# | mlg | swa |
---|
1 | Brezila: Herisetra mianjady isan'andro amin'ny vehivavy | Brazil: Ukatili Dhidi ya Wanawake Kila Siku |
2 | Ilay famonoana vehivavy tsy ela akory izay, nataon'ilay eritreretina ho rain-janany, sady mpiandry tsatokazo Breziliana tokony hanana ny hoaviny, dia nibaribary tanatin'ireo media, sy nahatohina mafy tokoa ny firenena manontolo noho ny haavon'ny herisetra nentina nanaovana ilay heloka bevava. | Mauaji ya hivi karibuni ya mwanamke yaliyofanywa na aliyedaiwa kuwa baba wa mwanae, na kijana golikipa mtarajiwa wa Brazil, yamekuwa kwenye vyombo vya habari, na kuishtua nchi nzima kwa kiasi cah ukatili uliofanywa kwenye ualifu huo. |
3 | Mandritra izany fotoana izany, ny Instituto Zangari [pt], ivontoerana ara-tsiansa iray ao São Paulo, dia namoaka Sarintanin'ny Herisetra ao Brezila [pt] ho an'ny taona 2010 ilazany fa vehivavy 10 isan'andro no maty misy mamono ao amin'io firenena io. | Wakati huohuo, Instituto Sangari [pt], taasisi isiyo ya kibiashara ya kuelimisha jamii juu utamaduni wa kisayansi iliyopo São Paulo, ilichapisha Ramani ya Ukatili Nchini Brazil ya mwaka 2010 [pt] ikieleza kuwa wanawake kumi wanauawa kila siku nchini humo. |
4 | Tsy azo nialàna, ny tontolon'ny fitoraham-bolongana dia mampifandray ireo zavatra roa ireo ary ny fanamelohana ny heloka bevava toy izao dia nanjary lohahevitra mangotraka any ambadik'ireo fampielezampeo sy fampahalalam-baovao mahazatra, izay nijanona fotsiny hatreo amin'ny heloka bevava nataon'ilay mpilalao baolina kitra. | Bila shaka, uwanja wa blogu wameweka haya mawili pamoja na ulaani wa vitendo hivyo vya kihalifu umeondokea kuwa mada kuu zaidi ya yale yanayotangazwa katika vyombo vikuu vya habari, ambavyo vimejikita katika habari za uhalifu wa mchezaji huyo wa mpira wa miguu. |
5 | Raha ny filàzan'i Nilcéa Freire, minisitra misahana ny politika momba ny vehivavy, ‘raha ny marina dia tena goavana be ny tsy firaharahan'ny media ny herisetra atao amin'ny vehivavy' [pt]: | Kwa mujibu wa Nilcéa Freire, Waziri wa sera za wanawake, ukatili dhidi ya wanawake kwa hakika unpuuzwa sana na vyombo vya habari [pt]: |
6 | Rehefa misy ireo tranga, indrindra indrindra fa mahakasika olona malaza mahatonga azy ho tena vaovao lehibe, ny fiarahamonina dia mahita/mahatsapa izay mitranga amin'ny fiainana andavanandro tsy mba alaina anaty gazety. | Kunapokuwa na kesi, hasa za watu maarufu ambazo hutokea kwenye habari , jamii hujua kinachotokea kila siku na kile ambacho hawapati kupitia magazeti. |
7 | Ny vehivavy dia voadaroka, andevozina isan'andro noho ny tsy fitoviana. | Wanawake wanabakwa, wanatawaliwa kwa kupitia ukosefu huu wa usawa. |
8 | Tonga saina amin'io, ireo vondrom-behivavy, toy ny Pão e Rosas [Mofo sy Raozy, pt], dia manontany hoe impiry ny toy ireny no tokony hitranga ka miantso ireo vehivavy rehetra voaporiporitra mba hivondrona any an-tsekoly, eny amin'ny firaisana vodirindrina ary any amin'ny toeram-piasana. | Huku wakiwa na uelewa huo, makundi ya wanawake, kama vile Pão e Rosas [Mkate na Maua, pt], yanauliza je matukio mangapi zaidi inabidi yatokee ili wanawake wanaokandamizwa waungane mashuleni, mitaanini na katika maeneo ya kazi. |
9 | Mila isika mangataka toeram-pialofana ho an'ireo vehivavy iharan'ny herisetra , ho an'ny zanak'izy ireo lahy na vavy, vatsian'ny fanjakana ara-bola saingy kosa eo ambany fitantanan'ireo niharam-boina ihany, ny fikambanana sy ny komisiaonan'ireo vehivavy tsy miankina amin'ny fanjakana, avy amina sendika, avy amin'ny mpitandro filaminana ary ny fiangonana. | Ni lazima tudai hifadhi ya makazi kwa wanawake walioathirika na ukatili pamoja na watoto wao, kwa ruzuku ya serikali, lakini chini ya usimamizi wa waathirika wenyewe, na mashirika au umoja wa wanawake bila kutegemea serikali, polisi au makanisa. |
10 | Andro iraisampirenena anoherana ny herisetra mihatra amin'ny vehivavy, Flickr, Tahirin-tsarin'i Daniela Gama, nampiasàna ny CC | Siku ya kimataifa ya kupinga ukatili dhidi ya wanawake, Flickr, maonesho ya Daniela Gama, CC Licensed |
11 | Samy manana ny fisehony ireo trangana herisetra atao amin'ny vehivavy any Brezila. | Matukio ya ukatili dhidi ya wanawake nchini brazili yamesambaa nchini kote. . |
12 | Raha etsy andaniny, mihoatra ny famonoana 10 isaky ny mponina 100.000 any amina distrika 50, dia maherin'ny antsasa-manila amin'ireo tanàna Breziliana no tsy naharaketana vonoolona. | Ikiwa kwa upande mmoja wilaya 50 zinazidi kwa idadi ya mauaji 10 kwa kila wakazi 100.000, zaidi ya nusu ya majiji ya Brazili hayakuwa na maujai yaliyoripotiwa. |
13 | Rehefa mampitaha ireo fanjakana Breziliana maro, dia mahazendana ireo elanelana: | Ukilinganisha majiji ya Brazili utofauti katika idadi unastaajabisha: |
14 | Espírito Santo, voalohany ao anatin'ny filaharana, dia manana haavo famonoana vehivavy 10,3 isaky ny mponina 100.000. | Espírito Santo, Sehemu iliyoshika nafasi ya kwanza, ina kiasi cha mauaji ya wanawake 10,3 kwa kila wakazi 100.000. |
15 | Any Maranhão dia 1,9 amin'ny 100.000. | Huko Maranhão ni 1,9 kwa kila 100.000. |
16 | Ny vokatra dia maneho ny tsy fitovian'ny fivangongoan'ny famonoana ao Brezila. | “Matokeo yanaonesha mauaji haya yana sababu tofauti. |
17 | Sarotra be ny hitady lasitra afaha hanome fanazavana ireo tranga ireo” hoy i Julio Jacobo Wiaselfisz, mpikaroka nanoratra ilay voka-pikarohana. | Ni vigumu kupata mtiririko unaoonyesha sababu za mauaji hayo.” Alieleza mtafiti Julio Jacobo Wiaselfisz, mwandishi wa utafiti. |
18 | Tanatin'ny 10 taona farany, vehivavy maherin'ny 41.000 avy amin'ny sarangam-piarahamonina maro samihafa eo anelanelan'ny 18 sy 30 taona no nisy namono, mazàna eo imason'ny zanany izay matetika ihany koa no iharan'ny herisetra [pt]. | Katika miaka 10 iliyopita, zaidi ya wanawake 41.000 wenye umri kati ya 18 na 30 kutoka kwenye matabaka yote ya jamii waliuawa, mara nyingi wakishuhudiwa na watoto wao ambao pia ni waathirika wa vitendo vya ukatili [pt]. |
19 | Ny tsy fahampian'ny sampan-draharaha mpandray an-tànana ireo vehivavy manana olana no voatondro ho iray amin'ireo antony mahatonga ho tsimatimanota ireo mpanao herisetra na eo aza ny lalàna Maria_da_Penha nivoaka ny 2006, izay manome fiarovana ireo vehivavy aorian'ny fitarainana iray sy manome antoka azy ireo fa ho voasazy tokoa ireo mpanao herisetra. | Ukosefu wa huduma za kuwasaidia wanawake walio hatarini unatajwa kuwa ni sababu mojawapo ya kutokushughulikiwa kwa wahalifu licha ya sheria ya Maria_da_Penha iliyotungwa mwaka 2006, ambayo iliwapa wanawake kinga baada ya kuwasilisah malalamiko na kuwahakikishia kuwa wahalifu wataadhibiwa. |
20 | Na zany aza [pt], | Hata hivyo [pt], |
21 | ilay lalàna vaovao dia tsy nahasakana mihitsy ny famonoana ilay mpanao taovolo Maria Islaine de Morais, maty novonoin'ny vadiny taloha teo anatrehan'ny cameras tamin'ny Janoary, olona izay efa nametrahany fitarainana miisa 8. | sheria mpya haikuweza kuzuia mauaji ya msusi Maria Islaine de Morais, aliyeuawa mwezi Januari mbele ya kamera na mtaliki wake, ambaye (Maria) alishawasilisha malalamiko 8 juu yake |
22 | Herisetra mihatra amin'ny vehivavy, azontsika atsahatra!, nampiasàna ny CC | Ukatili dhidi ya wanawake, hatuwezi kuzuia!, kwa leseni ya CC |
23 | Ny marina, ny ankabeazan'ireo tra-doza dia novonoin'ny olona akaiky azy ireo ihany, vady, sakaiza na lehilahy hafa izay mety ho nolavin-dry zareo [pt]. | Ni kweli, wengi huuwawa na ndugu zao, waume wao, wapenzi wao, au wanaume waliowakataa [pt]. |
24 | Ny fandàvana tsy hiray ara-nofo na faniriana hanapaka fiarahana no tena mahatonga ireny tranga ireny. | Kukataa kufanya mapenzi au kutaka kuvunja mahusiano husababisah matukio haya. |
25 | Ny 50% amin'izy ireny dia antony nofaritana ho tsy dia misy dikany akory, toy ireo tranga noho ny raharahan-tokantrano. | Katika 50% ya matukio sababu zilizopelekea zilionekana kuwa hazina maana, kama vile matukio yaliyotokana ugomvi wa ndani ya nyumba. |
26 | 10% no heloka bevava tafiditra amin'ny hoe ‘noho ny fitiavana', mifandray amin'ny hasarotam-piaro, ohatra, ary 10% no vokatry ny fampiasàna na fivarotana zava-mahadomelina. | 10% yalitokana na msongo wa hisia, uanohusiana na wivu, kwa mfano, na 10% yanahusiana na matumizi ya madawa ya kulevya. |
27 | Ny fototry ny herisetra dia lazaina [pt] ho miainga avy amin'ny tsy fanomezan-danja zavatra iray izay isan'ny mamaritra ny kolotsaina Breziliana: | Mizizi ya ukatili inalaumiwa [pt] kwa kuwa sehemu ya utamaduni wa kuwachukia na kuwadharau wanawake ambao umo katika utakia utamaduni wa Brazil: |
28 | Ireny andiana herisetra atao amin'ny vehivavy ireny dia mampibaribary ny halozàna mihatra amin'ny vehivavy Breziliana. | Hii michezo ya sinema ya matukio ya uhalifu dhidi ya wanawake inadhihirisha kiasi cha ukatili kilichopo dhidi ya wanawake wa Kibrazil. |
29 | Mivoaka masoandro ny toetsaina tsy miraharaha zavatra iray ao anatin'ny kolotsaina Breziliana; nitsinkafona ilay ranomandry endrika miafin'ny tena zava-misy nafenintsika tany ambany tsihy. | Undani wa utamaduni wa chuki dhidi ya wanawake nchini Brazil unaonyeshwa; barafu ya ukweli tunayoificha chini ya zulia inaonyeshwa. |
30 | Tena avo tokoa ny isan'ny herisetra ka mahatonga antsika hihorohoro sy hanontany raha tena olombelona tokoa no nanao azy ireny! | Idadi ya matukio ya kihalifu iko juu kiasi kwamba tunaogopa na kujiuliza hivi matendo haya hufanywa na binadamu kweli! |
31 | Ho an'ilay mpitoraka blaogy Flávia D. [pt] dia ny vehivavy mihitsy koa no isan'ny olana. | Kwa mwanablogu Flávia D. [pt] wanawake wenyewe ni sehemu ya tatizo hili. |
32 | Matetika izy ireo no manaiky sy mametraka ny anjara toeran'ny vehivavy ao anaty fiarahamonina ho andevon'ny lehilahy, ary matetika voalohany amin'ny fiampangana ireo vehivavy mitondra tena tsy araka izay heverin-dry zareo ho mifanaraka amin'ny tokony ho izy aminy, manamaivana ny zavatra ataon'ireo mpidaroka na dia tsy mivantana aza. | Wamekuwa wakikubali kupewa nafasi finyu na kukandamizwa na wanaume, na mara nyingi huwa wa kwanza kuwanyooshea vidole wale wanaotenda kinyume na hivyo walivyozoea, ambao wangeweza kupunguza kutokea kwa mtendo haya ya kikatili japo wakati mwingine bila hata kujua. |
33 | Ho an'ny Barbarelas [pt], blaogy iray manokan-tena hiady amin'izay rehetra mety ho herisetra, ilaina ny mampivondrona ny fiarahamonina mba hampitsaharana izay endrika herisetra rehetra atao amin'ny vehivavy. | KwaBarbarelas [pt], blogu inayomakinikia kupigana kikamilifu dhidi ya uhalifu wa aina zote, na muhimu jamii yote ikaungana katika vita hivi dhidi ya ukatili dhidi ya wanawake. |
34 | Tsy azo leferina ny herisetra atao amin'ny vehivavy sy ny ankizy, tsy azo ekena, mandratra ny fahaiza-mandinika maha-olombelona, fanaovana tsinontsinona ny zon'olombelona izany. | Uhalifu dhidi ya wanawake na wasichana hauvumiliki, haukubaliki, na una haribu utu, pia ni kinyume cha haki za binadamu. |
35 | Miantraika amin'ny fahasalamana, mampihena ny fahelàna velona sy ny fari-piainan'ny vehivavy. | Unaathiri afya, unapunguza siku za kuishi na viwango vya maisha ya wanawake nchini Brazil. |
36 | I Brezila, amin'ny maha isan'ny nanao sonia ny fifanarahana iraisampirenena momba ny zon'ny vehivavy azy, sady manana lalànam-pirenena tokony hampiharina, dia tsy afaka ny hipetraka sy hialangalana fotsiny. | Brazil, kama nchi iliyotia saini mikataba ya kimataifa ya haki za wanawake, na yenye bunge la kutunga sheria, haiwezi kukaa kimya na kuliacha jambo hili kuendelea. |
37 | Manantena izahay fa handray andraikitra ny manampahefana tsirairay. | Tuanatarajia kila mamlaka ichukue hatua. |
38 | Ary io fiarahamonina io, ny hetsik'ireo lehilahy sy vehivavy ho fitovian-tsaranga, manohitra ity fikororosin'ny kolotsaina, tsy firaharahana sy ny fialangalanana ity. | Na kwa jamiii, kuwe na harakati za wanaume na wanawake kwa ajili ya usawa wa kijinsia, kupinga ukandamizaji na chuki dhidi ya wanawake. |
39 | Ireo vehivavy mila fanampiana ao Brezila dia afaka miantso maimaimpoana ny 180 hiampangana ny herisetra atao azy ireo na izay an-tandrevaka ataon'ny manampahefana momba ny fitarainana sy ny tranga momba azy ireo. | Wanawake wanaohitaji msaada nchini Brazil wanaweza kupiga simu bure kwenda namba 180 ili kutoa taarifa ya ukatili au uhalifu dhidi yao au kupuuziwa kokote na mamalaka kwa malalamiko yao. |
40 | Ny vaovao dia nalaina avy amin'ny blaogy Contra Machismo izay mampahatsiahy ny mpamaky amin'ny lohatenin'ny lahatsorany fa ao Brezila dia mbola miseho lany isan'andro ny herisetra atao amin'ny vehivavy. | Habari hizi zimepatikana kwenye blogu ya Contra Machismo ambaye alikuwa akiwakumbusah wasomaji kuhusu makala yake yenye kichwa Ukatili dhidi ya wanawake nchini Brazil bado unatokea kila siku.. |