# | pol | por |
---|
1 | Afryka: Transakcje gruntów muszą odbywać się na jasnych warunkach | África: Clamor por Transparência Diante do Aumento Significativo da Venda de Terras |
2 | [Wszystkie nieoznaczone odnośniki w poniższym artykule prowadzą do stron w języku angielskim] | |
3 | Na stronie brytyjskiego Guardiana, w dziale Global Development, pojawiły się doniesienia o opublikowaniu przez międzynarodowy kolektyw badaczy i organizacji pozarządowych publicznie dostępnej bazy danych największych międzynarodowych transakcji gruntów. | O blog Desenvolvimento Global, do jornal britânico The Guardian, publicou [en] que uma coalizão internacional composta por pesquisadores e ONGs lançou o maior banco de dados [en] do mundo sobre negociações internacionais de venda de terras. |
4 | Jest to przełomowe doniesienie na temat działań gospodarczych, które nie cieszyły się dużą popularnością w światowych serwisach informacyjnych. | É um marco, e põe em perspectiva uma importante questão do desenvolvimento que recebe pouca atenção do noticiário internacional. |
5 | Strona podaje, że od 2000 roku 5% afrykańskich terenów rolniczych zostało odkupionych bądź wydzierżawionych przez inwestorów. Co ważne, do podobnych transakcji dochodziło już wcześniej, lecz w ostatnich pięciu latach ich liczba drastycznie wzrosła. | O relatório revela que quase 5% das terras aráveis africanas foram compradas ou arrendadas por investidores desde 2000, e enfatiza que isso não é uma novidade, mas afirma que o número desse tipo de negociação aumentou tremendamente nos últimos cinco anos. |
6 | Wielu obserwatorów coraz bardziej niepokoi fakt, że do takich transakcji gruntów zazwyczaj dochodzi w najuboższych krajach, a ich skutki odczuwa najsłabsza warstwa społeczeństwa - rolnicy. | Muitos observadores estão cada vez mais preocupados com essas negociações, que normalmente ocorrem nos países mais pobres do mundo e impactam suas populações mais vulneráveis, os pequenos fazendeiros. |
7 | Zyski rzadko trafiają do ogółu, po części dlatego, że transakcje te nie odbywają się w sposób otwarty. | Os benefícios raramente alcançam a maioria da população, em parte pela falta de transparência nas transações. |
8 | Raport Global Witness, zatytułowany Dealing with Disclosure (Próbując uwolnić informacje), również podkreśla pilną potrzebę przeprowadzania transakcji gruntów na przejrzystych warunkach. | Um relatório adicional elaborado pela Global Witness (organização envolvida em questões ambientais e de direitos humanos), intitulado Dealing with Disclosure [en] [Negociando sem Segredos], enfatiza a premente necessidade de transparência nas negociações envolvendo terras. |
9 | Cel: najuboższe kraje świata | Alvos são as nações mais pobres do mundo |
10 | W raporcie Global Witness czytamy o 754 zidentyfikowanych transakcjach dotyczących około 56,2 milionów hektarów ziemi na terenie większości państw afrykańskich. | |
11 | Mapa docelowych krajów transakcji gruntów stworzona przez projekt Land Matrix Zazwyczaj cel stanowią jedne z najuboższych krajów świata. | O relatório da Global Witness informa que foram identificadas 754 negociações de terras, abrangendo 56,2 milhões de hectares e a maioria dos países africanos. |
12 | Największa liczba transakcji miała miejsce w Mozambiku (92), Etiopii (83), Tanzanii (58) i na Madagaskarze (39). | Países-alvos para negociações de venda de terras, com dados do Land Matrix Project |
13 | Informacje o niektórych z tych transakcji trafiły na pierwsze strony gazet, ponieważ były one przeprowadzane w celu zapewnienia kontroli nad importem żywności, podczas gdy w krajach docelowych panował poważny kryzys żywnościowy. | |
14 | Organizacja pozarządowa GRAIN, w raporcie opublikowanym w 2008 roku, szczegółowo wyjaśniła główne przyczyny swojego niepokoju: | A ONG GRAIN já explicou em detalhes a essência de suas preocupações em um extenso relatório [en] publicado em 2008: |
15 | Połączenie dzisiejszego kryzysu finansowego i żywnościowego doprowadziło do nowego zjawiska, jakim jest przejmowanie gruntów na światową skalę. | Atuando em conjunto, as crises financeira e de alimentos desencadearam uma nova corrida global pela tomada hostil de terras. |
16 | Z jednej strony “niepewne żywnościowo” państwa, w których wyżywienie ludności uzależnione jest od importu, przechwytują znaczne zagraniczne obszary rolne, aby na nich prowadzić produkcję własnej żywności. | Por um lado, “países sem segurança alimentar”, que dependem de importações para alimentar a população, estão avançando sobre vastas áreas de fazendas no exterior para produzir alimentos fora do país. |
17 | Z drugiej zaś strony, dla koncernów produkujących żywność i prywatnych inwestorów, głodnych zysków w czasie pogłębiającego się kryzysu finansowego, zagraniczna inwestycja jest nowym, istotnym źródłem dochodu. | Por outro lado, as corporações do ramo de alimentos e os investidores privados, famintos por lucros em meio à crise financeira que se aprofunda, vêem no investimento em fazendas no exterior uma importante fonte de novos dividendos. |
18 | W rezultacie żyzne obszary rolne są coraz częściej prywatyzowane i trafiają w ręce coraz mniejszej liczby właścicieli. | Disso resulta que terras férteis vêm sendo progressivamente privatizadas e concentradas [nas mãos de poucas pessoas]. |
19 | Takie przejmowanie ziemi mogłoby, bez odpowiedniej kontroli, przynieść kres małym gospodarstwom rolnym i pozbawić licznych rolników na całym świecie środków do życia. | Se esses acontecimentos forem ignorados, o problema global da tomada hostil de terras pode significar o fim da agricultura de pequena escala e de subsistência em vários lugares do mundo. |
20 | W Malawi, ku utrapieniu miejscowych rolników, transakcje ziemi są już na porządku dziennym. | No Malawi, as negociações envolvendo terras tornaram-se prevalentes em detrimento dos fazendeiros locais. |
21 | Reportaż z Banguli przedstawia wyzwania, jakim muszą podołać malawijscy rolnicy - Dorothy Dyton i jej rodzina: | Um relatório de Bangula explica os desafios [en] enfrentados pela fazendeira malauiana Dorothy Dyton e sua família: |
22 | Jak większość drobnych rolników w Malawi, rodzina Dyton nie miała tytułu własności ziemi, na której Dorothy się urodziła. | |
23 | W 2009 r. Dorothy, podobnie jak około dwa tysiące innych utrzymujących się z własnych upraw rolników, została poinformowana przez miejscowego wodza, że jej ziemia została sprzedana i nie może jej już dłużej uprawiać. | Como a maioria dos pequenos agricultores no Malawi, eles não tinham o título de propriedade da terra onde Dyton nasceu, e, em 2009, ela e outros dois mil agricultores de subsistência da região foram informados por um chefe local que a terra havia sido vendida e eles não poderiam mais cultivá-la. |
24 | […] Od tego czasu “życie dało nam w kość” - mówi Dayton. | […] Desde aquela época, disse Dyton, “a vida tem sido bastante difícil”. |
25 | W osadzie otoczonej z jednej strony przez rezerwat zwierzyny, z drugiej zaś przez rzekę Shire i granicę z Mozambikiem, nie ma dostępu do innych gruntów rolnych. Teraz rodzina Dorothy z trudem zarabia na życie poprzez sprzedaż drewna opałowego zbieranego w pobliskim lesie. | Com uma game reserve [uma combinação de parque e área de caça, ver notas] de um lado da comunidade e o rio Shire e a fronteira com Moçambique do outro, não há nenhum outro pedaço de terra disponível para eles cultivarem e a família agora se sustenta vendendo lenha que coleta em uma floresta nas proximidades. |
26 | Budowa gospodarstwa rolnego na Madagaskarze. | Obra em Madagascar. |
27 | Zdjęcie autorstwa Foko Madagascar, użytek za zgodą autora | Foto de Foko Madagascar, utilizada com permissão do autor. |
28 | Madagaskarscy rolnicy podzielają podobne wątpliwości. Oni także nie posiadają prawa własności uprawianej przez siebie ziemi, a odpowiednia reforma rolna ma zostać dopiero wprowadzona. | Os fazendeiros em Madagascar compartilham preocupações similares porque não detêm a posse das terras que cultivam e uma reforma agrária efetiva ainda não foi implementada. |
29 | Działaniom na rzecz ochrony ziemi miejscowej społeczności przewodniczy malgaskie stowarzyszenie Terres Malgaches. Jak sami donoszą [fr]: | A associação local Terres Malgaches tem estado à frente das ações de proteção das terras em prol da população local e informa [fr] o seguinte: |
30 | Malgaskie rodziny zazwyczaj nie posiadają prawa własności, które pozwoliłoby im zabezpieczyć grunty przed przechwyceniem. | As famílias da região normalmente não têm documentos de posse que lhes permitam proteger suas terras contra a tomada hostil. |
31 | Od czasów kolonialnych tak naprawdę potrzeba sześciu lat, pokonania dwudziestu czterech schodów i zapłacenia maksymalnie 500 dolarów, aby otrzymać odpowiednie dokumenty. | De fato, desde os tempos de colônia, uma pessoa precisa passar por 24 etapas, esperar seis anos em média e gastar cerca de 500 dólares para conseguir essa documentação. |
32 | Na Madagaskarze, w kraju o powierzchni 589,000 kilometrów kwadratowych, działają zaledwie 33 agencje, które mogłyby takie dokumenty dostarczyć. | Há apenas 33 agências no país que entregam esses papéis, isso para um país com 589 mil metros quadrados de área. |
33 | […] W obliczu rosnącej liczby wykupu ziem jakie grożą malgaskim rolnikom, taki certyfikat jest jedynym dokumentem, który w razie konfliktu, pozwoli wnieść sprawę do sądu. | […] As terras de Madagascar estão em risco diante do aumento da tomada de terras e esse certificado é o único documento válido para instruir uma ação na justiça na hipótese de conflito. |
34 | Stowarzyszenie przyjrzało się także praktykom kopalni Sheritt-Ambatovy, które wywołały poruszenie w lokalnej blogosferze. Pojawiły się bowiem obawy co do jej wpływu na lokalne środowisko oraz odnośnie stosowania nieuczciwych praktyk biznesowych (wpis z MiningWatch Canada): | A associação também relata as práticas de uma mineradora chamada Sheritt, em Ambatovy, que criaram rebuliço na blogosfera local por conta das ameaças ambientais [en] à população local e de más práticas comerciais (via MiningWatch Canada [en]): |
35 | Międzynarodowy projekt Sherritt-Ambatovy we wschodnim Madagaskarze, składający się z kopalni odkrywkowych, ma planowo ruszyć z pełną produkcją w tym miesiącu. | O projeto da Sherritt International no leste de Madagascar - com custo de construção de 5,5 bi de dólares e programado para entrar em produção neste mês - será composto por uma série de minas a céu aberto (..) será fechado em 29 anos. |
36 | Kompleks, na którego budowę przeznaczono $5,5 miliarda (…) zostanie zamknięty za 29 lat. U tysięcy ludzi mieszkających w pobliżu kopalni pojawiło się już wiele problemów. | Já há muitas preocupações sobre as minas por parte de milhares de pessoas que vivem nas proximidades. |
37 | Jak mówią, woda jest brudna, pola zniszczone, w rzekach pływają martwe ryby, a w pobliżu wioski miały miejsce osuwiska. | Elas afirmam que seus campos estão destruídos; a água está suja; os peixes dos rios estão mortos e houve desmoronamentos próximos à vila. |
38 | W czasie testowania nowego zakładu, w oddziale hydrometalurgicznym, doszło do co najmniej czterech wycieków dwutlenku siarki, co zdaniem mieszkańców doprowadziło do śmierci przynajmniej dwóch dorosłych i dwójki dzieci, a ponad 50 osób zachorowało. | Durante os testes da nova planta, houve pelo menos quatro vazamentos de dióxido sulfúrico da instalação hidro-metalúrgica e os moradores dizem que pelo menos dois adultos e dois bebês morreram e outras 50 pessoas adoeceram. |
39 | W lutym zwolnieni po pracach konstrukcyjnych robotnicy z Ambatovy przystąpili do dzikiego strajku, bowiem, mimo obietnic, po zakończeniu budowy nie zostali zatrudnieni. | Em janeiro, operários que trabalharam na construção do projeto de Ambatovy iniciaram uma greve [não sindicalizada], reclamando que os empregos prometidos durante as obras nunca se concretizaram. |
40 | Mieszkańcy pobliskich miast, na przykład Moramangi, mówią, że ich córki coraz częściej zostają prostytutkami. | O povo de cidades próximas, como Moramanga, afirma que suas filhas estão cada vez mais envolvidas na prostituição. |
41 | Film z wyznaniem pracownika z Ambatovy. | Testemunho em vídeo de um trabalhador de Ambatovy. |
42 | Rozwiązanie dla lokalnej społeczności? | Soluções para a população local? |
43 | Mimo wszystko ciężka sytuacja malgaskich rolników może powoli ulec zmianie. | A difícil situação dos fazendeiros de Madagascar pode estar em lenta mutação, no entanto. |
44 | Jak czytamy w niniejszym doniesieniu, debaty na temat reformy rolnej trwają: | O debate sobre a reforma agrária está andando, de acordo com esta notícia [en]: |
45 | Według odczytu wygłoszonego na ubiegłorocznej (2011) Conference on Global Land Grabbing [Konferencji nt. przechywytywania gruntów - przyp. tłum. ] zapowiedziano realizację około 50-ciu przedsięwzięć agrobiznesowych w latach 2005-2010, z których około 30 jest wciąż kontynuowanych, obejmując zasięgiem łącznie mniej więcej 150 tys. hektarów gruntu. | De acordo com um paper apresentado na Conferência Internacional sobre a Tomada Hostil de Terras no Mundo, realizada em 2011, cerca de 50 projetos de agronegócios foram anunciados entre 2005 e 2010, dos quais cerca de 30 ainda estão ativos, abrangendo uma área total de 150 mil hectares. |
46 | Na powyższe przedsięwzięcia składają się plantacje trzciny cukrowej, manioku oraz zakłady produkujące biopaliwo z jatrofy. | Os projetos incluem fazendas (plantations) para produzir biocombustíveis a partir da cana-de-açúcar, mandioca e pinhão-manso. |
47 | W celu zapobiegania negatywnym konsekwencjom przejmowania ziemi, organizacja pozarządowa EFA stworzyła dla inwestorów modele społeczne finansowane z UN Development Programme (UNDP). | Para prevenir os impactos negativos da tomada de terras, (a ONG) EFA montou modelos [de negócios com critérios] sociais para os investidores, com financiamento pelo Programa das Nações Unidas para o Desenvolvimento (UNDP). |
48 | Ma to na celu wspomóc inwestorów w negocjacjach z mieszkańcami terenów, na których chcą wdrożyć swoje projekty, oraz w uniknięciu późniejszych problemów. | O objetivo é ajudar os investidores a negociarem com os moradores das regiões afetadas pelos projetos que desejam implementar, como uma maneira de evitar futuros problemas. |
49 | Oto co Joachim Von Braun, niegdyś członek Międzynarodowego Instytutu Badawczego Polityki Żywnościowej (IFPRI), napisał odnośnie transakcji gruntów: | Joachim Von Braun, que trabalhou no Instituto Internacional de Políticas de Alimentos (IFPRI), escreveu [en] o seguinte a respeito dos negócios envolvendo terras: |
50 | Na dłuższą metę zapewnienie uczciwych negocjacji, działań niezaburzających równowagi środowiska i podziału zysków leży w interesie inwestorów, państw, w których takie inwestycje mają miejsce, i wszystkich zainteresowanych mieszkańców. | É interesse de longo prazo de investidores, governos anfitriões, e populações afetadas garantir que os arranjos sejam adequadamente negociados, que as práticas sejam sustentáveis, e que os benefícios sejam compartilhados. |
51 | Ze względu na międzynarodowy charakter takich ustaleń, żaden pojedynczy mechanizm instytucjonalny nie jest w stanie zapewnić pożądanego rezultatu. | Por conta da natureza transnacional desses arranjos, não há um único mecanismo institucional capaz de garantir esse resultado. |
52 | Potrzeba raczej kombinacji międzynarodowych praw, działań politycznych rządów i zaangażowania obywateli, mediów i społeczności lokalnych, aby zminimalizować zagrożenia i czerpać korzyści. | Ao contrário, a combinação do direito internacional, das políticas governamentais, e o engajamento da sociedade civil, da mídia e das comunidades locais é necessária para minimizar as ameaças e materializar os benefícios. |
53 | Potrzebę wprowadzenia jasnych zasad dodatkowo podkreśla Megan MacInnes, Senior Land Campaigner z Global Witness: | A necessidade de transparência na venda de terras também é enfatizada [en] por Megan MacInnes, ativista sênior da Global Witness para as questões de terras: |
54 | Zbyt wielu ludzi nie ma pojęcia o olbrzymich transakcjach gruntów, które mogą zniszczyć ich domy i źródła dochodów. | Muita gente está sendo mantida no escuro a respeito das vendas de grandes porções de terras que poderiam destruir os seus lares e meios de subsistência. |
55 | Bardzo dobrze zdajemy sobie sprawę z potrzeby zmian, lecz nie ze sposobu ich dokonania. | Já está bem entendido que isso precisa mudar, mas, como fazê-lo, não. |
56 | Ten raport (Dealing with Disclosure) szczegółowo pokazuje, jakie narzędzia powinny wykorzystać rządy, firmy i obywatele, aby pozyskiwanie terenów przestało być owiane tajemnicą. | Pela primeira vez, este relatório (Dealing with Disclosure/Negociando sem Segredos) [en] expõe em detalhes as ferramentas que governos, empresas e cidadãos podem aproveitar para remover o manto de sigilo que cobre a aquisição de terras. |
57 | Należy z tej sytuacji wyciągnąć wnioski, zastanowić się, jakie działania będą najlepsze w sprawie gruntów i postarać się o wprowadzenie przejrzystych zasad w innych sektorach. | Isso demanda lições aprendidas nos esforços para aumentar a transparência em outros setores bem como uma análise sobre o que poderia funcionar para a questão das terras. |
58 | To przedsiębiorstwa powinny wykazać, że swoim działaniem nie wyrządzają żadnych szkód, a nie społeczeństwa o ograniczonej wiedzy i możliwościach, próbujące udowodnić, że na skutek transakcji gruntów są poszkodowane. | São as empresas que deveriam ter que provar que não causam danos, e não as comunidades - pouco informadas e empoderadas - terem de demonstrar que uma negociação envolvendo terras as afetará negativamente. |