Sentence alignment for gv-ell-20120104-7841.xml (html) - gv-pol-20110929-7749.xml (html)

#ellpol
1Περού: Η γλώσσα κέτσουα στο ΔιαδίκτυοPeru: Keczua w Internecie
2Το άρθρο αυτό αποτελεί τμήμα του ειδικού μας αφιερώματος Γλώσσες και Διαδίκτυο και Δικαιώματα των Ιθαγενών.Ten artykuł jest częścią naszych specjalnych serii : Języki i Internet oraz Prawa Ludności Rdzennej.
3Η Κέτσουα ή Runa Simi είναι μια από τις πρώτες γλώσσες του Περού, που υπολογίζεται πως εμφανίστηκε κατά το μέσο της πρώτης χιλιετίας της εποχής μας.Keczua lub też Runa Simi jest jednym z pierwszych języków Peru i, jak się mówi, pojawił się w połowie pierwszego tysiąclecia naszej ery.
4Σήμερα, ομιλείται από 8-10 εκατομμύρια άτομα και είναι η πιο διαδεδομένη της γλωσσικής αυτής οικογένειας στη Βολιβία, το Περού και τον Ισημερινό μετά τις ινδοευρωπαϊκές γλώσσες, σύμφωνα με τη Wikipedia.Obecnie mówi nim od 8 do 10 milionów osób i jest on, według Wikipedii, najbardziej rozpowszechnionym językiem w Boliwii , Peru oraz Ekwadorze , po językach indouropejskich.
5Η ίδια πηγή προσθέτει [es]:To samo źródło dodaje:
6Κατά το 15ο αιώνα, η αποκαλούμενη κλασική κέτσουα έγινε σημαντική lingua franca στο Αρχαίο Περού και υιοθετήθηκε ως επίσημη γλώσσα του κράτους των Ίνκας.Około XV wieku tak zwany klasyczny keczua był ważnym lingua franca w starożytnym Peru i został uznany, jako oficjalny język państwa Inków.
7Ήταν η πιο σημαντική γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε για την κατήχηση των ιθαγενών κατά την αποικιοκρατία.Ta odmiana była najważniejszym językiem, którego używano do katechizacji rdzennej ludności w czasach kolonizacji.
8Στις αρχές του 20ού αιώνα, η κέτσουα υπέφερε λόγω της εξάπλωσης των ισπανικών μέσω της εκπαίδευσης του αγροτικού πληθυσμού.Na początku XX wieku język keczua ucierpiał z powodu rozpowszechnienia się języka hiszpańskiego poprzez edukację oraz nauczanie czytania i pisania na wsiach.
9Ονομασία οδού "Ο δρόμος της αλεπούς" (El camino del zorro) στη γλώσσα Κέτσουα.Nazwa ulicy w keczua „Ulica imienia Zorro” (Fox Lane) .
10Φωτογραφία από το χρήστη geoced στο Flickr (CC BY-SA 2.0).Zdjęcie użytkownika geoced na Flicker (CC BY-SA 2.0).
11Η κέτσουα στο ΔιαδίκτυοKeczua w Internecie
12Το περουβιανό σύνταγμα [es] (άρθρο 48) της δίνει επίσημη θέση στις ζώνες όπου ομιλείται κατά κύριο λόγο, δηλαδή σε ολόκληρη την ορεινή πλευρά, τις Περουβιανές Άνδεις.Konstytucja Peru [es] (paragraf 48) nadaje mu oficjalną rangę w rejonach, w których jest najbardziej rozpowszechniony i jest to w zasadzie cały region górski peruwiańskich Andów.
13Η επιρροή της όμως φαίνεται και στα ισπανικά και σε ποικίλες άλλες γλώσσες της Αμαζονίας.Chociaż jego wpływ jest widzoczny w języku hiszpańskim, a także w innych językach Amazonii.
14Ωστόσο, όταν μιλάμε για την κέτσουα, εννοούμε διάφορες διαλέκτους της, στο Περού κυρίως τις “cusqueño” (“πεντασύλλαβη”) και “ayacuchano” (“τρισύλλαβη”).Jednakże, kiedy mówimy o języku keczua, mamy na myśli kilka dialektów. W Peru są to głównie „cusqueño”, tudzież „5 syllable” (pięć sylab, przyp. tłum.
15Αν και οι διαφορές τους [es] δεν είναι μεγάλες, δεν είναι οι μόνες υπάρχουσες.), a także „ayacuachano” oraz „3 syllable” (trzy sylaby, przyp tłum.).
16Αν και επίσης πολλοί έχουν κάνει λόγο για διακρίσεις [es] στη χρήση της κέτσουα ή για τον κίνδυνο να εξαφανιστεί σαν γλώσσα [es], δε σκέφτονται όλοι [es] με τον ίδιο τρόπο.Pomimo, że różnice między nimi są niewielkie, nie są to jedyne z istniejących odmian. I mimo, że wiele osób mówi o dyskryminacji [es] przy używaniu keczua lub też o niebezpieczeństwie stania się językiem martwym [es], to jednak nie każdy podziela [es] tę opinię.
17Η κετσούα εντοπίζεται στο Διαδίκτυο μέσω διαφόρων πηγών: η πιο γνωστή είναι η μηχανή αναζήτησης Google Quechua.Keczua można znaleźć w Internecie za pomocą różnych środków, najbardziej znana jest wyszukiwarka Google Quechua.
18Η Wikipedia επίσης έχει σελίδα στη γλώσσα κέτσουα, όπου μπορείτε να βρείτε 16.631 άρθρα σε αυτή τη γλώσσα.Wikipedia także ma swoją stronę zamieszczoną w keczua i można tam znaleźć 16,631 artykułów w tym języku.
19Όσον αφορά εργαλεία, η ιστοσελίδα El quechua en internet (Κέτσουα στο Διαδίκτυο) [es] έχει πολλές πηγές, όπως και η σελίδα Idioma Runasimi (γλώσσα Runasimi) [es].Z całym szacunkiem do narzędzi, strona El quechula en internet (Keczua w Internecie) [es] zawiera różne źródła, tak jak i strona Idioma Runasimi (język Runa Simi) [es]. Artykuły z dyskusjami na temat keczua można znaleźć na Welcome to Quechua!
20Άρθρα με συζητήσεις επί της γλώσσας υπάρχουν στη σελίδα Welcome to Quechua! και στο Slideshare υπάρχουν διάφορες παρουσιάσεις [es] για διακριτές πλευρές της γλώσσας.(Witamy na stronie Keczua, przyp. tłum. ) , a także na Slideshare można obejrzeć różne prezentacje [es] na temat odrębnych aspektów języka keczua.
21Αν ενδιαφέρεστε να μάθετε τη γλώσσα, η σελίδα Runasimi.org [es] περιέχει συμβουλές γραμματικής και online λεξικό, ενώ η Runasimi.net [es] παρέχει αναφορές σε μια επιτροπή που σχηματίστηκε για την τυποποίηση της γλώσσας.Jeśli jesteś zainteresowany nauką języka keczua, na stronie Runasimi.org [es] zamieszczone są wskazówki dotyczące gramatyki, a także słownik internetowy, a strona Runasimi.net podaje informacje na temat utworzonej komisji zajmującej się normalizacją języka keczua.
22Η ιστοσελίδα Idioma quechua [es] στοχεύει να προωθήσει την εκμάθηση της γλώσσας και περιέχει διάφορες ηχογραφήσεις αφηγήσεων στη γλώσσα αυτή από τις Άνδεις.Strona Idioma quechua (Język keczua) [es] jest portalem, którego celem jest promowanie nauki tego języka, a także zawiera nagrania opowieści z Andów opowiadane w keczua.
23Επίσης, υπάρχει η σελίδα curso de quechua (μαθήματα σε κέτσουα) [es] και μια από το Αρχιερατικό Καθολικό Πανεπιστήμιο του Περού (PUCP).Istnieje także strona curso de quechua (kurs języka keczua) [es] prowadzona przez Yachay oraz inna prowadzony przez PUCP (Peruwiański Oficjalny Katolicki Uniwersytet) [es].
24BloggingBlogowanie w keczua
25Υπάρχουν όμως και άτομα στην κοινότητα όσων μιλούν κέτσουα, που πήραν την πρωτοβουλία να κάνουν κάτι για να διατηρήσουν ή να ενθαρρύνουν την παρουσία της γλώσσας στο Διαδίκτυο.Są także tacy, wśród społeczności mówiącej językiem keczua, którzy podjęli inicjatywę zrobienia czegoś w kierunku utrzymania, a także propagowania obecności tego języka w Internecie.
26Τέτοια είναι η περίπτωση της Noemi Vizcardo.Tak jak w przypadku Noemi Vizcardo.
27Το δίγλωσσο blog της Hablaquechua, σε ισπανικά και κέτσουα, υφίσταται από το 2005.Jej dwujęzyczny, hiszpańsko-keczua, blog Hablaquechua istnieje od 2005 roku.
28Ο Juan Arellano [στμ: συντάκτης του αρχικού αυτού άρθρου στα ισπανικά] είχε το προνόμιο να της πάρει συνέντευξη το 2006.Miałem zaszczyt przeprowadzić z nią wywiad w 2006 roku, w czasie którego powiedziała mi, między innymi, co dla niej znaczy język keczua:
29Τότε, μεταξύ άλλων, είχε αναφέρει τι σήμαινε για εκείνη η γλώσσα κέτσουα:Keczua jest czymś normalnym dla mnie, to znaczy był on zawsze obecny od momentu mojego poczęcia.
30Η κέτσουα για μένα είναι τόσο φυσική, εννοώ ήταν πάντα παρούσα από τη στιγμή που γεννήθηκα, καθώς κατάγομαι από μια δίγλωσση πόλη, όπου κοινός παρονομαστής είναι η προφορική επικοινωνία σε κέτσουα, παρά το γεγονός ότι ο πατέρας μου μας είχε απαγορεύσει να τα μιλάμε σπίτι, λόγω της γενικευμένης και λανθασμένης ιδέας στην κρεολική αυτή κοινωνία ότι είναι μια από αυτές τις ινδιάνικες γλώσσεςStało się tak, ponieważ pochodzę z dwujęzycznego miasteczka, gdzie wspólną formą komunikowania się jest keczua, mimo tego, że mój ojciec zabronił nam mówienia nim w domu z powodu mylnej i uogólniającej opinii panującej w tym mieszanym społeczeństwie, że jest on jednym z języków rdzennych Indian. Inny blog na temat keczua należy do Diny Vela: Quechua nuestra lengua (Nasz język keczua) [es].
31Ένα άλλο blog σε κέτσουα ανήκει στην Dina Vela: Quechua nuestra lengua [es].W jednym z postów pisze ona na temat liczb w keczua:
32Σε μια από τις δημοσιεύσεις της, μιλά για τους αριθμούς στη γλώσσα αυτή:Badania wykazują, że liczby w keczua ukazują nam starożytne Peru, w kórym Inkowie używali systemu dziesiętnego.
33Η Nancy Ayala γράφει σε ένα blog με τίτλο Tukuy niraq willakuykuna στο δίκτυο Radio Peru, σημαντικό κόμβο ΜΜΕ.Zostało to ustalone dzięki interpretacji quipus (kipu, przyp. tłum. ) [es] lub też supełków, które ułożone były w taki sposób, że supełki te reprezentowały liczby pojedyncze, dziesiętne, setne itd.
34Ιδού ένα σύντομο απόσπασμα [es] ενός εκ των πρώτων της δημοσιεύσεων:[…] Głębsza analiza liczb w keczua daje nam wgląd do naszej historii, a także przywraca znaczenie Runasimi.
35Μπορούμε να πούμε πως ένα από τα χαρακτηριστικά αυτή της πανέμορφης και γλυκιάς γλώσσας είναι ο ενωτικός της χαρακτήρας, καθώς ενώνει ή συμπλέκει δυο ή περισσότερες λέξεις στα ισπανικά χρησιμοποιώντας προσφύματα.Ten link [es] pokazuje nam film wideo, gdzie dzieci do lat siedmiu uczą się postawowych liczb w języku keczua w Cuzco, według norm ustalonych przez Academia Mayor de la Lengua Quechua (Wyższą Akademię Języka Keczua).
36Μια πρόταση δηλαδή με πολλές λέξεις στα ισπανικά μπορεί να εκφραστεί με μια μόνο λέξη στην κέτσουα, για παράδειγμα η φράση te quiero mucho (Σε αγαπώ πολύ) ενώνεται και εκφέρεται ως kuyakuykim στην κέτσουα.Nancy Ayala pisze dla blogu o nazwie Tukuy niraq willakuykuna , który publikowany na stronie sieci Radio Peru, ważnej instytucji medialnej. Poniżej w skrócie [es] jeden z jej pierwszych postów:
37Można powiedzieć, że jedną z cech tego najpiękniejszego i miłego dla ucha języka jest jego jednoczący charakter, ponieważ jednoczy on lub łączy dwa słowa lub więcej w języku hiszpańskim poprzez używanie przyrostków, to znaczy jedno zdanie w języku hiszpańskim, składające się z kilku słow, może być wypowiedziane tylko jednym słowem w keczua, na przykład: Te quiero mucho, czy też Bardzo cię kocham, jest połączone w kuyakuykim.
38Η δημοσίευση blog με τις περισσότερες πληροφορίες προέρχεται από το blog της Lorena Chauca Allillanchu [es], που καθιστά αξιοσημείωτη την καθημερινή επικοινωνία σε κέτσουα στο Περού [es]:W jednym z zawierających najwięcej informacji blogu, blogu Loreny Chauca Allillanchu [es], zauważa się używanie na co dzień na ulicach Peru języka keczua:
39Εμείς οι Περουβιανοί χρησιμοποιούμε περισσότερες λέξεις κέτσουα απ' όσες πιστεύουμε.My, Peruwiańczycy, używamy słów zaczerpnięych z języka keczua więcej niż nam się to wydaje.
40Η λέξη “cancha” προέρχεται από την λέξη της κέτσουα “Kancha”, που σημαίνει αίθριο, κιόσκι.„Cancha” wywodzi się ze słowa w keczua „kancha” i znaczy taras, altanka, oranżeria.
41“Chiripa” σημαίνει τυχαιότητα ή τύχη.„Chirpa” znaczy przypadkowy lub losowy w keczua.
42Η έκφραση “pucho” προέρχεται από τη λέξη “puchu”, που σημαίνει υπόλοιπο ή πρόσθετο.Wyrażenie „pucho” pochodzi od „puchu” i w keczua znaczy pozostałość lub resztę.
43Το όνομα της πιο γνωστής λοταρίας στο Περού είναι “T'inka”, που σημαίνει παιχνίδι.Nazwa najbardziej znanej loterii w Peru to Tinka, co znaczy gra.
44Οι γάτες είναι γνωστές ως “michi” και η λέξη “yapa” χρησιμοποιείται ευρέως από τους Περουβιανούς και σημαίνει αύξηση.Koty są znane jako „michi”, a słowo „yapa” jest powszechnie używane przez Peruwiańczyków w znaczeniu wzrostu.
45Άλλα παραδείγματα blogs σε κέτσουα είναι τα εξής: Runasimillapi [es], Runasimi ñawpa willana [es], Runasimi (Quechua) [es], και το runasimi qallarisun.Inne przykłady blogów na temat języka keczua są: Runasimillapi [es], Runasimi ñawpa willana [es], Runasimi (Quechua) [es] oraz runasimi qallarisun [es].
46Υπάρχουν επίσης ομάδες και σελίδες στο Facebook, όπως οι: Admiradores del idioma quechua (Runasimi) [es] και Runa Simi Raymi Suyu [es].Istnieją także grupy i strony na Facebooku, takie jak Admiradores del idioma quechua (Runasimi) [es] (Miłośnicy języka keczua) lub Runa Simi Raymi Suyu [es].
47Και στο Twitter υπάρχει ο λογαριασμός @hablemosquechua, όπου διδάσκεται η γλώσσα Runasimi.I również na Twitterze istnieje strona @hablemosquechua, gdzie można nauczyć się Runasimi.
48Εν κατακλείδι, είναι σημαντικό να αναφερθεί το Runasimipi.org, μια ιστοσελίδα αφιερωμένη στη δημιουργία λογισμικού σε κέτσουα.Na koniec, ważnym jest wymienić stronę Runasimipi.org, która to zajmuje się tworzeniem oprogramowania komputerowego w języku keczua.
49Το μανιφέστο της δηλώνει [es]:Ich program deklaruje [es]:
50Στις μέρες μας, ο κόσμος πιστεύει ότι η runasimi είναι μονάχα γλώσσα των προγόνων μας και είναι χρήσιμη μόνο για τα πράγματα του παρελθόντος.Obecnie ludzie myślą, że Runasimi jest tylko językiem naszych przodków i przydaje się tylko do rzeczy określanych z przeszłości.
51Πολλά παιδιά στην πόλη ντρέπονται να μιλήσουν κέτσουα με τους φίλους τους.Dużo dzieci w miastach wstydzi się rozmawiać ze swoim rówieśnikami w jezyku keczua.
52Λένε πως η γλώσσα δεν έχει σχέσει με “κουλ” πράγματα, ειδικά με θέματα όπως η τεχνολογία και η σύγχρονη ζωή.Mówią, że keczua nie jest kojarzone z rzeczami będącymi „cool” (super, przyp. tłum. ), w szczególności jeśli chodzi o technologię lub nowoczesność.
53Αντιτιθέμενοι σε αυτό, δηλώνουμε πως η runasimi είναι μια πλούσια γλώσσα που μπορεί να εφαρμοστεί σε πολλά πλαίσια, συμπεριλαμβανομένης και της τεχνολογίας.Protestując przeciwko temu, deklarujemy, że język Runisimi jest bogatym językiem i może on być użyty w wielu kontekstach, między innymi w technologii.
54Δεν αντιπροσωπεύει μονάχα ένα μεγάλο τμήμα της πολιτισμικής και γλωσσικής κληρονομιάς του Περού, είναι επίσης μια ζωντανή γλώσσα που θα αποδειχθεί πολύ χρήσιμη στο μέλλον στην περιοχή των Άνδεων. Θα θέλαμε όμως να εκτιμήσουν όλοι τη γλώσσα όχι μονάχα σαν μια από αυτές “τις γλώσσες των Ίνκας”, αλλά σαν μια γλώσσα του σήμερα, προσαρμόσιμη και πλούσια σε έκφραση.Runasimi nie tylko reprezentuje dużą część kulturalnego i językowego dziedzictwa Peru, ale jest on żywym językiem, który w przyszłosci okaże się być bardzo przydatny w wielu rejonach Andów Chcielibyśmy, aby wszyscy docenili ten język nie tylko, jako jeden z tych języków używanych przez Inków, ale także jako dzisiejszy język, który z łatwością się adaptuje i jest bogaty w wyrażenia i zwroty.
55Η κέτσουα ή Runasimi είναι μια γλώσσα ζωντανή και σε συνεχή ανάπτυξη, κομμάτι ενός πολιτισμού μιας χιλιετίας που χρησιμοποιεί το Διαδίκτυο ως μέσο καθιέρωσης στον 21ο αιώνα.Keczua, czy też Runasimi, jest językiem jak najbardziej żywym i ulegającym stałej ewolucji, jest częścią tysiącletniej kultury, która używa Internetu, jako pośrednika do połączenia się w XXI wieku.
56Επίσης, είναι μια γλώσσα που δε σταματά να χρησιμοποιεί οποιαδήποτε άλλα στοιχεία για να ενσωματώσει ή να εκφράσει δικές της ήχους και εικόνες, όμοια αυτά που θα δείτε στα δυο αυτά βίντεο.Jest to także język, który nie boi się korzystać z innych form lub elementów, aby w końcu dostosować je do własnych dźwięków i obrazów, tak jak na przykład w tych dwóch filmach wideo. Ten post był pierwotnie opublikowany na blogu Juana Arellano Globalizado [es].