# | nld | pol |
---|
1 | Zuid-Soedan: Humanitaire crisis in ‘s werelds jongste land | Sudan Południowy: Kryzys humanitarny w najmłodszym państwie świata |
2 | Deze post maakt deel uit van onze speciale verslaggeving over het Referendum Zuid-Soedan 2011 [en]. | Ten post jest częścią relacji specjalnych z Referendum w Sudanie Południowym 2011. |
3 | Minder dan een jaar na de onafhankelijkheidsverklaring in juli 2011 om ‘s werelds jongste land te worden [en], wordt Zuid-Soedan nog steeds geconfronteerd met een humanitaire crisis. | [Większość linków w tekście odsyła do stron w języku angielskim.] Niecały rok po ogłoszeniu niepodległości w lipcu 2011 roku, Sudan Południowy, najmłodsze państwo świata, nadal stoi w obliczu kryzysu humanitarnego. |
4 | De burgeroorlog tussen het Afrikaanse Zuid-Soedan en het Arabische noordelijke Soedan had tegen die tijd al ongeveer 1,5 miljoen levens geëist en internationale organisaties waarschuwen dat het einde van de moeilijkheden nog niet in zicht is. | Wojna domowa pomiędzy afrykańskim Sudanem Południowym i arabskim Sudanem Północnym pochłonęła 1.5 miliona ofiar, a organizacje międzynarodowe ostrzegają, że to dopiero początek problemów. |
5 | Meteen al begin dit jaar bijvoorbeeld, riep Zuid-Soedan de Jonglei Staat uit tot een rampgebied nadat zeker 100.000 mensen het geweld tussen de rivaliserende Lou Nuer en Murle stammen moesten ontvluchten. | Już na początku tego roku Sudan Południowy ogłosił swój stan Jonglei strefą katastrofy po tym, jak 100 tys. osób zostało zmuszonych do ucieczki w trakcie walk prowadzonych przez wrogie plemiona Lou Nuer i Murle. |
6 | De Verenigde Naties is al met noodhulp gestart om humanitaire hulp aan zo'n 60.000 mensen te verstrekken. | ONZ rozpoczęła już operację humanitarną mającą zapewnić pomoc dla ok. 60 tys. osób. |
7 | Het Borgen Project Blog geeft omvangrijke achtergrondinformatie over deze laatste stammenoorlog: | The Borgen Project Blog dostarcza wyczerpujących informacji na temat ostatnich walk plemiennych: |
8 | Naar verluid is het conflict begonnen met rooftochten en veediefstal, maar is het inmiddels compleet uit de hand gelopen. | Według relacji starcia te rozpoczęły się jako łupieżcze wyprawy po bydło, a następnie wymknęły się spod kontroli. |
9 | Conflicten als deze “vee vendetta's” en andersoortige conflicten tussen rivaliserende groepen komen vaker voor in Zuid-Soedan. | Konflikty takie jak te “cattle vendettas,” podobnie jak innego rodzaju starcia pomiędzy wrogimi plemionami, są częstym zjawiskiem w Sudanie Południowym. |
10 | Volgens de Verenigde Naties raakten zo'n 350.000 mensen vorig jaar ontheemd als gevolg van dit soort geweld. | Według raportów ONZ, ok. 350 tys. osób zostało wysiedlonych w zeszłym roku z powodu tego rodzaju przemocy. |
11 | Dit soort geweld tussen gemeenschappen vormt een enorme uitdaging voor de onervaren Zuid-Soedanese overheid. | Taka międzyplemienna przemoc stanowi duże wyzwanie dla nowo powstałego rządu Sudanu Południowego. |
12 | Aangezien het een nieuwe onafhankelijke staat is, moet het land ook nog een effectief overheidsapparaat zien op te zetten. | Jako kraj, który dopiero uzyskał niepodległość, Sudan Południowy stoi przed trudnym zadaniem stworzenia skutecznego systemu rządzenia. |
13 | Daarbij is Zuid-Soedan een van ‘s werelds armste regio's. | Co więcej, Sudan Południowy jest jednym z najbiedniejszych regionów świata. |
14 | Er zijn amper wegen, scholen, ziekenhuizen of enige andere primaire infrastructuur. | Posiada bardzo niewiele dróg, szkół, przychodni, czy innych ważnych elementów infrastruktury. |
15 | Dit gebrek aan economische ontwikkeling voedt de instabiliteit wat leidt tot nog meer conflicten als deze laatste in Jonglei. | Zahamowany rozwój ekonomiczny w kraju pogłębia niestabilność wewnętrzną i prowadzi do zwiększenia liczby konfliktów podobnych do tego w Jonglei. |
16 | Bevolking ontheemd door veeplunderingen in Pibor county, Jonglei Staat © Liang Zi/Médecins Sans Frontières (MSF) | Wysiedlona wskutek wypraw łupieżczych ludność z prowincji Pibor, w stanie Jonglei © Liang Zi/Médecins Sans Frontières (MSF) |
17 | Catholic Relief Services, een internationale hulporganisatie actief in Zuid-Soedan, is het hiermee eens: | Catholic Relief Services, międzynarodowa organizacja pomocowa działająca w Sudanie Południowym, przyznaje: |
18 | De onrustige Jonglei Staat heeft een lange geschiedenis vol etnische spanningen, veeplunderingen, ontvoeringen en soms ook gewelddadige concurrentie om de schaarse middelen. | Niespokojny stan Jonglei posiada długą historię napięć etnicznych, kradzieży bydła, porwań, a także brutalnej rywalizacji o rzadkie zasoby. |
19 | De meest recente aanvallen werden geleid door een groep die zichzelf uitgeeft voor Nuer White Army, een groep van zeker 6000 gewapende jongeren van de etnische bevolkingsgroep Lou Nuer. | Ostatnie ataki prowadzone były przez samozwańczą Białą Armię Nuerów, grupę ok. 6 tys. uzbrojonych młodych ludzi pochodzących z grupy etnicznej Nuer. |
20 | Volgens een woordvoerder van de gewapende groep was het hun doel gestolen vee terug te halen alsmede 180 ontvoerde kinderen waarvan de plunderaars zeggen dat ze door een aangrenzende etnische groep, de Murle, van hun gemeenschap waren weggenomen. […] | Rzecznicy tej grupy zbrojnej oświadczyli, że ich zamiarem było odzyskanie skradzionego bydła oraz 180 porwanych dzieci, które według nich zostały uprowadzone przez najeźdźców z sąsiedniej grupy etnicznej - Murle. […] |
21 | “ Na bijna veertig jaar in Soedan en Zuid-Soedan actief te zijn geweest, beseft het CRS dat duurzame ontwikkeling direct samenhangt met vrede”, zegt Boyd. | “Po niemal czterech dekadach pracy w Sudanie i Sudanie Południowym, CRS przyznaje, że zrównoważony rozwój i stabilizacja wewnętrzna są ściśle powiązane,” mówi Boyd. |
22 | “Om bij te kunnen dragen aan blijvende verbeteringen op het gebied van primaire diensten en economische kansen voor alle mensen in Zuid-Soedan, is het buitengewoon belangrijk om gemeenschappen te helpen bij het vinden van zinvolle en concrete manieren om hun conflicten op te lossen en het geweld te beëindigen. | “Aby przyczynić się do trwałej poprawy poziomu podstawowych świadczeń oraz możliwości rozwoju ekonomicznego dostępnych dla mieszkańców Sudanu Południowego, konieczne jest wspieranie społeczności w poszukiwaniu istotnych, konkrentnych sposobów załagodzenia dzielących ich różnic oraz zakończenia tego destrukcyjnego konfliktu. |
23 | De spanningen tussen de bevolkingsgroepen wordt vaak versterkt door een tekort aan primaire zaken als water, scholen en ziekenhuizen. | Jednocześnie napięcia pomiędzy grupami etnicznymi są często zaostrzane przez ograniczony dostęp do podstawowych świadczeń, chociażby do wody, szkół czy opieki medycznej. |
24 | Ontwikkeling en vrede moeten daarom tegelijkertijd plaatsvinden.” | Rozwój i pokój muszą współistnieć.” |
25 | Een andere internationale organisatie, Oxfam, legt ook een verband tussen het afwenden van een conflict en de aanwezigheid van primaire goederen en diensten: | Oxfam, inna organizacja międzynarodowa, także łączy unikanie konfliktów z dostarczaniem podstawowych dóbr i usług: |
26 | Nu Zuid-Soedan een nieuwe natie is, is er waarschijnlijk niets belangrijker voor de bevolking, en misschien wel voor de stabiliteit van de hele natie, dan investeren in de agrarische sector en de voedselvoorziening voor de lange termijn. | W tym nowym państwie nie ma chyba bardziej palącej kwestii dla jego mieszkańców, a być może także dla stabilności narodu jako całości, niż inwestowanie w sektor rolnictwa i długoterminowe bezpieczeństwo żywnościowe. |
27 | De internationale gemeenschap heeft behoorlijk geïnvesteerd in de begeleiding van Soedan en Zuid-Soedan tijdens de Comprehensive Peace Agreement en onafhankelijkheid. | Społeczność międzynarodowa zainwestowała olbrzymie sumy, aby przeprowadzić Sudan i Sudan Południowy przez całościowe porozumienie pokojowe (CPA - Comprehensive Peace Agreement) i proces niepodległościowy. |
28 | Maar nu begint het echte werk pas, donoren moeten zich dubbel en dwars aan hun beloftes houden om Soedan te steunen bij het overwinnen van obstakels als onveiligheid, repressie en de cyclus van droogte en overstromingen. | Jednak w tej chwili praca dopiero się zaczyna i donatorzy muszą podwoić swoje zaangażowanie, aby pomóc Sudanowi Południowemu w przezwyciężeniu problemów niestabilności, wysiedleń, oraz nastepujących cyklicznie suszy i powodzi. |
29 | Nu het land de overgang maakt naar een natie die in vrede leeft met zichzelf en de omringende landen, zal Zuid-Soedan een uitgebreide balans van voorspelbare, lange-termijn ontwikkelingshulp nodig hebben en blijvende humanitaire steun gericht op het ondersteunen van de overheid bij rampenmanagement en voorbereidingen op een noodtoestand. | W trakcie procesu pokojowych przemian, Sudan Południowy będzie potrzebował zrównoważonej, kompleksowej pomocy - przewidywalnego, wieloletniego wsparcia rozwojowego, jak również ciągłej pomocy humanitarnej, zaspokajającej podstawowe potrzeby ludności, skupionej na wzmacnianiu gotowości i zdolności zarządzania kryzysowego rządu Sudanu Południowego. |
30 | Het is ook van belang om te investeren in Rampen Risico Vermindering en weerbaarheid zodat gemeenschappen humanitaire crises kunnen voorkomen, verminderen of er sneller weer bovenop komen. | Ważne jest także inwestowanie w programy redukcji ryzyka katastrof oraz zwiększania odporności, które pozwalają społecznościom zapobiegać kryzysom humanitarnym, łagodzić je oraz szybko z nich wychodzić. |
31 | Donoren zouden ook moeten kijken naar de opkomende burgermaatschappij als een belangrijke groep die zich op humanitair en ontwikkelingsgebied verdienstelijk zou kunnen maken naast de programma's van de staat en de private sector. | Donatorzy powinni także zwrócić uwagę na tworzące się w Sudanie Południowym społeczeństwo obywatelskie, które może stać się ważnym aktorem w dostarczaniu pomocy humanitarnej i rozwojowej, uzupełniającej programy rządu i sektora prywatnego. |
32 | Ook Médecins Sans Frontières (MSF) geeft een beschrijving van de situatie ter plekke: | Médecins Sans Frontières (MSF, Lekarze Bez Granic) także dostarcza relacji z pierwszej ręki: |
33 | “Duizenden mensen zijn gevlucht voor hun leven in Lekongole en Pibor gedurende de afgelopen week en verbergen zich nu doodsbang in het bos”, zegt Parthesarathy Rajendran, hoofd van de MSF missie in Zuid-Soedan. | “Tysiące ludzi uciekło z prowincji Lekongole i Pibor w ubiegłym tygodniu, a teraz ukrywają się w buszu, obawiając się o swoje życie,” powiedział Parthesarathy Rajendran, szef misji MSF w Sudanie Południowym. |
34 | “Ze zijn hals over kop gevlucht zonder voedsel en water, sommigen zullen ontegenzeggelijk verwond zijn en nu zijn ze aan hun lot overgelaten, buiten het bereik van humanitaire hulp.” | “Uciekali w pośpiechu, są więc pozbawieni jedzenia i wody, niektórzy z nich z pewnością są ranni. Pozostawieni sami sobie, ukrywają się poza zasięgiem pomocy humanitarnej.” |
35 | Het dorp Lekongole is met de grond gelijk gemaakt en het MSF team dat op 28 december in Pibor polshoogte kwam nemen, beschreef het dorp als een spookstad, bijna iedereen was gevlucht. | Wioska Lekongole została zrównana z ziemią, a ekipa MSF oceniająca sytuację w Piborze 28-ego grudnia opisała go jako wymarłe miasto, po tym jak praktycznie wszyscy mieszkańcy rozpierzchli się po okolicy. |
36 | Zolang de mensen zich schuil houden in het bos, kunnen wij niet bij hen komen om hun wonden te verzorgen, hun ziektes te behandelen of primaire gezondheidszorg te bieden. | Gdy ludzie ukrywają się w buszu, nie jesteśmy w stanie do nich dotrzeć, aby opatrzyć ich rany, leczyć choroby i zapewnić podstawową opiekę medyczną. |
37 | Hoe langer ze in het bos blijven, hoe slechter het eruitziet voor de mensen die ziek of gewond zijn. | Im dłużej ukrywają się w buszu, tym bardziej będzie pogarszać się stan rannych i chorych. |
38 | “Er zijn op het moment een aantal crisissituaties aan de gang in verschillende delen van Zuid-Soedan”, voegt Rajendran eraan toe. | “Sytuacje kryzysowe rozwijają się w kilku różnych częściach Sudanu Południowego,” dodaje Rajendran. |
39 | “Onze medische teams reageren op het moment ook op de crisis van vluchtelingen van conflicten uit het buurland Soedan. | “Nasze ekipy medyczne reagują także na kryzys uchodźców z sąsiedniego Sudanu. |
40 | Dit zijn allemaal sterke aanwijzingen dat ondanks de onafhankelijkheid, acute noodtoestanden nog steeds aan de orde van de dag zijn in Zuid-Soedan en de capaciteit om humanitaire noodhulp te kunnen bieden blijft een absolute prioriteit.” | To boleśnie przypomina, że pomimo uzyskania niepodległości, dotkliwy kryzys nadal jest aż nazbyt widoczny w Sudanie Południowym, a zdolność reagowania kryzysowego pozostaje absolutnym priorytetem.” |
41 | Bill's Space zegt hierover: | Bill's Space komentuje: |
42 | Het lijkt pas een paar maanden geleden dat we de vorming van een nieuwe natie in Afrika zagen met de komst van Zuid-Soedan. | Wydaje się, ze kilka miesięcy temu byliśmy świadkami powstania nowego narodu w Afryce, wraz z odłączaniem się Sudanu Południowego od Sudanu. |
43 | Maar het blijkt dat een nieuwe naam en een nieuw land weinig verandert aan hoe de dingen gaan in dit deel van de wereld. | Jednak nowa nazwa i nowy byt niewiele zmieniają w tym, jak rzeczy mają się w tej części świata. |
44 | Ik lees rapporten waarin staat dat vorige week meer dan 3000 mensen zijn vermoord in Zuid-Soedan door etnische conflicten waardoor duizenden op de vlucht zijn geslagen - hoewel ‘vluchten' is wat mensen in het oude Soedan al tientallen jaren doen - het lijkt er op dat dit soort massamoorden of afslachtingen gewoon doorgaan ondanks de aanwezigheid van de Verenigde Naties, het Zuid-Soedanese leger etc. Het rapport waarin staat dat dit de ergste uitbraak van etnisch geweld is sinds de afscheiding van Soedan in juli is een indicatie dat dit soort geweld een aanhoudend probleem blijft […]. | Czytam raporty o tym, że w zeszłym tygodniu w Sudanie Południowym wskutek przemocy między plemionami zginęło 3 tys. osób, a tysiące innych zostało zmuszonych do ucieczki - chociaż może wydawać się, że “ucieczka” jest tym, czym Sudańczycy zajmują się od dziesięcioleci. Ten rodzaj masowych mordów i masakr trwa w najlepsze pomimo obecności personelu ONZ, armii Sudanu Południowego, itd. |
45 | | Raport mówiący o tym, że jest to najgorszy wybuch etnicznej przemocy w nowym państwie, od kiedy odłączyło sie ono od Sudanu w lipcu, wydaje się sugerować, że taka przemoc jest zjawiskiem trwałym[…]. |
46 | e Anderen staan nogal cynisch tegenover het doel van de internationale gemeenschap om Zuid-Soedan bij te staan. | Inni także nie szczędzą cynicznych komentarzy na temat deklarowanego przez społeczność międzynarodową celu pomocy Sudanowi Południowemu. |
47 | The Impudent Observer schreef deze satirische post, Dood in Soedan, wie kan het wat schelen?, waarmee het met name de spot drijft met de VS: | The Impudent Observer zamieścił satyryczny post, Śmierć w Sudanie. Kogo to obchodzi?, ośmieszający przede wszystkim USA: |
48 | Deze onverschrokken journalist vroeg prominente Amerikaanse politieke leiders naar een reactie op deze afslachting van onschuldige mensen. | Dociekliwy reporter zapytał najznakomitszych amerykańskich przywódców politycznych o reakcję na tę rzeź niewiniątek. |
49 | George Bush: ”De vraag is of er massavernietigingswapens zijn in Zuid-Soedan welke een gevaar kunnen vormen voor de veiligheid van Amerika.” | George Bush: ”Sprawą kluczową jest, czy Sudan Południowy posiada broń masowego rażenia, która stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa Ameryki.” |
50 | Michele Bachmann: ”Zuid-Soedan? | Michele Bachmann: ”Sudan Południowy? |
51 | Is dat vlak bij New Orleans?” | Czy to koło Nowego Orleanu?” |
52 | Herman Cain: ”Ik vraag me af of iemand daar interesse heeft in een geweldig pizza aanbod.” | Herman Cain: ”Ciekawe, czy ktoś byłby tam zainteresowany świetną promocją na pizzę.” |
53 | Ron Santorum: ”Ik moedig deze arme mensen aan tot god te bidden” | Ron Santorum: ”Nawołuję tych nieszczęsnych ludzi, aby modlili się do Boga.” |
54 | Mitt Romney: ”Amerika condoleert iedereen die is vervolgt. | Mitt Romney: ”Ameryka przekazuje kondolencje wszystkim prześladowanym. |
55 | Ik zal het Mormoonse hoofd informeren zodat er missionarissen gestuurd kunnen worden.” | Poinformuję centralę Mormonów, żeby wysłali paru misjonarzy.” |
56 | Newt Gingrich: ”Als Zuid-Soedanese leiders contact met mij zouden opnemen, heb ik wat interessante ideeën die hen zouden kunnen helpen en mijn organisatie biedt een jaar korting.” | Newt Gingrich: ”Jeżeli przywódcy Sudanu Południowego skontaktują się ze mną, zaproponuje im kilka ciekawych pomysłów, które mogłyby im pomóc. Moja organizacja oferuje zniżkę na pierwszy rok usług.” |
57 | Barack Obama: ”We trekken weg uit conflictgebieden, we gaan er niet naar toe.” | Barack Obama: ”Wychodzimy z regionów zapalnych, a nie wchodzimy do nich.” |
58 | Voor meer recent nieuws uit Zuid-Soedan houdt PannLuel Wël vanuit Washington een blog bij, PannLuel Wël: South Sudanese Blogger, ook op Twitter op @PaanLuelWel2011. | PannLuel Wël, mieszkający obecnie w Waszyngtonie, zapewnia aktualne informacje o Sudanie Południowym na swoim blogu PannLuel Wël: South Sudanese Blogger oraz na Twitterze: @PaanLuelWel2011. |
59 | Deze post maakt deel uit van onze speciale verslaggeving over het South Sudan Referendum 2011. | Ten post jest częścią relacji specjalnych z Referendum w Sudanie Południowym 2011. |