# | ell | mkd |
---|
1 | Γαλλόφωνες χώρες: Παγκόσμια Ημέρα Μητρικής Γλώσσας | Меѓународен ден на мајчиниот јазик во франкофонските земји |
2 | Το παρόν άρθρο γράφτηκε από κοινού από τους: Samy Boutayeb, Claire Ulrich και Suzanne Lehn. | Оригиналната статија на француски беше напишана заеднички од страна на Сами Бутајеб, Клер Улрик, и Сузан Лен. |
3 | Στις 21 Φεβρουαρίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα Μητρικής Γλώσσας. | Меѓународниот ден на мајчиниот јазик беше прославен ширум светот на 21 февруари, 2012. |
4 | Γιορτή αρκετά θεσμική και τυπική, μας επιτρέπει να ανακαλύψουμε γλώσσες και προσπάθειες που γίνονται για τη διατήρησή τους. | [Забелешка: оригиналната статија на француски беше објавена на 21 февруари] Станува збор за официјално признат фестивал или прослава која ги изложува јазиците и напорите кои се направени за тие да се зачуваат. |
5 | Λιγότερο γνωστό είναι πως οι Bengalis, μετέπειτα Μπανγκλαντές, δημιούργησαν την ημέρα αυτή [en] λόγω πατριωτισμού: | Факт за кој малку се знае е дека прославата за Денот на мајчиниот јазик потекнала од Бангладеш како оддавање почит на патриотски чин: |
6 | Η ημερομηνία της 21ης Φεβρουαρίου επελέγη για την Παγκόσμια Ημέρα Μητρικής Γλώσσας, με σκοπό να τιμηθούν οι μάρτυρες που θυσίασαν τη ζωή τους υπερασπιζόμενοι την αξιοπρέπεια της μητρικής τους γλώσσας, της Μπενγκάλι, την ίδια αυτή ημέρα το 1952. | Датумот, 21 февруари, беше избран за Меѓународен ден на мајчиниот јазик како сеќавање на мачениците кои ги жртвувале нивните животи за да го задржат достоинството на нивниот мајчин јазик Бангла, на истиот овој ден во 1952-та. |
7 | Υπήρξε ένα από τα σπάνια παραδείγματα στην ιστορία, όπου κάποια άτομα έδωσαν άφοβα τη ζωή τους για την αγάπη τους για τη μητρική τους γλώσσα. | Ова беше еден од ретките примери во светската историја каде луѓето бестрашно ги давале своите животи за доброто на нивниот мајчин јазик. |
8 | Η 21η Φεβρουαρίου είναι ημέρα αργίας στο Μπανγκλαντές, ενώ γιορτάζεται και σε άλλα μέρη στον κόσμο, χωρίς να τηρείται η αργία. | Дваесет и први февруари е празник во Бангладеш, иако се прославува глобално, тој не е официјален празник на ниедно друго место во светот. |
9 | Η ημέρα αυτή ανακηρύχθηκε Παγκόσμια Ημέρα από την ΟΥΝΕΣΚΟ το 1999. | Овој ден беше прогласен за Меѓународен ден од страна на УНЕСКО во 1999-та. |
10 | Η περίσταση αυτή έχει τόσο μεγάλη σημασία, που παρακίνησε έναν από κοινού εορτασμό στη συνοριογραμμή [en], προς άμβλυνση των τεταμένων σχέσεων μεταξύ Ινδίας και Μπανγκλαντές από τον Απελευθερωτικό Πόλεμο του 1971 [fr]. | Оваа прилика е толку значајна во регионот што поттикнала заедничка прослава на границата на Индија и Бангладеш за да се зацврстат меѓусебните врски помеѓу двете држави. |
11 | Ινδία και Μπανγκλαντές θα γιορτάσουν από κοινού την Παγκόσμια Ημέρα της Μητρικής Γλώσσας στην ουδέτερη ζώνη μεταξύ των συνόρων τους, σε μια πρωτοβουλία για την ενθάρρυνση των σχέσεων μεταξύ των δυο λαών. | Индија и Бангладеш заеднички ќе го прослават Меѓународниот ден на мајчиниот јазик во тампон зоната покрај нивната граница, како иницијатива за да се охрабрат индивидуалните односи помеѓу двете нации. |
12 | Αφρική: η αναβίωση των αφρικανικών γλωσσών | Африка: подемот на африканските јазици |
13 | Θέμα φέτος της Παγκόσμιας αυτής Ημέρας είναι η εισαγωγή των μητρικών γλωσσών στη σχολική εκπαίδευση. | Темата на овогодинешниот Ден е претставувањето на мајчиниот јазик во училишната настава. |
14 | Στη γαλλόφωνη Αφρική, όπως εξάλλου με την αναβίωση τοπικών ταυτοτήτων και κουλτουρών, παρατηρείται μια ανάκαμψη και ενίσχυση των αφρικανικών γλωσσών. | Со повторното будење на локалните идентитети и култури во франкофона Африка и на други места, може да се забележи оживување и обновен обид да се промовираат африканските јазици. |
15 | Στην Ακτή Ελεφαντοστού, η δράση της Ακαδημίας Μητρικών Γλωσσών της χώρας οδήγησε σε ένα νομοσχέδιο [fr] για τη διδασκαλία των μητρικών γλωσσών. | На Брегот на Слоновата коска, акцијата на нивната Академија за мајчини јазици резултираше со подготовка на декрет, кој што се однесува на наставата на мајчините јазици. |
16 | Στο νησί του Μαυρίκιου, κοινωνικοί λειτουργοί περιγράφουν [fr] τις ελπίδες και τις ανησυχίες τους σχετικά με τον αντίκτυπο των προαιρετικών μαθημάτων κρεολικής γλώσσας στην μακροπρόθεσμη επιτυχία και την ολοκληρωμένη ανάπτυξη των παιδιών. | На островот Маурициус, социјалните работници ги опишуваат нивните надежи и грижи за влијанието на изборните курсеви по креолски јазик врз долгорочниот успех и фундаменталниот развој на децата: |
17 | Η εκμάθηση της κρεολικής εμποδίζει έτσι τη ζημιά που μπορεί να προκληθεί σε ένα παιδί που του αρνούνται τη μητρική του γλώσσα…Οι παρενέργειες αυτές είναι γνωστές: χαμηλή αυτοεκτίμηση, και αρνητική επίδραση στην εκμάθηση άλλων ξένων γλωσσών. | Претставувањето на креолот ја спречува потенцијалната штета која што може да му биде нанесена на дете со негирањето на неговиот или нејзиниот мајчин јазик. Овие влијанија се добро познати: губење на самопочитта, како и негативно влијание во изучувањето на други јазици. |
18 | Στη Γουινέα, ο συντάκτης του Global Voices Abdoulaye Bah σημείωνε στο προσωπικό του blog Konakry Express [fr]: | Во Гвинеја, авторот на Глобал Војсис Абдулаје Бах, на неговиот личен блог Конакри Експрес пишува: |
19 | Τις τελευταίες μέρες, φημολογούνταν ότι η κυβέρνηση του Προέδρου Condé θα εισήγαγε σύντομα τη διδασκαλία των εθνικών γλωσσών στο εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας. | Во последно време беа ширени гласини дека владата на Претседателот Condé набрзо ќе ги претстави насоките за националните јазици во образовниот систем на нашата држава. |
20 | Είναι πολύ περίεργο πως σ' ολόκληρο τον κόσμο, δεν υπάρχει τίποτα νεότερο για αυτή την πρωτοβουλία. | Ова е прилично чудно бидејќи ширум светот во поглед на таа иницијатива нема ништо ново. |
21 | Στις 25 Απριλίου όμως (2011), έλαβα ένα μήνυμα φίλης που μου έλεγε: | Но, на 25 април, примив порака од пријател, која вели: |
22 | “Έχει υπογραφεί διάταγμα για τη δημιουργία Υπουργείου Παιδείας και Εθνικών Γλωσσών.” | „Само што беше потпишана одлука за формирање на Министерство за национални јазици и писменост. “ |
23 | Το Διαδίκτυο στην υπηρεσία των γλωσσών προς εξαφάνιση | Интернетот во служба на загрозените јазици |
24 | Το Διαδίκτυο, ωστόσο, είναι ο τόπος όπου αναπτύσσονται οι σπάνιες μητρικές γλώσσες, προς εξαφάνιση ή υποεκπροσωπούμενες, καθώς δεν υπάρχουν προσαρμοσμένες ρυθμίσεις πληκτρολογίου στη γραφή τους. | Интернетот е местото каде што напредуваат мајчините јазици кои што се ретки, загрозени или малку користени како последица на недостигот на компјутерски тастатури приспособени на нивната калиграфија. |
25 | Για παράδειγμα, το πρόγραμμα “Enduring voices” [en] του αμερικανικού National Geographic Society έχει να κάνει με “προφορικά λεξικά”, | На пример, проектот „Истрајни гласови“ отпочнат од страна на Националното географско друштво во Америка, коешто поставува „говорни речници“ онлајн: |
26 | που δίνουν τη δυνατότητα σε χρήστες από όλο τον κόσμο να ακούσουν ήχους εκ των λιγότερο γνωστών γλωσσών ομιλίας. | им даваме шанса на слушателите ширум светот да слушнат звуци кои што се меѓу најмалку познатите во човековиот говор. |
27 | Τα λεξικά αυτά φτάνουν τα οχτώ μέχρι σήμερα [en]: Tuvan, Ho, Siletz Dee-Ni, Matukar Panau, Chamacoco, Remo, Muniche και Saura. | Има осум речници досега: Tuvan, Ho, Siletz Dee-Ni, Matukar Panau, Chamacoco, Remo, Muniche и Saura. |
28 | Μια νέα “συμμαχία” γεννιέται μεταξύ των αφρικανικών γλωσσών και της τεχνολογίας μέσω των podcasts. | Благодарение на подкастите се роди нов сојуз помеѓу африканските јазици и технологијата. |
29 | Μέσω αυτών πρόκειται να γεννηθεί στα Apple Stores και σε άλλες ψηφιακές βιβλιοθήκες ηχητικών αρχείων μια πανάρχαια λαϊκή παράδοση, τα παραμύθια. | Преку нив, една многу стара форма на поп-култура, народната приказна, е повторно родена во продавниците Ејпл како и во останатите аудио-библиотеки. |
30 | Όπως για παράδειγμα το παραμύθι στη γλώσσα bambara (του Μάλι) “Ο σκίουρος και το φίδι“, αρχείο ενός εκ των μελών της γαλλόφωνης κοινότητάς μας, ονόματι Boukary. “L”écureuil et le serpent “Conte en langue bambara (mp3) Στα γαλλικά μπορείτε να το ακούσετε εδώ. | На пример, оваа приказна на јазикот Бамбара (од Мали) „L'écureuil et le serpent (Верверичката и змијата)“ снимена од страна на Букари Конат, уште еден член на Франкофонската заедница на Глобал Војсис: |
31 | Άλλα σημάδια μια νέας συμμαχίας των αφρικανικών μητρικών γλωσσών, οι οποίες μέχρι τώρα ελάχιστα έδιναν το παρόν στα πράγματα, την κοινωνία και την τεχνολογία; Η εμφάνιση όλο και συχνότερα εφαρμογών στο iPhone σε αφρικανικές γλώσσες, όπως για παράδειγμα στη γλώσσα Γιορούμπα. | Други знаци на нов сојуз помеѓу технологијата и африканските мајчини јазици, претходно малку вреднувани во бизнисот и во општеството: растечкиот тренд на појава на ајфон апликации напишани на африкански јазици, како на пример на Јоруба. Млади девојки во Бретања, Франција. |
32 | Μικρές Βρετονέζες, χρήστης ghislainedarmor, Flickr (licence CC) | Од ghislainedarmor на Фликр (лиценца Криејтив Комонс) |
33 | Επίσης, στη μητροπολιτική Γαλλία, η επαρχία έδειξε εκ νέου ενδιαφέρον για τις μητρικές της γλώσσες, και φέτος η πόλη Quimper για την περίσταση διεξήγε μια ξενάγηση στα βρετονικά [fr] στα αξιοθέατα της πόλης. | Во метрополата Франција, лингвистичките региони исто така имаат обновен интерес за нивните мајчини јазици, а градот Quimper ја обележа приликата со тура на јазикот Бретон околу селските знаменитости. |
34 | Εξάλλου, η πόλη Parthenay γιορτάζει το τοπικό της ιδίωμα parlanjhe ή αλλιώς langue d'oïl. | Во меѓувреме, градот Партене го прославува „Parlanjhe“, неговиот локален јазик, или langue d'oïl. |
35 | Σημείο των καιρών: το άλμπουμ Bretonne της Γαλλίδας τραγουδίστριας Nolwen Leroy στα βρετονικά, πέρασε το ένα εκατομμύριο πωλήσεις, χωρίς να συνοφρυωθεί κανείς Γάλλος. | Можеби и како обележје на времето, албумот Bretonne на францускиот пејач Нолвен Лерој, испеан на бретонски, беше продаден во повеќе од еден милион примероци, без да предизвика изненадување кај Французите. |
36 | Στις μέρες μας, στην εποχή των μεικτών οικογενειών και γλωσσών, μπορεί κανείς να έχει παραπάνω από μια μητρική γλώσσα, χωρίς καμία ζήλια. | Денес, во ерата на мешани фамилии и јазици можно дури и да се има и повеќе од еден мајчин јазик без да се предизвика љубомора. |
37 | Τόσο το καλύτερο. | И сето тоа оди на подобро. |