Sentence alignment for gv-por-20071006-426.xml (html) - gv-spa-20071015-464.xml (html)

#porspa
1Morte de uma Língua: Evolução, Seleção Natural ou Genocídio Cultural?La Muerte de las lenguas: ¿Evolución, selección natural o genocidio cultural?
2Nós humanos vivemos em um mundo de apenas 194 países, ou algo próximo disso, mas falamos entre 7000 a 8000 línguas.
3Essa diversidade linguística está desaparecendo rapidamente.Esta diversidad lingüística desaparece rápidamente.
4Segundo uma estimativa, uma língua morre a cada duas semanas.De acuerdo con algunos estimados, un idioma muere cada dos semanas.
5Há centenas de anos atrás, um bando de países europeus colonizou continentes inteiros e organizou povos antes independentes ou fracamente relacionados entre si em nações-estados, sob uma língua colonial comum.Hace cientos de años, un puñado de países europeos colonizaron continentes completos y organizaron a los que fueron pueblos independientes o poco relacionados en Estados nación, bajo un idioma colonial común.
6Impérios mais recentes seguiram o exemplo.Imperios más recientes siguieron este camino.
7E agora a globalização da mídia e tecnologia está apressando a tendência em direção à homogeneidade linguística.Y ahora la globalización de los medios y la tecnología apresura la tendencia hacia la homogeneidad lingüística.
8Mas isso é realmente causa de alarme?Pero, ¿es realmente motivo de alarma?
9Kans, um franco-camoronês que bloga no Le Blog du Presi[Fr], escreveu um post respondendo[Fr] a um artigo do Rue 89 sobre o assunto, “Uma língua é extinta a cada quinze dias” (Fr).Kans, un franco-camerunés que bloguea en Le Blog du Presi, escribió un post respondiendo a un artículo de Rue 89 sobre el tema “Un idioma se extingue cada quince días” (Fr)
10De acordo com Collette Grinevald, uma linguista da Universidade de Lion II citada no artigo da Rue 89, 90% das línguas locais desparecerão até o final do século XXI.De acuerdo con Collette Grinevald, lingüísta de la Universidad de Lyon II citada en el artículo de Rue 89, 90% de las lenguas locales desaparecerán para el final del siglo XXI.
11Apesar das milhares de línguas que existem hoje, 80% do planeta se comunica em apenas 83 línguas.A pesar de los miles de idiomas que existen hoy en día, el 80% del planeta se comunica en sólo 83 idiomas.
12Ao redor do mundo, línguas indígenas estão abrindo caminho para as coloniais.Alrededor del mundo, las lenguas indígenas están dando paso a las colonialistas.
13Comentários dos leitores frances e francófonos daRue 89 (a maioria anônimos) aumentam a discussão, com alguns argumentando que a morte das línguas é inevitável, e de certo modo necessária, em sociedades etnicamente diversas; outros já argumentam que isso significa nada menos do que genocídio cultural.Comentarios de los lectores franceses y francófonos de Rue 89 (la mayoría anónimos) tocan todos los puntos acerca del tema, algunos de ellos sostienen que la muerte de las lenguas es inevitable y en muchos casos, necesaria en sociedades étnicamente diversas; otros dicen que se trata de nada menos que genocidio cultural.
14Linguagem vem sendo háalgum tempo um assunto contestado na França, onde a investida violenta contra o anglicismo e a subida da língua Inglesa ao posto de língua internacional tem causado preocupação em algumas regiões.El idioma ha sido un asunto sumamente discutido por mucho tiempo en Francia, donde la avalancha de anglicismos y el surgimiento del inglés como el idioma internacional por excelencia ha causado preocupación en varias partes
15Políticas oficiais ajudaram a facilitar a morte de várias línguas regionais em favor de uma comum e nacional.Políticas oficiales han facilitado la muerte de muchos idiomas regionales al estar a favor de un idoma común nacional.
16No mundo francófono esse processo está apenas se desdobrando.En el mundo francófono, ese proceso está apenas clarificándose.
17Morte de Línguas: evolução, seleção natural ou limpeza étnica?Muerte de la lengua: ¿evolución, selección natural o limpieza étnica?
18““C'etait mieux avant…” encore et toujours… c'est fatiguant.“Era mejor antes…” por siempre y para siempre… Estoy cansada de eso.
19J'aime qu'on me parle de l'evolution des choses, pas seulement d'empecher la destruction de ce qui existait… On ne construit plus d'edifices Romans ou Gothiques… Mais on en a garder avec le temps de tres beaux.
20Le temps a le merite de faire le trie, c'est vrai dans l'art, la culture et la nature…” ““Era melhor antes…” eternamente e para sempre… Estou cansado disso.Prefiero que se me hable de cómo las cosas evolucionan, más que tan sólo tratar de detener la destrucción de algo que existió alguna vez.
21Eu preferiria que você falasse comigo sobre como as coisas evoluem, ao invés de apenas tentar parar a destruição de algo que uma vez existiu… Não mais construímos edifícios Romanos ou Góticos… Mas os preservamos todo esse tempo por efeitos de beleza.
22O Tempo tem um jeito de resolver as coisas, isso é verdade na arte, na cultura e na natureza…”Ya no construimos edificios romanos o góticos… Pero los hemos preservado en el tiempo en favor de la belleza.
23Leitor da Rue 89, Alzaz: “Peu importe qu'une langue devienne moribonde et disparaisse. C'est de la sélection naturelle, appliquée à la culture.El tiempo tiene una forma de resolverlo todo, así ocurre en el arte, en la cultura y en la naturaleza.
24La plus forte l'emporte.”Un lector de Rue 89, Alzaz:
25“Pouco importa que uma língua se torne moribunda e desapareça.Poco importa cuando un idioma se vuelve moribundo y desaparece.
26É seleção natural, aplicada a cultura. O mais forte vence.”Es selección natural, aplicada a la cultura.
27Leitor da Rue 89, photosieste:El más fuerte, gana.
28“L'ethnocide est la destruction d'une culture.Otro lector de Rue 89, photosieste:
29C'est comparable à un être vivant qui naît, vit, meurt.El genocidio étnico es la destrucción de una cultura.
30S'il meurt de mort naturel après avoir eu une belle vie, très bien.Puede compararse con un ser viviente que nace, vive y muere.
31Mais si on l'assassine, ou que l'on ne porte pas assistance à personne en danger, c'est autre chose…
32C'est pareil pour les langues menacées d'extinction…” “Genocídio Etnico é a destruição de uma cultura.Si muere de forma natural después de una vida maravillosa, muy bien.
33Você pode comparar com um ser vivo que nasce, vive e morre. Se ele morre de morte natural depois de uma vida longa e bonita, tudo bem.Pero si lo asesinamos, o no lo ayudamos cuando está en peligro, es otra cosa…
34Mas se o matamos, ou não o ajudamos quando ele está em perigo, então é outra coisa…
35É a mesma coisa com línguas em perigo de extinção.”Lo mismo pasa con las lenguas en peligro de extinción.
36Outro leitor:Otro lector:
37“La mort d'une langue est grave non pas pour ce qu'elle est mais surtout pour ce qu'elle pouvait apporter.Lo que importa no es la muerte del idioma en sí, sino lo que su muerte trae consigo.
38Une langue qui disparait emporte avec elle un schème de pensé, une vision du monde qui n'augmente que l'apauvrissement de la culture humaine et de la capacité des hommes à comprendre le monde sui l'entour.”
39“O que importa não é a morte da língua em si, mas o que essa morte pode trazer.Cuando un idioma desaparece, una forma completa de pensar, una visión del mundo desaparece con él.
40Quando uma língua desaparece, todo um modo de pensar, uma visão do mundo desaparece com ela, o que apenas irá empobrecer a cultura humana e a capacidade do povo de entender o mundo ao redor.”Esto sólo puede empobrecer la cultura humana y la capacidad de la gente de entender el mundo a su alrededor.
41“Ce n'est qu'un problême d'entropie linguistique.Esto no es más que un problema de entropía lingüística.
42On ne va quand même pas se suicider quand on pense à tout ce qui a disparu depuis 50000 ans en laissant la place à d'autres choses.No nos vamos a suicidar por todo lo que ha desaparecido en los últimos 50.000 años para dar espacio a otras más.
43Vous pensez en conservateur, en accumulateur, bref en capitaliste.Se piensa como un conservacionista, un acumulador, en resumidas cuentas un capitalista.
44Pensez en horloge civilisationnelle, pas à l'échelle d'une vie humaine.Pensemos en una escala de tiempo de civilizaciones, no de una sola vida.
45Dans 500 ans tout aura encore évolué, et alors ?En 500 años todo habrá evolucionado ¿y qué?
46Au profit de ce que l'époque voudra, et alors ?Si es para el beneficio de lo que el tiempo y las generaciones quieren ¿qué importa?
47Il n'y aura peut-être plus un chat sur Terre, et alors ?”Quizás no habrá más gatos sobre la tierra ¿Y?
48“Isso não é nada mais que um problema de entropia linguística.Un lector de Rue 89, Jean Jacques Louis:
49Não vamos nos suicidar quando pensamos em tudo que já desapareceu nos últimos 50.000 anos para dar lugar a outras coisas. Você pensa como um conservador, um acumulador, em resumo, como um capitalista.“… en biología, la diversidad es enriquecedora” Sí, pero la biología ha conocido sólo un idioma por más de tres mil millones: el código ADN, un idioma con un alfabeto de cuatro letras y palabras de tres.
50Pense em uma escala de tempo de civilizações, não de uma única vida humana.Por supuesto, mientras las viejas lenguas mueren, lenguas nuevas se crean:
51Em 500 anos, tudo terá evoluído, e daí?… ¿Cuántos idiomas nuevos aparecen por cada uno que desaparece?
52Para o benefício daquilo que aquela era quer, e daí? Talvez não haverá mais gatos no mundo, e daí?”Sería interesante hacer un inventario de nuevos idiomas que hayan aparecido en décadas recientes, que hayan tenido tan sólo siglos en proceso de formación.
53Leitor da Rue 89, jean jacques louis:
54““… en biologie, la diversité fait la richesse” : oui mais la biologie ne connaît qu'une seule langue vieille de trois milliards d'années et qui est le code ADN car c'est bien une langue avec un alphabet de quatre lettres et des mots de trois lettres.
55” ““…na biologia, diversidade enriquece”: sim, mas a biologia conhece apenas uma língua, com mais de 3 bilhões de anos, e essa é o código DNA, uma língua com um alfabeto de quatro letras e palavras de três letras.”Los distintos creoles de las islas, basados en el inglés, holandés, o francés y sus nuevas variantes tan diversas, o las distintas evoluciones de Darija, al norte de África.
56Claro que como velhas línguas morrem, novas são criadas: “…combien de nouvelles langues apparaissent, pour chaque langue qui disparaît ?En Marruecos, por ejemplo, Darija, un dialecto árabe marroquí es el verdadero idioma universal.
57Il serait intéressant de faire un inventaire des nouvelles langues apparues ces dernières décennies, qui forment à peine des siècles.
58Les créoles des diverses îles, qui se basent sur l'anglais, le hollandais ou le français, et leurs multiples variantes, ou les diverses évolutions de la Darija en Afrique du nord…Au Maroc par exemple, la Darija, arabe dialectal marocain, est la vraie langue universelle, qui se base sur l'arabe, le français et l'espagnol, mais compte elle-même de multiples variantes suivant les régions, notamment sous l'influence du berbère.”
59“…Quantas novas línguas aparecem, para cada uma que desaparece? Seria interessante fazer um inventário das novas línguas que apareceram em décadas recentes, que tenha acabado de se desenvolverem depois de séculos de formação.Se basa en árabe, francés y español, pero en sí mismo tiene muchas variantes regionales, a causa de la influenica notable del Berber.
60Os vários creoles das ilhas, que são baseadas em Inglês, Holandês e Francês, e suas muitas variáveis, ou as várias evoluções do Darija, no Norte da África… No Marrocos, por exemplo, Darija, um dialeto árabe marroquino, é a verdadeira língua universal baseada no árabe, francês e espanhol, mas que possue muitas variantes regionais, notavelmente devido a influência do Berbére.”
61Kans nos conta que em Camarões, um país com duzentas línguas locais, apenas duas são oficiais: Inglês e Francês.Kans nos dice que en Camerún, un país con doscientos idiomas locales, sólo dos son oficiales: inglés y francés.
62Mas Inglês Pidgin (para os anglófonos) e “Camfranglês” (para os francófonos) são as “duas línguas mais conhecidas e mais divulgadas” e são as preferidas pela maioria da juventude urbana acima das duas línguas oficias e das línguas maternas, locais.Pero el inglés rudimentario (para los angloparlantes) y el “camfranglés” (para los francoparlantes) son “los dos idiomas más extendidos y conocidos”, además de ser los preferidos de la mayoría de los jóvenes provenientes de las zonas urbanas.
63Ele dá um exemplo de camfranglês, uma rica fusão de Inglês, Francês e línguas locais:Así también, da un ejempo de camfranglés, una rica fusión de inglés, francés y las lenguas locales:
64“Moi je vous tchat que si on ne lookot pas, meme le camfrang là on va loss all.Moi je vous tchat que si on ne lookot pas, meme le camfrang là on va loss all.
65Mais popo, je mimba que les langues du lage là, francho il faut laisser tomber le way.Mais popo, je mimba que les langues du lage là, francho il faut laisser tomber le way.
66Sauf si on veut go speak avec les anciens pour know un peu les divers du mboa, mais qui va meme do tous leurs divers là encore?Sauf si on veut go speak avec les anciens pour know un peu les divers du mboa, mais qui va meme do tous leurs divers là encore?
67Déjà que le christiannisme les avait bien bolè, il reste meme quoi nooon?! akaa!”Déjà que le christiannisme les avait bien bolè, il reste meme quoi nooon?! akaa!
68Línguas coloniais, um mal necessário?Lenguas coloniales ¿un mal necesario?
69Muitos países africanos são os lares de muitos povos e línguas diferentes.Muchos países de África son el hogar de cientos de pueblos con distintas lenguas.
70Designando um pequeno número de línguas oficiais, às custas de várias línguas indígenas, de acordo com Kans, é muitas vezes uma necessária, se infeliz, medida: “Mise en cause, la non-officialisation de ces langues.Designar un número pequeño de idiomas oficiales, por encima de varios idiomas aborígenes, de acuerdo con Kans, es una medida necesaria en muchas ocasiones, aunque no sea la más afortunada:
71Et donc, anglais, francais, espagnol, portugais, etc. à la barre!¿La causa [de la muerte de los idiomas]?
72Mais comment pouvait-il en être autrement dans des contextes sociaux tels que l'on se retrouve avec autant de langues que d'individus?
73Il s'impose la necessité de faire un choix, pas toujours heureux pour les langues non-choisies condamnées de facto à la disparition.”
74“A causa [das línguas estarem morrendo]? Línguas continuando sendo não-oficiais.El que muchos de ellos sean aún no oficiales.
75E então Inglês, Francês, Espanhol, Português, etc. avancem!Y así ¡el inglés, el francés, el portugués, etc. al frente!
76Mas de que outra forma poderia ser em contextos onde há o mesmo tanto de línguas quanto há de povos?Sin embargo, ¿cómo podría ser de otra manera en contextos en los que hay tantos idiomas como gente?
77Se torna uma necessidade fazer uma escolha, nem sempre feliz para as línguas que não são [feitas oficiais] e então condenadas a desaparecer.”Se hace necesario tomar una decisión, aunque no siempre sea la más feliz, dado que los idiomas que no sean oficiales están, por este motivo, condenados a desaparecer.
78Alain Colbert, um leitor da Rue 89:Alain Colbert, un lector de Rue 89:
79“Si un Indien d'Amazonie ne parle pas le portugais, il n'a aucune chance de faire reconnaître ses droits de citoyen à part entière du Brésil, face aux riches et aux pauvres venus, du reste de ce pays, détruire son environnement et qui parlent cette langue, maternelle pour eux.”
80“Se um índio da Amazônia não fala Português, ele não tem nenhuma chance de aprender seus direitos como cidadão do Brasil, em face aos ricos e aos pobres, que vêm do resto do país e destroem seu meio ambiente, e que falam Português como língua nativa.”Si un aborígen del Amazonas no habla portugués, no tiene oportunidad de conocer sus derechos como ciudadano del Brasil, frente a los ricos y pobres que vienen del resto del país y destruyen su ambiente y que hablan portugués como lengua nativa.
81Kans acha que novas tecnologias contribuem significativamente para a homogenização da linguagem, em particular a preferência global pelo Inglês: “…les langues “primaires” (selon l'expression consacrée), sont aussi peut-être victime du transfert de technologie.Kans piensa que las nuevas tecnologías contribuyen significativamente a la homogeinización de los idiomas, particularmente por la preferencia global al inglés:
82Où comment une langue se dope de barbarismes imposés par une autre porteuse de science.…lenguas “primitivas” (tal como lo dice la expresión) son también víctimas de la transferencia cultural.
83Je vois à ce titre nos société africaines qui n'ont inventé ni l'avion, ni la voiture, ni les ordinateurs; y a qu'à voir les noms donnés ou adoptés pour lesdits objets pour comprendre.
84Et c'est la meme comparaison pour le francais vis-à-vis de l'anglais, avec des mots tels que “car”, “wagon”, “PC”, etc. Et de voir l'acharnement d'auto-proclamés défenseurs de la langue francaise, je me demande si ce n'est pas simplement peine perdue, mais bel idéalisme quand même!”
85“…línguas “primitivas” (como diz a expressão) também são vítimas prováveis da transferência tecnológica.Somos testigos de cómo el idioma es inyectado de barbarismos impuestos por otra ciencia traída de fuera.
86Testemunhe como uma língua é injetada com barbarismos impostos de outra que traz a ciência. Vejo [na manchete deste artigo] nossas sociedades africanas que não inventaram o avião, ou o carro, ou o computador: é só olhar para os nomes dados ou adotados para os objetos mencionados acima para entender.Veo [en el título de este artículo] que nuestras sociedades africanas no inventaron, ni el avión, ni el automóvil, ni las computadoras: sólo hace falta ver los nombres que se le han dado a los susodichos objetos para entenderlo.
87É o mesmo com Francês e Inglês com palavras como “car,” “wagon,” “PC,” etc. E ao ver as proclamações trêmulas dos defensores da língua francesa, imagino se não é uma causa perdida, por mais bela e idealista que ela seja!”Lo mismo pasa en inglés y francés con palabras como “carro”, “carreta”, PC, etc. Y luego hay que ver las proclamaciones tontas de los defensores del francés, causa que me parece perdida ¡aunque sea bastante idealista!
88Em um comentário, um dos leitores de Kans, Keo, faz uma objeção à caracterização das línguas como primitivas ou evoluídas: “…objection, avec O majsucule!En un comentario, uno de los lectores de Kans, Keo, objeta la caracterización de los idiomas como primitivos o desarrollados:
89Je suis d'avis qu'il n'y a ni langues primaires, ni langues développées, mais plutôt des langues négligées et des langues privilégiées…Parce que quand on parle de langues primaires, c'est comme si elles ne pouvaient jamais se développer, alors que si on les privilegiait, eh bien elles se déveloperaient comme toute les autres.”
90“…Objeção, com um O maiúsculo!…¡objeción! con O mayúscula!
91Sou da opinião de que não existe línguas primitivas ou evoluídas, mas sim negligenciadas e favorecidas… porque quando falamos de línguas primitivas, é como se elas nunca pudessem se desenvolver, mas se dessemos a elas uma posição privilegiada, elas se desenvolveriam como todas as outras.” Como seria um mundo de poucas línguas?Soy de los que piensa que no hay lenguas primitivas ni desarrolladas, sino más bien lenguas olvidadas y lenguas favorecidas, porque cuando hablamos de lenguas primitivas, pareciera que éstas no pudieran desarrollarse, pero si le diéramos una posición privilegiada, se desarrollarían como todas las demás.
92“Que deviendrait le monde si tous ses habitants parlaient la même langue ?¿Cómo sería un mundo con poco idiomas?
93Pourrait-on espérer que les humains, se comprenant mieux entre eux, s'entendraient mieux, et, par exemple, se feraient moins la guerre ?¿En qué se convertiría el mundo si todos sus habitantes hablaran el mismo idioma?
94Certes pas, l'histoire le montre, qui a toujours vu, et voit des guerres, y compris entre « colocuteurs ».” “O que viraria o mundo se todos os seus habitantes falassem a mesma língua?¿Podríamos esperar que los humanos, por ser capaces de comunicarse mejor, puedan entenderse los unos con los otros y, por ejemplo, tener menos guerras?
95Poderíamos esperar que os humanos, por serem capazes de se comunicarem melhor, entenderiam uns aos outros melhor, e por exemplo, haveria menos guerra?
96Certamente que não, como mostra a História, nós sempre vimos, e vemos, guerras até mesmo entre aqueles que falam a mesma língua.”Ciertamente no, así lo muestra la Historia, hemos visto, y vemos aún, guerras entre los que comparten una misma lengua.
97“Vive la mondialisation !¡Viva la globalización!
98Extinction de 25% de la vie et des espèces vivantes au niveau mondial, extinction des langues vivantes, pollution, extension de la pauvreté généralisée.La extinción del 25% de la vida y las especies a nivel global, la extinción de las lenguas vivas, la contaminación, la extensión generalizada de la pobreza.
99Elle est pas belle la vie ?”¿No es hermoso?
100“Viva a globalização!Sobre la preservación cultural
101Extinção de 25% da vida e das espécies de seres vivos em nível global, extinção de línguas vivas, poluição, extensão da pobreza generalizada.Genrien, lector de Rue 89, se refiere a Francia y escribe que las lenguas pueden morir, pero que difícilmente serán olvidadas.
102A vida não é linda?” Sobre preservação culturalLos idiomas son un patrimonio.
103O leitor da Rue 89, gemrien, referindo-se a França, escreve que línguas podem morrer mas elas são dificilmente esquecidas:
104“Les langues sont un patrimoine, aux même titre que les monuments historiques, mais aimerions nous vivre dans des chateaux forts ou dans des huttes ?
105Notre devoir est de conserver un patrimoine pour le transmettre à nos enfants pour savoir qui ils sont et d'où ils viennent, mais est ce pour autant qu'il faudrait utiliser courament le patois de chaque région.”
106“Línguas são a herança [de um povo], do mesmo modo que um monumento histórico o é, mas nós ainda iríamos querer viver em castelos ou cabanas?
107Devemos conservar nossa herança para que ela possa ser transmitida aos nossos filhos para que eles saibam de onde vieram, mas isso quer dizer que devemos usar fluentemente o dialeto de cada região?”
108O problema desse argumento, como um leitor francófono da Rue 89 aponta, é queem outras partes do mundo, nem toda língua que está morrendo deixará monumentos de sua existência:
109“Pour prendre un cas que je connais bien, celui de l'Afrique, il faut savoir que moins de 10% - et je suis large - des 1000 langues du continent (estimation généralement acceptée) sont correctement décrites.
110Seule une infime minorité de ces langues sont écrites (pour les autres, il faut se contenter du boulot des évangélistes).
111On estime que d'ici la fin du siècle seules 10% des langues actuelles auront survécu.Del mismo modo que lo son los monumentos históricos.
112Pour nombre d'autres, il ne nous restera qu'une traduction du Nouveau Testament: génial! Comprenez-vous l'urgence?Pero ¿querríamos seguir viviendo en castillos o chozas?
113Même des langues parlées par plusieurs millions de personnes sont en danger: c'est le cas du gikuyu, au Kenya, par exemple.
114Et encore, il s'agît d'un pays relativement stable politiquement. Mais allez travailler en RDC ou sur les mines anti-personnel du Mozambique!Deberíamos conservar nuestra herencia de modo que pueda ser transmitida a nuestros hijos y así hacerles saber de dónde vienen.
115Personnellement, pour reprendre votre métaphore, je ne tiens pas vraiment à vivre dans un château.Pero ¿significa eso que debamos usar fluidamente el patuá de cada región?
116En revanche, je tiens à pouvoir le visiter si j'en ai envie, et à ce que certains aient la possibilité de travailler sur son architecture, par exemple. Sur tous les continents, des châteaux disparaîssent.El problema con esta discusión, tal como lo apunta este lector de Rue 89, es que en otras partes del mundo no todas las lenguas que están por morir dejan monumentos tras ellas:
117Sans laisser la moindre trace. Sans fossile.”Tomemos un caso que conozco bien: África.
118“Para falar de um caso que eu conheço bem, África, você tem que entender que menos de 10% - e eu estou sendo generoso - das 1000 línguas do continente (a estimativa mais aceita) é propriamente documentada. Apenas uma pequena minoria dessas línguas são escritas (quanto as outras, temos que ficar felizes com o trabalho dos evangelistas) .Hay que entender que menos del 10% -y estoy siendo generoso- de los 1000 idiomas que hay en el continente (el estimado más aceptado) están documentados como debe ser. Sólo una pequeña minoría de estos idiomas son escritos (por otros, debemos alegrarnos por el trabajo de los evangelistas).
119Foi estimado que entre agora e o final do século, apenas 10% das línguas existentes terão sobrevivido.Se estima que de aquí al final del siglo, sólo el 10% de los idiomas que existen hoy sobrevivirán.
120Para a maioria das outras, restará apenas uma tradução do Novo Testamento: ótimo!Para la mayoría, sólo quedará una traducción del Antiguo Testamento: ¡Muy bien!
121Entendem a urgência?¿Se entiende la urgencia?
122Até mesmo línguas faladas por milhões de pessoas estão em risco: esse é o caso do gikuyu, no Quênia, por exemplo.Incluso las lenguas que hablan muchos millones de personas están en peligro, como es el caso del gikuyu, en Kenia, por ejemplo.
123E mais, isso é em um país que é relativamente estável politicamente. Imagine trabalhar no DRC ou nas minas terrestres no Moçambique!Además, eso es en un país cuya situación política es relativamente estable ¡Imaginen trabajar en la RD del Congo o en las minas de Mozambique!
124Pessoalmente, para usar sua metáfora, eu não gostaria de morar em um castelo.Personalmente, usando tu metáfora, no me gustaría mucho vivir en un castillo.
125Mas por outro lado, eu sempre posso visitar um se eu quiser, e outros têm a possibilidade de estudar sua arquitetura, por exemplo.Pero, por otro lado, me gustaría poder visitarlo cada vez que quiera y que otros tengan la posibilidad de estudiar su arquitectura, por ejemplo.
126Em todos os continentes, castelos estão desaparecendo. Sem deixarem rastros.En todos los contienentes, los castillos están desapareciendo, sin dejar rastro.
127Sem deixarem fósseis.Sin dejar fósiles.
128Tem havido um movimento crescente dentro da França para preservar línguas regionais depois de muitos anos de negligência.Ha habido un movimiento creciente dentro de Francia para preservar las lenguas regionales después de muchos años de descuido.
129Entretanto a preocupação francesa em relação à sobrevivência de línguas como o Bretão e o Corso aparentemente não se extende às línguas que correm perigo em regiões francesas ultramarinas.” Leitor da Rue 89, Sylvius:Sin embargo, la preocupación francesa acerca de la supervivencia de lenguas como el bretón o el corso no se extiende aparentemente a lenguas en peligro en de los departamentos franceses de ultramar.
130“la guyane est une region francaise au meme titre que la bretagne - 6 langues amazoniennes (sur la quinzaine de langues locales parlees dans cette region )mais les amerindiens sont isoles peu nombreux et non belliqueux…n'y a t il pas egalite et fraternite dans la doctrine francaise?pardon ca ne doit pas etre vrai pour les departements et territoires d'outre mer ! alors si on vt preserver les langues especes coutumes et peuples , pourquoi laisser tomber les ultra marins” “A Guiana Francesa é uma região da França no mesmo sentido em que a Britânia é [com] 6 línguas amazônicas (em adição a cerca de 50 línguas locais faladas nessa região) pois os Ameríndios estão isolados, poucos e pacíficos… existe alguma irmandade na doutrina francesa?
131…se vamos preservar tipos de línguas, costumes, e povos, por que esquecer as [regiões ultramarinas]”
132Um leitor anônimo concorda: “C'est vrai.Un lector de Rue 89, Sylvius:
133Mais il se trouve que l'histoire…a fait que quelques langues “amazoniennes” doivent également être considérées comme minoritaires et menacées en France : les langues amérindiennes parlées en Guyane française, passablement oubliées elles aussi.
134Le basque (qui a une presse, des médias audio-visuels, une édition, un enseignement de la maternelle à l'Université…) à côté pourrait faire figure de langue dominante…” “É verdade: que a História fez com que algumas línguas “Amazônicas” devam ser igualmente consideradas como línguas minoritárias em risco na França: as línguas Ameríndias faladas na Guiana Francesa, também são razoavelmente esquecidas.La Guayana Francesa es una región de Francia en el mismo sentido que Bretaña, con seis lenguas de la Amazonia (además de 50 lenguas locales más que se hablan en esa región) pues los amerindios están aislados, son pocos y son pacíficos… No hay hermandad en la doctrina francesa?
135Basco (que tem imprensa, mídia audio-visual, uma casa de publicação, é ensinada nas universidades) deveria ser considerada uma língua dominante em comparação…”Si se va a luchar por preservar todos los tipos de lengua, costrumbres y culturas ¿por qué olvidar los departamentos de ultramar?
136Madagascar: Um ataque à língua Malagasi?Un lector anónimo está de acuerdo:
137Na França, políticas governamentais promovendo o Francês como língua oficial fez a maior parte dos estragos às línguas regionais há muito tempo atrás, fazendo do debate mais abstrato.
138O autor do Global Voices Mialy Andriamananjara escreve como em Madagascar, assim como no resto da África, políticas estão sendo feitas podendo, a longo prazo, pôr em risco a saúde das línguas não-Européias.
139O Governo Malagasi decidiu que não vai mais divulgar apresentações oficiais ou disseminar artigos oficiais em nenhum jornal que circular no mínimo 10.000 unidades por dia, e que não publique em no mínimo duas das três línguas oficiais (Malagasi, Francês, Inglês).Es verdad: este asunto se ha tratado en un modo en el que sería lógico que algunas lenguas “amazónicas” sean igualmente consideradas como lenguas minoritarias en peligro para Francia. Los idiomas amerindios hablados en la Guinea francesa también están siendo notablemente olvidados.
140Jentilisa vê nessa política uma oportunidade perdida do Governo Malagasi apoiar os jornais em Malagasi[Mg], e pior, uma intenção declarada do Governo em eliminar a língua Malagasi.El vasco (que tiene una casa editorial, prensa, medios audiovisuales y es enseñado en la universidad) podría ser considerado un idioma dominante en comparación. Madagascar: ¿Un asalto al idioma malgache?
141“Dia ny fanjakana eritreretina mba hanampy ireo gazety teny malagasy ireo indray ity no vao maika mampivoitra izany fomba fisainana manao valalan'amboa ny teny malagasy izany.En Francia, las políticas gubernamentales que promueven el francés como lengua oficial hicieron la mayor parte del daño a las lenguas regionales hace mucho tiempo. Allí el debate es más abstracto.
142Nantenaina hanery ny hafa aza izy mba ho ny gazety mpiteny malagasy ihany no amoahana izay tian'ny fanjakana avoaka izay, zavatra aloa vola manko izany mba ho fanohanana ilay teny malagasy, nefa dia nivandravandra fotsiny aho sisa.El autor de Global Voices Mialy Andriamananjara escribe acerca de cómo en Madagascar, así como en muchas partes de África, las políticas se están aplicando de un modo tal que pudieran afectar el bienestar de los idiomas no europeos a largo plazo.
143Farafaharatsiny mba ho ohatra halain'ny rehetra tahaka nefa dia nanara-driandrano tahaka ny deba rehetra ihany.” “O governo que se esperava apoiar esses jornais em Malagasi está agora reenforçando essa mentalidade de ostracizar a língua Malagasi, tratando-a como uma enteada.El gobierno malagache ha decidido que no publicitará más asuntos oficiales o divulgará artículos oficiales en ningún periódico que tenga menos de 10,000 ejemplares al día y que no publique en por lo menos dos de las lenguas oficiales (malagache, francés o inglés).
144Esperava-se que eles forçassem a publicação de apresentações oficiais e ofertas em jornais somente em Malagasi, pois essas propagandas oficiais financiaria o apoio a língua Malagasi, mas apenas fiquei estarrecido. Ao menos haveria um exemplo a ser seguido, mas agora eles estão apenas seguindo a corrente.”Jentilisa ve en esta política una oportunidad perdida para que el gobierno malagache apoye a los periódicos publicados en su lengua, y peor, la intención expresa del gobierno de eliminar la lengua malagache.
145Rajiosy[Fr], um novo blogueiro Malagasi, está menos pessimista. “Dia hoy aho hoe : tsy mila tsotsofina akory anie ny teny malagasy fa “velona sy mahery” arak'ilay hiram-piangonana iny e.El gobierno que se esperaba apoyara estos periódicos escritos en malagache está reforzando ahora esta mentalidad de ostracismo al idioma malagache, tratándolo como a un hijastro.
146Ny isan'ny mpiteny azy andavan'andro fotsiny dia ampy haha-mafy aina azy : 17 tapitrisa mahery be izao tsy manana eritreritra ny hiova fiteny ! Ho anay mipetraka aty an-dafin-dranomasina aloha dia mahatsapa tsara izahay rehefa sendra tody any an-tanindrazana iny fa miaina ny teny malagasy.Se esperaba que reforzara que la publicación de las notas oficiales y sus avisos se hicieran sólo en los periódicos escritos en la lengua malagache, dado que esos avisos apoyarían económicamente la lengua malagache; pero me dejan sorprendido.
147Koa aza dia kivy ambony ihany rey olona : ny mpitondra fanjakana mbamin'ny didim-panjakana mandalo ihany fa ny fiteny malagasy mbola ho lava velona !”Al menos han podido dar el ejemplo para que todos sigamos la misma línea, pero tan sólo siguen la corriente.
148“Digo: a língua Malagasi não precisa de ajuda, porque está “viva e forte” como alguns hinos protestantes diriam.Rajiosy, un nuevo blogger malagache, es menos pesimista:
149O número de falantes é o suficiente para fortalecê-la : 17 milhões de pessoas que não têm nenhuma intenção de trocar de língua!Así que digo: la lengua malagache no necesita ayuda alguna, porque está “fuerte y viva” como un diría un himno protestante.
150Aqueles de nós que moramos longe sentimos quando voltamos para casa que a língua Malagasi está viva. Por isso, não se desesperem pessoal: líderes governamentais e leis passam enquanto a língua Malagasi vive muito!”El número total de hablantes es suficiente para fortalecerlo: ¡17 millones de personas que no tienen la menor intención de cambiar de idioma!
151(Texto original de Jennifer Brea) O artigo acima é uma tradução de um artigo original publicado no Global Voices Online.Aquellos de nosotros que habitan en el exterior sienten, cuando regresan, que la lengua malagache está viva.
152Esta tradução foi feita por um dos voluntários da equipe de tradução do Global Voices em Português, com o objetivo de divulgar diferentes vozes, diferentes pontos de vista.Así que no desesperes pueblo: ¡los líderes del gobierno y las leyes pasan, pero la lengua malagache tendrá larga vida!
153Se você quiser ser um voluntário traduzindo textos para o GV em Português, clique aqui.Escrito por Jennifer Brea. Email
154Se quiser participar traduzindo textos para outras línguas, clique aqui.Escrito porJennifer Brea Traducido por Laura Vidal@Lenguaraz