasa unaweza kufanya kuwa kinyume cha sheria kuchapisha au kupakia maudhui yaliyo kinyume cha tafsiri ya serikali ya vitu vyenye heshima, maadili na sawa. |
26 | Ireo Governemanta dia nifehy ireo fitaovana sy ireo teknika fanivanana ao amin'ny media nentin-drazana. | Serikali zimefuzu nyenzo na mbinu za kuchuja habari kwenye vyombo vya habari vya kitamaduni. |
27 | Manandrana ny fetran'ny fanaraha-maso ny aterineto izy ireo izao. | Hivi sasa wanaijaribu mipaka ya udhibiti wa kwenye mtandao. |
28 | Ny drafitr'i Indonezia hanamafy ny lisitra maintin'ny aterineto dia mety ho voaara-maso noho ny zavatra aterany any amin'ny faritra. | Mpango wa Indonesia wa kusimika orodha marufuku ya kwenye intaneti unapaswa ufuatiliwe kutokana na athari zake kwenye eneo hilo. |
29 | Mihoatra ny 40 tapitrisa ireo mpampiasa aterineto any Indonezia ary raisina ho toy ny renivohitry ny Twitter any Azia izy. | Indonesia ina watumiaji wa intaneti zaidi ya milioni 40 na imetambuliwa kama makao makuu yaTwitter katika Asia. |
30 | Raha mahomby ny fanivanan' i Indonezia ny votoatin'ny vohikala, dia azo antoka fa handray izany ho modely ireo firenena hafa ao amin'ny faritra. | Kama Indonesia itafanikiwa katiaka kuchuja yaliyopo mtandaoni, nchi nyingine katika eneo hili zinatarajiwa kufuata mfano huo. |
31 | Tsy manapaka ny fahazoan-dàlana hijery vaovao ihany ny fanivànana ny vohikala; fa manalemy ny fahafahan'ireo mpampiasa aterineto hanangana firaisankina anaty aterineto ihany koa izany. | Kuuchunga mtandao hakuishii tu kuzuia upatikanaji wa taarifa, bali pia hudhoofisha mshikamano wa watumiaji wa intaneti katika mtandao. |
32 | Mba ho tena fiarovana ireo tanora sy ireo tsy manan-tsiny, ny vahaolana tena raitra dia ny fanomezana azy ireny, ny raimandrenin'izy ireny, ary ny fiaraha-monina amin'ny ankapobeny, ny fanabeazana mendrika sy ny fanomzeana fampahafantarana mendrika mikasika ny vokatra tsara sy ireo loza mety ateraky ny fikarokarohana any amin'ny aterineto. | Ili kuwakinga vijana wasio na hatia, njia rahisi ni kuwapa elimu muafaka wazazi na hao vijana na jamii kwa ujumla kuhusiana na faida na hasara za kuuvinjari mtandao. |