# | nld | pol |
---|
1 | Olievervuiling van de Peruviaanse Amazone vergiftigt de kinderen, en laat ze daarna werken | Cuninico, kolejny wyciek ropy naftowej na terenie peruwiańskiej Amazonii |
2 | Olie in het water na de lek. | Skażona ropą woda. |
3 | Foto van Flickr-gebruiker Carlos Quintana (CC BY-NC-ND 2.0). | Zdjęcie Carlosa Quintany na Flickr (CC BY-NC-ND 2.0). |
4 | Er hebben twee nieuwe olielekken plaatsgevonden in de jungle van de Amazone. | Ostatnimi czasy doszło do dwóch nowych wycieków ropy naftowej w lasach amazońskich. |
5 | De noordelijke pijpleiding in Peru, die wordt uitgebaat door staatsbedrijf Petroperú, zou een aantal kilometer van de Saramuro-regio en de Cuninico-kloof (in de Urarinas-regio in de provincie Loreto) vervuild hebben. | W wyniku uszkodzenia rurociągu skażeniu uległy części regionu Saramuro oraz wąwozu Cuninico, znajdującego się w dystrykcie Urarinas, w regionie Loreto. Transportujący ropę naftową z północnych rejonów peruwiańskiej Amazonii aż do wybrzeży Pacyfiku, rurociąg Oleoducto Nor Peruano należy do spółki państwowej, Petroperú. |
6 | Lokale, inheemse gemeenschappen hebben gemeld dat kinderen ziek worden: ze hebben uiteenlopende maag- en buikproblemen. | Miejscowi mieszkańcy zgłosili nasilające się przypadki dzieci, cierpiących na różnorodne dolegliwości żołądkowe. |
7 | De omvang van de schade aan het milieu en de bewoners is nog onbekend. | Zasięg skażenia środowiska oraz szkód wyrządzonych mieszkańcom tamtejszych rejonów wciąż nie został określony. |
8 | De twee lekken vonden plaats op 26 en 30 juni, maar de media in Lima hebben de ramp pas een paar dagen later naar buiten gebracht, waarschijnlijk door doordat Saramuro een erg afgelegen regio is. | Pomimo tego, że do wycieku ropy doszło w dniach 26 i 30 czerwca, media publiczne poinformowały o tragedii z kilkudniowym opóźnieniem, prawdopodobnie na skutek oddalenia regionu Saramuro. |
9 | De maatregelen die Petroperú heeft genomen om de situatie voor de omwonenden de verzachten (door hen van eten en water te voorzien) zijn tot nu toe ontoereikend gebleken. | Reakcja PetroPerú, mająca na celu złagodzenie skutków rozlewu okazała się jak dotąd niewystarczająca i ograniczyła się do dostaw wody oraz jedzenia. |
10 | Leden van de lokale gemeenschappen geven aan dat vis en water in de regio niet veilig zijn om geconsumeerd te worden. | Zgodnie z tym, co mówią członkowie miejscowych społeczności rdzennych woda z miejscowych źródeł nie nadaje się do picia, a ryby do jedzenia. |
11 | Olielek in de pijplijn van Petroperú in Cuninico, Loreto. | Wyciek ropy z rurociągu PetroPerú w Cuninico, w regionie Loreto. |
12 | Bevolking, flora en fauna worden aangetast. | Ludność, roślinność i zwierzęta cierpią z powodu katastrofy. |
13 | Hulp is nodig. | Musimy im pomóc. |
14 | De publieke roep om hulp werd sterker toen journalisten ontdekten dat Petroperú minderjarigen inhuurde voor de schoonmaakwerkzaamheden. | Skandal wybuchł po tym, jak media ujawniły, że firma PetroPerú zatrudniła niepełnoletnie dzieci do oczyszczenia skażonego ropą terenu. |
15 | Hoewel Petroperú die beschuldigingen ontkent, werd het verhaal uitgezonden op nationale televisie. | Pomimo zaprzeczeń ze strony koncernu naftowego historia ta szybko przedostała się do telewizji krajowej. |
16 | Dat leidde ertoe dat het Ministerie van Energie en Mijnbouw het management van Petroperú omgegooid heeft en een nieuw Board of Directors heeft benoemd. | Zaczęto wywierać nacisk na Ministerstwie Energii i Górnictwa, aby wprowadziło zmiany w strukturze Petroperú, które w ostateczności miałyby zaowocować mianowaniem nowego zarządu. |
17 | Kinderen uit Cuninico in Loreto hebben buikziekten na olielek | Dzieci ze społeczności Cuninico w rejonie Loreto cierpią na chorobę jelit, będącą bezpośrednim skutkiem wycieku ropy. |
18 | In haar krantencolumn, verschenen op 22 juli, schrijft journaliste Rocío Silva Santisteban over het problematische gedrag van Petroperú op andere plekken. | Dziennikarz Rocío Silva Santisteban na łamach gazety opublikowanej 22 lipca przywołał poprzedni epizod problematycznego zachowania Petroperú. |
19 | Ze vertelt de ervaringen van de Kukama-bevolking en van Manolo Berjón en Miguel Cadenas, twee priesters van de parochie Santa Rita de Castilla in de stad Nauta (Loreto), die veel tijd hebben besteed aan het onderzoeken van olieschade in het Marañón-bekken: | Odnosi się on do sytuacji społeczności Kukama oraz dwóch księży z parafii Santa Rita de Castilla (miasto Nauta w rejonie Loreto), Manola Berjóna i Miguela Cadenasa, którzy poświęcili dużo czasu na badanie szkód, wywołanych rozlewem ropy w dorzeczu Marañón. |
20 | 1) Ze maken misbruik van de behoeften van de lokale mensen, het inkomen waar ze op rekenen en van hun onwetendheid over direct contact tussen olie en huid, ogen of zelfs de mond met koolwaterstof [de organische, chemische verbinding tussen uitsluitend koolstof en waterstof]; 2) Ze nemen diezelfde plaatselijke bevolking aan om de gebieden snel en goedkoop schoon te maken; 3) Ze werken volledig straffeloos, omdat welbekend is dat verhalen moeilijk verder verspreid worden dan in de directe omgeving. | 1) Czerpią korzyści i bogacą się na potrzebach miejscowej ludności, ich zarobkach, oczekiwaniach oraz braku wiedzy na temat zagrożenia, na jakie narażają oni skórę, oczy, a nawet usta poprzez kontakt z rozlewami olejowymi. 2) zatrudniają dokładnie te same osoby do szybkiego i niskiego w kosztach uprzątniecia skutków wycieku 3) ich zachowanie jest całkowicie bezkarne, ponieważ informacje z tak odległych terenów nie docierają dalej, niż poza granice sąsiadujących społeczności. |
21 | […] Ach, en ik vergat nog: priesters (Manolo) Berjón en (Miguel) Cadenas worden bespied en geïntimideerd om nog meer aanklachten te voorkomen. | […] Oh, i jeszcze jedna rzecz, księża (Manolo) Berjón i (Miguel) Cadenas byli szpiegowani i prześladowani w celu zapobieżenia dalszych oskarżeń. |
22 | En dat allemaal in het jaar van de COP20 [Klimaatcongres van de Verenigde Naties]! | A wszystko to w tym samym roku, w którym odbyła się zorganizowana przez ONZ konferencja COP20, poświęcona problemom zmiany klimatu. |
23 | Cadenas and Berjon, allebei Spaanse, Augustijner priesters, staan in deze regio bekend om hun humanitaire werk voor de inheemse bevolking. | Pochodzący z Hiszpanii księża są bardzo dobrze znani w tym rejonie za ich humanitarną działalność wśród miejscowych społeczności rdzennych. |
24 | Sinds 2010 bloggen ze op “Santa Rita de la Castilla“, waar ze hun ervaringen delen. | Od 2010 prowadzą blog Santa Rita de Castilla, na którym opisują swoje doświadczenia. |
25 | Ze gebruiken de website ook om aandacht te vragen voor belangrijke onderwerpen als vervuiling. | Ponadto, stworzyli również stronę internetową w celu skierowania uwagi publicznej na „gorące” sprawy, takie jak na przykład zanieczyszczenie powietrza. |
26 | Het kan riskant zijn om te bloggen over politiek gevoelige kwesties, en Cadenas en Berjón vermoeden dat zowel de overheid als de regionale oliemaatschappijen hen scherp in de gaten houden. Ze zeggen meer dan eens bedreigd te zijn. | Blogowanie na temat politycznie wrażliwych kwestii może być przedsięwzięciem nieco ryzykownym, i zarówno Cardenas, jak i Berjon podejrzewają rząd i i regionalne firmy naftowe o inwigilację, nie wspominając o licznych pogróżkach. |
27 | In zijn blog “Toustodo” vraagt Oscar Muñiz zich af waarom overheden altijd informatie over zulke rampzalige gebeurtenissen willen achterhouden, terwijl het hun plicht is precies het tegenovergestelde te doen. | Oscar Muñiz, na blogu Toustodo, pyta rząd dlaczego zawsze w takich sytuacjach próbuje zatuszować informacje, skoro jego obowiązkiem jest ich wyeksponowanie. |
28 | Een verantwoordelijk land, dat zichzelf serieus neemt, laat belangrijke informatie niet in dozen op de bureaus van de bureaucratie liggen; een daadkrachtig land gaat problemen, die zich maand na maand en jaar na jaar voordoen, op een serieuze en verantwoordelijke manier te lijf. | W poważnym i odpowiedzialnym państwie nie pozwala się, aby raporty zalegały w szufladach, zbierając kurz na wysokich szczeblach biurokracji. Rezolutne państwo mierzy się z problemami, które pojawiają się każdego miesiąca, każdego roku w sposób odpowiedzialny i rzetelny, |
29 | Op Lucidez.pe, schreef ook politiek wetenschapper Juan Pablo Sánchez Montenegro over het lek in de noordelijke oliepijplijn in Peru: | Absolwent nauk politycznych, Juan Pablo Sánchez Montenegro, na Lucidez.pe tak komentuje wyciek z wodociągów w północnej części Peru: |
30 | Het gaat om een veertig jaar oude pijplijn die niet voldoet aan moderne technische en juridische eisen, die het transport [van ruwe olie] door water verbieden. | Ten czterdziestoletni rurociąg nie spełnia obowiązujących norm prawnych i technicznych, które zakazują przeprowadzania rur niosących ropę naftową pod wodą. |
31 | Het staatsbedrijf heeft, bij monde van woordvoerder Vïctor Mena, slechts de geografie van het gebied de schuld gegeven van de rampen die plaats hebben gevonden. | Niemniej jednak przedstawiciel Petroperú, Víctor Mena ograniczył się do stwierdzenia, iż winić należy geografię terenu, a nie zaniedbania ze strony koncernu. |
32 | Op 22 juli heeft Miguel Donayre Pinedo een verslag van de hierboven genoemde priesters, Berjón en Cadenas, herplaatst op zijn blog: | 22 lipca Miguel Donayre Pinedo na swoim blogu przetoczył raport księży Berjóna i Cadenasa: |
33 | Een local liep de kloof in en zag, met verschrikte ogen, een grote hoeveelheid dode vissen en slangen en olievlekken, overal verspreid. | Kiedy miejscowi mieszkańcy weszli do wąwozu ogarnęło ich przerażenie na widok ilości martwych ryb i węży oraz plam ropy naftowej pokrywających teren. |
34 | De pijpleiding in een gebied dat de lokale bevolking Varillal noemt is kapot (let op, milieudeskundigen). | Wyciek z rurociągu nastąpił w rejonie, nazywanym przez miejscowych Varillal (pasek testowy). |
35 | Hij keert beangstigd terug naar de gemeenschap en er vinden gesprekken plaats tussen de mensen en de autoriteiten. | Z przerażeniem powrócili do wsi, gdzie rozpoczęto rozmowy między przedstawicielami społeczności i lokalnych władz państwowych. |
36 | […] Tot 2 juli is er slechts 5 liter water per familie geleverd - water uit het vervuilde Marañón-bekken. | Do 2 lipca każda rodzina otrzymała zaledwie 5 litrów wody, wody pochodzącej ze skażonej już rzeki Marañón. |
37 | Opnieuw wordt er niet gehandeld naar hoe hoog de nood is, met name zo ver van de stad. Een plan voor dit soort noodgevallen bestaat niet of functioneert niet. | Okazuje się, że po raz kolejny doraźne potrzeby dotkniętych klęską zostały zignorowane, jak to często bywa w przypadku terenów oddalonych od miast. |
38 | De enige die zijn gezicht laat zien, is de medische staf van PetroPerú, onder wie een dokter. | Jedynymi, którzy pojawili się na miejscu katastrofy był wysłany przez Petroperú personel medyczny, m.in. lekarz. |
39 | Dan word je pas echt bang. | To wzbudziło jeszcze większą obawę wśród miejscowych. |
40 | Pinedo zet in een paar eigen punten uiteen wat op lange termijn de effecten van nieuwe olielekken in het Amazonegebied kunnen zijn. | Pinedo wylicza również długoterminowe konsekwencje tego nowego wycieku ropy na terenie lasów amazońskich: |
41 | 1. Als het waterniveau eind juni 2014, net als elk jaar, weer daalt, komen de vissen weer uit de meren en zwemmen weer stroomopwaarts. | 1. Kiedy, pod koniec czerwca, poziom wody w rzekach się obniża, jak ma to miejsce każdego roku, ryby opuszczają swoje ławice i migrują wzdłuż rzek. |
42 | Dat is de “mijano” (jaarlijkse migratie). | Zjawisko to znane jako „Mijano” [coroczna migracja]. |
43 | Lukt dat dit jaar ook? We vermoeden van niet. | Nasuwa się pytanie, czy w tym roku będą one w stanie odbyć wędrówkę wzdłuż rzek? |
44 | Hierdoor ontstaat een biologische barrière. | Wątpliwe. |
45 | Hoe zal de vispopulatie reageren? | Stworzona została biologiczna bariera. |
46 | […] 3. De economische impact voor de Cuninico-gemeenschap zal vreselijk groot zijn. | Jaki wpływ wywrze ona na zachowanie się ryb? |
47 | Waar moeten de vissers van leven? Als een bedrijf een contract met een werknemer verbreekt, moeten bepaalde compensaties plaatsvinden. | […] 3. Uderzy to również w rybaków z Cuninico, konsekwencje ekonomiczne będą ogromne, bo jak zdołają oni przeżyć? |
48 | Maar wie compenseert deze vissers, die geen werk meer hebben? | Obowiązkiem firmy po przerwaniu umowy z pracownikiem jest wypłata kompensacji, ale kto zapłaci rybakom za prace, które utracili? |
49 | Ondertussen gaat het onderzoek naar de oorzaken van de lekken door, net als het inhuren van minderjarigen om de rommel op te ruimen. | W między czasie wciąż trwa dochodzenie w sprawie przyczyn wycieku, tak jak i zatrudnianie nieletnich do uprzątnięcia terenu. |
50 | Schijnbaar overweegt de regering nog steeds of er sancties tegen Petroperú moeten komen. Of de regio moet worden uitgeroepen tot rampgebied is ook nog niet beslist. | Rzekomo rząd nie tylko wciąż rozważa nałożenie sankcji na spółkę Petroperú, ale również to, czy należy ogłosić stan zagrożenia na dotkniętych rozlewem terenach. |
51 | OEFA (controlerend milieu-orgaan in Peru) stuurt derde onderzoeksteam naar Loreto na olielekken. | OEFA (Peruwiańska Agencja ds. Nadzoru Środowiska) deleguje trzecią grupę specjalistów do monitorowania dochodzenia prowadzonego w sprawie wycieku ropy w Loreto. |