# | pol | por |
---|
1 | Brazylia: Książka dla dzieci wywołała debatę na temat rasizmu | Brasil: Livro Infantil Incita Debate sobre Racismo |
2 | Czytając ten artykuł dlaczego by nie posłuchać piosenki „Dworek Żółta Wilga” (Sítio do Pica-Pau Amarelo), piosenki ze ścieżki dźwiękowej do klasycznego brazylijskiego serialu telewizyjnego stworzonego na podstawie książek Monteiro Lobato, autora literatury dziecięcej. | Enquanto lê esse artigo, que tal ouvir a canção Sítio do Pica-Pau Amarelo, a trilha sonora da série clássica da televisão brasileira baseada na obra de Monteiro Lobato? |
3 | Piosenka Gilberto Gil dostępna jest na stronie internetowej artysty. | Canção de Gilberto Gil, disponível no site do artista. |
4 | Kliknij, aby otworzyć odtwarzacz audio w innym okienku. | Clique para abrir o player em outra janela. |
5 | W ciągu ostatnich miesięcy brazylijskie media publiczne debatowały nad literaturą, cenzurą, rasizmem oraz edukacją, po tym jak Komisja Edukacji Narodowej (NCE) zasugerowała, aby książka pt. „Caçadas de Pedrinho” („Piotruś na tropach przygody”) [pt] napisana przez znanego pisarza Monteiro, została wycofana ze szkół. | Nos últimos meses, a blogosfera brasileira vem debatendo literatura, censura, racismo e educação em decorrência da recomendação do Conselho Nacional de Educação (CNE) para rever a adoção do livro Caçadas de Pedrinho, do consagrado autor Monteiro Lobato, nas escolas. |
6 | Na podstawie książki M. Lobato „Caçadas de Pedrinho” powstał w latach 80-tych znany serial telewizyjny, który nadal jest transmitowany w krajach portugalskojęzycznych. | Caçadas de Pedrinho foi também base para a famosa série de televisão [Sítio do Pica-Pau Amarelo] dos anos 1980, que até hoje é veiculada em países lusófonos. |
7 | W końcu lat 90-tych książka ta została wprowadzona jako lektura do szkół w całej Brazylii. Jest ona także na liście w programie rządowym mającym na celu rozprowadzanie książek wśród dzieci w szkołach publicznych. | No final dos anos 1990, o livro foi adotado em escolas por todo o Brasil, também por fazer parte de um programa governamental que distribuiu livros para alunos de escolas públicas. |
8 | Jednakże pod koniec 2010 roku pewien obywatel złożył skargę, w której twierdził, że książka ta nie przestrzega wytycznych programu edukacyjnego [pt] wprowadzonych przez Komisję Edukacji Narodowej (NCE), dotyczących w szczególności „zakazu propagowania uprzedzeń, utrwalania stereotypów oraz doktrynerstwa”, listy kryterów dotyczących także „jakości pod względem treści, tematu książki, estetyki oraz możliwości zrozumienia przez czytelników, do których jest ona adresowana”. | No entanto, no final de 2010, um cidadão registrou uma queixa afirmando que o livro não cumpre com as diretrizes do material didático estabelecidas pelo CNE, particularmente no tocante à “ausência de preconceitos, estereótipos ou doutrinações” em uma lista de critérios que também inclui “a qualidade textual, a adequação temática, a qualidade gráfica e o potencial de leitura, considerando o público-alvo”. |
9 | Sergio Leo wyjaśnia co następuje: | Sergio Leo explica: |
10 | (…) eksperci z Ministerstwa Edukacji rozpatrzyli tę skargę i przyznali, że książka ta zawiera elementy rasistowskie i doszli do wniosku, że w takim formacie w jakim jest nie powinna być ona na liście rozprowadzanych ksiażek, jeśli nie będzie zawierała wskazówek dla nauczycieli i młodych czytelników wyjaśniających, że w latach 30-tych w Brazylii było więcej rasizmu, i że obraźliwe komentarze M. Lobato na temat czarnoskórych mieszkańców nie powinny być uważane jako normalne zachowanie. | (…) os especialistas do MEC [Ministério da Educação] analisaram a denúncia e tiveram de admitir que a obra tem elementos racistas e concluíram que, do jeito que está, não deve constar da lista de distribuição, a menos que tenha uma orientação ao professor e aos pequenos leitores, mostrando que lá em 1933 havia mais racismo no Brasil e que não se deve tomar como padrão de conduta e valor o tipo de referência depreciativa que Lobato faz a negros. |
11 | Protesty przeciwko pomysłowi wycofania książki napłynęły z wielu stron. | A oposição à recomendação do CNE veio de vários lados. |
12 | Intelektualiści z Brazlijskiej Akademii Literatury zaprotestowali przeciwko temu posunięciu. | Os intelectuais da Academia Brasileira de Letras protestaram contra a medida. |
13 | Jarbas, z blogu Boteco Escola (Szkoła Publiczna) [pt], zdefiniował tę sprawię, jako „pedagogiczną cenzurę”. | Jarbas, do blog Boteco Escola descreveu o caso como “censura pedagógica”. |
14 | Blog Música Pura (Nieskazitelna Muzyka) [pt] stwierdził, że literatura jest dziedzictwem, którego nie można przerabiać według nowych konceptów. | O blog Música Pura afirmou que a literatura é um patrimônio que não pode ser corrigido de acordo com inovações conceituais. |
15 | Aldo Rebelo, z Partii Komunistycznej, zamieścił w swoim poście [pt] ostrą krytykę porównując weto wobec „Caçadas de Pedrinho” do wprowadzenia „sądu literackiego” w Brazylii. | Aldo Rebelo, do Partido Comunista do Brasil, postou uma dura crítica comparando o veto aplicado a Caçadas de Pedrinho à instalação de “um tribunal literário no Brasil”. |
16 | Valdeci, z blogu Mais de 140 caracteres (Więcej niż 140 wizerunków) [pt], zwrócił się z apelem, aby nie tylko poprzeć M. Lobato, ale także wszystkich innych pisarzy, którzy nie bali się przeciwstawić poprawności politycznej: | Valdeci, do blog Mais de 140 caracteres , fez um apelo não apenas em apoio a Lobato mas também a todos os escritores que ousaram desafiar o politicamente correto: |
17 | W obecnych czasach Komisja Edukacji Narodowej uzurpuje sobie prawo do wtargnięcia do wydawców na całym świecie, tak jakby tylko ona była jedynym strażnikiem prawdy, w celu dokonania poprawek w powieściach takich autorów jak Moteiro Lobato, Machado de Assis, Castro Alves czy wielu innych, którzy „śmieli” pisać swoje książki wolni od hipokryzji poprawności politycznej (konceptu, który w owych czasach nawet nie istniał)… | Agora o Conselho Nacional de Educação vai tomar para si o direito de invadir editoras mundo a fora, com se donos da verdade absoluta fossem, para recolher os livros de Monteiro Lobato, Machado de Assis, Castro Alves e tantos outros escritores que “ousaram” escrever suas histórias longe da hipocrisia do politicamente correto (termo e conceito estes que nem existiam na época)… |
18 | Zdjęcia Monteiro Lobato z około 1920 roku. | Foto de Monteiro Lobato, circa 1920. |
19 | Zdjęcie dostępne do użytku publicznego. | Imagem em domínio público. |
20 | Monteiro Lobato jest osobą stojacą za książkami, które bawiły pokolenia brazylijskich dzieci. | Monteiro Lobato é o gênio responsável por livros que divertiram gerações de crianças brasileiras. |
21 | Postrzegany jako bohater narodowy, wniósł wielki wkład w dziedzictwo kulturowe państwa. | Visto como um herói nacional, ele fez uma contribuição significativa para o patrimônio cultural do país. |
22 | Fragment wypowiedzi pisarza brazylijskiego Maurício de Souza, autora komiksu dla dzieci Turma da Mônica (Gang Moniki) [pt] , gdzie gorąco staje w obronie prac Lobato, został zacytowany przez Sylvanę Nunes na blogu Meu caderno de poesias (Mój notatnik poetycki) [pt]: | O quadrinista brasileiro Maurício de Souza, criador dos gibis da Turma da Mônica, foi citado por Silvana Nunes em Meu caderno de poesias fazendo uma defesa apaixonada da obra de Lobato: |
23 | (…) Przez ten czas kiedy toczył walkę z zacofaniem, rozpowszechniał pomysły i książki dla dzieci. | (…) durante essa guerra que travava contra o atraso, semeava ideias e livros para as crianças. |
24 | Najlepsze na świecie. | Os melhores de todos os tempos. |
25 | Jednakże César Baldi, zacytowany na blogu BloQ [pt], postrzega ograniczanie idei rasizmu tylko do czasów, w których książka została napisana (argument używany w obronie Lobato), jako negowanie istnienia stałego problemu dyskryminacji czarnoskórych mieszkańców. | César Baldi, citado pelo BloQ , entende que limitar a ideia de racismo ao momento em que o livro foi escrito (um argumento usado na defesa de Lobato) é negar a natureza permanente da discriminação dos negros. |
26 | Obsada serialu „Dworek Żółta Wilga” emitowanego przez telewizję Globo, powstałego na podstawie książek Monteiro Lobato. | O elenco do Sítio do Pica-Pau Amarelo, na série da TV Globo baseada na obra de Monteiro Lobato. |
27 | Zdjęcie za zgodą magazynu „Obvious”. | Imagem: cortesia da Obvious magazine. |
28 | Terezinha Pereira, z blogu Alma Carioca (Dusza Karioki) [pt], zakwestionowała kryteria wzięte pod uwagę przez NCE (Komisję Edukacji Narodowej) i Komisję Specjalną ds. Równouprawnienia przy analizowaniu skargi: | Terezinha Pereira, do blog Alma Carioca, questionou os critérios adotados pelo CNE e pela Secretaria Especial de Políticas de Promoção da Igualdade Racial ao analisarem a queixa: |
29 | Im prawdopodobnie nawet nie przychodzi do głowy, że postacie fikcyjne mogą „mieć swoje własne poglądy”, niekoniecznie takie same jak poglądy autora powieści. | Nem devem imaginar que personagens da ficção “tem voz própria” que, necessariamente, não é a mesma do autor. |
30 | A nawet jeśli byłyby takie same? | E se fosse? |
31 | Czyż nie byłby to dobry temat, aby zapoczątkować dyskusje w szkole? | Não seria um bom motivo para discussão na escola? |
32 | Idelber Avelar, z blogu O biscoito fino e a massa (Delikatny krakers i tłum) [pt], przedstawiła tę kwestię z perspektywy edukacji: | Idelber Avelar, do blog O biscoito fino e a massa, ofereceu uma perspectiva educacional ao debate: |
33 | należy to rozważnie przeanalizować, tak aby te obraźliwe epitety, dyskryminujące zachowanie, jawne prześladowanie na tle rasowym, nienawiść wobec innych ludzi lub innych orientacji seksualnych itp. , aprobowane lub pokazane jako normalne zachowanie w realiach, w których ta powieść czy inne powstały (…) były czytane z krytycznym nastawieniem i nie były powielane przez uczniów jako przykłady normalnego zachowania. | a contextualização [é] necessária para que epítetos, comportamentos discriminatórios, racismo explicito, ódio a povos ou a orientações sexuais etc., sancionadas e apresentadas como normais no contexto em que a obra foi escrita ou no interior dela (…) sejam lidos criticamente e não replicados como modelo pelos alunos. |
34 | Nie jest to takie łatwe jak się wydaje. | Não é tão fácil como parece. |
35 | W sprawie Labato jest to ogromnie trudne. | No caso de Monteiro Lobato, é imensamente difícil. |
36 | Dla Sergio Leo [pt] większa część krytyjących twórczość Lobato w raporcie NCE nigdy nie czytała jego powieści, znając je tylko z telewizyjnych adaptacji, w których zostały one okrojone z „rasizmu i innych tym podobnych rzeczy”. | Para Sergio Leo, a maior parte dos críticos do parecer do CNE nunca leu os livros de Lobato, vindo a conhecer sua obra apenas pelas adaptações da televisão que as livraram do “racismo e de outras coisas”. |
37 | Alberto Mussa, przytoczony przez Rafaela Rodriguesa w blogu Entretantos (Międzyczasy) [pt], wierzy że nadszedł czas, aby przestać zaprzeczać faktowi, że w Brazylii nie istnieje problem ani rasizmu ani uprzedzeń. | Alberto Mussa, citado por Rafael Rodrigues no Entretantos, acredita que já é hora de superar essa ideia de que no Brasil não existe racismo nem preconceito. |
38 | W swoim własnym poście na łamach dziennika literackiego Mussa poprosił, aby go przekonano: | Em seu post original em um jornal de literatura, Mussa pediu para ser convencido: |
39 | Przekonajcie mnie, że czarnoskóre dziecko podczas czytania rasistowskiego zwrotu w jednej z książek wielkiego Lobato, nie będzie czuło się prześladowane, dyskryminowane, zatrwożone. | Me convençam que uma criança negra lendo uma passagem racista de um dos livros do genial Lobato não vá se sentir vexada, discriminada, constrangida. |
40 | Przekonajcie mnie, że książki takie jak te nie łamią godności i integralności psychicznej u dzieci, które my mamy prawny obowiązek chronić. | Me convençam que livros como esses não violam a integridade psíquica e moral da criança - que somos, por lei, obrigados a proteger. |
41 | Debata wokół sprawy Monteiro Lobato jasno pokazała różnice w jaki sposób media publiczne zrelacjonowały tę sprawę, a jak do tego podeszła blogosfera. | O debate do caso Monteiro Lobato mostrou diferenças claras entre a cobertura da grande mídia e a da mídia cidadã. |
42 | Tym pierwszym podobało się podejście z cenzurą, ukierunkowując program w taki sposób, że niekiedy wywoływało to niewłaściwe dyskusje. | A primeira ficou confortável com a abordagem focada na censura, estabelecendo uma agenda que, em alguns casos, alimentou as discussões erradas. |
43 | W międzyczasie blogosfera zagłebiła się w tym temacie i zaprezentowała różne punkty widzenia, za i przeciw, takie które nie były dostępne dla przeciętnego czytelnika czy widza mediów publicznych. | A blogosfera, por sua vez, foi a fundo apresentando variados pontos de vista, a favor e contra a medida, visões que não estavam disponíveis para o leitor ou telespectador tradicional. Esse post foi revisado por Emma Brewin em sua versão em inglês. |