# | mlg | swa |
---|
1 | Nikatso ny Aterineto Tao RDC Nandritra ny Fihetsiketseha-Panoherana an'i Kabila, 36 no Maty | Watu 36 Wauawa, Mtandao wa Intaneti Wafungwa Kongo DRC Kufuatia Maandamano ya Kumpinga Rais Kabila |
2 | Tamin'ny 19 Janoary, nanaparitaka an-kery ireo mpanao fihetsiketsehana izay manohitra ny fanitsiana indray ny lalam-pifidianana ka mampijanona an'i Joseph Kabila eo amin'ny fitondrana, ny polisy kongoley ao Kinshasa. | Mnamo Januari 19, Polisi wa Kongo jijini Kinshasa walitumia nguvu kubwa kuwatawanya waandamanaji waliokuwa wanapinga kubadilishwa kwa sheria ya uchaguzi itakayomruhusu Joseph Kabila kubaki madarakani. |
3 | Mpanao fihetsiketsehana 35 sy polisy 1 no maty. | Waandamanaji 35, wengi wao wakiwa wanafunzi na polisi mmoja waliuawa. |
4 | Niharan'ny fifandonana toy izany koa ny tanànan'ny Goma izay maro no voasambotra tamin'ireo mpanao fihetsiketsehana an'arivony. | Jiji la Goma liliathiriwa na mapigano yaliyosababisha kukamatwa kwa watu wengi miongoni mwa maelfu ya waandamanaji. |
5 | Te-hanitatra ankolaka ny fehim-potoana itondrany i Kabila, izay efa tokony hifarana amin'ny herintaona, amin'ny alalan'ny fanomanana fanisam-bahoaka izay haharitra telo taona mba hahavitana izany tsara. | Kabila anaonekana kutumia mbinu zisizo za moja kwa moja kutafuta kugombea muhula mwingine wa Urais katika uchaguzi wa unaotarajiwa kufanyika mwakani, kwa kuandaa sensa ambayo kwa kawaida huchukua miaka mitatu kukamilika. |
6 | Voasakan'ny Lalampanorenana hiditra amin'ny fehim-potoana fahatelo i Kabila, saingy mihitatra ho azy izany fitondrany mandrapahavitan'ny fanisam-bahoaka. | Kabila anazuiwa na katiba ya nchi hiyo kugombea kwa kipindi cha tatu, ingawa kwa kampeni ya sasa itabidi andelee kutawala mpaka sensa itakapokamilika. |
7 | Taoriana kelin'ny hetsika, nikatso vetivety avokoa na ny aterineto na fandefasan-kafatra ary nikatona tahaka izany ihany koa ny sekoly tao an-tanàna. | Muda mfupi baada ya maandamano, mtandao wa intaneti na huduma ya ujumbe mfupi wa maandishi kwenye simu vilizimwa pamoja na shule nyingi zilizopo jijini kufungwa. |
8 | Kilasimandry maromaro no may nandritra ny fifandonana. | Baadhi ya mabweni yalichomwa moto wakati wa ghasia. |
9 | Nilaza ny mpitantan-draharaha fa ilaina ny fanisam-bahoaka alohan'ny hamoahana ny lisitry ny mpifidy hanatontosana ny fifidianana filoham-pirenena sy parlemantera amin'ny taona 2016. | Utawala wa Kabila unadai kwamba sensa ni zoezi muhimu na linalostahili kupewa kipaumbele ili kuhakikisha kwamba orodha ya wapiga kura inaandaliwa vyema kwa ajili ya uchaguzi ujao wa Rais na wabunge unaotarajiwa kufanyika 2016. |
10 | Nanohana ny fitakian'ny mpanohitra amin'ny hanemorana ny fandaharam-potoana hanaovana ny fifidianana ny Fiangonana Katolika matanjaka dia matanjaka ao an-toerana. | Kanisa Katoliki lenye ushawishi mkubwa nchini humo limeunga mkono madai ya upinzani ya kusimamisha shughuli yoyote ya kupitia upya ratiba ya uchaguzi. |
11 | Efa eo am-pandinihana izany fanovàna natolotra izany ny eo anivon'ny antenimieran-doholona ankehitriny. | Mabadiliko yanayopendekezwa yanafanywa na Baraza la Seneti. |
12 | Ireo fikorontanana ao an-toerana raha niezaka ny hampikatso ny arabe ireo mpanao fihetsiketsehana no hasehon'ity horonantsary avy amina olom-pirenena nalain'i Kininfos tamin'ny 19 Janoary ity : | Video ifuatayo ya kijamii iliyopigwa na Kininfos Januari 19 inayoonesha sehemu ndogo ya ghasia kwenye mji huo mkuu wakati waandamanaji waijaribu kufunga mitaa: |
13 | Ketraka noho ireo fepetra tafahoatra noraisin'ny governemanta i Paul Nsapy, sekretera jeneralin'ny Federasiona iraisampirenena ho an'ny zon'olombelona hoan'i Afrika miorina ao Afrika. | Paul Nsapu, katibu mkuu wa Muungano wa Kimataifa wa Haki za Binadamu Barani Afrika unaofanya kazi zake Kinshasa, anashangazwa na hatua kali zilizochukuliwa na serikali: |
14 | Ho an'ny ankamaroan'ireo olona ireo dia maty izy ireo raha nandroso hanohitra. | Kwa kiasi kikubwa watu hawa waliuawa wakati wakielekea kuandamana. |
15 | Tsy nihevitra ny governemanta hanao tahaka ny ataon'ny vondrona mpioko izahay. | Hatukutarajia serikali iwafayie hivyo utafikiri ni kikundi cha waasi. |
16 | Mamintina ireo zava-nitranga nandritra ny herinandro ity horonantsary eto ambany ity: | Video ifuatayo inatoa muhtasari wa matukio katika juma lililopita: |
17 | Nanampy i Ida Sawyer, mpikaroka momba ny zon'olombelona ao RDC, fa mifanohitra amin'ny zon'olombelona haneho hevitra ny famoretana tahaka izao: | Ida Sawyer, Mtafiti wa Kongo DRC wa Shirika la Kutetea Haki za Binadamu la Human Rights Watch, anaongeza kwamba vitendo vya kuzima maandamano vinapingana na haki za raia ambao lengo lao ni kujieleza: |
18 | Nitifitra vahoaka ny tafika Kongoley ka nahatonga fahafatesana maro. | Vikosi vya usalama nchini Kongo vimerusha risasi za moto kwa makundi ya waandamanaji na matokeo yake ni wengi kuuawa. |
19 | Tokony avela haneho ny heviny sy hanohitra am-pilaminana tsy misy ahiahy ho faty na hosamborina ny vahoaka. | Watu lazima waruhusiwe kusema maoni yao na hata kuandamana kwa amani bila hofu ya kuuawa wala kukamatwa |
20 | Nilaza i Sue Valentino, mpandrindran'asa misahana an'i Afrika ao amin'ny CPJ fa fanitsakitsahana ny zo fototra mahaolona ny Kongoley ny nanapahana ny serasera aterineto sy ny SMS : | Mratibu wa programu wa Afrika wa CPJ, Sue Valentine anasema kuzima mtandao wa intaneti na mawasiliano ya simu katika nchi hiyo ni kukiukwa kwa haki za msingi za wa-Kongo: |
21 | Amin'ny fanakatonana ny aterineto sy ny fandefasan-kafatra ary ny tranonkala, dia manosihosy ny zo fototry ny Kongoley hifandray sy hahazo ary hampiely vaovao ny manam-pahefana Kongoley. | Kwa kuzima mtandao wa intaneti na huduma za ujumbe mfupi wa maandishi na kufunga tovuti, serikali ya Kongo inawanyima raia haki zao za msingi za kuwasiliana na kupokea na kusambaza taarifa |
22 | Manazava ny antony maha-hafa ity fihetsiketsehana ity ao anatin'ny bolongana Congo Siasa i Jason Stearns: | Jason Stearns anaeleza kwa nini waandamanaji wana hisia kali kwenye blogu yake ya Congo Siasa: |
23 | Mitàna andraikitra lehibe kokoa noho ny tamin'ny taona 2011 amin'izao fotoana izao ireo mpianatra. | Waandamanaji sasa wanatimiza wajibu wao muhimu kuliko ilivyokuwa mwaka 2011. |
24 | Teny amin'ny oniversitén'i Kinshasa ny ivon-toeran'ny fanoherana, izay nokorontanin'ny mpiambina ny filoha sy ny polisy. | Maandamano yameanzia kwenye Chuo Kikuu cha Kinshasa (UNIKIN), kichovamiwa na watu wa usalama wa taifa pamoja na Polisi. |
25 | Maherin'ny 30 000 ny mpianatra ao amin'ny oniversite, ary an'hetsiny ry zareo manerana ny firenena. | Kuna wanafunzi 30,000 wa Chuo Kikuu, na mamia ya maelfu ya wanafunzi nchini kote. |
26 | Any Bukavu ihany koa dia efa lohalaharaa amin'ny fihetsiketsehana ireo mpianatra oniversite omaly. | Mjini Bukavu, hali kadhalika, wanafunzi wa Chuo Kikuu walikuwa mstari wa mbele kwenye maandamano yaliyoandaliwa jana. |
27 | Taloha, dia voatonitony ihany matetika ny hafanam-po ara-politika any amin'ny fonenan'ny oniversite satria misy ireo fikambanan'ny mpianatra mifandray tendro amin'ny vato nasondrotry ny tany ara-politika. | Siku za nyuma, mijadala ya kisiasa katika Vyuo Vikuu mbalimbali nchini humo ilizimwa kirahisi kwa sababu vyama vya wanafunzi viliingiliwa na wanasiasa. |
28 | Hafa kosa izany tamin'ity indray mitoraka ity. | Safari hii mambo yalikuwa tofauti. |
29 | Nandray ny fahefana i Joseph Kabila tamin'ny taona 2001 taorian'ny namonoana ny Rainy Laurent Kabila. | Joseph Kabila alitwaa madaraka mwaka 2001 kufuatia kuuawa kwa baba yake Laurent Kabila. |
30 | Araka ny lalàna Kongoley, dia miandraikitra ny fitandroana sy fiarovana ny filaminam-bahoaka mandritra ny fihetsiketsehana ny polisy nasionaly. | Chini ya Sheria ya Kongo, Polisi wanawajibu wa kutoa ulinzi na kuhakikisha umma unafanya maandamano kwa utulivu. |
31 | Afaka miantso fanampiana matetika avy amin'ny tafika ara-dalàna kongoley ny lehiben'ny polisy nasionaly raha tsy maharaka ry zareo. | Mkuu wa Polisi nchini humo ana mamlaka ya kuwaita wanajeshi wa nchi hiyo kutoa msaada kama polisi wanazidiwa. |