# | ell | pol |
---|
1 | Το μαρτύριο του Óscar Romero αναγνωρίζεται 35 χρόνια μετά | Po 35 latach uznano męczeństwo Óscara Romero |
2 | Τοιχογραφία αφιέρωμα στον Μονσινιόρ Romero του Jamie Morgan στο Σαν Φρανσίσκο. | Mural upamiętniający Monsignor Romero stworzony przez Jamie Morgan, San Francisco. |
3 | Εικόνα από τον χρήστη του Flickr Franco Folini (CC BY-SA 2.0). | Obrazek z Flickr użytkownika Franco Folini (CC BY-SA 2.0). |
4 | Η Δευτέρα της 24ης Μαρτίου 1980 κατά πάσα πιθανότητα ξεκίνησε σαν οποιαδήποτε άλλη ημέρα για τους ενορίτες του Σαν Σαλβαδόρ, που παρακολούθησαν τη λειτουργία στο Παρεκκλήσι Divine Providence Hospital [Νοσοκομείο της Αγίας Πρόνοιας]. | Dla parafian uczestniczących w nabożeństwach w kaplicy szpitala Divine Providence poniedziałek 24 marca 1980 r. prawdopodobnie rozpoczął się jak zwyczajny dzień. |
5 | Η ημέρα αυτή αμαυρώθηκε όμως από τη βία και ακόμα και 35 χρόνια αργότερα έχει μείνει χαραγμένη στη μνήμη του κόσμου ως καταραμένη. | Został jednak naznaczony przemocą i 35 lat później wciąż pamięta się go jako dzień hańby. |
6 | Ο ιερουργός της προσευχής, Μονσινιόρ Óscar Arnulfo Romero [en], έπεσε νεκρός μετά από πυροβολισμό κατά τη διάρκεια της λειτουργίας. | W czasie odprawiania Mszy świętej Monsignor Óscar Arnulfo Romero został postrzelony i zabity. |
7 | Η σφαίρα διαπέρασε την καρδιά του. | Kula przeszyła jego serce. |
8 | Ήταν 62 ετών. | Miał 62 lata. |
9 | Τον Φεβρουάριο του 2015 μετά από μεγάλη προσπάθεια των κατοίκων του Ελ Σαλβαδόρ, η Kαθολική Eκκλησία αγιοποίησε τον Romero. | Po długich staraniach mieszkańców Salvadoru Kościół katolicki kanonizował arcybiskupa Romero w lutym 2015 r. |
10 | Πέραν της ιδιότητας του ιερέα, ο Romero ήταν ένας γνωστός υποστηριχτής των ανθρώπινων δικαιωμάτων. | Poza pełnieniem funkcji duchownego, Romero był znanym obrońcą praw człowieka. |
11 | Την ημέρα πριν το θάνατό του απευθύνθηκε στους αξιωματικούς του στρατού του Ελ Σαλβαδόρ λέγοντας: [es] | Dzień przed zabójstwem, zwrócił się do oficerów wojskowych Salvadoru w te słowa: |
12 | Θέλω να ζητήσω κάτι πολύ ιδιαίτερο από τους ανθρώπους του στρατού και κυρίως από την Εθνοφρουρά, την αστυνομία και τους στρατώνες: Αδέρφια, καταγόμαστε από τους ίδιους ανθρώπους, σκοτώνετε τους φίλους και τα αδέρφια σας και όταν ένας άνθρωπος διατάζει να σκοτωθεί ένας άλλος άνθρωπος τότε πρέπει να κυριαρχεί ο νόμος του Θεού, εκείνος δηλαδή που λέει “Ου φονεύσεις”. | Chcę szczególnie zaapelować do członków Armii, a przede wszystkim do Gwardii Narodowej, sił policji i koszar: Bracia, pochodzicie z tego samego ludu, zabijacie rodaków - chłopów, którzy są waszymi bliźnimi. Kiedy jakiś człowiek rozkazuje wam zabić innego człowieka, musi zwyciężyć Boskie prawo - to, które głosi: “Nie zabijaj”. |
13 | Κανένας στρατιώτης δεν είναι υποχρεωμένος να υπακούει σε μια διαταγή που είναι ενάντια στο νόμο του Θεού. | Żaden żołnierz nie powinien przestrzegać rozkazu niezgodnego z Bożym prawem. |
14 | Ένας ανήθικος νόμος τον οποίον κανένας δεν είναι υποχρεωμένος να ανέχεται. | Niemoralne prawo, nikt nie musi go przestrzegać. |
15 | Δεκατρία χρόνια μετά τη δολοφονία, το 1993, η Επιτροπή Αλήθειας που δημιουργήθηκε για να διερευνήσει τις πιο σοβαρές εγκληματικές πράξεις που διαπράχθηκαν κατά τον Εμφύλιο Πόλεμο του Σαν Σαλβαδόρ [en], κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ένας ελεύθερος σκοπευτής δολοφόνησε τον Romero. | W 1993 r., trzynaście lat po zabójstwie, Komisja Prawdy - podmiot powołany w celu zbadania najpoważniejszych zbrodni popełnionych w czasie wojny domowej w Salvadorze, doszła do wniosku, że arcybiskupa Romero zamordował snajper. |
16 | Το όνομά του είναι Marino Samayor Acosta, ένας δεκανέας της καταργημένης πια Εθνοφρουράς και μέλος της διμοιρίας ασφαλείας του πρωθυπουργού. | Uzbrojony bandyta nazywał się Marino Samayor Acosta i pełnił funkcję kaprala nie istniejącej już obecnie Gwardii Narodowej oraz członka oddziału specjalnego bezpieczeństwa byłego prezydenta. |
17 | Ο Marino Samayor Acosta φημολογείται ότι έλαβε 114 δολάρια για τη δολοφονία. | Marino Samayor Acosta otrzymał rzekomo 114 dolarów za zabójstwo. |
18 | Στις 6 Νοεμβρίου 2009 ο τότε πρόεδρος Mauricio Funes αποφάσισε να διερευνήσει τη δολοφονία του Romero σύμφωνα με μια διαταγή του Διαμερικανικού δικαστηρίου των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων του 2000. | Zgodnie z nakazem Międzyamerykańskiego Trybunału Praw Człowieka z 2000 r., 06.11.2009 r. ówczesny prezydent Salvadoru Mauricio Funes podjął decyzję wszczęcia śledztwa w sprawie zabójstwa arcybiskupa Romero. |
19 | Στις 24 Μαρτίου 1990, δηλαδή δέκα χρόνια μετά τη δολοφονία, ξεκίνησε η προσπάθεια αγιοποίησης του Romero. | Dziesięć lat po zabójstwie, 24 marca 1990 r. podjęto wysiłki w celu kanonizowania arcybiskupa Romero. |
20 | Σχεδόν εικοσιπέντε χρόνια μετά, στις 3 Φεβρουαρίου του 2015, ο Πάπας Φραγκίσκος ανακήρυξε και επίσημα τον Óscar Romero μάρτυρα της εκκλησίας που δολοφονήθηκε από “μίσος προς την πίστη”. | Prawie piętnaście lat później, 3 lutego 2015 r. papież Franciszek oficjalnie ogłosił Óscara Romero męczennikiem Kościoła, zamordowanym z nienawiści do wiary. |
21 | Αν και έχουν περάσει περισσότερα από 30 χρόνια από τη δολοφονία, ο Μονσινιόρ Romero αναφέρεται σε πολλά μέσα ενημέρωσης, όπως για παράδειγμα στον ιστότοπο LupaProtestante [Es], ο οποίος έγραψε πρόσφατα: | Chociaż od zabójstwa minęło więcej niż trzydzieści lat, różne media wciąż pamiętają o Monsignorze Romero. Należy do nich strona internetowa LupaProtestante, na której napisano niedawno: |
22 | H αφοσιωμένη του φωνή τον ανάγκασε [τον Romero] να διαμαρτυρηθεί για τους πλούσιους και τους ισχυρούς. | Żarliwy głos zmuszał Romero do uskarżania się na bogatych i wpływowych. |
23 | Του ζήτησε να αμυνθεί για τη ζωή, τη διαφθορά σε όλα τα επίπεδα και τα συστηματικά και καλά δομημένα ψέμματα που κάλυπταν από βασανιστήρια μέχρι εξαφανίσεις και δολοφονίες. | Domagał się ochrony życia, wyeliminowania korupcji na wszystkich szczeblach oraz systematycznego i ustrukturyzowanego kłamstwa, ukrywającego różnorodne fakty: od tortur po zniknięcia ludzi i morderstwa. |
24 | Δεν απέφυγε να αναφερθεί σε συγκεκριμένα περιστατικά κατά τη διάρκεια των λειτουργιών του καθώς και να αναφέρει ότι οι κυβερνήτες και οι ένοπλες δυνάμεις πρέπει να σέβονται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. | Nie powstrzymywał się od ukazywania takich sytuacji podczas nabożeństw. Podkreślał, że prawa i siły zbrojne muszą respektować ludzką godność. |
25 | Προωθούσε την ειρήνη με δικαιοσύνη και προσπαθούσε να διατηρήσει μια πατρίδα όπου όλοι θα μπορούν να ζήσουν σε πλήρη αδελφικότητα και ελευθερία για τις επόμενες γενιές. | Wspierał pokój i sprawiedliwość oraz próbował zachować dla przyszłych pokoleń ojczyznę, w której każdy może żyć w braterstwie i wolności. |
26 | Παράλληλα το blog SuperMartyrio αναγνωρίζει [es] τη συνεισφορά του προέδρου Funes στην αγιοποίηση του Romero. | Tymczasem Blog SuperMartyrio potwierdza wkład byłego Prezydenta Funesa w kanonizację arcybiskupa Romero: |
27 | Πρέπει να ξεκινήσουμε παραδεχόμενοι την αξία των κινήσεων του προέδρου Funes: Ήταν ο πρώτος πρόεδρος που αναγνώρισε τη σημασία του Μονσινιόρ Romero για την κοινωνία και τον πολιτισμό του Ελ Σαλβαδόρ για να μην αναφερθούμε στο γεγονός ότι είναι ο πρώτος πρόεδρος που αναγνώρισε την υπαιτιότητα του κράτους για τη δολοφονία του και ζήτησε συγχώρεση. | Musimy rozpocząć od uznania działań Prezydenta Funesa: był pierwszym prezydentem, który potwierdził znaczenie Monsignora Romero dla społeczeństwa i kultury El Salvadoru, nie mówiąc już o przyznaniu, że państwo jest odpowiedzialne za zabójstwo. Prezydent Funes prosił także o przebaczenie. |
28 | Η συνεισφορά του στη διαδικασία της αγιοποίησης είναι επίσης πολύ σημαντική. | Włożył znaczny wysiłek w proces kanonizacji. |
29 | Ο ιστότοπος Opiniones impertinentes από την άλλη αναλογίστηκε [es] μερικά από τα λάθη του Romero: | Na stronie internetowej Opiniones impertinentes podjęto rozważania dotyczące kilku błędów arcybiskupa Romero: |
30 | O Romero δεν τα έκανε όλα σωστά. | Romero nie zrobił wszystkiego dobrze. |
31 | Έκανε λάθη, όπως το γεγονός ότι ήταν πολύ αφοσιωμένος στους αριστερούς […]. Από την αρχή είχε την ξεκάθαρη υποστήριξη του πάπα Παύλου του ΣΤ', τον οποίο επισκέφθηκε δύο φορές κατά τη διάρκεια της τριετούς θητείας του, καθώς και του πάπα Ιωάννη Παύλου του Β', τον οποίο γνώρισε στη Ρώμη το 1979. | Romero popełnił błędy, czasami zbytnio współpracując z lewicowcami […] Przez cały czas miał wyraźne poparcie Pawła VI, którego odwiedził dwa razy w trakcie trzyletniej posługi, a także Jana Pawła II, z którym spotkał się w Rzymie w 1979 r. |
32 | Ο Romero αποτέλεσε θέμα συζήτησης και στο Twitter: | Romero był również tematem dyskusji na Twitterze: |
33 | Ο επίσκοπος της πόλης Santiago de María, Rodrigo Orlando Cabrera, έκανε έφεση σήμερα στην πόλη Barrios [περίπου 160 χιλιόμετρα από το Σαν Σαλβαδόρ] για να αναγνωρίσουν οι καθολικοί το μαρτύριο του Μονσινιόρ Romero. | Rodrigo Orlando Cabrera, biskup Santiago de Maria zaapelował dzisiaj do katolików w Ciudad Barrios [około 160 km od San Salvadoru], by uznali męczeństwo #MonsenorRomero. |
34 | Ο Μονσινιόρ Romero πάλεψε ενάντια στην αδικία και τη βία. | Monsignor Romero walczył z niesprawiedliwością i przemocą. |
35 | Είναι ειρωνικό ότι το Farabundo Martí National Liberation Front [το κόμμα του πρωθυπουργού Funes] εδραιώθηκε στο Ελ Σαλβαδόρ μόνο επειδή εναντιώθηκε σε όσα διακήρυσσε ο Romero. | To paradoks, że Farabundo Martí National Liberation Front [partia polityczna prezydenta Funesa] uzyskała pozycję w El Salvadorze postępując wbrew temu, co głosił Romero #FMLN |
36 | Είναι πολύ θλιβερό να βλέπει κανείς ότι υπάρχουν άνθρωποι που εκφράζονται τόσο άσχημα για τον Μονσινιόρ Romero… Παρακαλώ τον Θεό να αλλάξουν τη νοοτροπία τους κάποτε. | Przykrość sprawia fakt, że są ludzie, którzy wyrażają się tak obraźliwie o Monsignorze Romero. Błagam Boga, by ich mentalność któregoś dnia się uległa zmianie. |
37 | Εδώ συνήθιζε να κοιμάται ο Μονσινιόρ Romero. | Miejsce, gdzie zwykł sypiać arcybiskup Romero. |
38 | Μάθετε περισσότερα για τη ζωή του. | Dowiedz się więcej o jego życiu. |
39 | Ο Μονσινιόρ Romero δεν εισακούστηκε. | Nie wysłuchano Monsignora Romero. |
40 | Το μίσος της ολιγαρχίας ήταν ισχυρότερο και δολοφονήθηκε επειδή ήταν ένας καθολικός ιερέας. | Nienawiść oligarchii była silniejsza. Romero został zamordowany, ponieważ był katolickim księdzem. |
41 | Αυτό ήταν μαρτυρικός θάνατος. | To jego męczeństwo. |
42 | Η σορός του Romero βρίσκεται θαμμένη στην κρύπτη του μητροπολιτικού καθεδρικού του Σαν Σαλβαδόρ. | Arcybiskup Romero został pochowany w krypcie Katedry Metropolitarnej w San Salvador. |
43 | Η Laura Vidal συνεργάστηκε γι' αυτό το άρθρο. | Tekst powstał przy współpracy Laury Vidal |