# | ell | mkd |
---|
1 | Η Κύπρος στην άβυσσο; | Три можности за Кипар да ја избегне финансиската криза |
2 | Το μικρό νησί της Κύπρου συνεχίζει τη πορεία του ενάντια στη χρεωκοπία. | Малиот остров Кипар ја продолжува трката против банкрот. |
3 | Πράγματι, μετά την ευρωπαϊκή απόφαση φορολόγησης του συνόλου των καταθετών, η μεσογειακή δημοκρατία αντιμετωπίζει μια των κρισιμότερων οικονομικών καταστάσεων. | По европската одлука за оданочување на сите депоненти, медитеранската република се соочува со критична ситуација. |
4 | Έτσι, τρεις εναλλακτικές διαγράφονται για το νησί: η επίτευξη συμφωνίας με την Ευρώπη, η στροφή προς την Ρωσία, ή η πτώχευση και η κατ'επέκταση έξοδος από την ζώνη του ευρώ. | Се појавија 3 можности за островот: да постигне спогодба со Европа, да и се обрати на Русија, или да прогласи банкрот и да ја напушти Еврозоната. |
5 | [ΣτΜ: Στις 25 Μαρτίου επήλθε συμφωνία με την τρόικα για “κούρεμα” 27,5% των καταθέσεων ύψους μεγαλύτερου των 100.000 Ευρώ, κλείσιμο της Λαϊκής Τράπεζας και επανακεφαλαιοποίηση της Τράπεζας Κύπρου, και στις 16 Απριλίου, η γερμανική Βουλή υπερψήφισε το σχέδιο στήριξης.] | Потекло на кризата Оваа криза се појави по значајната загуба на средства на Народната банка на Кипар и Централната банка на Кипар, од планот за реструктуирање на долгот во Грција од март 2012. |
6 | Το πρόβλημα παρουσιάστηκε όταν η Λαϊκή Τράπεζα και η Τράπεζα Κύπρου έχασαν μεγάλο μέρος της περιουσίας τους εξαιτίας του προγράμματος αναδιάρθρωσης του χρέους στην Ελλάδα, το Μάρτιο του 2012. | Потоа, двете кипарски банки се најдоа принудени да побараат обнова на капиталот во главниот град Никозија. Решение за приватниот сектор? |
7 | Οι δύο τράπεζες αναγκάστηκαν λοιπόν να ζητήσουν από τη Λευκωσία μια ανακεφαλαιοποίηση. | Грчките банки се тесно поврзани со Кипар. |
8 | Από τη μεριά τους, οι ελληνικές τράπεζες είναι επίσης στενά δεμένες με την Κύπρο. | Банката за меѓународни порамнувања, проценува дека инвестициите на грчките банки во Кипар се над 12.6 милијарди евра. |
9 | Η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών ή BRI εκτιμά το σύνολο των ελληνο-κυπριακών επενδύσεων στα 12,6 δισ. ευρώ, δηλαδή τίποτα λιγότερο από το 28% του συνόλου των επενδύσεων των κυπριακών τραπεζών. | Овој износ е околу 28% од вкупните инвестиции на кипарските банки. Земајќи ја предвид оваа висока партиципација на грчките банки во кипарскиот приватен сектор, се отстранува можноста за понатамошно учество на приватниот сектор во планот за јакнење на островот. |
10 | Αυτό αποδυναμώνει λοιπόν την δυνατότητα ενός PSI (επέμβαση του ιδιωτικού τομέα) στο νησί. Τα γραφεία της Τράπεζας Κύπρου στην Αγλαντζιά via wikipédia CC-BY-2;0 | Канцелариите на Централната банка на Кипар во Агландјиа, виа Wikipedia CC-BY-2;0 |
11 | Έτσι, αν η Κύπρος βοηθούσε τις τράπεζές της με το ποσό των 7 δισ. ευρώ, που θα αρνούνταν να δώσει η Ευρώπη, από τα 17 που χρωστά συνολικά, τότε, η Ευρώπη θα ήταν υποχρεωμένη να ξαναβοηθήσει την Ελλάδα, θέτοντας σε ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο την μόλις και μετά βίας αποκτημένη σταθερότητα της χώρας. | Па, ако Кипар може да придонесе од своите банки сума од 7 милијарди евра, кои им се одбиени од Европа, од 17 милиони евра кои ги должи, Eвропа ќе биде приморана уште еднаш да и даде на Грција, понатаму ослабувајќи ја земјата. |
12 | Μια νέα επαναδιαπραγμάτευση, ειδικά στο πλαίσιο της τρόϊκα, θα ήταν ριψοκίνδυνη. | Повторни преговори, особено за планот на тројката, би биле ризични. |
13 | Εξάλλου, είναι για το λόγο αυτό που εν μέρει η ελληνική οικονομία θίγεται από τη φορολόγηση των καταθέσεων. | Ова исто така е делумно зошто грчката економија е засегната од данокот на депозити. |
14 | Επιπλέον, το να προγραμματιστεί ένα PSI στη Κύπρο θα μπορούσε να είναι παρακινδυνευμένο για τους επενδυτές. | Понатаму, организирањето на интервенција од приватниот сектор во Кипар може да не биде отпоздравено од инвеститорите. |
15 | Μη ξεχνάμε πως “η ελληνική περίπτωση” θεωρείται μοναδική. | Не треба да се заборави дека „грчкиот случај“ се очекува да остане единствен. |
16 | Ειδάλλως, κι άλλες χώρες που περνούν μια σύνθετη οικονομική κατάσταση όπως η Ισπανία, η Ιταλία, ή η Πορτογαλία θα έμπαιναν στον πειρασμό να καταφύγουν σε μια βοήθεια PSI. | Инаку, би било искушение за другите земји кои сега се соочуваат со комплексна економска ситуација, како што се Шпанија, Италија или Португалија, да побараат помош од приватниот сектор. |
17 | Οι συνέπειες θα ήταν οριστικές. | Последиците од тоа би биле неотповикливи. |
18 | Η χρηματοδότηση των ευπαθών κρατών μέσω της αγοράς θα γινόταν περίπλοκη ή ακόμη και αδύνατη και η αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους των υπόλοιπων κρατών και της ΕΚΤ θα εμφανιζόταν απειλητικά στον ορίζοντα. | За финансискиот пазар ранливите состојби ќе постанат комплексни, дури невозможни, и реструктуирањето на јавниот долг за други земји, и за Европската централна банка, би се наѕирало опасно на хоризонтот. |
19 | Εκ των πραγμάτων, βάζοντας χέρι στις καταθέσεις, η Ευρώπη ελπίζει στη δημιουργία μιας ακόμη “μοναδικής περίπτωσης”. | Всушност, во однос на депозитите, ова е уште еден „уникатен случај“ кој Европа се надева дека ќе го создаде. |
20 | Το κόμμα των σοσιαλοδημοκρατών της γερμανίας, το SPD, θέλει να καταστήσει την Κύπρο ως παράδειγμα, ώστε να σταματήσει η ψήφος υπέρ της ευρωπαϊκής βοήθειας στο ομοσπονδιακό κοινοβούλιο, πράγμα πολύ σημαντικό για την Άνγκελα Μέρκελ. | Социјалдемократската партија на Германија, или СДП, сака да даде пример преку Кипар, со цел да го запре гласањето во корист на европска помош во Бундестагот, кое е клучно за канцеларката Aнгела Меркел. |
21 | Έτσι, χωρίς την υποστήριξη του ομοσπονδιακού κοινοβουλίου, δύσκολα η Κύπρος θα λάβει βοήθεια… Το SDP βλέπει την Κύπρο ως μια αποθήκη χρημάτων που προέρχονται κυρίως από τη ρωσία και μάλιστα υποπτεύεται πως ανήκουν στην “μαφία”. | Па така, помошта за Кипар, веројатно нема да се случи без поддршка на Бундестагот. СДП гледа резерва на пари за кои се забележува дека се од руско потекло, и се сомнева дека припаѓаат на „мафијата“. |
22 | Καθώς το PSI δεν άγγιξε πραγματικά το ρωσικό πορτοφόλι, η ευρωπαϊκή λύση κατευθύνθηκε προς τις καταθέσεις. | Интервенцијата на приватниот сектор не го погоди навистина паричникот на Русија, па така европското решение треба да се фокусира на депозитите. |
23 | Εφόσον η Κύπρος αρνήθηκε να δεχτεί το 10% της αποστράγγισης των καταθέσεων προκειμένου να μην βλάψει το οικονομικό της σύστημα, έπρεπε να διευρυνθεί η βάση της επιβαλλόμενης φορολόγησης με αποτέλεσμα να θιγεί το σύνολο των καταθετών, συμπεριλαμβανομένων των Κυπρίων. | Бидејќи Кипар одби да прифати испуштање на повеќе од 10% од депозитите, за да не ја уништи репутацијата на својот економски систем, беше неопходно да се прошири даночната основа, и да се прошири влијанието врз сите депоненти вклучително и резидентите. |
24 | Όμως αυτό και μόνο θα αρκούσε να ωθήσει τη Κύπρο στην άβυσσο. | Но, ова се уште може да биде доволно за да се бутне Кипар во амбисот. |
25 | Γι'αυτό και αρνήθηκε το ευρωπαϊκό πρόγραμμα. | Тоа е причината зошто го одби европскиот план. |
26 | Έτσι, η Κύπρος βρίσκεται στο εξής αντιμέτωπη με διάφορες δυνατότητες. | Во овој момент, Кипар се соочува со неколку можности. |
27 | Ενώπιον των έντονων συχνά αντιδράσεων στην Ευρώπη και κυρίως στην Κύπρο των τελευταίων ημερών, μερίδα των Ευρωπαίων που παίρνουν αποφάσεις δείχνει πρόθυμη να υποχωρήσει μετανιώνοντας για την επιλογή της. | Земајќи ги предвид реакциите во Европа, а особено во Кипар, во последните денови некои од европските носители на одлуки се чини дека сакаат да се откажат, зажалувајќи ги нивните првични избори. |
28 | Βλέπουμε λοιπόν προσπάθειες να μειωθεί η κυπριακή συμμετοχή στο σχέδιο διάσωσής της. | Гледаме обиди да се намали учеството на Кипар во сопственото извлекување. |
29 | Παρ'όλα αυτά, η Ευρώπη ίσως να μη δεχτεί μια επαναδιαπραγμάτευση. | Сепак, Европа може да не го прифати обидот за повторно преговарање. |
30 | Η διαμάχη για την εξ' ολοκλήρου συμμετοχή του MES (Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας) και η δέσμευση στήριξης με 5,8 δισ. ευρώ, παραμένει. | Дебатата за целосното учество на ЕМС (Европскиот механизам за стабилност), кој контролира 5.8 милијарди евра помош, продолжува. Алијанса со Русија |
31 | Η δεύτερη λύση θα ήταν μια συνεργασία με την Ρωσία. | Второто решение би било Кипар да се здружи со Русија. |
32 | Πράγματι, ο Πούτιν θέλει να υπερασπιστεί τα ρωσικά κεκτημένα στο νησί, ζητώντας ως αντάλλαγμα μεγάλες παραχωρήσεις στο θέμα του φυσικού αερίου, ρωσικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις, ας μη ξεχνάμε την πρόσφατη ανακάλυψη κοιτασμάτων στα ανοιχτά του νησιού. | Навистина, Путин сака да ги заштити руските средства на островот, барајќи за возврат, големи концесии за гас, руски воени олеснувања, да не го споменуваме неодамнешното откритие на нафтени резерви на островот. |
33 | Η Ρωσία θα μπορούσε να εξαγοράσει τις κυπριακές τράπεζες, κυρίως τη Λαϊκή Τράπεζα, τη δεύτερη μεγαλύτερη τράπεζα του νησιού, για ένα ευρώ προκειμένου να εξοικονομήσει 2,5 δισ. με την ανακεφαλαιοποίηση. | Русија може да ги откупи кипарските банки, особено Лаика Банка, втората најголема банка на островот, со цел да зачува 2.5 милијарди евра во обнова на капиталот. |
34 | Η ρωσική στήριξη θα ήταν πιθανά συμπληρωματική προς της ευρωπαϊκή βοήθεια και χωρίς αμφιβολία δεν θα υπήρχε στη πραγματικότητα ρήξη μεταξύ της Κύπρου και της ζώνης ευρώ. | Руската помош веројатно ќе биде комплементарна на европската помош, и несомнено нема да има вистинска пукнатина меѓу Кипар и Еврозоната. |
35 | Από τη μεριά της η Ρωσία, θα κέρδιζε ένα καθόλου ευκαταφρόνητο κύρος στην στρατηγικά σημαντική Κύπρο. | За нејзиниот дел, Русија ќе стекне значително влијание во стратешки важниот Кипар. |
36 | Το νησί θα λειτουργούσε ως εγγυητής των συμφερόντων της Μόσχας στην Ευρώπη αλλά κάτι τέτοιο θα έθετε ίσως προβλήματα στο μέλλον… | Островот ќе ги зачува интересите на Москва во Европа, но ќе ризикува да создаде некакви проблеми во иднина. |
37 | Αλλά η Ρωσία φαίνεται πως δε βιάζεται να πάρει μια απόφαση. | Но, на Русија очигледно не и се брза да донесе одлука. |
38 | Ο Andreï Kostine, διευθυντής της τράπεζας VTB [Vnechtorgbank] ανακοίνωσε στις 21 Μαρτίου πως η τράπεζά του ουδόλως ενδιαφέρεται να αγοράσει τη τραπεζική περιουσία του νησιού: | Андреи Костин, директор на ВТБ Банката (поранешна Внешторгбанк), на 21 март најави дека неговата институција воопшто не е заинтересирана да купи банкарски средства на островот: |
39 | Επί τόπου, υπάρχουν δύο τράπεζες σε κρίσιμη κατάσταση, που χρειάζονται εξυγίανση. | Прво, постојат две банки во критична состојба кои треба да се средат. |
40 | Θα'ταν παράλογο να υποστηρίξουμε πως έχουμε, με αυτά τα δεδομένα, κάποιο όφελος από αυτή την ιστορία. | Би било апсурдно да кажеме дека имаме интерес од тие. |
41 | Το μόνο που μας ενδιαφέρει, είναι να βρούμε το συντομότερο τη δυνατότητα να πραγματοποιούμε τις πληρωμές και να διαχειριζόμαστε τις καταθέσεις των πελατών μας. | Нашиот единствен интерес е да ја повратиме способноста за исплати колку што е можно побрзо, и да ги менаџираме сметките на нашите клиенти. |
42 | Και προσθέτει πως η τράπεζά του θα πρέπει: | Тој додаде дека неговата банка би требало: |
43 | “να σταματήσει τη δραστηριότητά της και να εγκαταλείψει απλά και μόνο την κυπριακή αγορά” σε περίπτωση “που παρθούν αποφάσεις που παραβιάζουν το νόμο και που υπαγορεύονται από τη πολιτική. ”. | целосно да ги прекине своите активности, и едноставно да го остави кипарскиот пазар на „евентуалните“ одлуки кои го прекршуваат законот, диктирани од политиката. Последен излез - Банкрот |
44 | Τέλος, σε περίπτωση που η Ρωσία και η Ευρώπη δεν βοηθήσουν σωστά, η Κύπρος μπορεί να επιλέξει την έσχατη αλλά αναπόφευκτη λύση που είναι η χρεωκοπία. | Конечно, Кипар може да се осврне кон екстремната но неизбежна одлука, доколку Русија и Европа не ја пружат соодветната поддршка - банкрот. |
45 | Η ανακεφαλαιοποίηση θα γινόταν τότε στην Κύπρο μέσω της κεντρικής τράπεζας με έκδοση χρημάτων. | Тогаш, обновата на капиталот во Кипар ќе биде придружен со издавање пари од банките. |
46 | Τουτέστιν, να εγκαταλείψουν τη ζώνη ευρώ, να εγκαταστήσουν αυστηρό έλεγχο στην οικονομική ροή και να μπλοκάρουν τους τρέχοντες τραπεζικούς λογαριασμούς κατά τη περίοδο μετάβασης στην νέα κυπριακή λίρα. | Тоа би значело напуштање на Еврозоната, воспоставување строги контроли на паричниот тек, и блокирање на тековните сметки за време на периодот на конверзија во новата кипарска валута. |
47 | Το νησί θα καταστρέφονταν, και η χρηματοδοτική του πίστωση να έπιανε πάτο για τα καλά. | Островот би бил уништен, а неговиот финансиски углед трајно оштетен. |
48 | Θα ακολουθούσε μια περίοδος οικονομικής επανόρθωσης μέσα σε περίπλοκες συγκυρίες. | Ова би било проследено со период на економска реконструкција под комплексни околности. |
49 | Και αυτό θα ήταν για τη ζώνη του ευρώ μια αποτυχία και ένα ανησυχητικό προηγούμενο… | Што се однесува за Еврозоната, тоа ќе биде неуспех и вознемирувачки преседан. |
50 | Σύμφωνα με τον Αμερικανό οικονομολόγο Tyler Cowen, η πρόσφατη συμφωνία που πρότειναν οι Βρυξέλλες και που προβλέπει την διάλυση της κύριας τράπεζας του νησιού και τη φορολόγηση των καταθέσεων που ξεπερνούν τα 100.000 ευρώ, είναι μια λύση μπερδεμένη: | Финалниот договор постигнат во Брисел, со намера да се растури најголемата банка во земјата, и да се оданочат банкарските депозити поголеми од 100.000 евра, е неефективно хибридно решение, според американскиот економист Тајлер Ковен: |
51 | Πόση αξία θα έχει ένα κυπριακό ευρώ σε σχέση με ένα γερμανικό; 50%; Αυτό το αποκαλώ έξοδο της Κύπρου από τη ζώνη του ευρώ, διατηρώντας όμως τον όρο “ευρώ” για τα προσχήματα. | Која ќе биде цената на кипарското евро, во однос на германското евро? 50%? Јас го нарекувам ова, Кипар го напушта еврото, но го задржува зборот „евро“ за да го зачува образот. |