Sentence alignment for gv-nld-20150427-19254.xml (html) - gv-pol-20150604-27589.xml (html)

#nldpol
1Gedetineerden in Finse ‘open gevangenissen’ hebben zelf de sleutelsOsadzeni w otwartych fińskich więzieniach noszą ze sobą klucze
2Jukka Tiihonen zat de laatste jaren van zijn straf voor moord uit in deze gevangenis op het eiland Suomenlinna.Jukka Tiihonen odsiedział ostatnie lata wyroku za morderstwo w otwartym więzieniu na wyspie Suomenlinna.
3Foto door Rae Ellen Bichell.Zdjęcie od Rae Ellen Bichell.
4Gepubliceerd met toestemming van PRIOpublikowano za zgodą PRI
5Dit artikel door Rae Ellen Bichell [en - alle links] voor The World verscheen, evenals een gelijknamig radioverslag, oorspronkelijk op PRI.org op 15 april 2015. Het wordt hier nogmaals gepubliceerd als onderdeel van een overeenkomst tot uitwisseling van content.Niniejszy artykuł oraz audycję radiową, przygotowane przez Rae Ellen Bichell dla The World, opublikowano na portalu PRI.org 15 kwietnia 2015 r., a reedycja poniżej jest wynikiem umowy o wymianie informacji.
6Om de gedetineerden in de gevangenis in Kerava, Finland te vinden, hoef je alleen maar over een lommerrijk paadje naar de oranjerie te lopen.Aby znaleźć osadzonych w więzieniu w fińskiej Keravie wystarczy przespacerować się wzdłuż obsadzonej drzewami ścieżki i otworzyć drzwi do szklarni.
7‘Het is best rustgevend om hier te zijn', zegt Hannu Kallio, een veroordeelde drugsmokkelaar.„Panuje tu dosyć luźna atmosfera,” - mówi Hannu Kallio, skazany za przemyt narkotyków.
8‘We hebben konijnen.'- „Mamy tu króliki.”
9De 70 gedetineerden in deze faciliteit werken iedere dag in de oranjerie.70 osadzonych chodzi codziennie do pracy w szklarni.
10Vandaag verpotten ze zaailingen ter voorbereiding op een grote lenteverkoop.Dzisiaj, przygotowując się na wielką wiosenną wyprzedaż, wkładają sadzonki do doniczek.
11En ja, er zijn inderdaad konijnen in een hok die ze kunnen verzorgen en ook zijn er schapen.I faktycznie, jest też zagroda z królikami, które zapewniają nam towarzystwo. Są też owce.
12Wat je hier niet ziet zijn beveiligingspoorten, sloten of uniformen - dit is een open gevangenis.Nie ma tu jednak żadnych bram, zamków czy specjalnej odzieży dla więźniów - znajdujemy się w otwartym więzieniu.
13Iedereen die in de open gevangenis van Kerava verblijft, heeft daar een verzoek voor ingediend.Wszyscy osadzeni w więzieniu Kerava musieli składać wnioski, aby właśnie tam odbywać karę.
14De gedetineerden verdienen ongeveer 7 euro per uur, hebben mobiele telefoons, doen boodschappen in de supermarkt in de stad en krijgen om de paar maanden drie vrije dagen.Zarabiają 8 dolarów na godzinę, posiadają telefony komórkowe, robią zakupy w mieście i mają trzy dni urlopu co dwa miesiące.
15Ze betalen huur aan de gevangenis en ze kunnen er ook voor kiezen om een universitaire studie te volgen in de stad in plaats van te werken. Daar krijgen ze subsidie voor.Muszą płacić czynsz za pobyt, a jeżeli zamiast pracy wolą studiować na uniwersytecie w mieście, to otrzymują dofinansowanie, a czasami wyjeżdżają pod nadzorem na biwaki czy na ryby.
16Ook gaan ze soms onder begeleiding kamperen en vissen. De gevangenen weten dat ze gemakkelijk zouden kunnen ontsnappen.Więźniowie zdają sobie sprawę z tego, że ucieczka stąd nie stanowi problemu.
17‘Je kunt gaan als je wilt', zegt Kallio.-Jeżeli chcesz, to możesz stąd wyjść - mówi Kallio.
18‘Maar als je ontsnapt sturen ze je terug naar de reguliere gevangenis.- Ale jeżeli uciekniesz, to wrócisz z powrotem do więzienia.
19Je bent hier beter af.'Lepiej tu zostać.
20Ieder voorjaar bezoeken honderden mensen de open gevangenis van Kerava om er te picknicken, de dieren te aaien en planten te kopen die door de gevangenen worden gekweekt.Na wiosnę setki ludzi przyjeżdżają do otwartego więzienia Kerava na pikniki, zabawy ze zwierzętami i zakup roślin uprawianych przez więźniów.
21Foto beschikbaar gesteld door de Finse instantie voor strafsancties.Zdjęcie udostępnione przez Agencję Sankcji Karnych w Finlandii
22Open gevangenissen bestaan in Finland al sinds de jaren dertig van de twintigste eeuw.Otwarte więzienia istnieją w Finlandii od lat 30. XX wieku.
23In die tijd waren het meer een soort werkkolonies.Początkowo przypominały bardziej obozy pracy.
24Tegenwoordig zitten gedetineerden hier het laatste deel van hun straf uit, voordat ze terugkeren in de maatschappij.Obecnie stanowią ostatni etap kary więzienia, tuż przed powrotem na wolność.
25Tapio Lappi-Seppälä, hoofd van het instituut voor criminaliteit aan de universiteit van Helsinki, zegt er het volgende over, ‘Wij sluiten mensen niet voor de rest van hun leven op en daarom is het echt nodig dat we investeren en ervoor zorgen dat er een mogelijkheid is tot re-integratie.'Zamykanie ludzi w więzieniu na całe życie nie jest naszym celem - mówi Tapio Lappi-Seppälä, szef Instytutu Kryminologii Uniwersytetu Helsińskiego, - ponieważ gdyby tak było, to należałoby ponieść nakłady i zapewnić osadzonym możliwość resocjalizacji.”
26Maar dit is niet altijd het geval geweest.Nie zawsze tak to wyglądało.
27Tientallen jaren geleden had Finland een van de hoogste aantallen gedetineerden van Europa.Kilkadziesiąt lat temu Finlandia miała jeden z najwyższych współczynników osób osadzonych w więzieniach w Europie.
28Vervolgens hebben Scandinavische onderzoekers in de jaren zestig onderzocht in hoeverre gevangenisstraf helpt bij het terugdringen van criminaliteit.Później, w latach 60. XX wieku, naukowcy z kilku krajów skandynawskich zaczęli badać wpływ wymierzanych kar na faktyczny spadek przestępczości.
29Conclusie: het helpt niet.Okazało się, że nie zanotowano poprawy.
30‘Dit was de eerste keer dat een kritisch onderzoek liet zien dat gevangenisstraf niet echt werkt', zegt Lappi-Seppäla.Po raz pierwszy przeprowadzono badania, w wyniku których udowodniono, że kara więzienia nie przynosi zamierzonego efektu - mówi Lappi-Seppälä.
31In de drie decennia erna hervormde Finland zijn strafbeleid stukje bij beetje.Przez następne trzy dekady Finlandia stopniowo zmieniała swoją politykę karną.
32Aan het eind van deze periode waarin steeds minder criminelen werden opgesloten had Finland een van de laagste aantallen gedetineerden van het continent.Pod koniec tego okresu „dekarceracji”, liczba osób pozbawionych wolności w Finlandii należała do najniższych w Europie.
33Lappi-Seppälä zegt ook dat het niet heeft geleid tot meer criminaliteit.Lappi-Seppälä uważa, że w wyniku tych zmian nie zanotowano wzrostu przestępczości.
34‘De les die hieruit getrokken kan worden is dat het perfect mogelijk is om het aantal gevangenisstraffen te verminderen (met twee derde), zonder dat dit de Finse criminaliteitsontwikkeling verstoort', zegt hij.„Fińskie doświadczenia pokazują, że ograniczenie (o dwie trzecie) kar więzienia jest jak najbardziej możliwe, oraz że nie miało ono wpływu na zmianę liczby przestępstw dokonywanych w Finlandii.”
35Wat wel werkte was een geleidelijke herintroductie in het normale leven, zoals dit in de open gevangenissen wordt geboden.Zauważono jednak pozytywne efekty stopniowego wprowadzania więźniów z powrotem do normalnego życia, czegoś, co umożliwiają otwarte więzienia.
36Ongeveer een derde van de Finse gedetineerden verblijft in een open gevangenis en de Finse instantie voor strafsancties zegt dat deze gedetineerden minder kans hebben om in herhaling te vallen.Około jedna trzecia wszystkich więźniów w Finlandii odsiaduje swoje kary w placówkach otwartych, a krajowa Agencja Sankcji Karnych uważa, że osadzeni tam są mniej zagrożeni ponownym aresztowaniem.
37De recidivecijfers zijn met bijna 20 procent gedaald.Prawdopodobieństwo recydywy spada o prawie 20 procent.
38Open gevangenissen brengen ook minder kosten met zich mee.Otwarte więzienia są również mniej kosztowne.
39Esa Vesterbacka, hoofd van de instantie voor strafsancties, zegt dat door het wegvallen van de noodzaak van extra beveiligingssystemen en personeel - en door het huisvesten van de gevangenen in wat oorspronkelijk studentenwoningen waren - de kosten per gedetineerde met bijna een derde zijn gedaald.Esa Vesterbacka, szef krajowej Agencji Sankcji Karnych, uważa, że wyeliminowanie potrzeby zakładania dodatkowych systemów bezpieczeństwa oraz personelu, w powiązaniu z zakwaterowaniem ludzi w budynkach przypominających internaty, ogranicza o jedną trzecią koszt utrzymania więźnia.
40Vesterbacka zegt dat dit niet de voornaamste reden is voor het gebruik van dit soort gevangenissen, maar dat het verlagen van de kosten in deze tijd natuurlijk wel een fijne bijkomstigheid is.Nie jest to główny powód powstawania tego rodzaju więzień, „ale, niewątpliwie, ograniczenie kosztów jest w dzisiejszych czasach zjawiskiem pozytywnym” - mówi Vesterbacka.
41Er is zelfs een open gevangenis op de populairste trekpleister van Helsinki, het eiland Suomenlinna.Otwarte więzienie znajduje się nawet na największej atrakcji turystycznej Helsinek - wyspie Suomenlinna.
42Dit eiland, dat op de werelderfgoedlijst van UNESCO staat, wordt in de zomer overspoeld met toeristen.Wyspa została wpisana na listę Miejsc Światowego Dziedzictwa UNESCO, a w lecie wypełniają ją tłumy turystów.
43En toch worden het gevangenisterrein en het nabijgelegen appartementencomplex en de musea alleen gescheiden door een geel houten hek.Jedynym odgrodzeniem terenu więzienia od innych budynków mieszkalnych i muzeów jest żółty drewniany płotek.
44Gedetineerden in de open gevangenis op Suomenlinna verblijven in blauwe studentenwoningachtige huizen.Osadzeni w otwartym więzieniu Suomenlinna mieszkają w budynkach przypominających internaty.
45Een houten hek is het enige dat het gevangenisterrein scheidt van de rest van het populaire, toeristische eiland.Teren więzienia od reszty wyspy, która jest atrakcją turystyczną, odgradza mały płotek.
46Foto beschikbaar gesteld door de Finse instantie voor strafsancties.Zdjęcie uzyskane od Agencji Sankcji Karnych w Finlandii
47‘Je bent je er eigenlijk niet van bewust dat je in een open gevangenis loopt', zegt Lappi-Seppälä.Człowiek nie ma pojęcia, że znajduje się na terenie otwartego więzienia - mówi Lappi-Seppälä.
48‘Niemand staat er bij stil.Nikt o tym nie myśli.
49Ik denk dat zelfs de Amerikaanse toeristen het niet eng vinden.'Ale nie wydaje mi się, żeby ktokolwiek się bał, nawet amerykańscy turyści.
50De lokale bevolking lijkt het hiermee eens te zijn.Miejscowi mają podobne zdanie.
51Als ik een praatje aanknoop met bewoners die bij de open gevangenissen van Kerava en Suomenlinna wonen, lijken de meesten verbijsterd als ik ze vraag of ze zich zorgen maken over het delen van hun stad met de gevangenen.W czasie dyskusji z mieszkańcami terenów przylegających do otwartych więzień Kerava i Suomenlinna, większość rozmówców, pytanych o obawy związane z przebywaniem w pobliżu przestępców, odpowiada zakłopotaniem.
52Enkele mensen vertellen me dat de gedetineerden een aanwinst zijn voor de gemeenschap, omdat ze historische gebouwen restaureren of openbare plekken schoonmaken.Niektórzy odpowiadają, że więźniowie mają pozytywny wpływ na lokalną społeczność, ponieważ pomagają odrestaurować zabytkowe budynki czy utrzymywać czystość w miejscach użytku publicznego.
53Je begint je af te vragen of dit systeem ook in andere landen zou kunnen werken - met name in de Verenigde Staten, waar meer gevangenen opgesloten zitten dan in enig ander land ter wereld.Ciekawe jak taki system zadziałałby w innych krajach, zwłaszcza w USA, gdzie karę pozbawienia wolności odsiaduje najwięcej osób na całym świecie.
54Heather Thompson is hoogleraar geschiedenis aan de Temple University waar ze onderzoek doet naar massagevangenschap en gevangenispopulaties. Zij zegt dat het moeilijk te voorspellen is, omdat dit nog geen onderwerp van gesprek is in de Verenigde Staten.Heather Thompson, profesor historii na Uniwersytecie Temple, zajmująca się populacjami osób osadzonych w więzieniach, uważa, że trudno to ocenić, ponieważ w USA nie rozmawia się na ten temat.
55‘We komen nu net op een punt dat we gaan inzien dat we veel te veel mensen gevangenzetten.- Na razie dochodzimy do wniosku, że zamykamy zbyt wiele osób w więzieniach.
56Er moet nog worden gesproken over de werkelijke toestand van gevangenschap. Over wat mensen werkelijk ervaren in een gevangenis, zodat we ervoor kunnen zorgen dat ze weer als volwaardige mensen terugkeren in de maatschappij.'Wciąż czekamy na dyskusję na temat faktycznych warunków przebywania w zamknięciu, doświadczeń osób osadzonych i tego, w jaki sposób przygotować ich w pełni do powrotu na wolność.
57Toen ik in de open gevangenis van Kerava met Hannu Kallio sprak, stond hij op het punt om naar huis te gaan en daar de laatste maanden van zijn straf uit te zitten. Thuis werkt hij bij een recyclingbedrijf en woont hij samen met zijn vrouw, dochters en hun jack russell.Kiedy rozmawiałem z Hannu Kallio w otwartym więzieniu Kerava, on właśnie miał je opuścić, a ostatnie miesiące wyroku spędzić w domu, pracując w zakładzie przeróbki odpadów i mieszkając razem ze swoją żoną, córkami i psem rasy Jack Russell terrier.
58Een medegevangene, Juha, die alleen zijn voornaam wilt geven, verwacht zijn eerste kind.Inny osadzony, Juha, który nie chce podać swojego nazwiska, czeka na narodziny swojego pierwszego dziecka.
59Hij heeft levenslang gekregen, maar in Finland wordt dat meestal omgezet naar 10 tot 15 jaar. ‘Het is een belangrijke gebeurtenis,' zegt Juha, ‘maar ik weet niet wanneer ik vrijkom.Odsiaduje wyrok dożywocia, ale większość podobnych wyroków w Finlandii ogranicza się do 10 lub 15 lat. To duża sprawa - mówi Juha - ale nawet nie wiem kiedy wyjdę na wolność.
60Het komt erop neer dat zijn moeder hem zal opvoeden.'Krótko mówiąc, dziecko będzie wychowywała matka.”
61Juha weet dus niet wanneer hij naar huis kan gaan en bij zijn gezin zal zijn, maar hij weet wel dat het uiteindelijk gaat gebeuren.Juha nie wie kiedy wyjdzie na wolność do swojej nowej rodziny, ale zdaje sobie sprawę z tego, że, prędzej czy później, do tego dojdzie.
62En dat wil wat zeggen voor iemand die begon met een levenslange straf in een zwaarbewaakte gevangenis.A dla kogoś, kto zaczynał od odsiadki wyroku dożywocia w najlepiej strzeżonym więzieniu, to naprawdę robi dużą różnicę.