# | aym | ell |
---|
1 | Inas jan yatkstati —ukampirus kastillan arx yattawa, ukakipkarakiw árabe arx yattaxa | Εν αγνοία σας, όταν μιλάτε ισπανικά, μιλάτε και λίγα αραβικά |
2 | La Alhambra en Granada, España, fue construida por los moros que hablaban árabe en el siglo XIII, cuando gobernaban en partes de la Península Ibérica. | Το φρούριο Αλάμπρα στη Γρανάδα της Ισπανίας χτίστηκε από τους αραβόφωνους Μαυριτανούς το 13ο αιώνα, όταν κατείχαν τμήματα της Ιβηρικής Χερσονήσου. |
3 | Foto de Jeanne Menj (CC BY-ND 2.0). | Φωτογραφία: Jeanne Menj. CC BY-ND 2.0 |
4 | Aka qillaqatax Joy Diaz ukat The World ukatakiwa, PRI.org ukan 15 uru taypi sata phaxsin 2015 maran uñstawayi, ukax uñt'ayañatakiwa. | Αυτό το άρθρο και ραδιοφωνική εκπομπή από την Joy Diaz για το The World που εμφανίστηκε αρχικά στο PRI.org στις 15 Οκτωβρίου 2015 αναδημοσιεύεται εδώ βάσει συμφωνίας ανταλλαγής περιεχομένου. |
5 | Rihab Massif, Líbano markata, pri iskularanx imillqallujan Austin markan yatichiripänwa. | H Rihab Massif, με καταγωγή από τον Λίβανο, ήταν η δασκάλα της κόρης μου στο νηπιαγωγείο στο Όστιν. |
6 | Jisk'atxa, Kamil imillqallujaxa jilpach kastillanunaw parlänxa. | Όταν ήταν μικρή, η κόρη μου, Camila, μιλούσε κυρίως ισπανικά. |
7 | Massif jupax amtiw kunjamatix mä urux kamilax jan mä inklisan ars amtañ atkän ukax llakitäna. | Και η Massif θυμάται μια μέρα που η Camila ήταν εκνευρισμένη, επειδή δεν μπορούσε να θυμηθεί ούτε μια λέξη στα αγγλικά. |
8 | Listen to this story on PRI.org » | Listen to this story on PRI.org » |
9 | “ camis” ukatw arxayt'itu sasinw Massif jupax arst'i. | “Μου έλεγε για το camis της”, λέει η Massif. |
10 | “Ukat najax ‘¡ay! yaqhip arunakax niya árabe arunakamp kipkakjamawa', sasinw sarakta. | Camisa είναι στα ισπανικά το πουκάμισο και η Massif το κατάλαβε απόλυτα, καθώς camis σημαίνει ακριβώς το ίδιο στα αραβικά. |
11 | Qawqhas uñjañatakixa, Massif jupamp nayampix mä luräw lurapta. | “Κι εγώ αναφώνησα ‘Α! Υπάρχουν λέξεις με αραβική ρίζα”, είπε. |
12 | Nayax mä ar kastillanun satäna, jupax ukx árabe arun säna. | Για να δούμε πόσες, κάναμε μια άσκηση με την Massif. Έλεγα μια λέξη στα ισπανικά κι εκείνη την έλεγε στα αραβικά. |
13 | “¿Aceite?” | “Aceite?” |
14 | “Nänakax ceit” sapxtwa sasinw Massif jupax arst'i. | “To λάδι το λέμε ceit”, είπε η Massif. |
15 | “¿Guitarra?” | “Guitarra?” |
16 | “Nänakax guitar” sapxtwa. | “Εμείς τη λέμε guitar.” |
17 | Jichhax ukham amuyasaxa, ukjan akjanx árabe ars ist'kirists ukhamawa. | Τώρα που το ξέρω, μου φαίνεται ότι ακούω αραβικές λέξεις παντού. |
18 | Uñañcht'añatakixa, ganador del Grammy Latino jupan jayllt'äwipanx akham amut'snaxa. | Πάρε για παράδειγμα ένα από τα αγαπημένα μου τραγούδια από τον βραβευμένο με Latin Grammy Juan Luis Guerra. |
19 | “Inach chuchi jallux jallxatanispa” ukax ch'alqhuntatawa kaphi ukhamarak ujula arunakampi- paypachax árabe arut jutirinakawa. | Το “Ojalá Que Llueva Café” έχει πασπαλιστεί με λέξεις όπως café (καφές) and ojalá (Θεού θέλοντος, καλώς εχόντων των πραγμάτων) - και οι δυο προέρχονται από τα αραβικά. |
20 | Akax salsa Celia Cruz jayllintirin qillqatawa, ¡Azúcar!,ukax árabe arut jutirirakiwa. | Ή δες τη φράση σήμα-κατατεθέν της τραγουδίστρια της σάλσα Celia Cruz: ¡Azucar!, που σημαίνει ζάχαρη και βασίζεται πάλι σε μια αραβική λέξη. |
21 | Lingüista Víctor Solís Barcelona, jach'a yatiqañ utan España markan yatiqirix siwa, ispan arst'asirinakan arupax muriska ukan ch'allqhuntatawa. | Ο γλωσσολόγος Victor Solis Parejo από το Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης στην Ισπανία αναφέρει ότι κομμάτι της γλώσσας που χρησιμοποιούν οι ισπανόφωνοι προέρχεται από την κληρονομιά που άφησε η επιρροή των Μαυριτανών. |
22 | “Moros” uka sutimpiw khä árabe del norte de África arst'asirinakar uñacht'asi, jupanakax uka ch'axwawin atipjapxatayna, kawkhawjatix España markan siglo VIII ukana. | Ο όρος αυτός αναφέρεται σε ομάδες αραβόφωνων από τη Βόρειο Αφρική, που εισέβαλαν τον 8ο αιώνα στην περιοχή που αργότερα θα γινόταν γνωστή ως Ισπανία. |
23 | Ukanakan katkatayäwipax 700 maraxataynawa ukax jichhürkamaw uñjasi. | Η επιρροή τους κράτησε περίπου 700 χρόνια και είναι ορατή ακόμα και σήμερα. |
24 | “Kunawsatix sur de España [chiq] sarkta. | “Ειδικά αν ταξιδεύετε στο νότιο κομμάτι της Ισπανίας. |
25 | Mérida markax khawkhantï nayax yurkt ukanx Alcazaba Árabe, ukaw utj sapxituwa. | Για παράδειγμα, στη Μέριδα, στη γενέτειρά μου, έχουμε το Alcazaba Arabe, ένα αραβικό φρούριο”, λέει ο Parejo. |
26 | Ukampirus islamica ukat árabe ukanakaw arunx jikxatasma”. Uka prisinsiyax khä Amirikarx ispañulanakamp saratäna. | “Συνεπώς, βλέπεις τις πόλεις του σήμερα, αλλά μπορείς να δεις και την ισλαμική αυτή παρουσία, την αραβική αυτή παρουσία και στη γλώσσα”. |
27 | 4,000 arunakax kastillanun árabe arump ch'allqhuntatakasp ukhamaw amuyasi. | Και φυσικά, η παρουσία αυτή ταξίδεψε και στη Λατινική και Νότια Αμερική παρέα με τους Ισπανούς. |
28 | Ukhamapanaw María Gutiérrez mijikanaxa, trabajadora humanitaria con una entidad sin fines de lucro en Jordania, jupax mä liwritqallu kawkhar sarataparjamas apasi. | Περίπου 4.000 ισπανικές λέξεις πιστεύεται ότι προέρχονται απευθείας από την αραβική γλώσσα. Γι' αυτό η Maria Gutierrez, μια Μεξικανή εθελόντρια σε μια μη κερδοσκοπική οργάνωση στην Ιορδανία, λέει πως κουβαλά μαζί της ένα μικρό σημειωματάριο, όπου πηγαίνει. |
29 | “¡jisa! | “Ναι! |
30 | Uka arunak arktañaruw tiraskata. | Προσπαθώ να εντοπίσω όλες αυτές τις λέξεις. |
31 | ‘¡mä arumpispa !' sañjamawa. | Σαν να με ακούω: “Άλλη μία!”. |
32 | Sapürux mä ars jikipuntwa, ukat ‘hay, ¡ ukax kastillanun pachpakirakisä! ukay ‘kastillan kikiparakisä” sasaw sista,siwa. | Καθημερινά θα βρω τουλάχιστον μια λέξη: “Α, είναι ακριβώς η ίδια στα ισπανικά! ή “Μοιάζει πολύ με τα ισπανικά”, αναφέρει η ίδια. |
33 | Janiras ukjat Gutiérrez jupax k'atak uka ar katthapini, ukax wali askiniw umanitäriyu irnqäwipanxa, ukat jichhaxa, ispanuparlantïtapantx thakhix jupatakix jasakiniwa. | Το συντομότερο που θα τελειοποιήσει τη γλώσσα η Gutierrez, τόσο το καλύτερο για το εθελοντικό της έργο. Κι αυτή τη στιγμή, το ότι μιλάει ισπανικά της δίνει μια παράκαμψη για τον τελικό στόχο. |
34 | Ukhamakipanxa, ¿ aka ispañulamp arawimp mayxachäwix kunatx istatu unitinsinakarx impurtaspaxa? Ukhamaspaw kunjamakitixa, Estados Unidos markan pä aru wali arusitanakax inklisamp kastillanumpiwa. | Γιατί όμως η μείξη αυτή των ισπανικών και των αραβικών να ενδιαφέρει τους Αμερικανούς; Ε, λοιπόν, οι δυο περισσότερο ομιλούμενες γλώσσες στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι τα αγγλικά και τα ισπανικά. |
35 | Ukhamat mäyaqhipanaka, Parijumpachaxa, kamachaspas aka pä arunakampix akat urunakarx, sasaw sikt'asipxi. | Οπότε, απορείς τι θα μπορούσε να γίνει με τις γλώσσες αυτές στο πέρασμα του χρόνου. |
36 | “Arunakax jakaskiwa”, sasinw arst'i. | “Οι γλώσσες είναι ζωντανές”, αναφέρει ο Parejo. |
37 | Arunakax ataptasipxi ukhamarak arunakax mayt'asipxi maynit maynikama, juk'ampirus kikipapki ukjaxa. | Οι γλώσσες προσαρμόζονται και αλληλοδανείζονται λέξεις, ειδικά όσες βρίσκονται σε εγγύτητα. |
38 | “Amtasisktwa kunawsatix Texas markar purinkta”, ukjax “ mä manq'añ utaruw warmijamp sarta ukanx manq'a luqtirix inklis arst'asirinwa, akham sikt'apxitu ¿manqhïxant manq'añ munapta ukay patio ukaruch sarañ munapta? | “Ακόμα θυμάμαι όταν πρωτοήρθα στο Τέξας”, λέει ο Parejo. “Πήγα σε ένα εστιατόριο με τη σύζυγό μου και ο σερβιτόρος μας ρώτησε ‘Θέλετε να δειπνήσετε εντός ή έξω στο patio; Δεν είχα ξανακούσει τη λέξη αυτή στα αγγλικά”. |
39 | Sasa, janipuniw patio aru inklisan ist'irikti. | |
40 | Sasaw Parijux si. | Patio είναι ισπανική λέξη. |
41 | Patio arux español aruwa. Katkatäwix utjchi ñä “spanglish” sawkäwjamaxa, umuyt'apxam estadounidenses jupanakax akat 100 jan ukax 200 mararux arsxapxaniwa, waranq waranq hispanoparlantes uñt'ataw Estados Unidos markar utajaw sapxani. | Αν η επιρροή υφίσταται σε σημείο που να αστειευόμαστε για τα “Ισπαγγλικά”, φανταστείτε τι γλώσσα θα μιλάνε οι κάτοικοι της Αμερικής σε 100 ή 200 χρόνια, ας πούμε, όταν δεκάδες εκατομμύρια ισπανόφωνοι θα αποκαλούν πατρίδα τις Ηνωμένες Πολιτείες. |