# | ell | pol |
---|
1 | Κρίση στην Ευρωζώνη: Ανταποκρίσεις της δημοσιογραφίας πολιτών 2011 | Kryzys w strefie Euro: Reakcje mediów obywatelskich w roku 2011 |
2 | Αυτή η ανάρτηση είναι μέρος του ειδικού αφιερώματος Η Ευρώπη σε κρίση. | Ten artykuł jest częścią relacji specjalnych Europa w kryzysie oraz Rok 2011 w Global Voices [en]. |
3 | Το 2011 θα μείνει χαραγμένο στη μνήμη για την ευρωπαϊκή κρίση χρέους και τις επιπτώσεις της στην παγκόσμια οικονομία, αλλά και τις σκληρές συνέπειες στην καθημερινή ζωή. | Rok 2011 zostanie zapamiętany nie tylko ze względu na europejski kryzys finansowy i jego wpływ na światową gospodarkę, ale także z powodu poważnych konsekwencji, jakie Europejczycy odczuwają każdego dnia. |
4 | Η κρίση ξεκίνησε το 2007 και η Ευρώπη ζει τη σκοτεινότερη οικονομική περίοδο από το 1930. | Początek kryzysu sięga 2007 i jest to bez wątpienia największa zapaść ekonomiczna w powojennej Europie. Ostatni raz równie zła sytuacja miała miejsce w latach 30. ubiegłego wieku. |
5 | Λόγω της αυξανόμενης σημασίας του θέματος και της διάχυσης πληροφοριών στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, τους τελευταίους μήνες πολλαπλασιάστηκε το «οικονομικό blogging” (και tweeting). | Europejska gospodarka staje się coraz istotniejszym tematem publicznej debaty, co przyczyniło się w ostatnich miesiącach, wraz z rozproszeniem mediów społecznościowych, do rozkwitu „ekonomicznego blogowania” (a także tweetowania). |
6 | Γνώμες, σκέψεις και αντιδράσεις αφθονούν στο διαδίκτυο και προσπαθούν να βγάλουν νόημα για το τι μέλει γενέσθαι στην Ευρωζώνη. | W Sieci mnożą się reakcje, opinie i przemyślenia internautów próbujących przewidzieć co czeka strefę euro. |
7 | Λαμβάνοντας υπόψιν τις αυξήσεις στο ΦΠΑ και τις μειώσεις σε μισθούς, συντάξεις και επιδόματα, κάποια βασικά αγαθά γίνονται λιγότερο προσιτά. | W związku z podwyżkami podatku VAT i jednoczesnymi cięciami pensji, emerytur oraz zasiłków, na podstawowe artykuły stać coraz mniejszą liczbę ludności. |
8 | Ο Ινδός blogger Deepankar Basu έγραψε για τον ινδικό οικονομικό ιστότοπο Sanhati [en]: | Oto wpis indyjskiego blogera Deepankara Basu [en] na stronie Sanhati, indyjskim serwisie poświęconym gospodarce: |
9 | Αυτά τα μέτρα [λιτότητας] μειώνουν τις δαπάνες και αυξάνουν τους φόρους, προκειμένου να περιοριστούν τα ελλείμματα των κυβερνήσεων. | Takie środki [oszczędnościowe] służą redukcji wydatków i podwyższeniu podatków, co z kolei ma na celu zmniejszenie deficytów budżetowych. |
10 | Ωστόσο, οι περικοπές σε δημόσιες δαπάνες και η αύξηση φόρων σε αυτή τη συγκεκριμένη στιγμή είναι η χειρότερη δυνατή κατεύθυνση, μειώνοντας τη συνολική ζήτηση και ακόμα περισσότερο ωθώντας τις οικονομίες βαθύτερα στην ύφεση. | Podjęcie takich kroków jest jednak w tym momencie najgorszym rozwiązaniem, bowiem ogólny popyt spada jeszcze bardziej, na skutek czego recesja pogłębia się. |
11 | Δημόσια χρέη και υποβαθμίσεις οίκων αξιολόγησης: διαμαρτυρίες στο δρόμο | Zadłużenie rządzących i „śmieciowe” ratingi: protestujący wychodzą na ulice |
12 | Κατασκήνωση στην Puerta del Sol, Μαδρίτη, Ισπανία. | Protestujący w Puerta del Sol. Madryt, Hiszpania. |
13 | Φωτογραφία: Julio Albarrán, αναδημοσιεύεται υπό άδεια CC. | Zdjęcie autorstwa Julia Albarrána, wykorzystane na licencji Creative Commons. |
14 | Η κρίση θεωρείται πως ξεκίνησε εντός τριών χωρών: Ιρλανδίας, Ελλάδας και Πορτογαλίας, σύντομα όμως εξαπλώθηκε σε Ιταλία και Ισπανία. | Z obserwacji wynika, że kryzys narodził się w trzech państwach - Irlandii, Grecji i Portugalii - jednak szybko dotknął również Hiszpanię i Włochy. |
15 | Δεδομένου ότι οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης έδωσαν τις εκτιμήσεις τους (βαθμολογίες) περί εθνικής αξιοπιστίας (ικανότητα πληρωμής δημοσίου χρέους), φάνηκε πως “κρατούσαν το ραβδί” για το μέλλον της Ευρωζώνης. | Międzynarodowe agencje ratingowe oceniały wypłacalność każdego państwa (poprzez tzw. ratingi) i wydawało się, że to w ich rękach spoczywa „czarodziejska różdżka” kontrolująca los strefy euro. |
16 | Αυτή η δύναμη για την τύχη κάθε κράτους προκάλεσε έντονες συζητήσεις σε όλη την Ευρώπη, εκ των οποίων πολλές αμφισβητούσαν τη νομιμότητα των αναλύσεών τους. | Tak wysoka pozycja agencji wywołała jednak w całej Europie burzliwą debatę, a wielu zaczęło kwestionować wiarygodność ich analiz. |
17 | Στην Πορτογαλία, για παράδειγμα, υπήρξε ισχυρή αναταραχή και αντίδραση, όταν ο αμερικανικός οίκος αξιολόγησης χρηματοπιστωτικών κινδύνων Moody's κατέταξε το πορτογαλικό χρέος ως “μη βιώσιμο”. | W Portugalii na przykład nastąpiło wielkie poruszenie [en], kiedy niezależna amerykańska firma przeprowadzająca analizy finansowe, Moody, nazwała portugalski dług „śmieciowym”. |
18 | Ο πυρήνας των διαδηλώσεων συνέβη το Μάιο. | Kluczowe protesty odbyły się jednak w maju. |
19 | Όλα ξεκίνησαν στην Ισπανία με το κίνημα 15Μ συντονισμένο κυρίως από την οργάνωση νεολαίας Democracia Real Ya [es], η οποία ήταν εξαιρετικά ενεργή στο διαδίκτυο και διοργάνωνε μαζικές διαδηλώσεις ενάντια στη διαφθορά, την ανεργία και τις πολιτικές δομές που φέρονται να ευνοούν το δικομματικό σύστημα. | Wszystko zaczęło się od hiszpańskiego ruchu 15M, którego koordynacją w głównej mierze zajmowała się tworzona przez ludzi młodych organizacja Democracia Real Ya [es]. Protestujący byli bardzo aktywni w Sieci, a także organizowali masowe demonstracje przeciwko korupcji, bezrobociu oraz układowi sił politycznych, w którym ich zdaniem faworyzowany był system dwupartyjny. |
20 | Οι acampadas με αφετηρία την Plaza del Sol στη Μαδρίτη γρήγορα “εξαπλώθηκαν” και σε άλλες ισπανικές πόλεις, όπως Βαρκελώνη, Σεβίλλη και Μάλαγα. | Tak zwane acampadas, mające swój początek na Plaza del Sol w Madrycie, szybko „zaraziły” inne hiszpańskie miasta, w tym Barcelonę, Sevillę i Malagę. |
21 | Μέσα σε λίγες εβδομάδες ενεργοποιήθηκαν κινήσεις σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά και παγκοσμίως, ενώ μετέπειτα εμφανίστηκε το κίνημα Occupy Wall Street. | W ciągu kilku tygodni aktywne działanie rozpoczęły także ruchy w innych państwach europejskich [en], a w Stanach Zjednoczonych ruch Occupy Wall Street. |
22 | “#campmap για “#worldrevolution” - Πάνω από 600 συγκεντρώσεις και κατασκηνώσεις συγκροτήθηκαν σε αλληλεγγύη με τις ισπανικές διαμαρτυρίες έως το τέλος του Μάη 2011. | Mapa „światowej rewolucji” (#campmap for #worldrevolution) - pod koniec maja 2011 r. liczba demonstracji i obozów protestujących powstałych w akcie solidarności z Hiszpanami przekroczyła 600. |
23 | Κάποιοι, συμπεριλαμβανομένων και των συμβατικών μέσων ενημέρωσης [es], γρήγορα έκαναν συνδέσεις μεταξύ της λεγόμενης Ισπανικής Επανάστασης και της Αραβικής Άνοιξης. | Niektórzy obserwatorzy, w tym media mainstreamowe [es], wkrótce dostrzegli podobieństwo między tak zwaną hiszpańską rewolucją a arabską wiosną |
24 | Σαν να ήταν η πλατεία Ταχρίρ στην Αίγυπτο σκηνή των λαϊκών διαμαρτυριών. | To tak jakbyśmy byli na Placu Wyzwolenia w Egipcie. |
25 | Το γόνιμο έδαφος για την ανατροπή του Χόσνι Μουμπάρακ. | Bieżące wydarzenia przypominają tamtejszy scenariusz, gdzie powstania ludności doprowadziły do obalenia prezydenta Mubaraka. |
26 | Αυτό είναι διαφορετικό, αλλά μπορεί να είναι η εμβρυακή κατάσταση για κάτι άλλο. | Nasz przypadek jest inny, ale może też okaże się zaczątkiem czegoś większego. |
27 | Ποιος ξέρει. | Kto wie. |
28 | Η αλληλεγγύη στο ισπανικό κίνημα ήρθε γρήγορα από την Ελλάδα, η οποία υπήρξε η πρώτη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που γεύτηκε τη λιτότητα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας από το 2010. Στην Ελλάδα συγκεκριμένα, τα συλλαλητήρια ενάντια στη λιτότητα υπήρξαν ισχυρότερα. | Solidarność z hiszpańskimi protestującymi wkrótce wyraziła Grecja [en], która jako pierwszy kraj Unii Europejskiej dotkliwie odczuła wpływ planów oszczędnościowych wymaganych przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy oraz Europejski Bank Centralny, wprowadzonych w 2010 r. To właśnie w tym kraju protesty przybrały najsilniejszą formę. |
29 | Τον Ιούνιο έγιναν ειρηνικές διαμαρτυρίες στην πλατεία Συντάγματος και όταν οι διαδηλωτές προγραμμάτισαν περικύκλωση της Βουλής την ημέρα ψήφισης των μέτρων λιτότητας [en], ξέσπασαν βίαιες συγκρούσεις με την αστυνομία. Διαμαρτυρίες και συγκεντρώσεις συνεχίστηκαν κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού ειδικότερα σε Ισπανία και Ελλάδα. | Odbywające się w czerwcu demonstracje i zebrania na placu Sindagma miały charakter pokojowy, lecz podczas prób oblężenia Parlamentu w dniu głosowania nad planem budżetowym na lata 2012-15 [en] doszło do brutalnych starć z policją [en]. |
30 | Αλλά μόνο όταν οι μεταρρυθμίσεις και τα σχέδια λιτότητας εφαρμόστηκαν ευρέως στις χώρες “PIIGS” (Portugal-Ireland-Italy-Greece-Spain /Πορτογαλία, Ιρλανδία, Ιταλία, Ελλάδα, Ισπανία) στα τέλη του φθινοπώρου, σηματοδοτήθηκε μια κρίσιμη καμπή της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους. | Lato było czasem dalszych protestów, zwłaszcza w Hiszpanii i Grecji, lecz dopiero późną jesienią zaczął następować przełom europejskiego kryzysu - w krajach PIIGS (Portugalii, Irlandii, Włoszech, Grecji i Hiszpanii) wprowadzono wówczas wiele dużych reform i planów oszczędnościowych. |
31 | “Αίμα και δάκρυα”: η συνταγή της λιτότητας | „Krew i łzy”: przepis na oszczędności |
32 | Η πίεση των χρηματοπιστωτικών αγορών και οι συστάσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανάγκασαν ορισμένες κυβερνήσεις να υιοθετήσουν τα λεγόμενα μέτρα λιτότητας, που αποσκοπούν στην εξάλειψη των ελλειμμάτων του προϋπολογισμού. | Naciski rynków finansowych i zalecenia ze strony Komisji Europejskiej wymusiły na niektórych państwach przyjęcie planów oszczędnościowych, które miały na celu eliminację deficytów w krajowych budżetach. |
33 | Κοινά χαρακτηριστικά φέρονται να είναι σε όλες τις χώρες οι περικοπές κοινωνικών δαπανών, επιπλέον φόροι, αυξήσεις του ΦΠΑ και μειώσεις μισθών, με τους πολίτες να πληρώνουν για την κρίση. | Recepta na oszczędności w każdym przypadku miała kilka cech wspólnych: cięcia wydatków społecznych (w tym na usługi społeczne), dodatkowe podatki, podwyżki VAT-u i niższe pensje, co oznaczało, że koszty kryzysu musieli ponieść obywatele. |
34 | Στην Ισπανία, η έντονη κοινωνική αντιδικία για το σχέδιο οικονομικής ανάκαμψης οδήγησε σε νέα διαμαρτυρία το Σεπτέμβριο, όταν ανακοινώθηκε η #reformazo (#bigreform/μεταρρύθμιση). | W Hiszpanii plan odnowy gospodarczej wywołał burzliwą debatę, a po ogłoszeniu we wrześniu tzw. #reformazo (#wielkiejreformy) doszło do kolejnych protestów. |
35 | Ισπανία και αργότερα Ιταλία αποφάσισαν να προβούν σε συνταγματικές αλλαγές για να περιορίσουν τις δημόσιες δαπάνες (δημοσιονομική σταθερότητα). | Rząd Hiszpanii, a później także i Włoch, postanowił wprowadzić zmiany konstytucyjne mające na celu ograniczenie wydatków publicznych (osiągnięcie stabilności budżetowej). |
36 | Στη συνέχεια υπήρξαν διαμαρτυρίες σε όλη τη χώρα, που οργανώθηκαν από συνελεύσεις της Puerta del Sol [es] και όλου του κινήματος 15Μ ενάντια σε αυτό που η Real Democracy Now! κατονομάζει Χρηματοπιστωτικό Πραξικόπημα [es]. | Skutkiem tej decyzji były obejmujące cały kraj protesty [en] zorganizowane przez zgromadzonych na Puerta del Sol [en] oraz cały ruch 15M przeciwko temu, co Democracia Real Ya nazwała finansowym zamachem stanu [es]. |
37 | Άγαλμα δρομέα σαν ταραχοποιός. | Rzeźba biegacza przebrana za jednego z protestujących. |
38 | Φωτογραφία από την ομάδα multimedia των “αγανακτισμένων” Αθήνας CC BY-NC-ND 3.0 | Zdjęcie dzięki uprzejmości ateńskiego zespołu multimedialnego, udostępnione na licencji CC BY-NC-ND 3.0 |
39 | Τον Οκτώβρη σημειώθηκε στην Ελλάδα πρωτοφανής διαμαρτυρία κατά τη διάρκεια της παρέλασης για την “ημέρα του Όχι”, από τη στιγμή που οι Έλληνες ήταν εξοργισμένοι [en] για τα αδυσώπητα και αναποτελεσματικά μέτρα λιτότητας, με αποκορύφωμα τη συμφωνία για το “κούρεμα” που διαπραγματεύτηκαν τράπεζες και Ευρωπαίοι πολιτικοί, με την οποία για πολλούς σηματοδοτείται το ξεκίνημα “ξένης κατοχής” στη χώρα. | Bezprecedensowy protest [en] odbył się w październiku, w Grecji, podczas parady z okazji dnia Ohi (dnia „Nie”) [en] i stanowił wyraz wściekłości Greków [en] z powodu rygorystycznych, a jednocześnie nieskutecznych planów oszczędnościowych [en]. Czara goryczy przelała się, gdy europejscy politycy wynegocjowali z bankami wysokość stopy rezerw obowiązkowych, co w oczach wielu obywateli oznaczało początek nowej „okupacji” Grecji. |
40 | Ο αντίκτυπος των μέτρων λιτότητας είναι ιδιαίτερα σοβαρός στην Ελλάδα, όπου οι αυτοκτονίες και η εγκληματικότητα έχουν αυξηθεί και η κοινωνική βοήθεια έχει γίνει ακριβότερη. | Walka z deficytem budżetowym ma dla Grecji szczególnie poważne konsekwencje - rośnie wskaźnik samobójstw oraz przestępczości, a ponadto drożeje pomoc społeczna i usługi zdrowotne. |
41 | Το υψηλό -σύμφωνα με πληροφορίες 1000 ευρώ- κόστος για τοκετό στα δημόσια νοσοκομεία είναι μόνο ένα παράδειγμα των αρνητικών επιπτώσεων της τρέχουσας κρίσης. | Wysoki koszt porodu w państwowych szpitalach [en], czasem przekraczający podobno 1000 euro, to tylko jeden z przykładów pogarszającej się w skutek kryzysu sytuacji społecznej. |
42 | Υπάρχει επίσης χρονικό των θυμάτων από το εκρηκτικό κοκτέιλ της φούσκας στην αγορά των στεγαστικών δανείων, της χρηματοπιστωτικής κρίσης και των υψηλών δεικτών ανεργίας. | Odnotowano jednak także przypadki ofiar bańki mieszkaniowej połączonej z kryzysem na rynkach finansowym i wysokim bezrobociem. |
43 | Χιλιάδες οικογένειες είναι τώρα χωρίς σπίτι. | W rezultacie tysiące rodzin pozostają teraz bez dachu nad głową. |
44 | Μια μεγάλη εκστρατεία ξεκίνησε στην Ισπανία ενάντια στην κερδοσκοπία στη στέγαση για να τερματίσουν οι εξώσεις και να μεταφερθούν οι οικογένειες σε καινούργια κτίρια. | W Hiszpanii na rzecz walki ze spekulacjami mieszkaniowymi ruszyła duża kampania [en]. Organizatorzy chcą położyć kres eksmisjom i pomóc rodzinom przenieść się do nieużywanych budynków. |
45 | Κινητοποίηση στους δρόμους και το διαδίκτυο | Mobilizacja na ulicach i w Internecie |
46 | Εκτός από τα οικονομικά θέματα και τις επιπτώσεις τους για τους λαούς των ευρωπαϊκών χωρών, η δημοκρατική συμμετοχή και τα δικαιώματα ιθαγένειας καταλαμβάνουν τη δημόσια συζήτηση. | Oprócz problemów ekonomicznych i ich znaczenia dla mieszkańców Europy, jednym z głównych tematów publicznej debaty jest udział obywateli w demokratycznym tworzeniu swojego państwa oraz ich prawa. |
47 | Η μαζική συμμετοχή στις διαμαρτυρίες και διαδηλώσεις ενάντια στα μέτρα λιτότητας - τόσο διαδικτυακά όσο και στους δρόμους - ήταν κάτι νέο για την ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή. | Liczne przystąpienie do protestów i demonstracji - zarówno tych w Sieci jak i na ulicach - przeciwko planom oszczędnościowym było nowym zjawiskiem na europejskiej scenie politycznej. |
48 | Αρκετοί, όπως στην Πορτογαλία, επεσήμαναν εναλλακτική λύση ως προς τα μέτρα που επιβάλλονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ κι έτσι η πρακτική της άμεσης δημοκρατίας της Ισλανδίας έγινε πρότυπο. | Wiele państw, na przykład Portugalia [en], zauważyło alternatywę dla narzucanych odgórnie schematów przez KE, MFW i EBC - wzorem do naśladowania stała się islandzka demokracja bezpośrednia. |
49 | Δεδομένου ότι η Ισλανδία αρνήθηκε ένα διεθνές σχέδιο διάσωσης, πολλοί υποστήριξαν ότι θα μπορούσε να υπάρξει μια διαφορετική λύση στη σημερινή κρίση, αντί για δέκα χρόνια σοβαρών περιορισμών στον προϋπολογισμό, προκειμένου να διασωθούν οι κάτοχοι ομολόγων. | Islandia nie zgodziła się na międzynarodowe dofinansowanie, co wywołało wiele opinii mówiących o tym, iż może istnieć inne rozwiązanie kryzysu niż dziesięć lat restrykcyjnego budżetu w celu spłaty obligacji. |
50 | Ωστόσο, υπήρχε και ένα άλλο ζήτημα που προέκυψε κατά τους τελευταίους μήνες, δεδομένου των κρίσιμων αλλαγών στις κυβερνήσεις τριών ευρωπαϊκών χωρών. | W ostatnich miesiącach miały też miejsce istotne zmiany na stanowiskach rządowych w trzech państwach europejskich. |
51 | Ενώ στην Ισπανία [en] η αλλαγή οφειλόταν σε πρόωρες εκλογές, οι νέοι πρωθυπουργοί σε Ελλάδα και Ιταλία έχουν επιλεγεί από τον αρχηγό του κράτους χωρίς λαϊκή έγκριση. | W Hiszpanii [en] doszło wprawdzie do nich za sprawą przedterminowych wyborów, jednak w przypadku Grecji i Włoch nowi premierzy objęli urzędy bez aprobaty obywateli. |
52 | Η παραίτηση του Σίλβιο Μπερλουσκόνι [en] ήταν σημαντική όχι μόνο για την Ιταλία, αλλά για ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, από τη στιγμή που η χώρα χρειαζόταν να εξασφαλίσει τις χρηματοπιστωτικές αγορές, προκειμένου να διατηρήσει τα επιτόκια για το δημοσιονομικό χρέος υπό έλεγχο. | Rezygnacja włoskiego premiera Silvio Berlusconiego [en] była wydarzeniem szczególnie istotnym nie tylko dla samych Włoch, ale dla całej Unii Europejskiej - Włochy musiały wprowadzić spokój na rynkach finansowych, by utrzymać pod kontrolą wzrost odsetek od krajowego długu. |
53 | Μετά το “Κόμμα για την παραίτηση του Μπερλουσκόνι”, σύντομα οι Ιταλοί και οι Ευρωπαίοι που εμπλέκονταν στην κρίση έπρεπε να αντιμετωπίσουν τη σκληρή πραγματικότητα, στην οποία θα είχαν να ζήσουν. | Kiedy świętowanie rezygnacji Berlusconiego dobiegło końca, Włosi, a także inni Europejczycy borykający się z długami, musieli wkrótce zmierzyć się z ponurą rzeczywistością kryzysu, w jakiej przyszło im żyć. |
54 | Καθώς τα οικονομικά δεινά της Ευρώπης εντείνουν και η λιτότητα βασιλεύει, η κρίση βαθαίνει και οι οικονομολόγοι προβλέπουν μια (άνευ προηγουμένου) ύφεση, το 2011 θα καταγραφεί στην ιστορία ως ένας χαμένος χρόνος της ευρωπαϊκής οικονομικής ιστορίας. | Sytuacja finansowa Europy jest w coraz bardziej opłakanym stanie, a priorytet w czasie pogłębiającego się kryzysu stanowią oszczędności. Ekonomiści przewidują (bezprecedensową) recesję - rok 2011 może więc zostać zapamiętany w historii europejskiej gospodarki jako „rok stracony”. |