# | pol | por |
---|
1 | Gwinea Równikowa: Język, który ignoruje prawa człowieka | Guiné Equatorial: Uma Língua sem Olhos para os Direitos Humanos |
2 | W czerwcu, w Angoli, 16. Zwyczajne Zgromadzenie Rady Ministrów Wspólnoty Państw Portugalskojęzycznych (Comunidade de Países de Língua Portuguesa lub CPLP), rozważy kwestię wstąpienia Gwinei Równikowej do wspólnoty. | Neste mês de Junho, em Angola, na XVI Reunião Ordinária do Conselho de Ministros da Comunidade de Países de Língua Portuguesa (CPLP), será apreciada a integração da Guiné Equatorial na organização. |
3 | Sprawozdanie przygotowane przez misję CPLP, która odwiedziła jej stolicę, Malabo, w dniach 4-5 maja, stanowić będzie podstawę przyjęcia państwa, którym od 1979r kieruje Teodoro Obiang. | A base para esta etapa no processo de inclusão do país governado por Teodoro Obiang desde 1979 será o relatório elaborado pela missão da CPLP que esteve em Malabo nos passados dias 4 e 5 de Maio. |
4 | Według strony internetowej CPLP, warunkami jakie należy spełnić były efektywne użycie języka portugalskiego w systemie edukacyjnym danego państwa oraz przestrzeganie zasad kierunkujących organizacji, takich jak „wyższość pokoju, demokracji, przepisów prawa, praw człowieka oraz sprawiedliwości społecznej”. | Segundo a página da CPLP, as condições a averiguar são a utilização efectiva da língua portuguesa no sistema de ensino do país e a adopção de princípios orientadores da organização, como “o primado da paz, da Democracia, do Estado de Direito, dos Direitos Humanos e da justiça social”. |
5 | Luanda 2010 - 8. Zgromadzenie członków Wspólnoty Państw Portugalskojęzycznych. | É a língua um laço? |
6 | Zdjęcie MRE Brasil na Flickr (CC BY-NC-SA 2.0) | Luanda 2010 - VIII Cúpula da Comunidade dos Países de Língua Portuguesa. |
7 | Czy język tworzy więzi? Jedynym tak naprawdę ludzkim terytorium jest język. | Foto de MRE Brasil no Flickr (CC BY-NC-SA 2.0) |
8 | Pozwólcie nam pozostawić to miejsce wolnym od ucisków związanych z wpływami, pozwólcie na porozumiewanie się między różnymi językami, ludźmi, narodami. | O único território verdadeiramente humano é o da Língua. Deixemos pois este espaço livre da opressão dos interesses, deixemos comunicar as línguas, os homens, os povos. |
9 | Skomentowała Joana Ruas na blogu O que fica do que passa (Co pozostaje po tym co przemija), w artykule zatytułowanym “CPLP, Guiné Equatorial Guinea & Ca; Petroleum or Platonic Love?” | Comentava Joana Ruas, no blog O que fica do que passa, num artigo intitulado “CPLP, Guiné Equatorial & Cª: Petróleo ou Amor Platónico?” . |
10 | (“CPLP, Gwinea Równikowa; Ropa Naftowa czy Platoniczna Miłość?”). | |
11 | Justino Pinto de Anderade z bloga Angola Resistente mówi w jaki sposób “Portugalczycy stali się pierwszymi europejskimi żeglarzami, którzy dotarli, w 1471r, na terytoria zajmowane dzisiaj przez Gwineę Równikową”: | Justino Pinto de Andrade, do blog Angola Resistente, conta como “foram os portugueses os primeiros navegadores europeus a chegar, em 1471, ao território que hoje constitui a Guiné-Equatorial“: |
12 | znaleźli wyspę Bioko, którą nazwali później Ilha Formosa oraz Fernando Pó. | acharam a ilha de Bioko, a que depois chamaram Ilha Formosa, e também Fernando Pó. |
13 | (…) z historycznego punktu widzenia rzeczywiście istniało powiązanie pomiędzy Gwineą Równikową a językiem i kulturą portugalską. | (…) do ponto de vista histórico, houve, sim, um contacto da Guiné-Equatorial com a língua e a cultura portuguesas. |
14 | Dlatego też pozostały nieznaczne ślady tych kontaktów, które mogłyby usprawiedliwić pewnego rodzaju nostalgię po języku i kulturze, która zniknęła. | Poderão, pois, ter restado ainda ténues reminiscências desse contacto, que justifiquem alguma nostalgia da língua e da cultura desaparecidas. |
15 | Następnie narzucono język hiszpański. | Mas, depois, impôs-se o espanhol. |
16 | Obecność języka francuskiego jako języka urzędowego zawdzięcza się graniczeniu Gwinei Równikowej z Gabonem i Kamerunem - państwami francuskojęzycznymi - a także dawnej obecności Francji na terytorium Gwinei, gdzie odbywał się handel niewolnikami. | A presença da língua francesa como língua oficial deve-se, sobretudo, às ligações fronteiriças que a Guiné-Equatorial tem com o Gabão e os Camarões - países francófonos - e a uma presença remota dos franceses nos seus territórios, também por ocasião do tráfico negreiro. |
17 | Brazylijski dziennikarz Michell Niero z bloga O Patifundio dodaje, że “Gwinea Równikowa, kraj latynoski, ‘mówi' po hiszpańsku od 2008r za sprawą dekretu”: | O jornalista brasileiro Michell Niero, do blog O Patifundio, acrescenta que ”por decreto a hispânica Guiné Equatorial “fala” português desde 2008”: |
18 | Stała się ona obserwującym członkiem z bardzo małą populacją osób posługujących się fá d'ambô, językiem, którego podstawy leksykalne leżą w języku portugalskim. | tornou[-se] membro observador mesmo com uma população ínfima falando fá d'ambô, idioma crioulo com base lexical portuguesa. |
19 | Tak więc, jeżeli nie język to co sprawia, że Gwinea Równikowa ma należeć do Wspólnoty Państw Portugalskojęzycznych? | Então, se não é a língua, o que traz a Guiné Equatorial à comunidade de países falantes de português? |
20 | “Petrodyktatura” | A “Petroditadura” |
21 | Według opinii mozambickiego bloga Debates e Devaneios (Debaty i Fantazje): | Na opinião do blog Debates e Devaneios, de Moçambique: |
22 | Wstąpienie Gwinei Równikowej do Wspólnoty Państw (domniemanie) Portugalskojęzycznych jako jej pełnoprawnego członka ma związek tylko i wyłącznie z ropą naftową, gdyż inne podstawowe powody takie jak język, demokracja czy prawa człowieka są zwyczajnie farsą. | A entrada da Guiné-Equatorial como membro de pleno direito para a Comunidade dos Países (ditos) de Língua Portuguesa (CPLP) tem apenas a ver com o petróleo, sendo outras questões basilares, como a língua, a democracia e os direitos humanos uma farsa. |
23 | (…) Czy w Gwinei Równikowej panuje dyktatura? | (…) A Guiné-Equatorial é uma ditadura? |
24 | Oczywiście, że tak, sir. | É sim senhor. |
25 | Jednak co się stanie jeśli znajdzie się ona w posiadaniu ropy, która jest dobrem znacznie ważniejszym od praw człowieka? | Mas o que é que isso importa se tem petróleo, que é um bem muito superior aos direitos humanos? |
26 | Ideę tę popiera Henrique Sousa z bloga O que fica do que passa, dla którego to członkostwo “nie ma sensu”, biorąc pod uwagę fakt, że “nie jest to kraj portugalskojęzyczny” a raczej “petrodyktatura”. Zgadza się z pisarzem i politykiem Manuelem Alegre, który użył tych samych słów. | A ideia é reforçada por Henrique Sousa, do blog O que fica do que passa, para quem a adesão “não tem sentido”, já que “não é um país de língua portuguesa”, mas sim uma”petroditadura”, dando razão ao político e escritor Português Manuel Alegre que proferiu tais palavras. |
27 | Chłopcy na plaży miasta Luba. | Meninos da praia de Luba. |
28 | Zdjęcie John & Mel Kots na Flickr (CC BY-NC-ND 2.0) | Foto de John & Mel Kots no Flickr (CC BY-NC-ND 2.0) |
29 | Blog El Bonsai de la Información (Informacje Bonsai) w 2008r lekceważy “argumenty historyczne i lingwistyczne”, które przekonały “trzech silnych członków” CPLP - Portugalię, Angolę i Brazylię oraz opisuje łatwość z jaką interesy przemysłu naftowego zagłuszają prawa człowieka: | O blog El Bonsai de la Información, em 2008, descurava “os argumentos históricos e linguísticos” que convenceram os “três membros fortes” da CPLP - Portugal, Angola e Brasil - e tratava da facilidade com que os negócios petrolíferos afogam os direitos humanos: |
30 | Z cenną pomocą Libii, zaaprobowaną przez przywódcę Muammara Gadaffiego, historycznego sojusznika Obianga Nguema, portugalska delegacja odwiedziła Malabo, stolicę Gwinei Równikowej. | Com a valiosa ajuda da Líbia, autorizada pelo líder Muammar Gadaffi, aliado histórico de Obiang Nguema, no início deste ano, uma delegação portuguesa visitou Malabo, capital da Guiné Equatorial. |
31 | Angola świętowała pierwsze porozumienia 5 lat temu a Brazylia rozpoczęła badanie obiecujących terenów przybrzeżnych. | Angola celebrou os primeiros acordos há cinco anos e o Brasil começa a explorar um promissório bloco em off-shore. |
32 | Zasady kierunkujące: #KLAPA | Princípios Orientadores: #FAIL |
33 | Zasadami przewodnimi w CPLP są “wyższość pokoju, demokracji, przepisów prawa, praw człowieka oraz sprawiedliwości społecznej” (artykuł 5), co podkreślone jest w artykule na stronie internetowej CPLP, który odnosi się do ewentualnego przyjęcia Gwinei Równikowej do wspólnoty. | A CPLP é regida pelos princípios do “Primado da Paz, da Democracia, do Estado de Direito, dos Direitos Humanos e da Justiça Social” (Art. 5º), artigo enfatizado na própria página da CPLP a respeito da eventual admissão da Guiné Equatorial na comunidade. |
34 | Już w 2010r, sama możliwość przyłączenia Gwinei Równikowej do CPLP jako 9. państwa - po Portugalii, Brazylii, Angoli, Mozambiku, Republice Zielonego Przylądka, Gwinei Bissau, Wyspach Świętego Tomasza i Książęcej oraz Timorze Wschodnim - doprowadziła do mobilizacji obywateli i organizacji społeczeństwa obywatelskiego w krajach portugalskojęzycznych do wystąpienia przeciwko włączeniu tego kraju do wspólnoty. | Já em 2010, a possibilidade de a Guiné Equatorial se tornar o nono país filiado à CPLP- juntamente com Portugal, Brasil, Angola, Moçambique, Cabo Verde, Guiné-Bissau, São Tomé e Principe e Timor Leste - levou a que cidadãos e organizações da sociedade civil lusófonos se movimentassem contra a inclusão. |
35 | Głównym powodem było nieprzestrzeganie zasad kierunkujących CPLP, jako że w kraju tym nieustannie narusza się prawa człowieka. | Em causa estava o desrespeito pelos referidos princípios orientadores da organização, sendo conhecidas as constantes violações de Direitos Humanos [en] que acontecem no país. |
36 | Petycja “Guiné Equatorial na CPLP não!” | Comissão Nacional de Direitos Humanos da Guiné Equatorial. |
37 | (Nie! dla Gwinei Równikowej w CPLP!) stworzona w 2010r przez Amnesty International w Portugalii i przypomniana ostatnio na Blog 19, wnioskowała o wprowadzenie: | Screenshot de um vídeo sobre a pobreza e o abuso de direitos no meio da riqueza do petróleo, no Youtube por CSMonitor100 (The Christian Science Monitor) |
38 | Narodowa Komisja na rzecz Praw Człowieka Gwinei Równikowej. Screenshot z filmu o ubóstwie i naruszaniu praw człowieka wśród bogactwa pochodzącego z przemysłu naftowego, Youtube, CSMonitor100 (The Christian Science Monitor) | A petição “Guiné Equatorial na CPLP não!”, lançada em 2010 e recordada recentemente no Blog 19, da Amnistia Internacional de Portugal, aponta no sentido da imposição de: |
39 | zastrzeżeń odpowiednich dla rażących nadużyć związanych z wolnością słowa i represji na społeczeństwie obywatelskim w kraju. | condições relativamente aos abusos flagrantes da liberdade de expressão e à comprovada repressão da sociedade civil do país. |
40 | Brak wolności słowa, naruszanie praw człowieka czy nieprzestrzeganie przepisów prawa były przedmiotem sprawozdań sporządzonych przez Freedom House i Amnesty International w bieżącym roku. | A inexistência de liberdade de expressão, as violações dos Direitos Humanos ou o não respeito pelo Estado de Direito são objecto de relatórios saídos este ano, como o da Freedom House [en] ou o do Amnistia Internacional. |
41 | Celestino Bacale z Convergencia Para a Democracia Social (Konwergencja na rzecz Demokracji Sołecznej), jedynej partii opozycyjnej obecnej w parlamencie, potwierdził, że reżim w dalszym ciągu narusza prawa człowieka, i wstąpienie do CPLP nie będzie miało na to żadnego wpływu. | Celestino Bacale, da Convergência Para a Democracia Social, único partido da oposição com assento parlamentar, afirma que o regime continuará a violar os Direitos Humanos [es], entrando ou não na CPLP. |
42 | W komunikacie prasowym, Ruch na rzecz Samostanowienia Narodu Wyspy Bioko, utrzymuje, że prezydent Teodoro Obiang ma nadzieję na “szkodliwe wykorzystanie tej dostojnej instytucji na własny użytek co pomogłoby mu zdusić echa barbarzyństwa i nadużywania praw człowieka, gdyż w swoim kraju przetrzymuje on więźniów politycznych.” | Em comunicado, o Movimento para a Autodeterminação da Ilha de Bioko, defende que o Presidente Teodoro Obiang visa “utilizar injuriosamente esta magna instituição para um serviço pessoal que possa ajudá-lo a asfixiar os ecos da barbárie e os direitos humanos que aprisiona no seu país”, e apela: Admiti-lo na CPLP é animar o ditador guinéu-equatoriano a continuar a perpetrar danos contra os povos da Guiné Equatorial. |
43 | Podkreśla również, że: Decyzja o przyjęciu tego kraju może zostać podjęta podczas 9. Konferencji Szefów Państw o Rządów CPLP, która odbędzie się w Mozambiku w 2012r. | A decisão de inclusão poderá ser concluída na IX Conferência de Chefes de Estado e de Governos da CPLP, a realizar em Moçambique, em 2012. |
44 | Justino Pinto de Andrade z bloga Angola Resistente wierzy, że “problem wstąpienia Gwinei Równikowej sprowokuje do ponownego przemyślenia prawdziwych powodów istnienia CPLP”: | Justino Pinto de Andrade, do blog Angola Resistente, acredita que “a problemática da entrada da Guiné-Equatorial poderá servir para se repensar a verdadeira vocação da CPLP”: |
45 | Jakiego rodzaju wspólnotą jest ta organizacja: Czy będzie to model dowolnego członkostwa? | Que tipo de Comunidade a organização persegue: Será um qualquer modelo de integração? |
46 | (…) Czy CPLP będzie jedynie platformą unii dyplomatycznej i politycznej, która ułatwi zdobycie określonych pozycji na arenie międzynarodowej? | (…) Será a CPLP apenas um palco de concertação política e diplomática, para facilitar a tomada de determinadas posições comuns na arena internacional? |
47 | Czy będzie stanowić drogę do promocji krajów portugalskojęzycznych i ich kultury? | Será uma via para a promoção da língua portuguesa e de culturas afins? |
48 | Czy będzie mechanizmem, który będzie chronił interes obywateli krajów członkowskich……? | Será um mecanismo de protecção dos interesses de cidadãos de uns países dentro dos outros países membros? |
49 | Czy będzie ułatwiała promocję biznesu? | Será um expediente para a facilitação da promoção de negócios? |
50 | artykuł ten został napisany wspólnie z Ana Lúcia Sá. | Este artigo foi escrito em conjunto com Ana Lúcia Sá. |