# | pol | por |
---|
1 | Kryzys w strefie Euro: Reakcje mediów obywatelskich w roku 2011 | Zona Euro em Crise: Reações na Mídia Cidadã em 2011 |
2 | Ten artykuł jest częścią relacji specjalnych Europa w kryzysie oraz Rok 2011 w Global Voices [en]. | Este post faz parte da nossa cobertura especial Europa em Crise. |
3 | Rok 2011 zostanie zapamiętany nie tylko ze względu na europejski kryzys finansowy i jego wpływ na światową gospodarkę, ale także z powodu poważnych konsekwencji, jakie Europejczycy odczuwają każdego dnia. | O ano 2011 será recordado pela crise da dívida Europeia e pelo respectivo impacto na economia global, mas também pelas duras consequências na vida do dia-a-dia. |
4 | Początek kryzysu sięga 2007 i jest to bez wątpienia największa zapaść ekonomiczna w powojennej Europie. Ostatni raz równie zła sytuacja miała miejsce w latach 30. ubiegłego wieku. | A crise - sem precedentes na história da economia pós-guerra - começou em 2007, e a Europa está a viver hoje os dias mais negros da sua economia desde os anos 30. |
5 | Europejska gospodarka staje się coraz istotniejszym tematem publicznej debaty, co przyczyniło się w ostatnich miesiącach, wraz z rozproszeniem mediów społecznościowych, do rozkwitu „ekonomicznego blogowania” (a także tweetowania). | Devido à crescente relevância do tema e à difusão de plataformas sociais online, nos últimos meses têm proliferado blogs (e tweets) sobre economia. |
6 | W Sieci mnożą się reakcje, opinie i przemyślenia internautów próbujących przewidzieć co czeka strefę euro. | Opinião, reflexão e reacção multiplicam-se na rede, à procura de um sentido para o futuro que aguarda a zona Euro [en]. |
7 | W związku z podwyżkami podatku VAT i jednoczesnymi cięciami pensji, emerytur oraz zasiłków, na podstawowe artykuły stać coraz mniejszą liczbę ludności. | Com as subidas do IVA e os cortes nos salários, reformas e apoios sociais, alguns bens básicos estão a tornar-se menos acessíveis. |
8 | Oto wpis indyjskiego blogera Deepankara Basu [en] na stronie Sanhati, indyjskim serwisie poświęconym gospodarce: | O bloguista indiano Deepankar Basu escreveu no website de economia Sanhati [en]: |
9 | Takie środki [oszczędnościowe] służą redukcji wydatków i podwyższeniu podatków, co z kolei ma na celu zmniejszenie deficytów budżetowych. | Estas medidas [de austeridade] cortam na despesa e aumentam os impostos de forma a reduzir os défices dos governos. |
10 | Podjęcie takich kroków jest jednak w tym momencie najgorszym rozwiązaniem, bowiem ogólny popyt spada jeszcze bardziej, na skutek czego recesja pogłębia się. | Os cortes das despesas governamentais e as subidas nos impostos resultam, no entanto, neste preciso momento, na pior orientação política possível, pois reduzem a demanda agregada ainda mais e empurram as economias para uma recessão cada vez mais profunda. |
11 | Zadłużenie rządzących i „śmieciowe” ratingi: protestujący wychodzą na ulice | Dívidas soberanas, classificações de “lixo”: os protestos tomam as ruas |
12 | Protestujący w Puerta del Sol. Madryt, Hiszpania. | Acampada na Puerta del Sol, Madrid, Espanha. |
13 | Zdjęcie autorstwa Julia Albarrána, wykorzystane na licencji Creative Commons. | Foto de Julio Albarrán, republicada com licença CC. |
14 | Z obserwacji wynika, że kryzys narodził się w trzech państwach - Irlandii, Grecji i Portugalii - jednak szybko dotknął również Hiszpanię i Włochy. | A crise começou em três países - Irlanda, Grécia e Portugal - mas rapidamente alastrou-se para Espanha e Itália. |
15 | Międzynarodowe agencje ratingowe oceniały wypłacalność każdego państwa (poprzez tzw. ratingi) i wydawało się, że to w ich rękach spoczywa „czarodziejska różdżka” kontrolująca los strefy euro. | À medida que as agências internacionais de notação financeira começaram a dar classificação de lixo (“junk ratings”) à solvência (capacidade de pagar a dívida pública) de cada país, parecia cada vez mais que eram elas quem detinha o futuro da Eurozona. |
16 | Tak wysoka pozycja agencji wywołała jednak w całej Europie burzliwą debatę, a wielu zaczęło kwestionować wiarygodność ich analiz. | Este poder sobre o destino de cada estado provocou grandes debates por toda a Europa, com muitos a questionarem a legitimidade das análises. |
17 | W Portugalii na przykład nastąpiło wielkie poruszenie [en], kiedy niezależna amerykańska firma przeprowadzająca analizy finansowe, Moody, nazwała portugalski dług „śmieciowym”. | Em Portugal, por exemplo, houve uma forte onda de comoção e reacção quando a agência de notação financeira americana Moody's avaliou a dívida portuguesa como “lixo”. |
18 | Kluczowe protesty odbyły się jednak w maju. | Mas o núcleo dos protestos arrancou em Maio. |
19 | Wszystko zaczęło się od hiszpańskiego ruchu 15M, którego koordynacją w głównej mierze zajmowała się tworzona przez ludzi młodych organizacja Democracia Real Ya [es]. Protestujący byli bardzo aktywni w Sieci, a także organizowali masowe demonstracje przeciwko korupcji, bezrobociu oraz układowi sił politycznych, w którym ich zdaniem faworyzowany był system dwupartyjny. | Começou tudo em Espanha com o movimento 15M [15 de Maio], principalmente coordenado pela organização Democracia Real Ya [es], que com grande capacidade de mobilização online organizou manifestações massivas contra a corrupção, o desemprego e a estrutura política que alegadamente favorece um sistema bipartidário. |
20 | Tak zwane acampadas, mające swój początek na Plaza del Sol w Madrycie, szybko „zaraziły” inne hiszpańskie miasta, w tym Barcelonę, Sevillę i Malagę. | As acampadas que nasceram na Plaza del Sol em Madrid rapidamente “contagiaram” outras cidades espanholas, tais como Barcelona, Sevilha e Málaga. |
21 | W ciągu kilku tygodni aktywne działanie rozpoczęły także ruchy w innych państwach europejskich [en], a w Stanach Zjednoczonych ruch Occupy Wall Street. | Em poucas semanas outros movimentos tornaram-se activos noutros países europeus e globalmente, mais tarde, surgiu o movimento Occupy Wall Street. |
22 | Mapa „światowej rewolucji” (#campmap for #worldrevolution) - pod koniec maja 2011 r. liczba demonstracji i obozów protestujących powstałych w akcie solidarności z Hiszpanami przekroczyła 600. | “#campmap for “#worldrevolution” (mapa de acampadas da revolução mundial) - mais de 600 protestos e acampadas foram despoletados em solidariedade com os manifestantes espanhóis no final de Maio, 2011. |
23 | Niektórzy obserwatorzy, w tym media mainstreamowe [es], wkrótce dostrzegli podobieństwo między tak zwaną hiszpańską rewolucją a arabską wiosną | Alguns, incluindo a mídia mainstream [es], não tardaram em fazer a ligação entre a chamada Revolução Espanhola e a Primavera Árabe. |
24 | To tak jakbyśmy byli na Placu Wyzwolenia w Egipcie. Bieżące wydarzenia przypominają tamtejszy scenariusz, gdzie powstania ludności doprowadziły do obalenia prezydenta Mubaraka. | Como se fosse a praça Tahrir, no Egipto, cenário de revoltas populares, e o caminho para a queda de Mubarak. |
25 | Nasz przypadek jest inny, ale może też okaże się zaczątkiem czegoś większego. | Isto é diferente, mas pode ser a semente de algo. |
26 | Kto wie. | Quem sabe. |
27 | Solidarność z hiszpańskimi protestującymi wkrótce wyraziła Grecja [en], która jako pierwszy kraj Unii Europejskiej dotkliwie odczuła wpływ planów oszczędnościowych wymaganych przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy oraz Europejski Bank Centralny, wprowadzonych w 2010 r. To właśnie w tym kraju protesty przybrały najsilniejszą formę. | Solidariedade com o movimento espanhol chegou logo da Grécia, o primeiro país a sentir o fel da austeridade da troika [FMI, CE e BCE] desde 2010. Na Grécia em particular os protestos anti-austeridade foram mais intensos. |
28 | Odbywające się w czerwcu demonstracje i zebrania na placu Sindagma miały charakter pokojowy, lecz podczas prób oblężenia Parlamentu w dniu głosowania nad planem budżetowym na lata 2012-15 [en] doszło do brutalnych starć z policją [en]. | Em Junho houve manifestações pacíficas e concentrações na Praça Syntagma (Constituição), e quando os manifestantes tinham planeado cercar o Parlamento no dia em que seria votado o Plano Intercalar de Austeridade [en], houve carga policial violenta. Os protestos continuaram Verão fora especialmente em Espanha e na Grécia. |
29 | Lato było czasem dalszych protestów, zwłaszcza w Hiszpanii i Grecji, lecz dopiero późną jesienią zaczął następować przełom europejskiego kryzysu - w krajach PIIGS (Portugalii, Irlandii, Włoszech, Grecji i Hiszpanii) wprowadzono wówczas wiele dużych reform i planów oszczędnościowych. | Mas só as grandes reformas e os planos de austeridade amplamente adoptados nos países “PIIGS” [“Porcos”, e acrónimo para Portugal, Irlanda, Itália, Grécia e Espanha] já em pleno Outono é que marcaram um ponto de viragem na crise da dívida do Euro. |
30 | „Krew i łzy”: przepis na oszczędności | “Sangue e Lágrimas”: receita da austeridade |
31 | Naciski rynków finansowych i zalecenia ze strony Komisji Europejskiej wymusiły na niektórych państwach przyjęcie planów oszczędnościowych, które miały na celu eliminację deficytów w krajowych budżetach. | A pressão dos mercados financeiros e as recomendações vindas da Comissão Europeia pressionaram alguns governos a adoptarem as chamadas medidas de austeridade com o intuito de virem a eliminar défices orçamentais insustentáveis. |
32 | Recepta na oszczędności w każdym przypadku miała kilka cech wspólnych: cięcia wydatków społecznych (w tym na usługi społeczne), dodatkowe podatki, podwyżki VAT-u i niższe pensje, co oznaczało, że koszty kryzysu musieli ponieść obywatele. | As receitas aplicadas parecem ter alguns pontos em comum nos diferentes países: cortes nas despesas e serviços sociais, impostos adicionais, subidas do IVA e cortes nos salários, com os cidadãos a pagarem a crise. |
33 | W Hiszpanii plan odnowy gospodarczej wywołał burzliwą debatę, a po ogłoszeniu we wrześniu tzw. #reformazo (#wielkiejreformy) doszło do kolejnych protestów. | Em Espanha o intenso debate social sobre o plano de recuperação económica levou a novos protestos em Setembro quando o #reformazo (#reformaço) [es] foi anunciado. |
34 | Rząd Hiszpanii, a później także i Włoch, postanowił wprowadzić zmiany konstytucyjne mające na celu ograniczenie wydatków publicznych (osiągnięcie stabilności budżetowej). | Em Espanha, e mais tarde em Itália, o governo decidiu introduzir mudanças constitucionais para limitar a despesa pública (pela estabilidade orçamental). |
35 | Skutkiem tej decyzji były obejmujące cały kraj protesty [en] zorganizowane przez zgromadzonych na Puerta del Sol [en] oraz cały ruch 15M przeciwko temu, co Democracia Real Ya nazwała finansowym zamachem stanu [es]. | Em resposta houve protestos pelo país fora organizados pelas assembleias da Puerta del Sol [es] e por todo o movimento 15M contra aquilo que a Real Democracy Now! chamou de Golpe de Estado Financeiro [es]. |
36 | Rzeźba biegacza przebrana za jednego z protestujących. | Estátua de atleta disfarçado de motineiro. |
37 | Zdjęcie dzięki uprzejmości ateńskiego zespołu multimedialnego, udostępnione na licencji CC BY-NC-ND 3.0 | Foto da equipa multimédia dos indignados de Atenas (CC BY-NC-ND 3.0) |
38 | Bezprecedensowy protest [en] odbył się w październiku, w Grecji, podczas parady z okazji dnia Ohi (dnia „Nie”) [en] i stanowił wyraz wściekłości Greków [en] z powodu rygorystycznych, a jednocześnie nieskutecznych planów oszczędnościowych [en]. Czara goryczy przelała się, gdy europejscy politycy wynegocjowali z bankami wysokość stopy rezerw obowiązkowych, co w oczach wielu obywateli oznaczało początek nowej „okupacji” Grecji. | Na Grécia em Outubro houve uma manifestação sem precedentes durante a marcha do ‘Ochi Day‘ (Dia do Não) [en] na qual os gregos demonstraram a sua revolta [en] com as implacáveis e ineficazes medidas de austeridade, culminando no acordo do “corte de cabelo” negociado entre os bancos e os políticos europeus, que muitos temem que represente uma nova forma de ocupação estrangeira do país. |
39 | Walka z deficytem budżetowym ma dla Grecji szczególnie poważne konsekwencje - rośnie wskaźnik samobójstw oraz przestępczości, a ponadto drożeje pomoc społeczna i usługi zdrowotne. | O impacto da austeridade tem sido particularmente severo na Grécia, onde suicídios e criminalidade estão em escalada, e onde a assistência social e de saúde está a tornar-se cada vez mais cara. |
40 | Wysoki koszt porodu w państwowych szpitalach [en], czasem przekraczający podobno 1000 euro, to tylko jeden z przykładów pogarszającej się w skutek kryzysu sytuacji społecznej. | O elevado custo dos partos em hospitais públicos (que podem chegar aos mil euros) é só um exemplo dos efeitos sociais adversos da crise actual. |
41 | Odnotowano jednak także przypadki ofiar bańki mieszkaniowej połączonej z kryzysem na rynkach finansowym i wysokim bezrobociem. | Mas há também histórias de vítimas do cocktail explosivo da bolha imobiliária, da crise financeira, e das elevadas taxas de desemprego. |
42 | W rezultacie tysiące rodzin pozostają teraz bez dachu nad głową. | Milhares de famílias estão agora sem casa. |
43 | W Hiszpanii na rzecz walki ze spekulacjami mieszkaniowymi ruszyła duża kampania [en]. Organizatorzy chcą położyć kres eksmisjom i pomóc rodzinom przenieść się do nieużywanych budynków. | Uma grande campanha contra a especulação imobiliária, contra os despejos e pela realocação de edifícios em desuso começou em Espanha [en]. |
44 | Mobilizacja na ulicach i w Internecie | Mobilização nas ruas e na internet |
45 | Oprócz problemów ekonomicznych i ich znaczenia dla mieszkańców Europy, jednym z głównych tematów publicznej debaty jest udział obywateli w demokratycznym tworzeniu swojego państwa oraz ich prawa. | Para além das questões económicas e das suas implicações para os cidadãos dos países europeus, a participação democrática e os direitos dos cidadãos ocupam o debate público. |
46 | Liczne przystąpienie do protestów i demonstracji - zarówno tych w Sieci jak i na ulicach - przeciwko planom oszczędnościowym było nowym zjawiskiem na europejskiej scenie politycznej. | A participação massiva em protestos contra as medidas de austeridade - tanto online como nas ruas - foi algo de novo na cena política da Europa. |
47 | Wiele państw, na przykład Portugalia [en], zauważyło alternatywę dla narzucanych odgórnie schematów przez KE, MFW i EBC - wzorem do naśladowania stała się islandzka demokracja bezpośrednia. | Muitos, como em Portugal, apontaram alternativas às medidas “top-down” impostas pela troika da CE, FMI e BCE, para que a prática de democracia directa da Islândia se tornasse um modelo. |
48 | Islandia nie zgodziła się na międzynarodowe dofinansowanie, co wywołało wiele opinii mówiących o tym, iż może istnieć inne rozwiązanie kryzysu niż dziesięć lat restrykcyjnego budżetu w celu spłaty obligacji. | Já que a Islândia recusou o resgate internacional, discutiu-se se poderia haver uma solução diferente para a crise actual que não passasse por dez anos de restrições orçamentais severas para “salvar” os obrigacionistas (bondholders). |
49 | W ostatnich miesiącach miały też miejsce istotne zmiany na stanowiskach rządowych w trzech państwach europejskich. | Mas houve também outro assunto que surgiu mais recentemente, com as mudanças cruciais nos governos de três países europeus. |
50 | W Hiszpanii [en] doszło wprawdzie do nich za sprawą przedterminowych wyborów, jednak w przypadku Grecji i Włoch nowi premierzy objęli urzędy bez aprobaty obywateli. | Enquanto que em Espanha a mudança deveu-se a eleições antecipadas, os novos primeiros ministros da Grécia e Itália foram escolhidos pelo chefe de estado, sem aprovação qualquer pelo povo. |
51 | Rezygnacja włoskiego premiera Silvio Berlusconiego [en] była wydarzeniem szczególnie istotnym nie tylko dla samych Włoch, ale dla całej Unii Europejskiej - Włochy musiały wprowadzić spokój na rynkach finansowych, by utrzymać pod kontrolą wzrost odsetek od krajowego długu. | A demissão de Silvio Berlusconi em Itália foi particularmente importante não só para o país como também para toda a União Europeia já que o país precisava de acalmar os mercados financeiros de forma a manter as taxas de juro da dívida soberana sob controlo. |
52 | Kiedy świętowanie rezygnacji Berlusconiego dobiegło końca, Włosi, a także inni Europejczycy borykający się z długami, musieli wkrótce zmierzyć się z ponurą rzeczywistością kryzysu, w jakiej przyszło im żyć. | Depois da “Festa pela Demissão do Berlusconi” rapidamente italianos e europeus envolvidos na crise perceberam a feia realidade com a qual têm de viver. |
53 | Sytuacja finansowa Europy jest w coraz bardziej opłakanym stanie, a priorytet w czasie pogłębiającego się kryzysu stanowią oszczędności. Ekonomiści przewidują (bezprecedensową) recesję - rok 2011 może więc zostać zapamiętany w historii europejskiej gospodarki jako „rok stracony”. | À medida que as angústias financeiras da Europa se intensificam, reina a austeridade, a crise aprofunda-se e os economistas prevêem uma recessão (sem precedentes), talvez 2011 seja visto como um “ano perdido” na história da economia europeia. |