# | nld | spa |
---|
1 | Servië: “Eén paar schoenen, één leven” | Serbia: Un par de zapatos, una vida |
2 | Hoewel er inmiddels 15 jaar zijn verstreken sinds de val van Srebrenica, is generaal Ratko Mladic, stafchef van het leger van de republiek Srpska (het Bosnisch-Servische leger), nog steeds niet gearresteerd. Mladic is door het Joegoslavië-tribunaal in Den Haag [en] beschuldigd van genocide wegens de brute moord op meer dan 8000 moslims in deze Bosnische stad op 11 juli 1995. | Aún cuando han pasado 15 años desde la masacre de Srebrenica, el general Ratko Mladic - Jefe del Ejército de la República Srpska (Ejército Serbo-Bosnio) - acusado de genocidio el 11 de julio de 1995 por el Tribunal de la Haya (ing) por la brutal muerte de mas de 8000 musulmanes en esta ciudad de Bosnia, aún no ha sido arrestado. |
3 | Ondanks dat Mladic een paar jaar later in Servië met pensioen ging en in 2003 tijdens een voetbalwedstrijd van het Servische nationale elftal is gezien op de tribune van het Marakana-stadion in Belgrado, beweren de Servische autoriteiten dat ze niet weten of Mladic zich schuilhoudt in Servië. | A pesar que Mladic se retiró en Serbia pocos años después y fue visto en el estadio “Marakana” en Belgrado en un partido de football del equipo nacional serbio en el 2003, las autoridades serbias afirman no saber si Mladic se esconde en Serbia. |
4 | Dit betekent dus dat de autoriteiten en de geheime dienst niet in staat zijn om hun taak uit te voeren of dat ze hem gewoon niet willen vinden en arresteren, want dit zou tot ontevredenheid leiden onder de vele Serviërs die vinden dat Mladic een nationale held is. | Es obvio que el poder y los servicios de seguridad no han sido capaces de cumplir con sus funciones o simplemente no quieren encontrarlo y arrestarlo a fin de no producir malestar entre los serbios que consideran a Mladic como heroe nacional. |
5 | De officieren en soldaten van Mladic, die het door Nederlandse VN-eenheden beschermde Srebrenica op 11 juli veroverden, scheidden de vrouwen en kinderen van de mannen en doodden vervolgens alle mannen uit de stad en omgeving. De Serviërs die Mladic als held vereren zien dit als een eerlijke wraakactie op de moslims die tienduizenden van hun landgenoten hebben gedood in Bratunac en andere plaatsen in Bosnië tijdens de burgeroorlog en de Tweede Wereldoorlog. | Ellos realmente piensan que sus oficiales y soldados, quienes conquistaron Srebrenica el 11 de julio -una ciudad protegida por las fuerzas holandesas de la Naciones Unidas- separaron mujeres y niños y luego mataron a casi todos los hombres de la ciudad y sus alredores, tuvieron una venganza justa por la muerte de docenas de miles de sus compatriotas quienes fueron masacrados por los musulmanes en Bratunac y otros lugares de Bosnia durante la guerra civil y en la segunda guerra mundial. |
6 | Maar er zijn ook mensen in Servië die vinden dat de zaak Srebrenica de grootste nationale schande in de geschiedenis is. | Por otro lado hay también gente en Serbia que considera que el caso de “Srebrenica” es la mayor desgracia nacional que ha podido acontecer. |
7 | Onder deze mensen zijn intellectuelen, kunstenaars en leden van verschillende burgerbewegingen, zoals Skart (het Uitschot), Centar za kulturnu dekontaminaciju (Centrum voor culturele zuivering) en Zene u crnom (Vrouwen in het Zwart) uit Belgrado. | Algunos de ellos son intelectuales, artistas y miembros de numerosos movimientos cívicos tales como Skart (el Rechazo), Centar za kulturnu dekontaminaciju (Centro para la descontaminación cultural) y Zene u crnom (Mujeres de negro) de Belgrado. |
8 | Zij werken samen met moeders uit Srebrenica die tijdens de massamoord hun mannen en zonen zijn verloren. | Ellos cooperan con las madres de Srebrenica que perdieron a sus seres queridos en la masacre. |
9 | Dit jaar hielden zij op 7 juli in het centrum van de hoofdstad een bijeenkomst, getiteld “One pair of shoes, one life” [en] (Eén paar schoenen, één leven), waarbij ze 8372 paar schoenen (volgens hen het officiële aantal slachtoffers) hadden verzameld om in Belgrado een monument op te richten voor de slachtoffers van Srebrenica. | El 17 de julio de este año organizaron un encuentro - “Un par de zapatos, una vida” (ing) - en el centro de la capital donde recolectaron 8372 pares de zapatos (que según ellos es la cifra oficial de víctimas) a fin de eregir en Belgrado un monumento a las víctimas de Srebrenica. |
10 | Op de website bezimena.org heeft blogger Sonja de verklaring van de organisatoren overgenomen die eind juni, vlak voor de manifestatie, was uitgevaardigd. | En el sitio web bezimena.org, la bloguera Sonja incluye la declaración de los organizadores publicada a fines de junio, en la víspera de la manifestación. |
11 | Dit is een fragment [sr] uit de verklaring: | He aquí un resumen (ser): |
12 | De Actie is geïnspireerd door een internationaal initiatief waar vrouwen uit Srebrenica een deelnemen. | La acción fue inspirada por una iniciativa internacional donde participaron las mujeres de Srebrenica. |
13 | Wij organiseren deze actie, die is aangepast aan onze politieke en ethische context, vanwege hun deelname en vanwege onze wens om hen te steunen. | Dada su participación y nuestro deseo de unirnos a ellas estamos organizando esta acción la que está adaptada a nuestro contexto político y ético. |
14 | De actie is interactief en gericht op burgers van Servië. Van hen wordt verwacht dat ze op eigen initiatief een permanent monument oprichten, dat hun eigen symbool vormt van verantwoordelijkheid en solidariteit met de slachtoffers […] | La acción es participativa y está dirigida a los ciudadanos de Serbia y a sus expectativas de eregir un monumento permanente el que será su propia expresión de responsabilidad y solidaridad con las víctimas […] |
15 | […] We roepen burgers op om schoenen te doneren en hun boodschap erin achter te laten voor de families van de slachtoffers. | […] Solicitamos a los ciudadanos donar zapatos y dejar sus mensajes en ellos para las familias de las víctimas. |
16 | Vermeld ook uw eigen naam of de naam van degene die de schoen heeft gegeven. | Es necesario que usted ponga su nombre o el nombre de alguien que dona los zapatos. |
17 | De namen van de mensen die schoenen hebben gedoneerd en de boodschappen zullen worden geregistreerd. Het idee is om deze namen op een gedenkplaat te graveren zodra het monument is gebouwd […] | Los nombres de quienes donan sus zapatos serán guardados, la idea es que cuando el monumento sea construido el nombre de los donantes aparezca en una placa conmemorativa […] |
18 | Burgers kunnen schoenen en boodschappen achterlaten op de lange poster [sr] die op de stoep langs de Knez Mihailo-straat ligt. | Los ciudadanos pueden dejar los zapatos con los mensajes en el gran poster desplegado en el suelo de la calle Knez Mihailo (ser). |
19 | Op de poster staat: “Verantwoordelijkheid en solidariteit - de Vrouwen in het Zwart voor mensenrechten - de Vrouwen in het Zwart tegen oorlog”. | El poster dice: “Responsibilidad y solidaridad- las mujeres de negro por los Derechos humanos- las mujeres de negro contra la guerra”. |
20 | De actie werd bewaakt door speciale eenheden van de politie, omdat de organisatoren waren bedreigd door extreemnationalistische groepen. | Dadas las amenazas enviadas a los organizadores por grupos nacionalistas extremistas, unidades especiales de la policía protegen la manifestación. |
21 | Op de dag voor het evenement gaf Nasi (de Onzen), een beweging van Servische nationalisten, een officiële verklaring uit waarin ze de mensen cynisch opriepen om naar de Knez Mihailo-straat te komen en vanwege de economische crisis schoenen van de zwarte poster mee te nemen voor eigen gebruik. | La víspera de la misma, Nasi (el Oso) - un movimiento nacionalista serbio - emitió una declaración oficial llamando cínicamente a la gente, arguyendo la crisis económica, a ir a la calle Knez Mihailo a retirar zapatos para su propio uso. |
22 | Svetlana Slapsak, antropoloog en cultuurtheoreticus, sprak met Radio Free Europe [sr] en zei dat dit soort acties van rechtse groeperingen te verwachten waren en dat daarom elke activiteit die te maken heeft met het confronteren van het verleden belangrijk is, omdat er ontstellend weinig publieke en burgerlijke verantwoordelijkheid is in Servië voor degenen die het meest hebben geleden. | Svetlana Slapsak, antropóloga y teórica de la cultura, hablando desde la Radio libre de Europa (ser), dijo que este tipo de reacciones de movimientos de derecha eran de esperar, por esto cualquier actividad relacionada con el proceso de confrontar el pasado es importante mientras haya un nivel extremadamente bajo de responsabilidad pública y cívica en Serbia para aquellos que han sufrido mas. |
23 | Ze vindt dat de autoriteiten ook als moreel verantwoordelijk kunnen worden beschouwd, omdat ze geen vergelijkbare publieke activiteiten organiseren. | Piensa también que las autoridades podrían también ser consideradas moralmente responsables puesto que no organizan actividades públicas similares. |
24 | Stasa Zajovic, een van de Vrouwen in het Zwart die de actie coördineert, zei [sr]: | Stasa Zajovic, una de las damas de Mujeres de negro, coordinadora de la acción dice (ser): |
25 | Het geven van schoenen is een teken dat de genocide in Srebrenica wordt geaccepteerd als feit en het is een manier om medeleven en solidariteit met de slachtoffers te uiten. | Donar los zapatos es una señal de aceptación del hecho que el genocidio en Srebrenica sucedió al igual que mostrar solidaridad con los asesinados. |
26 | Ze legde ook uit wat de schoenen als symbool betekenen: | Explica más adelante que es lo que como símbolo significan los zapatos: |
27 | Voor mij zijn de schoenen een voetafdruk van de mensen die in Srebrenica zijn achtergebleven en deze voetafdruk is heel belangrijk in mijn leven. | Para mi los zapatos son una huella de las personas que quedan en Srebrenica y sus huellas son muy importantes en mi vida. |
28 | De schoenen staan symbool voor de levens die zijn beëindigd en we willen dat elke schoen een eigen plek krijgt, want de mensen die zijn gedood zijn niet alleen maar dode botten. | Los zapatos son el símbolo de las vidas extinguidas y queremos que cada zapato tenga su espacio puesto que los asesinados no son sólo huesos muertos. |
29 | Het zijn mensen waarvan de dromen, de wensen, de liefdes en de zorgen zijn gedood. | Hay personas que sueñan, tienen deseos, aman y están tristes por los asesinados. |
30 | De schoenen staan ook symbool voor beweging. | Los zapatos constituyen también un símbolo de movimiento. |
31 | Ondanks de aanwezigheid van enkele tientallen leden van nationalistische groeperingen in het centrum van Belgrado op het moment dat de Vrouwen in het Zwart de schoenen verzamelden als menselijke gebaar voor de genocide in Srebrenica, eindigde deze symbolische voorstelling, die vlak voor de officiële herdenkingsceremonie in Potocari werd gehouden, zonder incidenten. | A pesar de la presencia de muchísimos miembros de grupos nacionalistas en el centro de Belgrado, presentes al mismo tiempo que las Mujeres de negro realizaban su recolección de zapatos en recuerdo del genocidio de Srebrenica, esta acción simbólica realizada poco antes de la ceremonia oficial en Potocari, en conmemoración de las víctimas de Srebrenica, terminó sin incidentes. |
32 | President Boris Tadic woonde de herdenkingsceremonie in Potocari bij | El Presidente Boris Tadic asistió a la ceremonia conmemorativa en Potocari |
33 | Elk jaar wordt er, ter nagedachtenis aan de meer dan 8000 slachtoffers van de genocide in Srebrenica, een ceremonie gehouden in het herdenkingscentrum in Potocari. | Cada año la ceremonia en memoria de las más de 8000 víctimas del genocidio de Srebrenica es realizada en el Memorial de Potocari. |
34 | Dit jaar woonde Boris Tadic, de president van de republiek Servië, het evenement bij. | Este año el Sr. Boris Tadic, presidente de la República Serbia, asistió a la ceremonia. |
35 | Volgens de BBC in het Servisch [sr] gaf hij bij deze gelegenheid uiting aan zijn verdriet voor de slachtoffers en voegde hij daaraan toe dat Servië door zal gaan met zoeken naar de daders van oorlogsmisdaden, en dan vooral Ratko Mladic. | De acuerdo con la BBC Serbia (ser), en esta ocasión el Sr. Tadic expresó su pesar por las víctimas y agregó que Serbia no detendrá su búsqueda de quienes perpretaron este crimen de guerra, especialmente Ratko Mladic. |
36 | Dit is een tragedie voor de Bosniërs, maar ook voor alle mensen die in het voormalig Joegoslavië woonden. | Esto no es sólo una tragedia para los bosnios lo es para todo el pueblo que vivió en la ex Yugoeslavia. |
37 | Deze pagina in de geschiedenis kan niet worden omgeslagen zolang degenen die verantwoordelijk zijn voor de misdaden nog vrij rondlopen. | Esta página de la historia no puede acabarse mientras quienes son responsables de los crímenes permanezcan libres. |
38 | Eerder dit jaar nam het parlement van de republiek Servië een verklaring over Srebrenica aan. | A comienzos de este año el Parlamento de la República de Serbia adoptó la Declaración sobre Srebrenica. |
39 | Het blog Srebrenica Genocide publiceerde de volledige tekst van de verklaring en concludeerde: | En esa ocasión el blog (Srebrenica-genocide”) “Genocidio de Srebrenica” publicó el texto completo de la Declaración y concluyó: |
40 | …Met deze verklaring erkende Servië officieel dat Serviërs de genocide in Srebrenica in juni 1995 hebben gepleegd… | …Con esta declaración Serbia reconoce oficialmente que los serbios cometieron genocidio en Srebrenica en julio 1995… |
41 | Hoewel een aantal intellectuelen, advocaten en gewone mensen hadden verwacht dat de verklaring de misdaden in Srebrenica als genocide zou definiëren, gebeurde dit niet. | Aunque algunos intelectuales, abogados y gente común esperaban que la Declaración definiera los crímenes de Srebrenica como un genocidio, esto no sucedió. |
42 | Het is duidelijk dat het sleutelwoord (“genocide”) opzettelijk uit de originele tekst is weggelaten, omdat er, zoals gezegd, veel mensen in Servië zijn die ontkennen dat er in Srebrenica een misdaad is gepleegd en het in plaats daarvan zien als een rechtmatige wraakactie. | Es obvio que la palabra clave (“genocidio”) fue intencionalmente omitida en el texto original porque hay mucha gente en Serbia que (como ya se dijo) no reconoce que este crimen fuera cometido en Srebrenica, y que en cambio lo definen como una venganza justa. |
43 | Verder ergeren veel mensen uit Servië en uit de republiek Srpska zich aan de Servische autoriteiten, omdat zij nooit de herdenkingsceremonie hebben bijgewoond voor de 3267 Servische slachtoffers die in 1992 en 1993 op wrede wijze werden vermoord in Bratunac. | También muchas personas de Serbia y de la República de Srpska están molestas con las autoridades serbias puesto que éstas no han asistido jamás a la ceremonia de conmemoración de las 3267 víctimas serbias que fueron brutalmente asesinadas en Bratunac en 1992 y 1993. |
44 | Anja Vujevic, een journaliste, legde in een artikel [sr] van 8 juli 2010 in het tijdschrift “Pecat'' uit Belgrado uit waarom de president van de republiek Servië niet naar Bratunac wil komen: | La periodista Anja Vujevic en un artículo publicado el 8 de julio del 2010 en “Pecat'', una publicación semanal de Belgrado, da (ser) una explicación de porque el Presidente de la República de Serbia no quiere visitar Bratunac: |
45 | Tadic weet dat er geen vrouwen of kinderen zijn begraven in Potocari, in tegenstelling tot de orthodoxe begraafplaatsen in Bratunac, Srebrenica en Skelani. | Tadic sabe que ninguna mujer o niño fue enterrado en Potocari en contraste con los cementerios ordodoxos de Bratunac, Srebrenica y Skelani. |
46 | Dan is het ook begrijpelijk dat hij niet op 12 juli naar Bratunac wil komen. | Así, se entiende porque no quiso visitar Bratunac el 12 de julio. |
47 | Wat zou hij moeten zeggen tegen Milica Dimitrijevic, wiens zonen, Aleksandar van 5 en Radisav van 10, op 16 januari 1993 in Bratunac werden gedood, door dezelfde mensen met wie hij nog een dag tevoren [in Potocari] had staan praten en aan wie hij zijn excuses had aangeboden? | ¿Qué podría haber dicho a Milica Dimitrijevic cuyos hijos Aleksandar de 5 años y Radisav de 10 fueron asesinados en Bratunac el 16 de enero de 1993, por los mismos con quien justo el día antes estaban en Potocar y ante quienes se diculpó? |
48 | Wat zou hij moeten zeggen tegen Cvetko Ristic, die als dertienjarige jongen al zijn naaste familieleden verloor: zijn vader Novak (42), zijn moeder Ivanka (43), zijn zus Mitra (18) en zijn broer Misa? | ¿Qué podría heber dicho a Cvetko Ristic quien, como niño de 13 años, perdió a todos sus seres queridos : su padre Novak (42), su madre Ivanka (43), su hemana Mitra (18) y su hermano Misa? |
49 | Of wat zou hij moeten zeggen tegen de kleine Brana Vucetic, die als negenjarige jongen werd overgebracht naar het kamp van Oric en zijn vader, moeder en broer verloor? | o ¿Qué podía haber dicho al pequeño Brana Vucetic quien fue llevado de 9 años al Oric's camp (ing) y perdió a su padre, madre y hermano? |
50 | Hoe zou hij de pijn kunnen verdragen in de ogen van een ongelukkige moeder, van Slavka Matic, die haar dochters Snezana en Gordana begroef in de bloei van hun leven, of van Ivanka Rankic, die zelfs nu nog een foto tegen haar borst drukt van het verbrande lichaam van haar zoon Nenad, of van Marija Jeremic, die nog steeds op zoek is naar de botten van haar zoon Marko, en kaarsen aansteekt voor Radovan, en droomt dat ze Marko naast hem zal begraven? | ¿Cómo podría haber enfrentado el dolor en los ojos de la desafortunada madre Slavka Matic, que enterró sus hijas Snezana y Gordana en la flor de la juventud o a Ivanka Rankic, quien aún ahora aprisiona en su pecho la foto de Nenad su hijo quemado o Marija Jeremic quien sigue buscando los restos óseos de su hijo Marko y enciende velas, a Radovan y a su sueño de enterrar a Marko junto a él? |
51 | Hoe moet hij Ana Mladenovic aankijken, die zich haar vader Andjelko niet eens kan herinneren, maar al haar hele leven leeft met de wetenschap dat ze zijn hoofd hebben afgehakt en ermee heb gevoetbald? | ¿Cómo mirar a Ana Mladenovic quien ni siquiera puede recordar a su padre Andjelko, pero por toda su vida ha vivido con la certeza de que le cortaron la cabeza y que luego jugaron football con ella? |
52 | Welke vorm van gerechtigheid zou hij kunnen bieden aan de 76-jarige Dragomir Miladinovic uit het kleine Kravica-dorpje Ježeštica, die al 18 jaar met een pijnlijke wond leeft - zonder zijn zonen Ratko en Djordje? | ¿Qué justificación puede dar a Dragomir Miladinovic, de 76 años, de Ježeštica pequeña aldea de Kravica, quien desde hace 18 años vive con la dolorosa herida de haber perdido a sus hijos Ratko y Djordje? |