# | pol | swa |
---|
1 | Uganda: Choroba kiwającej głowy odbiera dzieciom nadzieje na normalne życie | Uganda: Aina Mpya ya Kifafa Yatishia Maisha ya Watoto. |
2 | Choroba kiwającej głowy atakuje dzieci pomiędzy pierwszym a dziesiątym rokiem życia, wywołując zarówno upośledzenie umysłowe jak i fizyczne. Obecnie występuje na niewielkim obszarze Sudanu Południowego, w Tanzanii oraz w północnej części Ugandy. | Ugojwa unaofanana na Kifafa unaosababisha akili na mwili kwa ujumla kushindwa kufanya kazi vizuri, unaathiri watoto walio na umri kati ya mwaka 1 hadi miaka 10. Hadi sasa ugojwa huu umeonekana zaidi katika baadhi ya maeneo ya nchi za Sudani ya Kusini,Tanzania na upande wa Kaskazini mwa Uganda. |
3 | Choroba jest nieuleczalna, gdyż jej przyczyny nie są dotąd znane. | Ugonjwa huu hadi sasa haujapata tiba na haijafahamika unasababishwa na nini. |
4 | Niedawno jej objawy zaobserwowano również u kilku osób w podeszłym wieku. | Siku za hivi karibuni, dalili za ugojwa huu zimeonekana pia kwa baadhi ya watu wazima. |
5 | Obszary występowania choroby położone są głownie w północnej części kraju. | Maeneo yaliyoathiriwa na ugonjwa huu zaidi, ni yale ya upande wa kaskazini mwa Uganda. |
6 | Schorzenie uniemożliwia produktywne życie, a dotknięte nim dzieci nie potrafią samodzielnie wykonać najprostszych czynności - dziewczęta nie są w stanie chociażby przygotować posiłku przy użyciu noża, a chłopcy posłużyć się motyką podczas sadzenia roślin. | Ugonjwa huu unawafanya watoto kushindwa kufanya shughuli yoyote ya uzalishaji; wasichana hawawezi hata kushika kisu ili kuandaa chakula, na kwa wavulana, hawawezi hata kushika jembe na kuotesha walau mbegu moja ya mmea. |
7 | Pierwsze objawy choroby to ciągłe kiwanie głową oraz niezdolność jedzenia i picia, a w późniejszym stadium zahamowany zostaje zarówno fizyczny jak i umysłowy rozwój dziecka. | Mwanaume wa miaka 18 anaweza kuonekana kama ni mvulana wa miaka 3, na anapaswa kubebwa na kusaidiwa kutoka nje ya nyumba ili angalau aweze kuota jua. |
8 | Osiemnastoletni mężczyzna może więc wyglądać jak trzyletni chłopiec, który dla utrzymania wystarczającej temperatury ciała musi być ciągle noszony i obejmowany. | Dalili za kwanza za ugonjwa huu ni kutikisa tikisa kichwa na kushindwa kula na kunywa. Na baadae mtoto anaharibikiwa akili na mwili kushindwa kufanya kazi. |
9 | Florence Naluyimba to ugandyjska dziennikarka, która jako pierwsza podjęła działania w celu dojścia do sedna i rozpowszechnienia informacji o problemie. | Mwanahabari wa Uganda, Florence Naluyimba, ameshachukua hatua za awali kuchunguza na kuliweka bayana jambo hili. |
10 | Naluyimba twierdzi, że rząd stara się udostępnić potrzebne leki w trzech ośrodkach zdrowia, jednak chorzy zmuszeni są pokonywać ogromne odległości, pieszo lub na rowerach, aby się do nich dostać. | Anasema kuwa, pamoja na kuwa serekali inajaribu kutoa dawa katika vituo vitatu vya afya ili kuwasaidia waathirika, watu wanalazimika kusafiri umbali mrefu kwa miguu au kwa baiskeli ili kuvifikia vituo hivi. |
11 | Osoby dotknięte chorobą nie są w stanie same podróżować, są więc noszone na plecach lub wożone na rowerach do szpitali oddalonych nawet o przeszło 30km. | Wagonjwa hawawezi kwenda hospitali peke yao, hivyo wanapaswa kubebwa mgongoni au kubebwa kwa baiskeli na kusafiri umbali wa zaidi ya kilometa 30. |
12 | Choroba często wywołuje napady konwulsji, podczas których chorzy niejednokrotnie ranią się ostrymi przedmiotami lub też wpadają do ognisk, stawów czy rzek i doznają ciężkich obrażeń lub nawet ponoszą śmierć. | Ugonjwa huu mara nyingi unapelekea mtu kukakamaa na wakati mwingine hali hii huwapelekea hata kuangukia kwenye moto, kuangukia vitu vyenye ncha kali au kwenye mabwawa/ kwenye mito hali inayoweza kusababisha kifo au kupata majeraha makubwa. |
13 | Wiele dzieci straciło już w takich wypadkach palce, czy inne części ciała. | Watoto wengi wameshapoteza viungo vya mwili kama vile vidole katika ajali hizi. |
14 | Ofiary często są zbyt słabe by nawet zapłakać. | Wakati mwingine wagojwa wanaweza kuwa wadhaifu sana kiasi cha kushindwa hata kulia. |
15 | Center for Disease Control (Centrum Zwalczania Chorób) planuje operację spryskiwania z powietrza w celu pozbycia się meszek, będących jedną z głównych domniemanych przyczyn choroby. | Kituo cha kukabiliana na ugojwa huu kimepanga kupulizia dawa kutoka angani ili kuangamiza inzi weusi wanaosadikiwa kuwa ndio chanzo kikubwa cha ugojwa huu. |
16 | Nie ma jednak pewności, że to pomoże. | Bado haifahamika sana kama njia hii itaweza kusaidia au la. |
17 | Mieszkańcy ugandyjskich wiosek wyrażają swoje niezadowolenie z faktu, iż wciąż nie otrzymali wiarygodnych informacji na temat leczenia i przyczyn choroby, mimo że próbki są pobierane i wysyłane do USA od 2010r. | Wanavijiji nchini Uganda wanalalamika kuwa vipimo vilipelekwa nchini Marekani tangu mwaka 2010 lakini hadi sasa bado hawajapata taarifa za kuridhisha kuhusiana na kinga pamoja na visababishi vya ugojwa huu. |
18 | Oto przedstawiające chorobę zdjęcia i filmy z portalu YouTube: | Zifuatazo ni baadhi ya picha na video kutoka kwenye mtandao wa YouTube kuhusiana na ugojwa huu. |
19 | Choroba kiwającej głowy w początkowym stadium. | Ugojwa wa kuanguka katika hatua zake za awali. . |
20 | Zdjęcie udostępnione przez ugandaradionetwork.com | Picha kwa idhini ya ugandaradionetwork.com |
21 | Dziecko z obrażeniami twarzy po upadku w ogień podczas ataku konwulsji. Zdjęcie udostępnione przez 256news.com | Mtoto mwenye majeraha usoni baada ya kuanguka kwenye moto wakati alipokakamaa Picha kwa idhini ya 256news.com |