# | pol | swa |
---|
1 | Chile: Odbudowa po trzęsieniu ziemi | Chile: Mchakato wa Ujenzi Mpya Baada ya Tetemeko la Ardhi |
2 | 27 marca, czyli dokładnie miesiąc po niszczycielskim trzęsieniu ziemi w Chile, w trakcie przemówienia wygłoszonego na głównym placu Concepción, prezydent Sebastián Piñera, apelując o „zjednoczenie się narodu”, ogłosił „Plan Manos a la Obra” (Plan „Zacznijmy działać”) [es], będący inicjatywą rządu Chile mającą na celu odbudowę infrastruktury i budownictwa mieszkaniowego kraju. | Akihimiza “Umoja wa kitaifa” katika viwanja vya wazi vya Concepcion mnamo tarehe 27 Machi, mwezi mmoja kamili baada ya nchi kupigwa na tetemeko baya kabisa, Rais Sebastián Piñera alitangaza Mpango uliobatizwa jina la “Hebu Turejee kwenye Kazi” (“Manos a la Obra”) [Es], ambalo ni vuguvugu lililoanzishwa na Serikali ya Chile ili kujenga mpya miundombinu ya nchi pamoja na majengo. |
3 | Dwa dni później, 29 marca, Piñera zapowiedział również, że rodzinom poszkodowanym przez trzęsienie ziemi przydzielone zostaną zapomogi, przy czym każda z 195 950 rodzin ma otrzymać 2 543 dolary amerykańskie. | Siku mbili baadaye, tarehe 29 Machi, Piñera pia alitangaza mpango wa kutoa ruzuku ya dola za Marekani 2,543 ili kuzisaidia familia zipatazo 195,950. |
4 | Poniższy film, opublikowany na YouTube przez EVRDIPUTADO44, został nagrany 27 marca na głównym placu Concepción. | Video kutoka YouTube mtumiaji EVRDIPUTADO44, ilichukuliwa katika viwanja vya wazi vya Concepción mnamo tarehe 27 Machi, 2010. |
5 | W swojej przemowie w Concepción Piñera powiedział, że działania prowadzące do odbudowy mostów, dróg, portów i lotnisk zostały już podjęte. | Huko Concepcion, Rais alieleza kwamba hatua za muhimu zilikuwa zimekwishaanza kuchukuliwa ili kujenga upaya madaraja, barabara, bandari na viwanja vya ndege. |
6 | Oznajmił także, iż od kwietnia zaczną powstawać kryzysowe placówki zdrowotne, które pozwolą na odciążenie państwowego systemu opieki zdrowotnej, oraz że na rzece Bio-Bio pojawią się tymczasowe mosty i promy, co umożliwi transport żywności i materiałów budowlanych do miejscowości Talcahuano i San Pedro de la Paz. | |
7 | Prezydent zwrócił również uwagę na projekt utworzenia specjalnego funduszu w wysokości 8 miliardów chilijskich peso (15 107 160 dolarów amerykańskich), dzięki czemu ponad 200 tysięcy rodzin otrzyma bony na zakup materiałów budowlanych. | Pia alitangaza kwamba vituo vya dharura vya afya vitasaidia kazi za mfumo mzima wa afya kuanzia mwezi Aprili, na kwamba feri na madaraja ya dharura kuvuka Mto Bio-Bio utasaidia katika usafirishaji wa mizigo mizito na vifaa kwenda San Pedro de la Paz na Talcahuano. |
8 | Julio Segovia, czytelnik gazety La Nación [es], w której zamieszczono artykuł poświęcony przemówieniu prezydenta, krytycznie ocenił ów specjalny fundusz przeznaczony na cele mieszkaniowe: ¿8 mil millones de pesos que serán distribuido entre más de 200 mil familias? | Hatimaye, Rais alieleza kwamba kutakuwa na mfuko maalumu ambao utagawanya jumla ya peso bilioni 8 (sawa na dola za Marekani milioni 15,107,160) kwa kupitia vocha maalumu zitakazogawanywa kwa familia zipatazo 200,000 ili ziweze kununua vifaa vya ujenzi. |
9 | O sea, $40 mil por familia, ¿con eso van a reconstruir sus casas?. Parece que Piñera no está dando “el ancho ni el largo” como Presidente. | Julio Segovia, ambaye ni msomaji wa makala iliyochapishwa na gazeti la La Nación[es] na ambayo ndiyo ilibeba tangazo hilo la mfuko huo maalumu, alikosoa mfuko huo maalumu wa nyuma akisema: |
10 | Kwota 8 miliardów [chilijskich] peso ma zostać rozdzielona między ponad 200 tysięcy rodzin? | Je, peso bilioni 8 ndiyo zitakazogawanywa kwa zaidi ya familia 200,000? |
11 | To oznacza, że każda rodzina otrzyma 40 000 peso (czyli około 75 dolarów amerykańskich). | Kiasi hicho kina maanisha kila familia itapata peso 40,000 (sawa na wastani wa dola za Marekani 75.5). |
12 | Czy za taką sumę można odbudować dom? | Na kwa kiasi hicho cha fedha familia hizo zinapaswa kujenga upya makazi yao? |
13 | Wydaje się, że Piñera „nie dorasta” do roli prezydenta. | Yaelekea Piñera Rais ameanza “kushindwa kazi”. |
14 | Użytkowniczka Twittera Viviana Meneses (@vivipazz) wyraziła swoją opinię [es] na temat przemowy prezydenta i przyznała rację stwierdzeniom senatora Camilo Escalony z Partii Socjalistycznej, który wcześniej oznajmił, że prezydent w rzeczywistości nie ma żadnego uporządkowanego planu: | Mtumiaji wa Twita Viviana Meneses (@vivipazz) alipokea [es] tangazo la Rais na kukubaliana na kauli iliyotolewa na Seneta Camilo Escalona wa kutoka Chama cha Kisoshalisti ambaye alipata kusema hapo kabla kwamba Rais hakuwa na mpango wowote wa maana wenye kuikwamua nchi kutoka katika tatizo hilo: |
15 | Me carga Escalona, pero sus dichos son ciertos. | Simpendi Escalona lakini kauli zake ni za kweli. |
16 | Piñera no cuenta con un plan de reconstrucción efectivo. | Piñera hana mpango wenye ufanisi wa ujenzi mpya. |
17 | Ideas sueltas no sirven. | Mawazo mepesi hayasaidii. |
18 | Nie lubię Escalony, ale jego wypowiedzi są prawdziwe. Piñera nie ma racjonalnego planu odbudowy. | Hata hivyo, raia wengine wa Chile wanaunga mkono mwito wa serikali wa kushikamana na waliwatia changamoto viongozi wa upinzani nao kuunga mkono mtazamo huo. |
19 | Luźne pomysły nie wystarczą. Inni Chilijczycy popierają jednak rządowy apel o zjednoczenie się i wzywają do tego również przywódców opozycji. | Kupitia Twita, Manuel Blanco (@manuelblancoc), alituma ujumbe ufuatao kwa Guido Girardi, ambaye ni kiongozi maarufu wa upinzani wa Chama cha Demokrasia: |
20 | Manuel Blanco (@manuelblancoc) umieścił na Tweeterze następujący komunikat [es] skierowany do Guido Girardiego, czołowego lidera opozycji z Partii na rzecz Demokracji: | |
21 | @guidogirardi Ojalá que todos, al igual que Guido, “estén” con el Pdte. Piñera en el proceso de Reconstrucción, sin polítiquería pequeña | @guidogirardi Ninatumaini kila mmoja, kama Guido, “atakuwa pamoja” na Rais Piñera katika mchakato wa ujenzi mpya, na kuweka siasa nyepesi pembeni. |
22 | @guidogirardi Miejmy nadzieję, że każdy - w tym także Guido - „dołączy” do prezydenta Piñery w procesie odbudowy kraju, zapominając o błahych różnicach politycznych. | |
23 | Dziewczynki bawią się w „mediagua” (tymczasowej osadzie) w obozie dla wysiedleńców w miejscowości Lipimávida w Vichuquén, niedaleko Maule. | Wasichana wakicheza katika "mediagua" (nyumba za dharura) katika kambi ya watu waliokimbia kwao huko Lipimávida,Vichuquén, Mkoa wa Maule. |
24 | Zdjęcie autorstwa Rodrigo Alvareza, wykorzystane na podstawie licencji Creative Commons. | Picha ilipigwa na Rodrigo Alvarez na kutumiwa chini ya leseni ya Creative Commons. |
25 | Plany dotyczące odbudowy były w Chile przedmiotem debat jeszcze przed przemówieniem Piñery. | Mipango ya ujenzi mpya iliibua mijadala mingi nchini Chile hata kabla ya tangazo la Rais Piñera's. |
26 | Jedną z kwestii dyskutowanych w mediach było pytanie o to, kto podejmie się prac związanych z odbudową i w jaki sposób owe osoby lub przedsiębiorstwa zostaną wybrane do pełnienia tej funkcji. | Moja ya masuala yaliyojadiliwa katika vyemba vya vyombo vya habari vya kijamii ni suala la nani atafanya ujenzi huo mpya na je hao watakaopata kazi hizo (watu binafsi au makampuni) watateuliwa kwa mtindo gani. |
27 | W artykule pod tytułem „Odbudowa Chile: Dla niektórych trzęsienie ziemi nie jest stratą” [es], opublikowanym w czasopiśmie Revista La Página [es], studentka dziennikarstwa Martina Orrego dała wyraz obawom związanym z umowami, które zostaną zawarte w wyniku przetargów publicznych: | |
28 | Una cosa sí debería estar clara para todos: mucha gente perdió todo lo que tenía, incluso a seres queridos, pero sólo unos pocos comenzarán a ganar con este desastre. El negocio para quienes serán los encargados de poner a Chile de pie es enorme. | Katika makala kwa ajili ya Revista La Página [es] iliyobeba kichwa cha habari “Ujenzi Mpya wa Chile: Kila Mmoja hakupoteza katika janga la Tetemeko la Ardhi [es],” mwanafunzi wa uandishi wa habari, Martina Orrego anatoa dukuduku lake kuhusu namna kandarasi zitakavyogawanywa katika tenda za umma: |
29 | Los 30 mil millones en contratos de reconstrucción (o tal vez calza mejor “construcción” sencillamente) es plata que a alguien se le debe pagar […] Pero vivimos en Chile, donde sólo algunos “califican” y tienen los “méritos” necesarios para ganarse este tipo de concursos públicos. | |
30 | Wszyscy powinniśmy zdawać sobie sprawę z jednej rzeczy: Wielu ludzi straciło wszystko, co mieli, nawet swoich najbliższych, ale tylko kilka osób zyska na tej katastrofie. | Jambo moja lieleweke kwa kila mmoja: watu wengi sana walipoteza karibu kila walichokuwa nacho, hata wapendwa wao, lakini ni wachache tu ndio watakaoanza kuvuna kutokana na janga hili. |
31 | Ci, którzy będą odpowiadać za odbudowę Chile, mogą zarobić niezwykle dużo pieniędzy. | Ukubwa wa biashara ya wale watakaosimamia ujengaji mpya wa nchi ya Chile ni usiokadirika. |
32 | Kwota 30 miliardów peso [56 651 874 dolarów amerykańskich], którą przeznaczono na odbudowę (chociaż lepszym określeniem byłoby tu prawdopodobnie słowo „budowa”), to pieniądze, które zostaną komuś wypłacone […]. Żyjemy jednak w Chile, a w tym kraju tylko niektórzy „spełniają wymogi” oraz „dysponują kwalifikacjami” niezbędnymi do wygrania tego typu przetargów publicznych. | Peso bilioni 30 (sawa na dola za Marekani 56,651,874) zitakazoingia kwenye kandarasi za ujenzi mpya (au labda “ujenzi” ni neno bora zaidi) ni kiasi cha fedha ambacho mtu/watu fulani lazima walipwe […] Lakini tunaishi nchini Chile, ambapo ni wachache tu “ndiyo wanaokidhi viwango” na wana “sifa” zinazostahili ili kushinda zabuni za namna hii zinazotangazwa hadharani. |
33 | Autorka artykułu przypomina kilka skandali korupcyjnych, które wcześniej miały miejsce w Chile, ostrzegając Chilijczyków przed tym, co może nastąpić: | |
34 | Pero hagamos algo de historia para entender lo que podría venir. | |
35 | Cuántos casos de irregularidades en la adjudicación de licitaciones hemos escuchado este último tiempo. | Anakumbusha kuhusu kashfa mbalimbali za ufisadi nchini Chile ili kuwaonya raia wa Chile kuhusu yale yatakayotokea: |
36 | Transantiago y sus deficiencias […] y como dejar pasar el escandaloso caso Mirage donde se compraron aviones por más de 100 millones de dólares, los que resultaron ser defectuosos y sólo habrían sido adquiridos debido a que altos mandos de la Fuerza Aérea, e incluso dos ministros de Defensa, fueron receptores de “comisiones”. | |
37 | Esto es el ejemplo de lo que NO queremos que pase, pero que podría pasar, cuando se habla de adquisición de implementación para una nación. | |
38 | Kiedy wspomnimy minione wydarzenia, lepiej zrozumiemy, co może nas czekać. | Hebu tujikumbushe historia ili kuelewa kile kitakachotokea mbele yetu. |
39 | Słyszeliśmy już o wielu przypadkach oszustw popełnianych przy okazji udzielania zamówień publicznych. | Tumesikia juu ya kesi nyingi za ufisadi katika kutoa tenda. |
40 | Wystarczy wspomnieć o [przedsiębiorstwie komunikacji miejskiej] Transantiago i związanych z nim kłopotach […]. Nie można też pominąć milczeniem skandalicznej sprawy Mirage, w której 100 milionów dolarów zainwestowano w samoloty, a one później okazały się wadliwe, przy czym tego zakupu dokonano przypuszczalnie wyłącznie dlatego, że wysocy rangą urzędnicy sił powietrznych, łącznie z dwoma ministrami obrony, otrzymali stosowne łapówki. | Transantiago pamoja na upungufu wake […] na jinsi ya kupuuzia kesi yenye kashfa nyingi ya Mirage, ambapo ndege ambazo baadaye ziligunduliwa kuwa na hitilafu, zilinunuliwa kwa dola za Marekani milioni 100 na ambazo zilichukuliwa eti kwa sababu tu maafisa wa ngazi ya juu wa Kikosi cha Anga, na hata mawaziri wawili wa ulinzi walikuwa wamepokea “chochote”. |
41 | NIE CHCEMY, by tego rodzaju sytuacje miały miejsce, ale w przypadku wydatków dokonywanych na rzecz państwa mogą one się zdarzać. | Huu ni mfano wa kile ambacho HATUTAKI kitokee, lakini pamoja na hayo bado kinaweza kutokea pale tunapozungumzia manunuzi yanayofanywa kwa ajili ya taifa. |
42 | Innym zagadnieniem rozważanym w związku z planami odbudowy jest kwestia decentralizacji Chile. | Jambo lingine lililoibuliwa na mipango ya ujenzi mpya ni ugawanyaji madaraka katika Taifa la Chile. |
43 | Bloger Pablo Monje w poście zatytułowanym „Odbudowa Chile: Szansa na decentralizację?” | Mwanablogu Pablo Monje katika makala iliyoitwa “Ujenzi Mpya wa Chile: Fursa ya Kugawanya Madaraka? |
44 | [es] sugeruje, że przy obecnej centralizacji państwa odbudowa Chile będzie bardzo trudna. Centralizację obwinia również o to, że - jego zdaniem - władze zbyt powoli reagują na sytuacje kryzysowe pojawiające się w poszczególnych regionach: | [es]” anapendekeza kwamba ujenzi mpya wa Chile utakuwa mgumu sana katika mfumo wa sasa ambapo madaraka yapo mikononi mwa serikali kuu, na kwamba kwa kiasi fulani anadai mfumo huo unahusika na jinsi mambo yalivyokwenda polepole katika kushughulikia matukio ya janga hilo mikoani: |
45 | Aprender de este fracaso exige avanzar a un Estado que se conforme por comunidades, regionales y locales, autónomas en sus formas de gobierno con respecto al gobierno central. | Kujifunza kutokana na kushindwa huku kunahitaji maendeleo ya Dola linalokubali uwezo wa kujitawala wa jamii za watu - mikoa na vijijini - kwa kupitia serikali zao licha ya kuwepo kwa serikali kuu. |
46 | Solo así se podrá enfrentar una nueva emergencia y el actual proceso de reconstrucción, ya que las comunidades contarán recursos y competencias institucionales propias, pudiendo responder con mayor velocidad a este tipo de crisis. | |
47 | Aby nie powtarzać wcześniejszych błędów, państwo musi uznać regionalne i lokalne społeczności za autonomiczne względem rządu centralnego. Jeżeli bowiem będą one dysponować własnymi zasobami i instytucjami samorządowymi, będą w stanie szybciej niż rząd reagować na bieżące problemy. | Ni kwa njia hiyo tu kwamba tungeweza kukabili dharura mpya na mchakato wa ujenzi mpya unaoanza, kwa sababu jamii za watu zitakuwa na rasilimali zao wenyewe na utaalamu wa kitaasisi, ambao (pengine) ungeruhusu kushughulikia kwa kasi zaidi aina kama hizi za migogoro. |
48 | Tylko w ten sposób będziemy mogli stawić czoła nowym sytuacjom kryzysowym i podjąć skuteczne działania zmierzające do odbudowy naszego kraju. | |