# | aym | por |
---|
1 | Voces Bolivianas: Jutir Wayna Altu Pata Marka | Voces Bolivianas: O futuro da jovem cidade de El Alto |
2 | Jaqi Aru tamachäwit bloggerunakax Internet taypin machaq utt'ayat (medios digitales) sutin tuqinwa Aymara aru uñt'ayapxi, Jutir wayna Altu marka” sutinchatwa mä meme w ww Mayachäw taypinkirinakax U.P.E.A. Altu pata Jach'a Yatiqañ Utankirinakaruw yanap mayipxäna Altu pata markat amuyunakap uñt'ayapxañapataki. | Blogueiros da comunidade virtual Jaqi Aru, que tem difundido a língua aimará na internet a partir da criação de conteúdo de mídias digitais, deram início ao meme “La Ciudad del Alto y del futuro” (A Cidade do Alto e do futuro). Os membros dessa comunidade solicitaram a participação de estudantes da Universidade Pública de El Alto, para que contribuíssem com pensamentos sobre a cidade. |
3 | Altu markax jach'a markaw La Paz markatxa, niya 900.000 jaqiniwa. | El Alto é um grande subúrbio da cidade de La Paz, com população estimada de 900,000 residentes. |
4 | La Paz markat 1985ni maran jithqtawayk ujatx jiltasiwaykakiwa, ukatx jichhakiw 25ni mara phuqhawip amtasiwayi. | Seu crescimento é constante desde a emancipação do município de La Paz, em 1985, e recentemente comemorou seu 25º aniversário. |
5 | Nahir Nina Cerezo sutiniw qilqi: | Nahir Nina Cerezo escreve [es]: |
6 | | Hoje, El Alto apresenta uma nova face e imagem, é conhecida como a cidade mais jovem da Bolívia, e em sua estrutura se pode observar um repentino progresso e amplo crescimento populacional. |
7 | Jichhurux Altu markax jach'a uñnaqawa uñt'ayi Qullasunx (Bolivia) wayna marka sat uñt'atawa, laqa jiltawiw uñjsi. Uraqpachanx wali jach'a muspakay markawa, apachitanakani, qullunakani, llanuranakani ukhamatapata, kayupanxa, Illimani, Illampu, Huayana Potosí, Chacaltaya, Mururata janq'u khunu qullunakaw jikjatasi. | É a cidade mais alta do mundo, admirável por sua extensa planície e uma vista bonita do entorno, de montanhas, morros e planícies que se encontram aos pés dos picos de Illimani, Illampu, Huayna Potosí, Chacaltaya e Mururata, decorados de branco resplandecente. |
8 | Altu pata markarux pata tuqin qamasir jil kullakanakaw purt'anipxi, uksan qamasirinakax aski irnaqäwi, yatichäwi jikjatañ thaqhapxi. | El Alto atrai muitos migrantes procedentes do altiplano boliviano, a procurar melhores empregos e oportunidades para estudo. |
9 | Javier Zepita Quispe jilax patat jutir irnaqirinakatwa qilqi: | Javier Zepita Quispe escreve [es] sobre esses trabalhadores migrantes: |
10 | En esta ciudad se puede ver migrantes de todo lugar por ejemplo: Personas humilde , pobres de bajo recurso pero trabajadores , porque ellos migran de los distintos pueblos es por eso que la ciudad del alto se considera gente luchadora y trabajadora. | Nesta cidade, pode-se ver migrantes de todo lugar, por exemplo: pessoas humildes, pobres de recurso escasso, mas trabalhadores; porque migraram de comunidades diferentes, El Alto se considera feita de gente batalhadora e trabalhadora. |
11 | En esta ciudad tan plano y grande , además frió y viento existe en los cerro enormes como el Wayna Potosí y el Illimani que casi cubre toda la ciudad con un manto blanco en donde atrae turista de todo el mundo para poder observar las casas que deslindan de los cerro y hoteles parques hermoso prueba de eso se puede ver en las calles que nosotros caminamos todos los días. | Uma cidade plana e tão grande, além de ter frio e vento, tem cadeias de montanhas como a Wayna Potosí e Illimani, que cobre quase toda a cidade com um véu branco que atrai turistas do mundo inteiro para ver as casas na encosta das montanhas, hotéis e belos parques. Prova disso se pode ver nas ruas onde caminhamos diariamente. |
12 | Aka markanxa, taqi tuqit jutirinakaruw uñjasispa, jisnawa: Lllamp'u chuyman jaqinaka, pisinkirinaka, ukampirus wali irnaqt'irinaka, jupanakax jupanakx may may markatwa jutapxi; ukatwa Altu markax ch'axwiri, irnaqir jaqinakaniw sas uñt'ayasi. | Montanha com neve - El Alto, La Paz. Imagem via flickr, do usuário Szymon Kochański. |
13 | Nely Limachi Cocarico kullakax markatakix jach'a yäqawinakaniwa (esperanzas): | CC BY-NC-ND Nely Limachi Cocarico tem grandes esperanças [es] para a cidade: |
14 | Jutirinx Altux” wali jach'a markaniwa, kunalaykuti wali jach'a, walja jaqini markawa. | No futuro, “El Alto” será uma cidade enorme, porque é uma cidade grande e de muita gente. |
15 | Jaqinakax ch'amapampix kunaymaninwa turkapxaspa. | Com o esforço que as pessoas têm, muitas coisas vão mudar. |
16 | Jisnawa:utanakapas machaq uñstirispawa (modernas) yatiqañ uta, jach'a yatiqañ utaw utjani, machaq qullayasiñ utanaka, callinakapas q'uma llusq'achataniwa. | Por exemplo: as casas serão mais modernas, haverá escolas, colégios, universidades, hospitais modernos; ruas e avenidas serão calçamentadas ou asfaltadas e serão limpas. |
17 | Ukampinsa, Ramón Salazar Luna jilax jutir urutwa uñt'ayi, markapanx walja jan walt'awiw utji ukawa uñji: | Porém, Román Salazar Luna é cético com o futuro [es] e ressalta que o povo ainda enfrenta muitos problemas: |
18 | Munat tata autoridadanaka, kunjamrak (Futuru de Boliviaw) aka markax sas lup'taspasti. | Queridos senhores, como poder pensar que esta cidade é o futuro da Bolívia? |
19 | Sapuruw aka markan jan walt'awipx uñjtana, jaqinakax mä qawqha qulq jikjatañatakix ch'am ch'irwsusipxi, callin sarnaqirinakampis arch'ukjasisa. | Se diariamente vemos na área central desta cidade pessoas forçando suas costas para conseguir alguns trocados, agarrando-se aos pés dos pedestres nas ruas. |
20 | | E não esqueçamos dos que retornam às suas casas de madrugada, junto ao sol que desponta, para rapidamente se alimentar e continuar com a vida cotidiana, trabalhando como formigas operárias. |
21 | Janirak armañäniti wali willjtat aljasirinakata ukat alwpach utanakapar kut'asin yaqha lurawinakamp k'isirmitanakjam irnaqasa. | Além disso, muitas vezes as festas levam à bebedeira, então o que dizer das crianças e dos jovens? |
22 | Janiw akakikiti, phunchhäwinaka, machañanakaw uñjasi, ukatst kunarakipacha jisk'a wawanakampin waynanakampinsti, janit ukanakx yatiqapkpachä; suma amuyt'añ sipanx uñjsnaw jupanakax jan wali saräw jakäwinx yatiqapxi. | Por acaso eles não estão expostos a aprender essas práticas? Pois se analisarmos essa questão com delicadeza, veremos que eles estão realmente expostos a adquirir as condutas maliciosas da vida. |
23 | Ukatst kunatrak yaqhipanakax Bolivia markanx wawanakax jutir pachan irpirinakapxiw sapxisti?. | Então por que alguns pregam que as crianças são o futuro desta cidade e da Bolívia? |